Bu məqalədə artırılmasına ehtiyac var.(fevral 2023) |
İvan Daniloviç Kalita (rus. Ива́н Дани́лович Калита́; 1288, 1304 və ya 1 noyabr 1288, Moskva, Böyük Moskva Knyazlığı – 31 mart 1340, 31 mart 1341, 13 mart 1341 və ya 31 mart 1340, Moskva, Böyük Moskva Knyazlığı) — Böyük Moskva knyazlığının knyazı (1325-1340), Daniil Aleksandroviçin oğlu.
İvan Kalita | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1288, 1304 və ya 1 noyabr 1288 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 31 mart 1340, 31 mart 1341, 13 mart 1341 və ya 31 mart 1340 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Atası | Daniil Aleksandroviç |
Anası | güm. |
Ailəsi | Rüriklər sülaləsi |
Dini | Şərqi pravoslav kilsəsi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İvan Daniloviç özünün "Kalita" (yəni pul kisəsi) ləqəbini müxtəlif versiyalara görə yoxsullara qarşı səxavətinə və ya qənaətcilliyinə görə almışdır. Gəncliyində Yurinin Tver ilə böyük hökmranlıq uğrunda mübarizəsində iştirak etmiş, qardaşının ölümündən sonra o, Kolomna və Mojaysk ilə Moskva çayı hövzəsini daxil edən Moskva knyazlığını miras almışdı. İvan Kalita 1327-ci il anti-Orda Tver üsyanından istifadə etdi: Qızıl Orda xanı Özbək, əvvəllər Tverli Aleksandr Mixayloviçə həvalə edilmiş böyük hökmranlığa nəzarəti ona verdi. Sonrakı illərdə Özbəyin dəstəyinə arxalanan İvan Daniloviç hakimiyyətini xeyli gücləndirə bildi. Böyük knyazlığın müvəqqəti olaraq iki yerə bölünmüş ərazisi 1331-ci ildə yenidən birləşdirildi; Kalita digər rus knyazlıqlarında Orda üçün xərac toplamaq fürsəti əldə etdi və bundan təsirini genişləndirmək və xəzinəsini doldurmaq üçün istifadə etdi. Eyni məqsədlə o, xanədan nikahlarına girdi, volostları və kəndləri aktiv şəkildə satın aldı. Mənbələrdə “Kalitanın aldığı” ərazilər kimi Uqlitskoye, Qaliç-Merskoye və Belozerskoye knyazlıqları qeyd edilir, lakin onların Moskvadan asılılığının nədən ibarət olduğu aydın deyil. 1339-cu ildə Kalita əsas düşməni Tver knyazı Aleksandr Mixayloviçin Ordada edam edilməsinə nail oldu ki, bu da Moskvanın Tver üzərində son qələbəsi demək idi. İvan Daniloviçin hakimiyyəti Moskvanın əhəmiyyətli dərəcədə gücləndiyi bir dövr idi. İndi Moskva knyazları Vladimirə davamlı olaraq nəzarət edir və "Bütün Rusun böyük knyazı" («Князь великия всея Руси») titulunu daşıyırdı.
Salnaməçilər 40 illik dinc dövrün başlanğıcını, Qızıl Ordanın rus ərazilərinə basqın etməməsini Kalitanın hakimiyyəti ilə əlaqələndirirlər. Kalita ən yüksək kilsə hakimiyyəti ilə ittifaq bağlamağı bacardı. Mitrpolit Pyotr Moskvanı öz iqamətgahına çevirdi (təxminən 1322-ci ildən), şəhəri daş məbədlər bəzədi.
İstinadlar
- http://russianrulershistory.com/ivan-i-5-best-russian-ruler/.
- Военная энциклопедия (rus.). СПб: Иван Дмитриевич Сытин, 1913. Т. 11.
- А. Э. Иоанн Данилович Калита I (rus.). // Русский биографический словарь СПб: 1897. Т. 8. С. 190–192.
- Lundy D. R. Ivan I Kalita, Grand Duke of Novgorod and Moscow // The Peerage (ing.).
- Michael Maclagan.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede daxili kecidlerin artirilmasina ehtiyac var Lutfen meqalelerin elaqelendirilmesine komek etmek ucun movzuya uygun basqa sehifelere daxili kecidler elave etmekle bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin fevral 2023 Ivan Danilovic Kalita rus Iva n Dani lovich Kalita 1288 1304 ve ya 1 noyabr 1288 Moskva Boyuk Moskva Knyazligi 31 mart 1340 31 mart 1341 13 mart 1341 ve ya 31 mart 1340 Moskva Boyuk Moskva Knyazligi Boyuk Moskva knyazliginin knyazi 1325 1340 Daniil Aleksandrovicin oglu Ivan KalitaSexsi melumatlarDogum tarixi 1288 1304 ve ya 1 noyabr 1288 1288 11 01 Dogum yeri Moskva Boyuk Moskva KnyazligiVefat tarixi 31 mart 1340 31 mart 1341 13 mart 1341 ve ya 31 mart 1340 1340 03 31 Vefat yeri Moskva Boyuk Moskva KnyazligiDefn yeri Arxangel kafedrali d Fealiyyeti siyasetciAtasi Daniil AleksandrovicAnasi gum Ailesi Rurikler sulalesiDini Serqi pravoslav kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ivan Danilovic ozunun Kalita yeni pul kisesi leqebini muxtelif versiyalara gore yoxsullara qarsi sexavetine ve ya qenaetcilliyine gore almisdir Gencliyinde Yurinin Tver ile boyuk hokmranliq ugrunda mubarizesinde istirak etmis qardasinin olumunden sonra o Kolomna ve Mojaysk ile Moskva cayi hovzesini daxil eden Moskva knyazligini miras almisdi Ivan Kalita 1327 ci il anti Orda Tver usyanindan istifade etdi Qizil Orda xani Ozbek evveller Tverli Aleksandr Mixaylovice hevale edilmis boyuk hokmranliga nezareti ona verdi Sonraki illerde Ozbeyin desteyine arxalanan Ivan Danilovic hakimiyyetini xeyli guclendire bildi Boyuk knyazligin muveqqeti olaraq iki yere bolunmus erazisi 1331 ci ilde yeniden birlesdirildi Kalita diger rus knyazliqlarinda Orda ucun xerac toplamaq furseti elde etdi ve bundan tesirini genislendirmek ve xezinesini doldurmaq ucun istifade etdi Eyni meqsedle o xanedan nikahlarina girdi volostlari ve kendleri aktiv sekilde satin aldi Menbelerde Kalitanin aldigi eraziler kimi Uqlitskoye Qalic Merskoye ve Belozerskoye knyazliqlari qeyd edilir lakin onlarin Moskvadan asililiginin neden ibaret oldugu aydin deyil 1339 cu ilde Kalita esas dusmeni Tver knyazi Aleksandr Mixaylovicin Ordada edam edilmesine nail oldu ki bu da Moskvanin Tver uzerinde son qelebesi demek idi Ivan Danilovicin hakimiyyeti Moskvanin ehemiyyetli derecede guclendiyi bir dovr idi Indi Moskva knyazlari Vladimire davamli olaraq nezaret edir ve Butun Rusun boyuk knyazi Knyaz velikiya vseya Rusi titulunu dasiyirdi Salnameciler 40 illik dinc dovrun baslangicini Qizil Ordanin rus erazilerine basqin etmemesini Kalitanin hakimiyyeti ile elaqelendirirler Kalita en yuksek kilse hakimiyyeti ile ittifaq baglamagi bacardi Mitrpolit Pyotr Moskvani oz iqametgahina cevirdi texminen 1322 ci ilden seheri das mebedler bezedi Istinadlarhttp russianrulershistory com ivan i 5 best russian ruler Voennaya enciklopediya rus SPb Ivan Dmitrievich Sytin 1913 T 11 A E Ioann Danilovich Kalita I rus Russkij biograficheskij slovarSPb 1897 T 8 S 190 192 Lundy D R Ivan I Kalita Grand Duke of Novgorod and Moscow The Peerage ing Michael Maclagan