Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karl Rodbertus -Yagetsov (12 avqust 1805 — 6 dekabr 1875) —Almaniya iqtisadçısı.
| İohann Karl Rodbertus | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 12 avqust 1805 |
| Vəfat tarixi | 6 dekabr 1875(70 yaşında) |
| Dəfn yeri | |
| Elm sahəsi | iqtisadiyyat |
| Təhsili | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Fəaliyyəti
Karl Rodbertus - Yagetsov (1805-1875-ci illər) alman iqtisadçısı, hüquqşünas, dövlət sosializmi nəzəriyyəsinin banilərindən biridir.
1848-ci il İnqilabı dövründə Frankfurt parlamentinin üzvü, mədəniyyət və maarif naziri. Rodbertusun iqtisadi konsepsiyası D.Rikardonun və güclü təsiri ilə formalaşırdı, kapitalizmin dərin tənqidindən ibarət idi və eyni zamanda Rodbertus bu konsepsiyada islahatlar yolu ilə sosial problemlərin həlli üçün çıxış edirdi. Rodbertus David Rikardonun əmək dəyəri nəzəriyyəsinin tərəfdarı olmasına baxmayaraq, əmtəənin dəyərini bilavasitə fəhlə pulu adlandırılan pulların buraxılması yolu ilə iş vaxtında qanuni olaraq ifadə etməyi təklif edirdi. Beləliklə, onun hesab etdiyi kimi, dövlətin köməyi ilə qiymətin və dəyərin bərabərləşməsinə nail olmaq olardı. Rodbertus iqtisadi konsepsiyasında mənfəətin nəzəriyyəsi və normalarına, torpaq rentası və fəhlə sinfinin vəziyyəti məsələlərinə toxunurdu.
David Rikardonun əmək dəyəri nəzəriyyəsindən yalnız əməyin dəyəri doğurduğu haqqında postulatı çıxararaq o, belə nəticəyə gəlir ki, torpağa və kapitala olan mülkiyyət torpaq mülkiyyətçilərinin və kapitalistlərin əməyi ilə yaranmır. Mülkiyyətin bu növlərini Rodbertus "gəlir gətirən, sahiblərinə renta verən, lakin onların öz şəxsi əməyi sərf olunmayan mülkiyyət" kimi müəyyən etmişdir. Rodbertus "ümumiyyətlə renta" kateqoriyasını tətbiq edir. O, hesab edirdi ki, torpaq rentasının və kapitalist mənfəətinin hökmran xarakteristikası odur ki, hər iki forma zəhmətsiz gəliri təşkil edir. Torpaq rentasının yaranma mənbəyini Rodbertus torpağa olan xüsusi mülkiyyət hesab edirdi. Bundan başqa, o tamamilə düzgün olaraq torpaq rentasının torpağa mülkiyyət obyekti kimi inhisarla əlaqəsini üzə çıxarmışdır. Rodbertusun "dövlət sosializmi" nəzəriyyəsi xüsusi maraq doğurur.
Rodbertusa görə, insan cəmiyyəti öz təkamülündə üç aşağıdakı mərhələdən keçir: 1) antiklik 2) feodalizm və kapitalizm 3) kommunizm. Bu mərhələlər kapitalizmin inkişaf səviyyəsi və istehsal vasitələrinə mülkiyyətin xarakteri ilə müəyyən edilir. Antikliyin əsasını o dövrün əsas məhsuldar qüvvəsi olan insan-qula olan mülkiyyət təşkil edirdi, feodalizm və kapitalizm dövrləri torpağa və kapitala, kommunizm dövrü isə əməyə və əmək haqqına olan mülkiyyətlə xarakterizə olunur.
Rodbertusun rəyincə, kommunizmin rüşeymləri bəşəriyyətin inkişafının kommunizmə qədərki inkişaf dövrlərində yaranır. Dövlətin isə rolu ondan ibarət olur ki, o son dövrə - kommunizmə təkamül keçidi üçün ideal təşkilatdır. Rodbertus hesab edirdi ki, ölkənin sosial və iqtisadi problemlərini yalnız dövlət həll edə bilər və həll etməlidir. Rodbertusun iqtisadi konsepsiyası iqtisad elminin inkişafında mühüm rol oynadı, sonralar isə Almaniyanın yeni tarix məktəbinin nümayəndələri tərəfindən əsas konsepsiya kimi qəbul edildi.
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Родбертусовская критика классической школы — глава из книги "Накопление капитала"
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Johann Karl Rodbertus // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karl Rodbertus Yagetsov 12 avqust 1805 6 dekabr 1875 Almaniya iqtisadcisi Iohann Karl RodbertusDogum tarixi 12 avqust 1805 1805 08 12 Vefat tarixi 6 dekabr 1875 1875 12 06 70 yasinda Defn yeri Meklenburq On PomeraniyaElm sahesi iqtisadiyyatTehsili Gottingen Universiteti Heydelberq Universiteti Humboldt adina Berlin Universiteti Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFealiyyetiKarl Rodbertus Yagetsov 1805 1875 ci iller alman iqtisadcisi huquqsunas dovlet sosializmi nezeriyyesinin banilerinden biridir 1848 ci il Inqilabi dovrunde Frankfurt parlamentinin uzvu medeniyyet ve maarif naziri Rodbertusun iqtisadi konsepsiyasi D Rikardonun ve guclu tesiri ile formalasirdi kapitalizmin derin tenqidinden ibaret idi ve eyni zamanda Rodbertus bu konsepsiyada islahatlar yolu ile sosial problemlerin helli ucun cixis edirdi Rodbertus David Rikardonun emek deyeri nezeriyyesinin terefdari olmasina baxmayaraq emteenin deyerini bilavasite fehle pulu adlandirilan pullarin buraxilmasi yolu ile is vaxtinda qanuni olaraq ifade etmeyi teklif edirdi Belelikle onun hesab etdiyi kimi dovletin komeyi ile qiymetin ve deyerin beraberlesmesine nail olmaq olardi Rodbertus iqtisadi konsepsiyasinda menfeetin nezeriyyesi ve normalarina torpaq rentasi ve fehle sinfinin veziyyeti meselelerine toxunurdu David Rikardonun emek deyeri nezeriyyesinden yalniz emeyin deyeri dogurdugu haqqinda postulati cixararaq o bele neticeye gelir ki torpaga ve kapitala olan mulkiyyet torpaq mulkiyyetcilerinin ve kapitalistlerin emeyi ile yaranmir Mulkiyyetin bu novlerini Rodbertus gelir getiren sahiblerine renta veren lakin onlarin oz sexsi emeyi serf olunmayan mulkiyyet kimi mueyyen etmisdir Rodbertus umumiyyetle renta kateqoriyasini tetbiq edir O hesab edirdi ki torpaq rentasinin ve kapitalist menfeetinin hokmran xarakteristikasi odur ki her iki forma zehmetsiz geliri teskil edir Torpaq rentasinin yaranma menbeyini Rodbertus torpaga olan xususi mulkiyyet hesab edirdi Bundan basqa o tamamile duzgun olaraq torpaq rentasinin torpaga mulkiyyet obyekti kimi inhisarla elaqesini uze cixarmisdir Rodbertusun dovlet sosializmi nezeriyyesi xususi maraq dogurur Rodbertusa gore insan cemiyyeti oz tekamulunde uc asagidaki merheleden kecir 1 antiklik 2 feodalizm ve kapitalizm 3 kommunizm Bu merheleler kapitalizmin inkisaf seviyyesi ve istehsal vasitelerine mulkiyyetin xarakteri ile mueyyen edilir Antikliyin esasini o dovrun esas mehsuldar quvvesi olan insan qula olan mulkiyyet teskil edirdi feodalizm ve kapitalizm dovrleri torpaga ve kapitala kommunizm dovru ise emeye ve emek haqqina olan mulkiyyetle xarakterize olunur Rodbertusun reyince kommunizmin ruseymleri beseriyyetin inkisafinin kommunizme qederki inkisaf dovrlerinde yaranir Dovletin ise rolu ondan ibaret olur ki o son dovre kommunizme tekamul kecidi ucun ideal teskilatdir Rodbertus hesab edirdi ki olkenin sosial ve iqtisadi problemlerini yalniz dovlet hell ede biler ve hell etmelidir Rodbertusun iqtisadi konsepsiyasi iqtisad elminin inkisafinda muhum rol oynadi sonralar ise Almaniyanin yeni tarix mektebinin numayendeleri terefinden esas konsepsiya kimi qebul edildi IstinadlarHemcinin baxXarici kecidlerRodbertusovskaya kritika klassicheskoj shkoly glava iz knigi Nakoplenie kapitala Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Johann Karl Rodbertus Brockhauz Ensiklopediyasi alm