Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbrahim şah Ludi(puşt. ابراهیم لودي, urdu ابراہیم لودی; XV əsr, Dehli – 21 aprel 1526) — Ludilər sülaləsindən Hindistan hökmdarı.
| İbrahim şah Ludi | |
|---|---|
| puşt. ابراهیم لودي | |
| 1517 – 1526 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | XV əsr |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 21 aprel 1526 |
| Vəfat səbəbi | döyüşdə ölüm |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, Dehli sultanı[d] |
| Ailəsi | Ludilər sülaləsi |
| Dini | islam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Sultan böyük oğludur. Atasının ölümünə görə 22 noyabr 1517-ci ildə taxta çıxdı. Hökmdarlığını qəbul etmeyen müxalifləri, qardaşı Cəlal xanın ətrafında toplanıb onu Cavnpur hökmdarı elan edərək ölkəni ikiyə bölmək istədilər. İbrahim Ludi həmən qardaşının üzərinə bir ordu göndərdi. Məğlub olan Cəlal xan, Siqhlərin əlindəki Qevaliyara sığındı. İbrahim Qevaliyarı da mühasirə etdi və Cəlal xanı ələ keçirərək adamlarıyla bərabər həbsə atdı. Cəlal xan bir müddət sonra həbsxanada öldü.
İbrahim şah daha sonra, dövlət adamlarının ona qarşı sadiq davranmadığı gərəkçəsiylə sərt bir idare tərzi menimsədi və bir çox irəli gələn əyan-ərkanı basqıya məruz qoyaraq özündən soyutdu. Hətta atasının iki önemli yöneticisini ölüme məhkum etdirincə digər dövlət adamları öz güvenliklərini sağlamak üçün İbrahim şaha qarşı üsyan etdilər. Bu sırada Pəncab valisi Dövlət xan Ludi də baş qaldırdı. Durumu öyrənən sultan, Dövlət xan Ludinin Dehliyə gəlməsini əmr etdi, fəqət şübhələnən Dövlət xan oğlu Dilavər xanı göndərdi. Dehliyə gələn Dilavər xan, bir müddət üçün həbsə atıldıqdan sonra geri gönderildiyinde sultanlığın mərkəzindəki basqı və zülmləri atasına anlatdı. İbrahim şah Ludinin taxtda qaldığı müddət ərzində öz aqıbətini heç yaxşı görməyən Dövlət xan, o sırada Kabildə bulunan Baburu dəvet edərək Hindistana girmesini istedi. Bunun üzerine Babur Hindistana yönelince İbrahim şah Ludi 1000 qədər filin də yer aldığı çox kalabalık bir orduyla onu durdurmak için yola çıxdı ve iki ordu 1526-cı ildə qarşılaşdı. Osmanlı savaş düzenini uyğulayan və atəşli silahlar işlədən Babür karşısında tutunamayan İbrahim-i Ludinin ordusu dağıldı ve İbrahim şah savaş alanında öldü (21 aprel 1526). Babür, İbrahim şahın cəsədini törenle defn etdirdi və öldüyü yerdə bir türbə tikdirdi. Bu türbə zamanla ziyarətgah halına gelmişdir. İbrahim şah Ludinin anası Sultan Baburu zəhərlətmək istemiş, fəqət bacarıqlı ola bilməmişdir. Durumun ortaya çıxması üzerine suç ortaqları öldürülmüş və o da Kabilə göndərilmiş, ancaq yolda intihar etmişdir.
Sultan İbrahim şah fərasət sahibi və cəsur bir hökmdar idi. Soyluları nəzarət altında tutmaq üçün basqıcı bir politika uygulamışsa da zalim bir hökmdar olmamışdır. Hökmdarlıq qavramının gelişmesine katkıda bulunmuş, adil bir siyaset takip etmiş ve Ludilər sülaləsinin bir imparatorluk haline gelmesi için çalışmıştır. Bazı tasarruflarından dolayı xanedanın yıkılışına sebep olmakla suçlanırsa da asıl sorumluluğun asilzadelere ait olduğu kabul edilmektedir. Hindistan tarixi üçün önemli bir dönüm noktası olmuştur. İbrahim şah Ludinin ölümüyle Ludilə sülaləsi yıxılmış, Babür bu savaştan sonra Dehli ve Aqranı da ələ keçirərək Babürlüler xanedanını qurmuşdur.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ibrahim sah Ludi pust ابراهیم لودي urdu ابراہیم لودی XV esr Dehli 21 aprel 1526 Ludiler sulalesinden Hindistan hokmdari Ibrahim sah Ludipust ابراهیم لودي1517 1526Sexsi melumatlarDogum tarixi XV esrDogum yeri Dehli Dehli sultanligiVefat tarixi 21 aprel 1526 1526 04 21 Vefat sebebi doyusde olumFealiyyeti siyasetci Dehli sultani d Ailesi Ludiler sulalesiDini islam Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSultan boyuk ogludur Atasinin olumune gore 22 noyabr 1517 ci ilde taxta cixdi Hokmdarligini qebul etmeyen muxalifleri qardasi Celal xanin etrafinda toplanib onu Cavnpur hokmdari elan ederek olkeni ikiye bolmek istediler Ibrahim Ludi hemen qardasinin uzerine bir ordu gonderdi Meglub olan Celal xan Siqhlerin elindeki Qevaliyara sigindi Ibrahim Qevaliyari da muhasire etdi ve Celal xani ele kecirerek adamlariyla beraber hebse atdi Celal xan bir muddet sonra hebsxanada oldu Ibrahim sah daha sonra dovlet adamlarinin ona qarsi sadiq davranmadigi gerekcesiyle sert bir idare terzi menimsedi ve bir cox ireli gelen eyan erkani basqiya meruz qoyaraq ozunden soyutdu Hetta atasinin iki onemli yoneticisini olume mehkum etdirince diger dovlet adamlari oz guvenliklerini saglamak ucun Ibrahim saha qarsi usyan etdiler Bu sirada Pencab valisi Dovlet xan Ludi de bas qaldirdi Durumu oyrenen sultan Dovlet xan Ludinin Dehliye gelmesini emr etdi feqet subhelenen Dovlet xan oglu Dilaver xani gonderdi Dehliye gelen Dilaver xan bir muddet ucun hebse atildiqdan sonra geri gonderildiyinde sultanligin merkezindeki basqi ve zulmleri atasina anlatdi Ibrahim sah Ludinin taxtda qaldigi muddet erzinde oz aqibetini hec yaxsi gormeyen Dovlet xan o sirada Kabilde bulunan Baburu devet ederek Hindistana girmesini istedi Bunun uzerine Babur Hindistana yonelince Ibrahim sah Ludi 1000 qeder filin de yer aldigi cox kalabalik bir orduyla onu durdurmak icin yola cixdi ve iki ordu 1526 ci ilde qarsilasdi Osmanli savas duzenini uygulayan ve atesli silahlar isleden Babur karsisinda tutunamayan Ibrahim i Ludinin ordusu dagildi ve Ibrahim sah savas alaninda oldu 21 aprel 1526 Babur Ibrahim sahin cesedini torenle defn etdirdi ve olduyu yerde bir turbe tikdirdi Bu turbe zamanla ziyaretgah halina gelmisdir Ibrahim sah Ludinin anasi Sultan Baburu zeherletmek istemis feqet bacariqli ola bilmemisdir Durumun ortaya cixmasi uzerine suc ortaqlari oldurulmus ve o da Kabile gonderilmis ancaq yolda intihar etmisdir Sultan Ibrahim sah feraset sahibi ve cesur bir hokmdar idi Soylulari nezaret altinda tutmaq ucun basqici bir politika uygulamissa da zalim bir hokmdar olmamisdir Hokmdarliq qavraminin gelismesine katkida bulunmus adil bir siyaset takip etmis ve Ludiler sulalesinin bir imparatorluk haline gelmesi icin calismistir Bazi tasarruflarindan dolayi xanedanin yikilisina sebep olmakla suclanirsa da asil sorumlulugun asilzadelere ait oldugu kabul edilmektedir Hindistan tarixi ucun onemli bir donum noktasi olmustur Ibrahim sah Ludinin olumuyle Ludile sulalesi yixilmis Babur bu savastan sonra Dehli ve Aqrani da ele kecirerek Baburluler xanedanini qurmusdur Istinadlar