İnsomniya (q.yun. ἀγρυπνία, agrupníā — yuxusuzluq, asomniya, dissomniya, aqripniya) — psixoloji xəstəlik növü. Bu sindromun bir digər adı isə məşum ailəvi yuxusuzluq xəstəliyidir. Xəstəliyin adı o qədər də qorxuducu olmasa da, əslində isə, bu dəhşətli ölümcül psixi pozuntudur. Xəstəlik 30 yaşdan sonra, daha çox isə 50 yaşdan sonra başlayır. Nəticədə xəstə yatmaq hissinin nə olduğunu demək olar ki, bilmir. Ümumiyyətlə, qısamüddətli qarabasmalardan sonra özünə gələn insanlarda daha tez-tez müşahidə olunur. Qarabasmalardan sonra isə, xəstə hallusinayalar görməyə başlayır və təqribən maksimum bir ildən sonra ölür. Bu xəstəliyin dərmanı yoxdur. Xəstəliyi dəhşətli edən amillərdən biri də odur ki, bu xəstəlik ulu babalardan gen ilə ötürülür və dünyada yalnız, təxminən, 40 ailədə müvafiq genlər mövcuddur.
İnsomniya | |
---|---|
XBT-10 | F51.0, G47.0 |
XBT-10-KM | G47.0 |
XBT-9 | 307.42, 307.41, 327.0, 780.51, 780.52 |
XBT-9-KM | 780.52 |
OMIM | 614163 |
DiseasesDB | 26877 |
MedlinePlus | 000805 |
MeSH | D007319 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Əlamətlər
Yuxusuzluq hər hansı presomnik (uzun müddət yuxuya getmə), intrasomnik (gecə tez-tez oyanmalar, bundan sonra xəstənin yenidən yuxuya getməsi çətinləşir, səthi, bərpa olunmayan bir hiss) təkrarlanan şikayətlərin olması ilə xarakterizə olunan klinik bir sindromdur. yuxu) və / və ya yuxu üçün kifayət qədər vaxtın və uyğun mühitin olmasına baxmayaraq baş verən postsomnik pozğunluqlar (erkən oyanma, canlılığın olmaması, zəiflik hissi).
Diaqnoz üçün zəruri olan ümumi təsnifat xüsusiyyətləri bunlardır:
- pis yuxu şikayətləri, yuxu saxlamaqda çətinlik və/və ya keyfiyyətsiz yuxu;
- yuxu pozğunluqları bir ay ərzində həftədə ən azı 3 dəfə qeyd olunur;
- yuxusuzluq və onun nəticələri ilə bağlı narahatlıq (gecə və gündüz);
- qeyri-adekvat yuxu müddətinin və/və ya keyfiyyətinin səbəb olduğu ciddi narahatlıq və ya sosial və peşəkar fəaliyyətin pozulması.
Yuxusuzluqla yuxu müddətinin azalması, oyaqlığın təmsil olunmasının artması və səthi birinci mərhələ, REM olmayan yuxunun üçüncü və dördüncü mərhələlərində azalma var; ağır pozğunluqlarla REM yuxu müddətində azalma var.
Diaqnostika
Yuxu pozğunluğunun səbəblərini diaqnoz etmək üçün xəstənin hərtərəfli müayinəsi lazımdır, o cümlədən :
- Ətraflı tarixin toplanması
- Yuxu gündəliyi saxlamaq
- Orqan və sistemlər üzrə sorğu
- Fiziki müayinə
- Laborator tədqiqatlar (göstərişlərə görə)
- Polisomnoqrafiya (göstərişlərə görə)
Nəticələri
- Xroniki yuxu çatışmazlığı öyrənmə proseslərinə, qısa müddətli və uzunmüddətli yaddaşa mənfi təsir edən oksidləşdirici stressə səbəb olur .
- Ürək-damar xəstəliklərinin inkişaf riskinin artması. Məsələn, miokard infarktı və insult .
- Osteogenez prosesinin pozulması (sümük toxumasının əmələ gəlməsi prosesi).
- Artıq çəki görünüşünə səbəb olan maddələr mübadiləsinin pisləşməsi .
İstinadlar
- Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.
- Гуськов В. С. Терминологический словарь психиатра. М.: «». Под ред. Плессо Г. И. 1965.
- Асомния // Толковый словарь психиатрических терминов. В. М. Блейхер, И. В. Крук. 1995.
- Асомния // Толковый словарь психиатрических терминов. В. М. Блейхер, И. В. Крук. 1995.
- Бессонница неорганической этиологии
- Левин Я. И., Ковров Г. В. Некоторые современные подходы к терапии инсомнии (Лечащий врач). 2003.
- Фармакотерапия в неврологии и психиатрии: [Пер. с англ.] (4000 nüs.). Москва: ООО: «Медицинское информационное агентство». Под ред. С. Д. Энна и Дж. Т. Койла. 2007. ISBN .
- Karem H. Alzoubi; və b. The neuroprotective effect of vitamin E on chronic sleep deprivation-induced memory impairment: the role of oxidative stress. 226 (Behavioural Brain Research). 205–210. (#explicit_et_al)
- Prolonged sleep disturbance can lead to lower bone formation Medical press 02.04.2017
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Insomniya q yun ἀgrypnia agrupnia yuxusuzluq asomniya dissomniya aqripniya psixoloji xestelik novu Bu sindromun bir diger adi ise mesum ailevi yuxusuzluq xesteliyidir Xesteliyin adi o qeder de qorxuducu olmasa da eslinde ise bu dehsetli olumcul psixi pozuntudur Xestelik 30 yasdan sonra daha cox ise 50 yasdan sonra baslayir Neticede xeste yatmaq hissinin ne oldugunu demek olar ki bilmir Umumiyyetle qisamuddetli qarabasmalardan sonra ozune gelen insanlarda daha tez tez musahide olunur Qarabasmalardan sonra ise xeste hallusinayalar gormeye baslayir ve teqriben maksimum bir ilden sonra olur Bu xesteliyin dermani yoxdur Xesteliyi dehsetli eden amillerden biri de odur ki bu xestelik ulu babalardan gen ile oturulur ve dunyada yalniz texminen 40 ailede muvafiq genler movcuddur InsomniyaXBT 10 F51 0 G47 0XBT 10 KM G47 0XBT 9 307 42 307 41 327 0 780 51 780 52XBT 9 KM 780 52OMIM 614163DiseasesDB 26877MedlinePlus 000805MeSH D007319 Vikianbarda elaqeli mediafayllarElametlerYuxusuzluq her hansi presomnik uzun muddet yuxuya getme intrasomnik gece tez tez oyanmalar bundan sonra xestenin yeniden yuxuya getmesi cetinlesir sethi berpa olunmayan bir hiss tekrarlanan sikayetlerin olmasi ile xarakterize olunan klinik bir sindromdur yuxu ve ve ya yuxu ucun kifayet qeder vaxtin ve uygun muhitin olmasina baxmayaraq bas veren postsomnik pozgunluqlar erken oyanma canliligin olmamasi zeiflik hissi Diaqnoz ucun zeruri olan umumi tesnifat xususiyyetleri bunlardir pis yuxu sikayetleri yuxu saxlamaqda cetinlik ve ve ya keyfiyyetsiz yuxu yuxu pozgunluqlari bir ay erzinde heftede en azi 3 defe qeyd olunur yuxusuzluq ve onun neticeleri ile bagli narahatliq gece ve gunduz qeyri adekvat yuxu muddetinin ve ve ya keyfiyyetinin sebeb oldugu ciddi narahatliq ve ya sosial ve pesekar fealiyyetin pozulmasi Yuxusuzluqla yuxu muddetinin azalmasi oyaqligin temsil olunmasinin artmasi ve sethi birinci merhele REM olmayan yuxunun ucuncu ve dorduncu merhelelerinde azalma var agir pozgunluqlarla REM yuxu muddetinde azalma var DiaqnostikaYuxu pozgunlugunun sebeblerini diaqnoz etmek ucun xestenin herterefli muayinesi lazimdir o cumleden Etrafli tarixin toplanmasi Yuxu gundeliyi saxlamaq Orqan ve sistemler uzre sorgu Fiziki muayine Laborator tedqiqatlar gosterislere gore Polisomnoqrafiya gosterislere gore NeticeleriXroniki yuxu catismazligi oyrenme proseslerine qisa muddetli ve uzunmuddetli yaddasa menfi tesir eden oksidlesdirici stresse sebeb olur Urek damar xesteliklerinin inkisaf riskinin artmasi Meselen miokard infarkti ve insult Osteogenez prosesinin pozulmasi sumuk toxumasinin emele gelmesi prosesi Artiq ceki gorunusune sebeb olan maddeler mubadilesinin pislesmesi IstinadlarMonarch Disease Ontology release 2018 06 29 2018 06 29 2018 Guskov V S Terminologicheskij slovar psihiatra M Pod red Plesso G I 1965 Asomniya Tolkovyj slovar psihiatricheskih terminov V M Blejher I V Kruk 1995 Asomniya Tolkovyj slovar psihiatricheskih terminov V M Blejher I V Kruk 1995 Bessonnica neorganicheskoj etiologii Levin Ya I Kovrov G V Nekotorye sovremennye podhody k terapii insomnii Lechashij vrach 2003 Farmakoterapiya v nevrologii i psihiatrii Per s angl 4000 nus Moskva OOO Medicinskoe informacionnoe agentstvo Pod red S D Enna i Dzh T Kojla 2007 ISBN 5 89481 501 0 Karem H Alzoubi ve b The neuroprotective effect of vitamin E on chronic sleep deprivation induced memory impairment the role of oxidative stress 226 Behavioural Brain Research ing 205 210 explicit et al Prolonged sleep disturbance can lead to lower bone formation Medical press 02 04 2017Xarici kecidler