Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İtaliya A Seriyası — İtaliya futbol liqasının ali divizionu, dünyada ən güclü futbol divizionlarından biri sayılır, UEFA ölkə reytinqində IV yerdədi (2014 ilə əsasən) Çempionatın rəsmi sponsoru Telecom Italia sayılır, elə çempionatın adıda bununla bağlıdı it. Lega Nazionale Professionisti Serie A TIM.
 | |
| Ölkə |  İtaliya |
|---|---|
| Konfederasiya | UEFA |
| Açılış ili | 1898 |
| İlk sezon | 1929 |
| Komandaların sayı | 20 |
| Liqalar sistemində səviyyə | 1 |
| Aşağı liqa | İtaliya B Seriyası |
| Digər kubok(lar) | |
| Liqa kubok(lar) | İtaliya Kuboku |
| Beynəlxalq kubok(lar) | UEFA Çempionlar Liqası UEFA Avropa Liqası |
| Son çempion | Napoli (3-cü dəfə) ((2022-23)) |
| Ən uğurlu komanda | Yuventus (36 dəfə) |
| Veb səhifəsi | www.legaseriea.it |
 (Cari mövsüm) | |
Format
2004–05 sezonundan etibarən italyan çempionatda 20 komanda iştirak edir. Futbol mövsümü ərzində (avqustdan maya qədər) hər bir komanda bir biri ilə 2 dəfə qarşılaşırlar. Beləliklə bir klub mövsüm ərzində 38 oyun keçirdir (andata adlanan 1-ci dövrədə 19, və ritorno adlanan 2-ci dövrədə 19 oyun). Görüşlərin ardıcıllığı hər iki dövrədə eynidir.
Komandalar qələbəyə görə 3, heç-heçəyə görə isə 1 xal qazanırlar. Məğlubiyyətə görə xal verilmir. Klublarin eyni miqdarda xal topladığı halda, vurulmuş və buraxılmış topların fərqi müqayisə olunur. Əgər eyni miqdarda xalı çempionatda birinci yerdə olan komandalar qazanıblarsa, onda bu qayda etibarsız sayılır. Hər mövsümün sonunda hamıdan çox xal toplamış klub qalib elan edilir. Turnir cədvəlinin son üç yerində qərarlaşan komandalar (18,19 və 20 yerlərin sahibləri) Seria B keçirlər.
İlk 3 yerin sahibi olan komandalar Çempionlar Liqasına vəsiqə qazanırlar. İlk 2 yeri tutumuş klublar bir başa qrup mərhələsindən iştirak etməyə başlayırlar. Üçüncü yeri tutmuş klub üçüncü təsnifat mərhələsindən başlayır və qrup mərhələsinə düşmək üçün, ona başqa klubla iki oyunluq qarşıdurmada qələbə qazanmaq lazımdır. Dördüncü və beşinci yerləri tutmuş klublar Avropa Liqasında oynamaq haqqını qazanırlar. İtaliya Kubokunu qazanmış komanda İtalyanı Avropa Liqasında təmsil edən üçüncü komanda kimi iştirak edir. Amma əgər kubokun hər iki finalçıları artıq Avropa Lİqasında və ya Çempionlar Liqasında iştirak edirlərsə, onda vəsiqəni çempionatın 6-cı komandası alır.
Tarix
Seria A hazırkı formatda öz fəalətini 1929 ildə başlayıb. 1898–1929 illərdə yarış regional prinsip ilə parçalanmış qruplar üzrə keçirilirdir. Torino klubu 1948/1949 illərdə mövsümün sonuna yaxın və klubunun böyük hissəsinin həyatına son qoymuş təyyarə qəzası səbəbi ilə iştirakdan imtina etmişdir.
Bu çempionatı tez-tez skudetto adlandırırlar, çünki qalib olmuş komanda növbəti sezonda öz geyimlərində kiçik nişan formasında İtaliya bayrağını daşıyır. Seria A ən uğurlu komandası 33 dəfə birinci yerə sahib olmuş Yuventus sayılır, onun ardınca Milan (18 dəfə), İnter (17 dəfə) və Cenoa (9 dəfə) gəlirlər. Hər 10 udulan titul saəsində klub emblemi üzərində kiçik qızıl ulduzu daşımaq hüququ qazanır, beləliklə Yuventusun 3 ulduzu, Milan şəhərini təmsil edən 2 klubun bir ulduzu var.
2006 ildə İtaliya çempionatını "alınmış" oyunlar qalmaqalı sarsıtdı. Yuventus, Mİlan, Latsio, Fiorentina və hakim qarşısına çıxarıldılmışdı. İlk məhkəmə iclası "Qoca Sinyoranı" son iki çempionluğdan məhrum etməyi qərarı aldı, Milan Avrokuboklardan diskvalifikasiya olunmuşdur, Fiorentina, Latsio və Yuventus Seria B endirilmişdir. Təkrar baxış zamanı "Latsio" və "Fiorentina" qarşı sanksiyalar xeyli yumşaldılmışdır və onlara elit divizionda qalmaq imkan verildi, halbuki Yuventus aşağı liqaya düşməkdən xilas olunmadı. Bundan başqa, Milanın Çempionlar Liqasında iştirak etməyə imkanı verildi, ancaq o, qrup mərhələsi ilə deyil, üçüncü təsnifat mərhələsindən turnirə başlamalıydı. İlk öncə Recinadan Seria A-da 15 ball silinmişdir, amma komandanın cəzası 11 bala qədər yüngülləşdirildi.
2007 ilin fevral ayında İtaliya çempionatını yeni faciə bürüdü. Palermo-Kataniya oynunda Filippo Rakiti öldürülmüşdür. Futbol federasiyasının qərarı ilə çempionat müvəqqəti dayandırılmışdı.
Qaliblər
| Klub | Qaliblər | İkinci yer | Çempion olduğu sezonlar |
|---|---|---|---|
| Yuventus | 1905, 1925–26, 1930–31,1931–32, 1932–33, 1933–34,1934–35, 1949–50, 1951–52, 1957–58, 1959–60, 1960–61, 1966–67, 1971–72, 1972–73, 1974–75, 1976–77, 1977–78, 1980–81, 1981–82, 1983–84, 1985–86, 1994–95,1996–97, 1997–98, 2001–02, 2002–03, 2011–12, 2012–13, 2013–14, 2014–15, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2018–19, 2019–20 | ||
| İnter | 1939–40, 1952–53, 1953–54, 1962–63, 1964–65, 1965–66, 1970–71, 1979–80, 1988–89, 2005–06, 2006–07, 2007–08, 2008–09, 2009–10, 2020–21 | ||
| Milan | 1901, 1906, 1907, 1950–51, 1954–55, 1956–57, 1958–59, 1961–62, 1967–68, 1978–79, 1987–88, 1991–92, 1992–93, 1993–94, 1995–96, 1998–99, 2003–04, 2010–11 | ||
| Cenoa | 1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1914–15, 1922–23, 1923–24 | ||
| Torino | 1927–28, 1942–43, 1945–46, 1946–47, 1947–48, 1948–49, 1975–76 | ||
| Bolonya | 1924–25, 1928–29, 1935–36, 1936–37, 1938–39, =1940–41, 1963–64 | ||
| Pro Verçelli | 1908, 1909, 1910–11, 1911–12, 1912–13, 1920–21, 1921–22 | ||
| Roma | 1941–42, 1982–83, 2000–01 | ||
| Latsio | 1973–74, 1999–00 | ||
| Fiorentina | 1955–56, 1968–69 | ||
| Napoli | 1986–87, 1989–90 | ||
| Kalyari | 1969–70 | ||
| Kazale | 1913–14 | ||
| Noveze | 1921–22 | ||
| Hellas Verona | 1984–85 | ||
| Sampdoriya | 1990–91 |
Qalın hərflərlə yazılan klublar indidə yüksək divizionda iştirak edirlər.
Rekordlar
| Oyunçu | Oynadığı illər | Klub(lar) | Oyun sayı | |
|---|---|---|---|---|
| 1 |  Paolo Maldini | 1985–2009 | Milan | 647 |
| 2 |  Xavyer Zanetti | 1995–2014 | İnter | 615 |
| 3 | Canluka Palyuka | 1987–2007 | Sampdoriya, İnter, Bolonya, | 592 |
| 4 | Françesko Totti | 1992– | Roma | 585 |
| 5 | | 1961–1983 | Udineze, , Napoli, Yuventus | 570 |
| 6 | | 1980–2000 | , Fiorentina, Roma, Sampdoria, Yuventus, Milan, | 562 |
| 7 | Roberto Mançini | 1981–2001 | Bolonya, Sampdoriya, Latsio | 541 |
| 8 | Silvio Piola | 1929–1954 | Pro Verçelli, Latsio FK, Yuventus, | 537 |
| 9 | | 1958–1980 | Fiorentina, Kalyari, Milan | 532 |
| 10 | Canni Rivera | 1958–1979 | , Milan | 527 |
| Oyunçu | Oynadığı illər | Klub(lar) | Qol sayısı | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Silvio Piola | 1929–1954 | Pro Verçelli, Latsio FK, Yuventus, | 274 |
| 2 | Françesko Totti | 1992– | Roma | 245 |
| 3 |  Qunnar Nordal | 1948–1958 | Milan, Roma | 225 |
| 4 |  | 1958–1976 | Milan, Napoli, Yuventus | 216 |
| 5 | | 1929–1947 | Inter, Milan, Yuventus | 216 |
| 6 | Antonio Di Natale | 2002– | Empoli, Udineze | 206 |
| 7 | Roberto Bacco | 1986–2004 | Fiorentina, Yuventus, Milan, Bolonya, Internazionale, | 205 |
| 8 | | 1956–1971 | Yuventus, , Fiorentina, Milan, Napoli | 190 |
| 9 | Cuzeppe Sinyori | 1991–2004 | , Latsio, Sampdoriya, Bolonya | 188 |
| 10 | Alessandro Del Pyero | 1993–2012 | Yuventus | 188 |
Həmçinin bax
İstinadlar
- "UEFA koffisent reytinqi". 2021-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-08-18.
- "Italy - All-Time Most Matches Played in Serie A". RSSSF.com. 24 August 2012. 21 January 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 15 October 2013.
- "Italy - All-Time Topscorers". RSSSF.com. 24 August 2012. 20 October 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 17 October 2013.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Italiya A Seriyasi Italiya futbol liqasinin ali divizionu dunyada en guclu futbol divizionlarindan biri sayilir UEFA olke reytinqinde IV yerdedi 2014 ile esasen Cempionatin resmi sponsoru Telecom Italia sayilir ele cempionatin adida bununla baglidi it Lega Nazionale Professionisti Serie A TIM Olke ItaliyaKonfederasiya UEFAAcilis ili 1898Ilk sezon 1929Komandalarin sayi 20Liqalar sisteminde seviyye 1Asagi liqa Italiya B SeriyasiDiger kubok lar Liqa kubok lar Italiya KubokuBeynelxalq kubok lar UEFA Cempionlar Liqasi UEFA Avropa LiqasiSon cempion Napoli 3 cu defe 2022 23 En ugurlu komanda Yuventus 36 defe Veb sehifesi www legaseriea itCari movsumFormatSkudetto 2004 05 sezonundan etibaren italyan cempionatda 20 komanda istirak edir Futbol movsumu erzinde avqustdan maya qeder her bir komanda bir biri ile 2 defe qarsilasirlar Belelikle bir klub movsum erzinde 38 oyun kecirdir andata adlanan 1 ci dovrede 19 ve ritorno adlanan 2 ci dovrede 19 oyun Goruslerin ardicilligi her iki dovrede eynidir Komandalar qelebeye gore 3 hec heceye gore ise 1 xal qazanirlar Meglubiyyete gore xal verilmir Klublarin eyni miqdarda xal topladigi halda vurulmus ve buraxilmis toplarin ferqi muqayise olunur Eger eyni miqdarda xali cempionatda birinci yerde olan komandalar qazaniblarsa onda bu qayda etibarsiz sayilir Her movsumun sonunda hamidan cox xal toplamis klub qalib elan edilir Turnir cedvelinin son uc yerinde qerarlasan komandalar 18 19 ve 20 yerlerin sahibleri Seria B kecirler Ilk 3 yerin sahibi olan komandalar Cempionlar Liqasina vesiqe qazanirlar Ilk 2 yeri tutumus klublar bir basa qrup merhelesinden istirak etmeye baslayirlar Ucuncu yeri tutmus klub ucuncu tesnifat merhelesinden baslayir ve qrup merhelesine dusmek ucun ona basqa klubla iki oyunluq qarsidurmada qelebe qazanmaq lazimdir Dorduncu ve besinci yerleri tutmus klublar Avropa Liqasinda oynamaq haqqini qazanirlar Italiya Kubokunu qazanmis komanda Italyani Avropa Liqasinda temsil eden ucuncu komanda kimi istirak edir Amma eger kubokun her iki finalcilari artiq Avropa LIqasinda ve ya Cempionlar Liqasinda istirak edirlerse onda vesiqeni cempionatin 6 ci komandasi alir TarixSeria A hazirki formatda oz fealetini 1929 ilde baslayib 1898 1929 illerde yaris regional prinsip ile parcalanmis qruplar uzre kecirilirdir Torino klubu 1948 1949 illerde movsumun sonuna yaxin ve klubunun boyuk hissesinin heyatina son qoymus teyyare qezasi sebebi ile istirakdan imtina etmisdir Bu cempionati tez tez skudetto adlandirirlar cunki qalib olmus komanda novbeti sezonda oz geyimlerinde kicik nisan formasinda Italiya bayragini dasiyir Seria A en ugurlu komandasi 33 defe birinci yere sahib olmus Yuventus sayilir onun ardinca Milan 18 defe Inter 17 defe ve Cenoa 9 defe gelirler Her 10 udulan titul saesinde klub emblemi uzerinde kicik qizil ulduzu dasimaq huququ qazanir belelikle Yuventusun 3 ulduzu Milan seherini temsil eden 2 klubun bir ulduzu var 2006 ilde Italiya cempionatini alinmis oyunlar qalmaqali sarsitdi Yuventus MIlan Latsio Fiorentina ve hakim qarsisina cixarildilmisdi Ilk mehkeme iclasi Qoca Sinyorani son iki cempionlugdan mehrum etmeyi qerari aldi Milan Avrokuboklardan diskvalifikasiya olunmusdur Fiorentina Latsio ve Yuventus Seria B endirilmisdir Tekrar baxis zamani Latsio ve Fiorentina qarsi sanksiyalar xeyli yumsaldilmisdir ve onlara elit divizionda qalmaq imkan verildi halbuki Yuventus asagi liqaya dusmekden xilas olunmadi Bundan basqa Milanin Cempionlar Liqasinda istirak etmeye imkani verildi ancaq o qrup merhelesi ile deyil ucuncu tesnifat merhelesinden turnire baslamaliydi Ilk once Recinadan Seria A da 15 ball silinmisdir amma komandanin cezasi 11 bala qeder yungullesdirildi 2007 ilin fevral ayinda Italiya cempionatini yeni facie burudu Palermo Kataniya oynunda Filippo Rakiti oldurulmusdur Futbol federasiyasinin qerari ile cempionat muveqqeti dayandirilmisdi QaliblerKlub Qalibler Ikinci yer Cempion oldugu sezonlarYuventus 36 21 1905 1925 26 1930 31 1931 32 1932 33 1933 34 1934 35 1949 50 1951 52 1957 58 1959 60 1960 61 1966 67 1971 72 1972 73 1974 75 1976 77 1977 78 1980 81 1981 82 1983 84 1985 86 1994 95 1996 97 1997 98 2001 02 2002 03 2011 12 2012 13 2013 14 2014 15 2015 16 2016 17 2017 18 2018 19 2019 20Inter 19 15 1939 40 1952 53 1953 54 1962 63 1964 65 1965 66 1970 71 1979 80 1988 89 2005 06 2006 07 2007 08 2008 09 2009 10 2020 21Milan 18 18 1901 1906 1907 1950 51 1954 55 1956 57 1958 59 1961 62 1967 68 1978 79 1987 88 1991 92 1992 93 1993 94 1995 96 1998 99 2003 04 2010 11Cenoa 9 4 1898 1899 1900 1902 1903 1904 1914 15 1922 23 1923 24Torino 7 6 1927 28 1942 43 1945 46 1946 47 1947 48 1948 49 1975 76Bolonya 7 4 1924 25 1928 29 1935 36 1936 37 1938 39 1940 41 1963 64Pro Vercelli 7 1 1908 1909 1910 11 1911 12 1912 13 1920 21 1921 22Roma 3 13 1941 42 1982 83 2000 01Latsio 2 7 1973 74 1999 00Fiorentina 2 5 1955 56 1968 69Napoli 2 5 1986 87 1989 90Kalyari 1 1 1969 70Kazale 1 1913 14Noveze 1 1921 22Hellas Verona 1 1984 85Sampdoriya 1 1990 91 Qalin herflerle yazilan klublar indide yuksek divizionda istirak edirler RekordlarPaolo Maldini Seria A da en cox oyun keciren oyuncudu 647 oyun En cox oyun kecirden 10 oyuncu Oyuncu Oynadigi iller Klub lar Oyun sayi1 Paolo Maldini 1985 2009 Milan 6472 Xavyer Zanetti 1995 2014 Inter 6153 Canluka Palyuka 1987 2007 Sampdoriya Inter Bolonya 5924 Francesko Totti 1992 Roma 5855 1961 1983 Udineze Napoli Yuventus 5706 1980 2000 Fiorentina Roma Sampdoria Yuventus Milan 5627 Roberto Mancini 1981 2001 Bolonya Sampdoriya Latsio 5418 Silvio Piola 1929 1954 Pro Vercelli Latsio FK Yuventus 5379 1958 1980 Fiorentina Kalyari Milan 53210 Canni Rivera 1958 1979 Milan 527Silvio Piola Seria A nin en cox qol vuran oyuncusudu 274 qol En cox qol vurmus 10 oyuncu 9 may 2015 ile esasen Oyuncu Oynadigi iller Klub lar Qol sayisi1 Silvio Piola 1929 1954 Pro Vercelli Latsio FK Yuventus 2742 Francesko Totti 1992 Roma 2453 Qunnar Nordal 1948 1958 Milan Roma 2254 1958 1976 Milan Napoli Yuventus 2165 1929 1947 Inter Milan Yuventus 2166 Antonio Di Natale 2002 Empoli Udineze 2067 Roberto Bacco 1986 2004 Fiorentina Yuventus Milan Bolonya Internazionale 2058 1956 1971 Yuventus Fiorentina Milan Napoli 1909 Cuzeppe Sinyori 1991 2004 Latsio Sampdoriya Bolonya 18810 Alessandro Del Pyero 1993 2012 Yuventus 188Hemcinin baxItaliya A Seriyasi bombardirleriIstinadlar UEFA koffisent reytinqi 2021 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2015 08 18 Italy All Time Most Matches Played in Serie A RSSSF com 24 August 2012 21 January 2020 tarixinde Istifade tarixi 15 October 2013 Italy All Time Topscorers RSSSF com 24 August 2012 20 October 2011 tarixinde Istifade tarixi 17 October 2013