Bu məqalədəki və ya bölmədəki məlumatlar köhnədir. |
İsrail–Suriya münasibətləri — İsrail və Suriya arasında diplomatik və iqtisadi əlaqələr. 1948-ci ildə İsrail müstəqillik qazandıqdan bəri hər iki dövlət müharibə vəziyyətindədir. İki ölkə üç böyük müharibədə, yəni 1948-ci ildə İsrailin İstiqlal müharibəsi, 1967-ci ildə Altı günlük müharibə və 1973-cü ildə Yom Kippur müharibəsi zamanı bir-biri ilə mübarizə aparmış və daha sonra Livan vətəndaş müharibəsində və 1982-ci ildə Livan müharibəsində iştirak etmişdir. Qalan müddətdə barışıq müşahidə olunmuşdur. Zaman zaman qonşu dövlətlər arasında barışığa nail olmaq üçün uğursuz cəhdlər edilmişdir.
İsrail–Suriya münasibətləri | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Suriya heç vaxt İsrail Dövlətinin varlığını tanımamışdır və bu günə qədər Suriyaya girmək üçün İsrail pasportlarını qəbul etmir. İsrail Suriyanı da düşmən dövlət olaraq qəbul edir və vətəndaşlarına bu ölkəyə getmələrini qadağan edir. Hər biri XX əsrin ortalarında formalaşdıqdan bəri iki dövlət arasında ikitərəfli diplomatik münasibətlər olmayıb.
İki ölkə arasında heç bir iqtisadi və mədəni əlaqələr yoxdur. Bircə müəyyən vətəndaşların sərhəddəki məhdud fəaliyyəti istisnadır. Suriya İsrailin ərəb boykotunda aktiv iştirakını davam etdirir. Hər iki dövlət atəşkəs xəttinin hər iki tərəfində yerləşən Qolan yüksəkliklərindəki Druze kəndlərinin sakinlərinə məhdud alma ticarətinə icazə verir. Atəşkəs xəttindəki sülh vəziyyəti 2011-ci ildə başlayan və bu gün də davam edən Suriyada vətəndaş müharibəsi zamanı pozuldu, ancaq İsrail bu münaqişədə ən az iştirak etdi.
Hər iki ölkə Osmanlı İmperiyasının varisləridir. Ölkələr arasındakı dövlət sərhədinin uzunluğu 83 km-dir
Tarix
1949-cu ildə sülh sazişi imzalanandan bəri İsrail ilə Suriya arasındakı münasibətlər düşmənçilik xarakteri daşıyır. 1967-ci ilin Altı günlük müharibədən əvvəl, su qaynaqları üzərindəki silahsızlaşdırılmış bölgələrdə ara-sıra toqquşmalar baş verirdi, həmçinin Qolan yüksəkliklərindən atəş açılırdı. Müharibədən sonra danışıqlar xüsusən İsrailin Qolan yüksəkliklərinin Suriyaya qaytarılması tələbi olur. 1990-cı illərdə ABŞ-nin vasitəçiliyi ilə Suriya İsraildən "4 iyun 1967-ci il tarixində", yəni Fələstin və Suriyanın ingilis mandatının keçmiş sərhədinin qərbinə keçməsini tələb etdi. Suriya Yom Kippur müharibəsi zamanı Qolan Təpələrini geri almağa çalışdı, lakin heç bir nəticə əldə edə bilmədi. 1974-cü il Tərk etmə Sazişinə əsasən onlar yalnız kiçik bir hissəni əldə edə bildi.
Humanitar yardım
İsrail Müdafiə Qüvvələrinin 2018-ci ilin iyul ayında verdiyi məlumata görə, suriyalılara israillilərdən humanitar yardımın ötürülməsi üçün 30-a yaxın əməliyyat həyata keçirilib. Ümumilikdə 75,700 litr yanacaq, 20 dəst tibbi avadanlıq, təxminən 77 ton paltar, 556 çadır, 30 “kölgə torları”, 12,5 ton uşaq qidası, 130 ton ərzaq tədarük edilmişdir. Bənzər əməliyyatlar Saxal tərəfindən Abaşan sərhəd keçid məntəqəsi vasitəsi ilə Suriya ilə mehriban qonşuluq əlaqələrini dəstəkləmək üçün həyata keçirildi.
İqtisadi əməkdaşlıq
2004 İsrail KuneYtra keçid məntəqəsi vasitəsi ilə Suriyaya alma ixrac etdi. 2010-cu ildə Qolan yüksəkliklərində Druze fermerləri tərəfindən yetişdirilən 10 min tona yaxın alma Suriyaya göndərildi. İsrail naziri Ayub Kara Golan yüksəkliklərinin şəhərlərini su ilə təmin etmək üçün Suriya ilə anlaşmaya çağırdı. Bu gün Macdal Şams şəhərindəki suyun 10% -i Suriya Ein əl-Tufə mənbəyindən təmin edilir. Bu müqavilə 25 ildir qüvvədədir.
2019-cu ilin mart ayında Saxal komandanlığı, İsrail Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin verdiyi icazəyə baxmayaraq, təhlükəsizlik səbəbiylə Suriyaya alma tədarükünü maneə oldu.
İstinadlar
- . 2017-12-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-02.
- ЦАХАЛ передал сирийским беженцам подарки от израильтян. ВИДЕО 2022-03-10 at the Wayback Machine, NEWSru.co.il
- "Israeli Druze Minister: Syria Should Give Water to Golan Towns". Haaretz.com. 2 November 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 17 April 2016.
- ЦАХАЛ отменил поставку друзских яблок в Сирию, NEWSru.co.il
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki ve ya bolmedeki melumatlar kohnedir Sehifeye yenilenmis melumatlar elave etmekle Vikipediyani zenginlesdirmeye komek ede bilersiniz Israil Suriya munasibetleri Israil ve Suriya arasinda diplomatik ve iqtisadi elaqeler 1948 ci ilde Israil musteqillik qazandiqdan beri her iki dovlet muharibe veziyyetindedir Iki olke uc boyuk muharibede yeni 1948 ci ilde Israilin Istiqlal muharibesi 1967 ci ilde Alti gunluk muharibe ve 1973 cu ilde Yom Kippur muharibesi zamani bir biri ile mubarize aparmis ve daha sonra Livan vetendas muharibesinde ve 1982 ci ilde Livan muharibesinde istirak etmisdir Qalan muddetde barisiq musahide olunmusdur Zaman zaman qonsu dovletler arasinda barisiga nail olmaq ucun ugursuz cehdler edilmisdir Israil Suriya munasibetleri Israil Suriya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Suriya hec vaxt Israil Dovletinin varligini tanimamisdir ve bu gune qeder Suriyaya girmek ucun Israil pasportlarini qebul etmir Israil Suriyani da dusmen dovlet olaraq qebul edir ve vetendaslarina bu olkeye getmelerini qadagan edir Her biri XX esrin ortalarinda formalasdiqdan beri iki dovlet arasinda ikiterefli diplomatik munasibetler olmayib Iki olke arasinda hec bir iqtisadi ve medeni elaqeler yoxdur Birce mueyyen vetendaslarin serheddeki mehdud fealiyyeti istisnadir Suriya Israilin ereb boykotunda aktiv istirakini davam etdirir Her iki dovlet ateskes xettinin her iki terefinde yerlesen Qolan yuksekliklerindeki Druze kendlerinin sakinlerine mehdud alma ticaretine icaze verir Ateskes xettindeki sulh veziyyeti 2011 ci ilde baslayan ve bu gun de davam eden Suriyada vetendas muharibesi zamani pozuldu ancaq Israil bu munaqisede en az istirak etdi Her iki olke Osmanli Imperiyasinin varisleridir Olkeler arasindaki dovlet serhedinin uzunlugu 83 km dirTarix1949 cu ilde sulh sazisi imzalanandan beri Israil ile Suriya arasindaki munasibetler dusmencilik xarakteri dasiyir 1967 ci ilin Alti gunluk muharibeden evvel su qaynaqlari uzerindeki silahsizlasdirilmis bolgelerde ara sira toqqusmalar bas verirdi hemcinin Qolan yuksekliklerinden ates acilirdi Muharibeden sonra danisiqlar xususen Israilin Qolan yuksekliklerinin Suriyaya qaytarilmasi telebi olur 1990 ci illerde ABS nin vasiteciliyi ile Suriya Israilden 4 iyun 1967 ci il tarixinde yeni Felestin ve Suriyanin ingilis mandatinin kecmis serhedinin qerbine kecmesini teleb etdi Suriya Yom Kippur muharibesi zamani Qolan Tepelerini geri almaga calisdi lakin hec bir netice elde ede bilmedi 1974 cu il Terk etme Sazisine esasen onlar yalniz kicik bir hisseni elde ede bildi Humanitar yardimIsrail Mudafie Quvvelerinin 2018 ci ilin iyul ayinda verdiyi melumata gore suriyalilara israillilerden humanitar yardimin oturulmesi ucun 30 a yaxin emeliyyat heyata kecirilib Umumilikde 75 700 litr yanacaq 20 dest tibbi avadanliq texminen 77 ton paltar 556 cadir 30 kolge torlari 12 5 ton usaq qidasi 130 ton erzaq tedaruk edilmisdir Benzer emeliyyatlar Saxal terefinden Abasan serhed kecid menteqesi vasitesi ile Suriya ile mehriban qonsuluq elaqelerini desteklemek ucun heyata kecirildi Iqtisadi emekdasliq2004 Israil KuneYtra kecid menteqesi vasitesi ile Suriyaya alma ixrac etdi 2010 cu ilde Qolan yuksekliklerinde Druze fermerleri terefinden yetisdirilen 10 min tona yaxin alma Suriyaya gonderildi Israil naziri Ayub Kara Golan yuksekliklerinin seherlerini su ile temin etmek ucun Suriya ile anlasmaya cagirdi Bu gun Macdal Sams seherindeki suyun 10 i Suriya Ein el Tufe menbeyinden temin edilir Bu muqavile 25 ildir quvvededir 2019 cu ilin mart ayinda Saxal komandanligi Israil Kend Teserrufati Nazirliyinin verdiyi icazeye baxmayaraq tehlukesizlik sebebiyle Suriyaya alma tedarukunu manee oldu Istinadlar 2017 12 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 12 02 CAHAL peredal sirijskim bezhencam podarki ot izrailtyan VIDEO 2022 03 10 at the Wayback Machine NEWSru co il Israeli Druze Minister Syria Should Give Water to Golan Towns Haaretz com 2 November 2012 tarixinde Istifade tarixi 17 April 2016 CAHAL otmenil postavku druzskih yablok v Siriyu NEWSru co il