İctimai şirkət (ing. public company) — səhmləri birja bazarında sərbəst şəkildə əməliyyatlar həyata keçirən bir səhmdar cəmiyyətidir .
Bir qayda olaraq, birja bazarının tənzimlənməsi ilə bağlı milli qanunvericiliyi səhmləri məhdudiyyətsiz sayda şəxslərə satmağı təklif edə bilən və / və ya səhm bazarında dövriyyə edən şirkətlər haqqında məlumatların açıqlanmasına müəyyən tələblər qoyur. Bu tələbləri yerinə yetirən şirkətlərə ictimai şirkətlər deyilir.
İnvestorun fikrincə, ictimai şirkətin səhmləri qeyri-dövlət şirkətlərinin səhmlərindən daha çox likvid aktiv hesab edilə bilər:
- səhmləri sınırsız sayıda şəxslərə satışa təqdim edilə bilər;
- potensial alıcı bir şirkətə açıq (müstəqil) mənbələrdən qiymət verə bilər;
- ictimai şirkətin səhmləri satıcının qeyri-mütəşəkkil bazarda olduğundan daha yaxşı bir alıcı tapması daha asan olduğu mübadilə ilə satılır;
- təşkil edilmiş bazarda aparılan əməliyyatlara dair məlumatlar (qiymətlər və əməliyyatların həcmi) həm alıcı, həm də satıcının açıq mənbələrində mövcuddur və satış üçün paketin qiymətləndirilməsi üçün əsas ola bilər.
Birjada siyahıya alınmış, lakin nədənsə əməliyyatları dayandırmış bir şirkət, bir şell-şirkəti (qabıq şirkəti) adlanır.
Üstünlüklər və qüsurları
Üstünlüklər
Dövlət şirkətləri özəl şirkətlərə nisbətən bir sıra üstünlüklərə malikdir.
- Açıq şirkətlər səhmləri (ilkin və ya təkrar bazarda) satmaqla vəsait və kapital cəlb edə bilərlər. Bu səbəbdən açıq şəkildə satılan korporasiyalar çox vacibdir; Onların mövcudluğundan əvvəl özəl müəssisələr üçün böyük həcmdə kapital əldə etmək çox çətin idi, çünki əhəmiyyətli kapitalı yalnız kiçik bir varlı investorlar qrupundan və ya risk etmək istəyən banklardan, adətən böyük investisiyalardan əldə etmək olardı. Səhmlərdən mənfəət dividendlər və ya sahiblər üçün kapital artımı şəklində gəlir.
- Maliyyə mediası, analitiklər və ictimaiyyət biznes haqqında əlavə məlumat əldə edə bilər, çünki biznes adətən qanuni olaraq öhdəliyi və təbii motivasiyası (əlavə kapitalın təmin edilməsi üçün) şirkətin maliyyə vəziyyəti və gələcəyi haqqında məlumatı bir çox səhmdarlarına açıq şəkildə yaymaqdır.
- Bir çox insanın şirkətin uğurunda payı olduğu üçün şirkət özəl şirkətdən daha populyar və ya tanınan ola bilər.
- Şirkətin ilk səhmdarları səhmləri ictimaiyyətə satmaqla riski bölüşə bilərlər. Əgər kimsə şirkətin səhmlərinin 100%-nə sahib idisə, o, biznesin bütün borcunu ödəməli olacaq; lakin, əgər fiziki şəxs səhmlərin 50%-nə sahibdirsə, onlar borcun yalnız 50%-ni qaytarmalıdırlar. Bu, aktivlərin likvidliyini artırır və şirkətin bankdan maliyyələşməyə ehtiyacı yoxdur. Məsələn, 2013-cü ildə Facebook-un qurucusu Mark Zukerberq şirkətin A sinifli səhmlərinin 29,3%-nə sahib idi,, ona biznesə nəzarət etmək üçün kifayət qədər səsvermə hüququ verdi, eyni zamanda Facebook-a qalan səhmdarlardan kapital toplamaq və onlar arasında risk yaymaq imkanı verdi. Facebook 2012-ci ildə ilkin kütləvi təklif olunana qədər özəl şirkət idi.
- Bəzi səhmlər menecerlərə və ya digər işçilərə verilərsə, işçilər və səhmdarlar arasında potensial maraq toqquşması (əsas-agent problemi nümunəsi) aradan qaldırılacaq. Məsələn, bir çox texnologiya şirkətlərində başlanğıc səviyyəli proqram mühəndisləri işə götürüldükləri zaman şirkətdə pay alırlar (beləliklə, onları səhmdar edir). Beləliklə, mühəndislər şirkətin maliyyə uğurunda pay sahibidirlər və bu uğuru təmin etmək üçün daha çox və daha çox işləməyə həvəslənirlər.
- Açıq şirkətlər, fidusiar vəzifələrinin bir hissəsi olaraq, səhmlərin qiymətini aşağı sala biləcək hərəkətlər etmək və ya onu artıra biləcək hər hansı bir hərəkəti etməmək qanunla qadağandır. Davamlı böyümə hər bir ictimai şirkətin məqsədidir.
Qüsurlar
Bir çox fond birjaları açıq şirkətlərdən öz hesablarının müntəzəm olaraq kənar auditorlar tərəfindən yoxlanılmasını və sonra səhmdarlarına hesabat dərc etmələrini tələb edir. Xərcdən əlavə, bu, faydalı məlumatları rəqiblərə təqdim edə bilər. Qanun həmçinin müxtəlif digər illik və rüblük hesabatları tələb edir. ABŞ-da Sarbanes-Oxley Qanunu əlavə tələblər qoyur. Yoxlanılan kitablar üçün tələb OTC Pink kimi tanınan birja tərəfindən qoyulmur.
Ticarət və Qiymətləndirmə
Açıq satılan şirkətlərin səhmləri tez-tez birjada satılır. Bir şirkətin dəyəri və ya "ölçüsü" onun bazar kapitallaşması adlanır, bu termin tez-tez "bazar kapitallaşması" kimi qısaldılır. Bu, dövriyyədə olan səhmlərin sayının (səlahiyyətli, lakin mütləq buraxılmamışdan fərqli olaraq) bir səhmin qiymətinə vurulması kimi hesablanır. Məsələn, dövriyyədə olan iki milyon səhmi olan və bir səhmin qiyməti 40 dollar olan bir şirkətin bazar kapitallaşması 80 milyon dollar təşkil edir. Bununla belə, şirkətin bazar kapitallaşması bütövlükdə şirkətin ədalətli bazar dəyəri ilə qarışdırılmamalıdır, çünki bir səhmin qiymətinə digər amillər, məsələn, satılan səhmlərin həcmi təsir göstərir. Aşağı ticarət həcmi qiymətli kağızların qiymətlərinin süni şəkildə düşməsinə səbəb ola bilər, çünki investorlar likvidliyin olmaya biləcəyinə inandıqları şirkətə investisiya qoymaqdan ehtiyat edirlər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Райзберг Б.А., Лозовский Л.Ш., Стародубцева Е.Б. [mainframe.php Публичная акционерная компания] (#bad_url) // Современный экономический словарь («ИНФРА-М»). Москва: 2-е изд., испр. 1999. 479 с.
- "Zuckerberg Now Owns 29.3 Percent Of Facebook's Class A Shares And This Stake Is Worth $13.6 billion". February 15, 2013. April 16, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: April 15, 2018.
- "If You Had Invested Right After Facebook's IPO (FB, TWTR)". Investopedia. August 14, 2015. April 16, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: April 15, 2018.
- Devcic, John. "The Over-The-Counter Market: An Introduction To Pink Sheets". Investopedia. September 21, 2014. April 7, 2017 tarixində . İstifadə tarixi: February 15, 2017.
- "Pink: The Open Market". OTC Markets. The Markets. February 11, 2017 tarixində . İstifadə tarixi: February 15, 2017.
- Davis, Gerald F. "Re-imagining the corporation" (PDF). Ross School of Business, University of Michigan. April 24, 2012. April 5, 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: February 15, 2017.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ictimai sirket ing public company sehmleri birja bazarinda serbest sekilde emeliyyatlar heyata keciren bir sehmdar cemiyyetidir Bir qayda olaraq birja bazarinin tenzimlenmesi ile bagli milli qanunvericiliyi sehmleri mehdudiyyetsiz sayda sexslere satmagi teklif ede bilen ve ve ya sehm bazarinda dovriyye eden sirketler haqqinda melumatlarin aciqlanmasina mueyyen telebler qoyur Bu telebleri yerine yetiren sirketlere ictimai sirketler deyilir Investorun fikrince ictimai sirketin sehmleri qeyri dovlet sirketlerinin sehmlerinden daha cox likvid aktiv hesab edile biler sehmleri sinirsiz sayida sexslere satisa teqdim edile biler potensial alici bir sirkete aciq musteqil menbelerden qiymet vere biler ictimai sirketin sehmleri saticinin qeyri mutesekkil bazarda oldugundan daha yaxsi bir alici tapmasi daha asan oldugu mubadile ile satilir teskil edilmis bazarda aparilan emeliyyatlara dair melumatlar qiymetler ve emeliyyatlarin hecmi hem alici hem de saticinin aciq menbelerinde movcuddur ve satis ucun paketin qiymetlendirilmesi ucun esas ola biler Birjada siyahiya alinmis lakin nedense emeliyyatlari dayandirmis bir sirket bir sell sirketi qabiq sirketi adlanir Ustunlukler ve qusurlariUstunlukler Dovlet sirketleri ozel sirketlere nisbeten bir sira ustunluklere malikdir Aciq sirketler sehmleri ilkin ve ya tekrar bazarda satmaqla vesait ve kapital celb ede bilerler Bu sebebden aciq sekilde satilan korporasiyalar cox vacibdir Onlarin movcudlugundan evvel ozel muessiseler ucun boyuk hecmde kapital elde etmek cox cetin idi cunki ehemiyyetli kapitali yalniz kicik bir varli investorlar qrupundan ve ya risk etmek isteyen banklardan adeten boyuk investisiyalardan elde etmek olardi Sehmlerden menfeet dividendler ve ya sahibler ucun kapital artimi seklinde gelir Maliyye mediasi analitikler ve ictimaiyyet biznes haqqinda elave melumat elde ede biler cunki biznes adeten qanuni olaraq ohdeliyi ve tebii motivasiyasi elave kapitalin temin edilmesi ucun sirketin maliyye veziyyeti ve geleceyi haqqinda melumati bir cox sehmdarlarina aciq sekilde yaymaqdir Bir cox insanin sirketin ugurunda payi oldugu ucun sirket ozel sirketden daha populyar ve ya taninan ola biler Sirketin ilk sehmdarlari sehmleri ictimaiyyete satmaqla riski boluse bilerler Eger kimse sirketin sehmlerinin 100 ne sahib idise o biznesin butun borcunu odemeli olacaq lakin eger fiziki sexs sehmlerin 50 ne sahibdirse onlar borcun yalniz 50 ni qaytarmalidirlar Bu aktivlerin likvidliyini artirir ve sirketin bankdan maliyyelesmeye ehtiyaci yoxdur Meselen 2013 cu ilde Facebook un qurucusu Mark Zukerberq sirketin A sinifli sehmlerinin 29 3 ne sahib idi ona biznese nezaret etmek ucun kifayet qeder sesverme huququ verdi eyni zamanda Facebook a qalan sehmdarlardan kapital toplamaq ve onlar arasinda risk yaymaq imkani verdi Facebook 2012 ci ilde ilkin kutlevi teklif olunana qeder ozel sirket idi Bezi sehmler menecerlere ve ya diger iscilere verilerse isciler ve sehmdarlar arasinda potensial maraq toqqusmasi esas agent problemi numunesi aradan qaldirilacaq Meselen bir cox texnologiya sirketlerinde baslangic seviyyeli proqram muhendisleri ise goturuldukleri zaman sirketde pay alirlar belelikle onlari sehmdar edir Belelikle muhendisler sirketin maliyye ugurunda pay sahibidirler ve bu uguru temin etmek ucun daha cox ve daha cox islemeye heveslenirler Aciq sirketler fidusiar vezifelerinin bir hissesi olaraq sehmlerin qiymetini asagi sala bilecek hereketler etmek ve ya onu artira bilecek her hansi bir hereketi etmemek qanunla qadagandir Davamli boyume her bir ictimai sirketin meqsedidir Qusurlar Bir cox fond birjalari aciq sirketlerden oz hesablarinin muntezem olaraq kenar auditorlar terefinden yoxlanilmasini ve sonra sehmdarlarina hesabat derc etmelerini teleb edir Xercden elave bu faydali melumatlari reqiblere teqdim ede biler Qanun hemcinin muxtelif diger illik ve rubluk hesabatlari teleb edir ABS da Sarbanes Oxley Qanunu elave telebler qoyur Yoxlanilan kitablar ucun teleb OTC Pink kimi taninan birja terefinden qoyulmur Ticaret ve QiymetlendirmeAciq satilan sirketlerin sehmleri tez tez birjada satilir Bir sirketin deyeri ve ya olcusu onun bazar kapitallasmasi adlanir bu termin tez tez bazar kapitallasmasi kimi qisaldilir Bu dovriyyede olan sehmlerin sayinin selahiyyetli lakin mutleq buraxilmamisdan ferqli olaraq bir sehmin qiymetine vurulmasi kimi hesablanir Meselen dovriyyede olan iki milyon sehmi olan ve bir sehmin qiymeti 40 dollar olan bir sirketin bazar kapitallasmasi 80 milyon dollar teskil edir Bununla bele sirketin bazar kapitallasmasi butovlukde sirketin edaletli bazar deyeri ile qarisdirilmamalidir cunki bir sehmin qiymetine diger amiller meselen satilan sehmlerin hecmi tesir gosterir Asagi ticaret hecmi qiymetli kagizlarin qiymetlerinin suni sekilde dusmesine sebeb ola biler cunki investorlar likvidliyin olmaya bileceyine inandiqlari sirkete investisiya qoymaqdan ehtiyat edirler Hemcinin baxAnonim sirketIstinadlarRajzberg B A Lozovskij L Sh Starodubceva E B mainframe php Publichnaya akcionernaya kompaniya bad url Sovremennyj ekonomicheskij slovar INFRA M Moskva 2 e izd ispr 1999 479 s Zuckerberg Now Owns 29 3 Percent Of Facebook s Class A Shares And This Stake Is Worth 13 6 billion February 15 2013 April 16 2018 tarixinde Istifade tarixi April 15 2018 If You Had Invested Right After Facebook s IPO FB TWTR Investopedia August 14 2015 April 16 2018 tarixinde Istifade tarixi April 15 2018 Devcic John The Over The Counter Market An Introduction To Pink Sheets Investopedia September 21 2014 April 7 2017 tarixinde Istifade tarixi February 15 2017 Pink The Open Market OTC Markets The Markets February 11 2017 tarixinde Istifade tarixi February 15 2017 Davis Gerald F Re imagining the corporation PDF Ross School of Business University of Michigan April 24 2012 April 5 2016 tarixinde PDF Istifade tarixi February 15 2017 Xarici kecidler