İdxal kvotası (ing. Import quota) — ölkəyə xaricdən gətirilən malların həcmini məhdudlaşdırmaq üçün tətbiq edilən ticarət siyasəti alət. Bu məhdudiyyət müəyyən bir məhsulun konkret dövr ərzində ölkəyə idxal edilə biləcək maksimum miqdarını və ya dəyərini təyin edir. İdxal kvotalarının əsas məqsədi daxili istehsalçıları xarici rəqabətdən qorumaq, ölkədə istehsalın artırılmasını təşviq etmək və ticarət balansını sabit saxlamaqdır. Eyni zamanda, kvotalar strateji əhəmiyyətli sektorların inkişafını təmin etmək və milli iqtisadiyyatın dayanıqlığını artırmaq üçün istifadə olunur.
Lakin idxal kvotalarının tətbiqi bəzi mənfi təsirlərə də səbəb ola bilər. Belə ki, bu məhdudiyyətlər xarici məhsullara olan təklifi azaltdığı üçün daxili bazarda qiymətlərin artmasına gətirib çıxara bilər. Həmçinin, istehlakçılar daha az seçim imkanı ilə üzləşə bilər və bu da ümumi rifaha mənfi təsir edə bilər. Buna baxmayaraq, idxal kvotaları milli iqtisadi siyasətdə strateji məqsədlərə çatmaq üçün vacib bir vasitə olaraq qalır.
Kvota payı
Kvota payı hər bir müəssisəyə təyin edilmiş ümumi ayrılmış kvotanın xüsusi sayı və ya faizidir.
Məsələn, ABŞ Yaponiyadan avtomobil idxalına kvota qoyur. Yaponiya hökuməti hər bir yapon avtomobil istehsalçısının Birləşmiş Ştatlara ixrac edə biləcəyi avtomobillərin sayını müəyyən etmək üçün kvota payı proqramını təsis etməyi məqsədəuyğun hesab edə bilər. İstehsalçının ixrac etmək istədiyi hər hansı əlavə miqdar kvotadakı payını artırmayan və ya artıra bilməyən digər istehsalçı ilə razılaşdırılmalıdır.
Məsuliyyət və mükafatların sığortaçılar arasında proporsional olaraq bölündüyü kvota payı sığorta proqramları da mövcuddur. Məsələn, üç şirkət səhm əsasında 1.000.000 ABŞ dolları dəyərində yanğın sığortası alır, A şirkəti 50% (500.000 ABŞ dolları), B şirkəti 30% (300.000 ABŞ dolları) və C şirkəti - 20% (200.000 ABŞ dolları) alır. İllik bonus 5000 dollar olarsa, A şirkəti 2500 dollar, B şirkəti 1500 dollar, C şirkəti isə 1000 dollar mükafat alacaq. A şirkəti istənilən iddianın 50%-ni, B şirkəti hər hansı iddianın 30%-ni və C şirkəti hər hansı iddianın 20%-ni ödəyəcək.
İstinadlar
- O'Sullivan, Arthur; Sheffrin, Steven M. Economics: Principles in Action. Pearson Prentice Hall. 2003. 449. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Idxal kvotasi ing Import quota olkeye xaricden getirilen mallarin hecmini mehdudlasdirmaq ucun tetbiq edilen ticaret siyaseti alet Bu mehdudiyyet mueyyen bir mehsulun konkret dovr erzinde olkeye idxal edile bilecek maksimum miqdarini ve ya deyerini teyin edir Idxal kvotalarinin esas meqsedi daxili istehsalcilari xarici reqabetden qorumaq olkede istehsalin artirilmasini tesviq etmek ve ticaret balansini sabit saxlamaqdir Eyni zamanda kvotalar strateji ehemiyyetli sektorlarin inkisafini temin etmek ve milli iqtisadiyyatin dayaniqligini artirmaq ucun istifade olunur Lakin idxal kvotalarinin tetbiqi bezi menfi tesirlere de sebeb ola biler Bele ki bu mehdudiyyetler xarici mehsullara olan teklifi azaltdigi ucun daxili bazarda qiymetlerin artmasina getirib cixara biler Hemcinin istehlakcilar daha az secim imkani ile uzlese biler ve bu da umumi rifaha menfi tesir ede biler Buna baxmayaraq idxal kvotalari milli iqtisadi siyasetde strateji meqsedlere catmaq ucun vacib bir vasite olaraq qalir Kvota payiKvota payi her bir muessiseye teyin edilmis umumi ayrilmis kvotanin xususi sayi ve ya faizidir Meselen ABS Yaponiyadan avtomobil idxalina kvota qoyur Yaponiya hokumeti her bir yapon avtomobil istehsalcisinin Birlesmis Statlara ixrac ede bileceyi avtomobillerin sayini mueyyen etmek ucun kvota payi proqramini tesis etmeyi meqsedeuygun hesab ede biler Istehsalcinin ixrac etmek istediyi her hansi elave miqdar kvotadaki payini artirmayan ve ya artira bilmeyen diger istehsalci ile razilasdirilmalidir Mesuliyyet ve mukafatlarin sigortacilar arasinda proporsional olaraq bolunduyu kvota payi sigorta proqramlari da movcuddur Meselen uc sirket sehm esasinda 1 000 000 ABS dollari deyerinde yangin sigortasi alir A sirketi 50 500 000 ABS dollari B sirketi 30 300 000 ABS dollari ve C sirketi 20 200 000 ABS dollari alir Illik bonus 5000 dollar olarsa A sirketi 2500 dollar B sirketi 1500 dollar C sirketi ise 1000 dollar mukafat alacaq A sirketi istenilen iddianin 50 ni B sirketi her hansi iddianin 30 ni ve C sirketi her hansi iddianin 20 ni odeyecek IstinadlarO Sullivan Arthur Sheffrin Steven M Economics Principles in Action Pearson Prentice Hall 2003 449 ISBN 0 13 063085 3