İslam İnkişaf Bankı (ing. Islamic development bank) və ya qısaca İİB (ing. IDB) — maliyyələşdirməni İslam prinsinplərinin əsasında aparılan beynəlxalq maliyyə qurumu. Dünyanın aparıcı maliyyə-kredit qurumlarından biridir. Üzvləri müsəlman ölkələridir.
İslam İnkişaf Bankı İİB | |
---|---|
Islamic Development Bank | |
Fəaliyyəti | Maliyyə |
Yaranma tarixi | 1975 |
Mərkəzi | |
Fəaliyyət göstərdiyi yer | Ciddə, Səudiyyə Ərəbistanı |
Üzvləri |
|
isdb.org | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yaradılması
XX əsrin sonlarına doğru faizsiz maliyyə sisteminin fəaliyyəti genişləndikcə bu sahədə işləyən instutların formalaşması və yaranması prosesi də sürətlənirdi. Belə olduğu halda bir sıra Şərq ölkələri və onların təmsil olunduqları beynəlxalq təşkilatlarda faizsiz prinsiplər əsasında regional səviyyədə vahid maliyyə institutunun yaradılması ideyaları səslənirdi. Bu özünü ən çox İslam Konfransı Təşkilatına üzv olan ölkələrin yığıncaqlarında büruzə verirdi. Nəhayət 1973-cü ilin dekabrında (hicri 1393) Ciddədə keçirilən İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına (İƏT) daxil olan ölkələrin Maliyyə Nazirlərinin Konfransında imzalanan Niyyət Bəyannaməsinin nəticəsində İslam İnkişaf Bankı təsis edilmişdir. Bu bank faizsiz maliyyə sistemi sahəsində fəaliyyətə başlayan ilk beynəlxalq 19 maliyyə təşkilatıdır.
Məqsəd və fünksiyaları
Bankın məqsədi banka üzv olan ölkələrin (onun təsisçiliyində və üzvlüyündə təmsil olunan müsəlman ölkələr) və fərdi müsəlman cəmiyyətlərinin iqtisadi inkişafının və sosial tərəqqisini İslam hüququ (fiqhi) əsasında təmin etməkdir. Bankın əsas funksiyası iqtisadi və sosial inkişaf üçün layihələrin maliyyələşdirilməsi, müəssisələrin xüsusi kapitalında iştirak və ya investitsiya qoyuluşu, qrantların və ssudaların verilməsi şəklində üzv dövlətlərə maliyyə yardımını təmin etməkdən ibarətdir.
İş prinsipləri
Bankda depozitlərin qəbuluna və maliyyənin mobilliyini təmin etmək məqsədilə faizsiz maliyyə sisteminin prinsiplərinə uyğun maliyyə resurslarının səfərbər olunmasına də icazə verilir. Bütün banklarla yanaşı bank şəriət prinsipləri əsasında istehsal vasitələrinin inkişafının stimullaşdırılmasında, xüsusilə xarici ticarətin üzv ölkələr arasında gücləndirilməsində, dövlətlərə texniki köməyin təmin olunmasında, idarəçilik sahəsində çalışan işçi heyətinə innovativ biliklərinin öyrədilməsində yaxından iştirak edir.
Hal-hazırda Banka əhalisinin mütləq çoxluğunun və əksəriyyətinin müsəlmanlardan ibarət olduğu 56 ölkə üzvdür. Üzvlük üçün əsas nəzərdə tutulan başlıca şərt iddiaçı qismində çıxış edən dövlətin İslam Konfıransı Təşkilatına üzv olmasıdır. Əgər həmin ölkə İƏT-in üzvüdürsə onda o bankın kapitalına öz maliyyə töhfələrini verdikdən sonra və İİB-nın İdarə Heyəti Şurasının qərarı ilə üzvlüyə qəbul olunur.
Qeyd edək ki, dünyanın iqtisadi – siyasi həyatında baş verən dinamik dəyişikliklərlə bağlı olaraq İİB-nin fəaliyyətində mütəmadi olaraq islahatlar həyata keçirilir, yeniləşmələr aparılır. Təbii ki, bu Banka üzv dövlətlərin maraqlarının daha effektiv qorunmasına xidmət edir. İİB yarandığı gündən onun daxili strukturunda baş verən yeniləşmələr fonunda bankın xidmətlərinin keyfiyyətinin artırılması məqsədilə vaxtaşırı onun nəzdində bir sıra alt qurumların yaradılmasına ehtiyac yaranmış və təşkilatlar dövlətlərin qarşılıqlı razılaşması əsasında təsis olunmuşdur. İİB-nin nəzdində fəaliyyət göstərən və onun fəaliyyətinin müxtəlif sahələrini özündə cəmləşdirən Bankın nəzdindəki (qismən müstəqil) beynəlxalq qurumları aşağıdakı kimi sıralamaq olar.
İslam İnkişaf Bankı ilə Azərbaycan arasındakı əməkdaşlıq
Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra beynəlxalq iqtisadi təşkilatlara inteqrasiya istiqamətində ardıcıl siyasət aparmağa başlamışdır. Bu qəbildən İslam İnkişaf Bankı ilə əməkdaşlıq etmək və ona üzv olmaq respublikamızın xarici iqtisadi siyasəti üçün prioritet daşıyırdı. Ölkəmizin İİB ilə yaxından əməkdaşlığı Azərbaycanın bu quruma 4 iyul 1992-ci il tarixində rəsmi şəkildə üzv qəbul edilməsi ilə daha da dərinləşməyə başladı. Azərbaycan Bankda 9.76 milyon ABŞ dolları (ümumi səhm kapitalının 0.13%) pay sahibi olmaqla onun işində yaxından iştirak edir.
İİB ilə Azərbaycan arasında qurulmuş əməkdaşlıq çərçivəsində Bankın prinsip və məqsədlərinə uyğun respublikamızda da bir sıra layihələr icra olunur. İslam İnkişaf Bankı ilə Azərbaycan arasında əlaqələr çox uğurla və sürətlə inkişaf edir. Uzun illərdir ki, Azərbaycan bu səmərəli əməkdaşlıqdan böyük mənfəət götürür və ölkəmizin uğurlu iqtisadi inkişafında İslam İnkişaf Bankının xidməti çox böyük olmuşdur.
Belə ki, Bank Azərbaycanda həyata keçirilən bir sıra dövlət əhəmiyyətli layihələrə kreditlər ayırır. Bir sıra hallarda isə kiçik qrantlar da təqdim edir. Keçən dövr ərzində İİB tərəfindən maliyyələşdirilən aşağıdakı bir sıra layihələri sadalamaq olar:
1.Bakı bərk məişət tullantılarının yandırılması zavodunun tikintisi layihəsi;
2.Yevlax-Gəncə avtomobil yolunun yenidənqurulması layihəsi;
3. Mingəçevir SES-in yenidənqurulması layihəsi;
4. Vəlvələçay-Taxtakörpü kanalının tikintisi layihəsi;
5. Cənub istilik elektrik stansiyasının tikintisi layihəsi və s.
Mənbə
- Ruslan Atakişiyev. Faizsiz bankçılığa giriş. Bakı: İdrak, 2011, s. 42-43, 68-69.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
Qeydlər
- Jumad Thani 36 years in the Service of Development / Islamic Development Bank, Jeddah - 2010
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Islam Inkisaf Banki ing Islamic development bank ve ya qisaca IIB ing IDB maliyyelesdirmeni Islam prinsinplerinin esasinda aparilan beynelxalq maliyye qurumu Dunyanin aparici maliyye kredit qurumlarindan biridir Uzvleri muselman olkeleridir Islam Inkisaf Banki IIBIslamic Development BankFealiyyeti MaliyyeYaranma tarixi 1975Merkezi CiddeFealiyyet gosterdiyi yer Cidde Seudiyye ErebistaniUzvleri 932 nef isdb org Vikianbarda elaqeli mediafayllarYaradilmasiXX esrin sonlarina dogru faizsiz maliyye sisteminin fealiyyeti genislendikce bu sahede isleyen instutlarin formalasmasi ve yaranmasi prosesi de suretlenirdi Bele oldugu halda bir sira Serq olkeleri ve onlarin temsil olunduqlari beynelxalq teskilatlarda faizsiz prinsipler esasinda regional seviyyede vahid maliyye institutunun yaradilmasi ideyalari seslenirdi Bu ozunu en cox Islam Konfransi Teskilatina uzv olan olkelerin yigincaqlarinda buruze verirdi Nehayet 1973 cu ilin dekabrinda hicri 1393 Ciddede kecirilen Islam Emekdasliq Teskilatina IET daxil olan olkelerin Maliyye Nazirlerinin Konfransinda imzalanan Niyyet Beyannamesinin neticesinde Islam Inkisaf Banki tesis edilmisdir Bu bank faizsiz maliyye sistemi sahesinde fealiyyete baslayan ilk beynelxalq 19 maliyye teskilatidir Meqsed ve funksiyalariBankin meqsedi banka uzv olan olkelerin onun tesisciliyinde ve uzvluyunde temsil olunan muselman olkeler ve ferdi muselman cemiyyetlerinin iqtisadi inkisafinin ve sosial tereqqisini Islam huququ fiqhi esasinda temin etmekdir Bankin esas funksiyasi iqtisadi ve sosial inkisaf ucun layihelerin maliyyelesdirilmesi muessiselerin xususi kapitalinda istirak ve ya investitsiya qoyulusu qrantlarin ve ssudalarin verilmesi seklinde uzv dovletlere maliyye yardimini temin etmekden ibaretdir Is prinsipleriBankda depozitlerin qebuluna ve maliyyenin mobilliyini temin etmek meqsedile faizsiz maliyye sisteminin prinsiplerine uygun maliyye resurslarinin seferber olunmasina de icaze verilir Butun banklarla yanasi bank seriet prinsipleri esasinda istehsal vasitelerinin inkisafinin stimullasdirilmasinda xususile xarici ticaretin uzv olkeler arasinda guclendirilmesinde dovletlere texniki komeyin temin olunmasinda idarecilik sahesinde calisan isci heyetine innovativ biliklerinin oyredilmesinde yaxindan istirak edir Hal hazirda Banka ehalisinin mutleq coxlugunun ve ekseriyyetinin muselmanlardan ibaret oldugu 56 olke uzvdur Uzvluk ucun esas nezerde tutulan baslica sert iddiaci qisminde cixis eden dovletin Islam Konfiransi Teskilatina uzv olmasidir Eger hemin olke IET in uzvudurse onda o bankin kapitalina oz maliyye tohfelerini verdikden sonra ve IIB nin Idare Heyeti Surasinin qerari ile uzvluye qebul olunur Qeyd edek ki dunyanin iqtisadi siyasi heyatinda bas veren dinamik deyisikliklerle bagli olaraq IIB nin fealiyyetinde mutemadi olaraq islahatlar heyata kecirilir yenilesmeler aparilir Tebii ki bu Banka uzv dovletlerin maraqlarinin daha effektiv qorunmasina xidmet edir IIB yarandigi gunden onun daxili strukturunda bas veren yenilesmeler fonunda bankin xidmetlerinin keyfiyyetinin artirilmasi meqsedile vaxtasiri onun nezdinde bir sira alt qurumlarin yaradilmasina ehtiyac yaranmis ve teskilatlar dovletlerin qarsiliqli razilasmasi esasinda tesis olunmusdur IIB nin nezdinde fealiyyet gosteren ve onun fealiyyetinin muxtelif sahelerini ozunde cemlesdiren Bankin nezdindeki qismen musteqil beynelxalq qurumlari asagidaki kimi siralamaq olar Islam Inkisaf Banki ile Azerbaycan arasindaki emekdasliqAzerbaycan musteqillik qazandiqdan sonra beynelxalq iqtisadi teskilatlara inteqrasiya istiqametinde ardicil siyaset aparmaga baslamisdir Bu qebilden Islam Inkisaf Banki ile emekdasliq etmek ve ona uzv olmaq respublikamizin xarici iqtisadi siyaseti ucun prioritet dasiyirdi Olkemizin IIB ile yaxindan emekdasligi Azerbaycanin bu quruma 4 iyul 1992 ci il tarixinde resmi sekilde uzv qebul edilmesi ile daha da derinlesmeye basladi Azerbaycan Bankda 9 76 milyon ABS dollari umumi sehm kapitalinin 0 13 pay sahibi olmaqla onun isinde yaxindan istirak edir IIB ile Azerbaycan arasinda qurulmus emekdasliq cercivesinde Bankin prinsip ve meqsedlerine uygun respublikamizda da bir sira layiheler icra olunur Islam Inkisaf Banki ile Azerbaycan arasinda elaqeler cox ugurla ve suretle inkisaf edir Uzun illerdir ki Azerbaycan bu semereli emekdasliqdan boyuk menfeet goturur ve olkemizin ugurlu iqtisadi inkisafinda Islam Inkisaf Bankinin xidmeti cox boyuk olmusdur Bele ki Bank Azerbaycanda heyata kecirilen bir sira dovlet ehemiyyetli layihelere kreditler ayirir Bir sira hallarda ise kicik qrantlar da teqdim edir Kecen dovr erzinde IIB terefinden maliyyelesdirilen asagidaki bir sira layiheleri sadalamaq olar 1 Baki berk meiset tullantilarinin yandirilmasi zavodunun tikintisi layihesi 2 Yevlax Gence avtomobil yolunun yenidenqurulmasi layihesi 3 Mingecevir SES in yenidenqurulmasi layihesi 4 Velvelecay Taxtakorpu kanalinin tikintisi layihesi 5 Cenub istilik elektrik stansiyasinin tikintisi layihesi ve s MenbeRuslan Atakisiyev Faizsiz bankciliga giris Baki Idrak 2011 s 42 43 68 69 Hemcinin baxBeynelxalq Islam Ticaret ve Maliyye KorporasiyasiXarici kecidlerQeydlerJumad Thani 36 years in the Service of Development Islamic Development Bank Jeddah 2010