İkidilim ginkqo (lat. Ginkgo biloba) — bitkilər aləminin ginkqofitlər şöbəsinin ginkqoopsidlər sinfinin ginkqotoxumlular dəstəsinin ginkqokimilər fəsiləsinin ginkqo cinsinə aid bitki növü.
İkidilim ginkqo | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: İkidilim ginkqo | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təxminən 1730-cu ildə ikiayalı ginkqo Qərbi Avropaya, 50 ildən sonra isə Şimali Amerikaya gətirilmişdir. İkidilim ginkqonun elmi adını Karl Linney vermişdir. İngiltərə bağçılarından biri bu bitkini təbiətşünas Linneyə göndərmiş, 1771-ci ildə isə Linney bu bitkini "Ginkqo biloba" adı ilə elmi ədəbiyyata daxil etmişdir. Qədimdən ginkqo ağacları müqəddəs ağac kimi Yaponiyada, Çində və Koreyada qədim kilsələri əhatə edən bir çox parklarda becərilirdi. Hündürlüyü 40 m-ə çatan ikievli bitkidir.
Ginkqonun gövdəsi cavan yaşlarında boz, yaşlandıqca boz-qəhvəyi rəngdə olub, çətiri aşağıdan oval, yuxarıdan enli seyrəkdir. Budaqları parlaq, açıq sarı, narıncıdır, gövdənin qabığı isə tünd-narıncı rəngdə olub, üzərində çatlar vardır. Ginkqonun bir çox iynəyarpaqlılardan əsas fərqi bu bitkidən qatranın əmələ gəlməsidir. Ginkqonun yarpaqları ikitipli zoğlarda tezböyüyən, uzunsov, təpə zoğlarında və yavaş böyüyən, qısa zoğlarda yerləşir. Ginkqonun yarpaqları çoxsaylı damarcıqlarla əhatə olunmuş, ikiayalı, yelpikvarı, dərivarı lövhəcikdən ibarətdir və bəzi qıjıların yarpaqlarına bənzəyir. Yarpaq ayasının uzunluğu 10 sm, eni isə 10-12 sm-dir, yayda tünd-yaşıl, payızda açıq-sarı rəngdə olur. Yarpaq saplağı 8-10 sm uzunluqdadır. Erkəkcikli çiçəklər sırğaçiçək qurupunda toplanmış və erkəkcikləri bir-birindən aralıdır. İki açıq yumurtacıq şəklində olan dişi çiçəkləri nazik, uzun ayaqcıqlarda yerləşir. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Meyvəsi yumurtavaridir, xaricdən şirəli-lətli, daxildən bərk təbəqə ilə örtülüdür, sentyabr-oktyabr aylarında yetişir. Yetişmiş toxumların uzunluğu 2 sm olub, sarı rəngdədir. Ginkqo toxumlarla və qələmlərlə asanlıqla çoxalır və yaşıllaşdırma üçün prespektivli bitki sayılır. İşıq, istisevən, havanın çirklənməsinə, göbələk və virus xəstəliklərinə davamlıdır, həşəratlarla az zədələnir. Azərbaycanda ikidilim ginkqo ağacı Lənkəran, Balakən, Zaqatala, Şəki və Abşeronda mədəni şəraitdə becərilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ikidilim ginkqo lat Ginkgo biloba bitkiler aleminin ginkqofitler sobesinin ginkqoopsidler sinfinin ginkqotoxumlular destesinin ginkqokimiler fesilesinin ginkqo cinsine aid bitki novu Ikidilim ginkqoElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe GinkqofitlerSinif GinkqoopsidlerDeste GinkqotoxumlularFesile GinkqokimilerCins GinkqoNov Ikidilim ginkqoBeynelxalq elmi adiGinkgo biloba L 1771Sekil axtarisiITIS 183269NCBI 3311EOL 1156278 Texminen 1730 cu ilde ikiayali ginkqo Qerbi Avropaya 50 ilden sonra ise Simali Amerikaya getirilmisdir Ikidilim ginkqonun elmi adini Karl Linney vermisdir Ingiltere bagcilarindan biri bu bitkini tebietsunas Linneye gondermis 1771 ci ilde ise Linney bu bitkini Ginkqo biloba adi ile elmi edebiyyata daxil etmisdir Qedimden ginkqo agaclari muqeddes agac kimi Yaponiyada Cinde ve Koreyada qedim kilseleri ehate eden bir cox parklarda becerilirdi Hundurluyu 40 m e catan ikievli bitkidir Ginkqonun govdesi cavan yaslarinda boz yaslandiqca boz qehveyi rengde olub cetiri asagidan oval yuxaridan enli seyrekdir Budaqlari parlaq aciq sari narincidir govdenin qabigi ise tund narinci rengde olub uzerinde catlar vardir Ginkqonun bir cox iyneyarpaqlilardan esas ferqi bu bitkiden qatranin emele gelmesidir Ginkqonun yarpaqlari ikitipli zoglarda tezboyuyen uzunsov tepe zoglarinda ve yavas boyuyen qisa zoglarda yerlesir Ginkqonun yarpaqlari coxsayli damarciqlarla ehate olunmus ikiayali yelpikvari derivari lovhecikden ibaretdir ve bezi qijilarin yarpaqlarina benzeyir Yarpaq ayasinin uzunlugu 10 sm eni ise 10 12 sm dir yayda tund yasil payizda aciq sari rengde olur Yarpaq saplagi 8 10 sm uzunluqdadir Erkekcikli cicekler sirgacicek qurupunda toplanmis ve erkekcikleri bir birinden aralidir Iki aciq yumurtaciq seklinde olan disi cicekleri nazik uzun ayaqciqlarda yerlesir May iyun aylarinda cicekleyir Meyvesi yumurtavaridir xaricden sireli letli daxilden berk tebeqe ile ortuludur sentyabr oktyabr aylarinda yetisir Yetismis toxumlarin uzunlugu 2 sm olub sari rengdedir Ginkqo toxumlarla ve qelemlerle asanliqla coxalir ve yasillasdirma ucun prespektivli bitki sayilir Isiq istiseven havanin cirklenmesine gobelek ve virus xesteliklerine davamlidir heseratlarla az zedelenir Azerbaycanda ikidilim ginkqo agaci Lenkeran Balaken Zaqatala Seki ve Abseronda medeni seraitde becerilir IstinadlarHemcinin bax