Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
INOGATE Proqramı Avropa İttifaqı (Aİ) Qara Dəniz və Xəzər Dənizi hövzəsi ölkələri və onların qonşuları arasında beynəlxalq enerji əməkdaşlığı Proqramıdır. Proqram 1996-cı ildən fəaliyyət göstərir.
İNOGATE Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilən və uzun müddətdən bəri davam edən enerji sahəsində texniki yardım proqramlarından biridir. 2006-cı ilədək Proqram TACIS Regional Əməkdaşlıq Proqramı tərəfindən, 2007-ci ildən etibarən isə Proqram Avropa Qonşuluq və Tərəfdaşlıq Aləti (AQTA) – Şərqi Regional İndikativ Proqramı 2007–2010 və 2010–2013-cü illər çərçivəsində Avropa Qonşuluq və Tərəfdaşlıq Aləti (AQTA) tərəfindən maliyyəlləşdirilməkdədir. EuropeAid bu proqrama AQTA və İnkişaf Əməkdaşlığı Aləti vasitəsilə dəstək göstərir.
Mənşəyi
INOGATE 1995-ci ildə Neft və Qazın Avropaya Dövlətlərarası Nəqlinə (INterstate Oil and GAs Transportation to Europe) Avropa İttifaqının dəstək mexanizmi kimi başladılmışdır (Bu səbəbdən adını akronimdən almaqdadır). İlkin mərhələdə Proqram Şərqi Avropa və Qafqazlardan Avropa İttifaqına uzanan neft və qaz boru kəmərlərinin fəaliyyəti ilə bağlı olmuşdur. 2001-ci ildə Kiyevdə 21 ölkə tərəfindən boru kəmərlərinin inkişafı və möhkəmləndirilməsi sahəsində əməkdaşlığa dair "Çərçivə Sazişi" imzalanmışdır. Bundan sonra 2004-cü ildə Azərbaycanın paytaxtı Bakıda və 2006-cı ildə Qazaxıstanın paytaxtı Astanada keçirilmiş Konfranslarla INOGATE Aİ və keçmiş Sovetlər İttifaqı ölkələri (Rusiya Federasiyası və Baltik Dövlətləri xaric və Türkiyə daxil olmaqla) arasında geniş enerji tərəfdaşlığı alətinə çevrilmiş və fəaliyyətlərini dörd istiqamət üzrə cəmləmişdir:
•Enerji təhlükəsizliyinin artırılması
•Aİ-nın daxili enerji bazarının prinsipləri əsasında üzv ölkələrin enerji bazarlarının yaxınlaşdırılması
•Dayanıqlı enerji inkişafının dəstəklənməsi
•Ümumi və regional maraqlara cavab verən enerji layihələrinə investisiyaların cəlb olunması.
Tərəfdaş ölkələr
INOGATE Proqramının Tərəfdaş ölkələri aşağıdakılardır:
- Azərbaycan
- Belorus
- Ermənistan
- Gürcüstan
- Qazaxıstan
- Qırğızıstan
- Moldova
- Özbəkistan
- Türkiyə
- Türkmənistan
- Ukrayna
- Tacikistan
- Rusiya Federasiyası (müşahidəçi statusunda)
Türkiyə INOGATE Proqramının Tərəfdaş ölkəsi qismində çıxış edir və mütəmadi olaraq INOGATE iclaslarında iştirak etməyə dəvət edilir, lakin Türkiyə bu proqramda benefisiar ölkə deyildir.
Bakı Təşəbbüsü və Astana Bəyannaməsi
Bakı Təşəbbüsü Avropa İttifaqı və INOGATE Tərəfdaş ölkələrin enerji əməkdaşlığı sahəsində siyasi dialoqunun nəticəsi olmuşdur. Təşəbbüs 13 Noyabr 2004-cü ildə Bakıda keçirilmiş Nazirlər Konfransında elan edilmişdir. İkinci Nazirlər Konfransı 30 Noyabr 2006-cı ildə Astanada keçirilmiş və bu Konfransda INOGATE Proqramının Tərəfdaş ölkələrdə enerji sahəsində Avropa İttifaqı ilə geniş əməkdaşlığı əhatə etmək səlahiyyətində olduğu təsdiq edilmişdir.
Bakı Təşəbbüsünün bir məqsədi iştirakçı ölkələrin enerji bazarlarının Aİ-nin enerji bazarı ilə inteqrasiyasının möhkəmləndirilməsi, şəffaf enerji bazarlarının yaradılması, investisiyaların cəlb olunması, enerji təchizatının təhlükəsizliyinin möhkəmkləndirilməsidir. (Təşəbbüsün digər aspektləri nəql məsələləri ilə əlaqədar idi). Tərəfdaş ölkələr Aİ və beynəlxalq qanunvericilik və tənzimləmə çərçivəsinə uyğun olaraq funksional inteqrasiya olunmuş enerji bazarının yaradılması, mövcud infrastrukturun genişləndirilməsi və modernizasiyası yolu ilə enerji təchizatının təhlükəsizliyinin və etibarlılığının artırılması, köhnəlmiş enerji istehsalı infrastrukturunun ətraf mühitə dost sistemlərlə əvəz edilməsi, yeni infrastrukturların inkişafı və müasir monitorinq sisteminin icrası, səmərəli və dayanıqlı enerji sistemlərinin inteqrasiyası vasitəsilə enerji tələbatı və təchizatının inkişaf etdirilməsi, ümumi maraqlara cavab verən iqtisadi və ətraf mühitin qorunması baxımından maraq kəsb edən layihələrin maliyyələşdirilməsinin təşviq edilməsi sahələrində hüquqi və texniki standartların uyğunlaşdırılması məqsədləri barədə razılığa gəlmişlər. Bu və digər məqsədlərə nail olunması üçün lazım olan "Yol Xəritəsi" Astana Nazirlər Konfransında qəbul edilmişdir.
Struktur və fəaliyyətlər
Proqramın koordinasiya orqanı Ukraynanın Paytaxtı Kiyevdə olan Texniki Katiblikdir və Gürcüstanın Tbilisi, Özbəkistanın Daşkənd şəhərlərində regional ofisləri fəaliyyət göstərir. İNOGATE Texniki Katibliyi bütövlükdə proqramın, həmçinin də fərdi layihələrin görünüşünün, koordinasiyasının, uyğunluğunun və davamlılığının təmin edilməsində əhəmiyyətli rola malikdir. Bakı Təşəbbüsü dörd işçi qrup ilə icra olunur və hər bir qrup bütün üzv ölkələrin nümayəndələri təmsil olunurlar:
- Bazarın liberallaşdırılması üçün Qanunvericilik, Tənzimləyici və İnstitusional çərçivənin uyğunlaşdırılması
- Enerji nəql şəbəkələrinin təhlükəsizliyinin və etibarlılığının möhkəmləndirilməsi
- Dayanıqlı enerji
- İnvestisiyaların cəlb olunması və Layihələrin icrası
AQTA tərəfindən maliyyələşdirilən bir sıra spesifik layihələr INOGATE Proqramı ilə bağlıdır və INOGATE internet səhifəsində yer almaqdadır. 2009-cu ilin fevral ayının məlumatına əsasən bu layihələr tərəfdaş ölkələrdə neft və qaz tranzit infrastrukturlarının təhlükəsizliyinin və etibarlılığının artırılması, Mərkəzi Asıya ölkələrində koordinasiya edilmiş milli enerji siyasətinin inkişaf etdirilməsi, Tərəfdaş ölkələrdə bazarın inteqrasiyası və dayanıqlı enerji təşəbbüslərinin dəstəklənməsi layihələrini əhatə etməkdədir.
INOGATE Proqramı Ukraynanın Boyarka məntəqəsində Karbohidrogen Metrologiyası üzrə Şərqi Avropa Regional Mərkəzinin yaradılması işində yaxından iştirak etmişdir və bu məntəqə regionda və digər ölkələrə qaz nəqli üçün tənzimləmə xidmətləri göstərməkdədir. Bu nümunə Qərbi Avropa Standartlarına uyğun fəaliyyət göstərən regional enerji bazarının inkişafında əhəmiyyətli elementdir.
INOGATE Proqramının davam edən konfransları və nəşrləri mövcuddur. Onun internet portalı tərəfdaş ölkələrdə enerji yenilikləri və Aİ-nin müvafiq təşəbbüsləri və siyasəti barədə mütəmadi yenilənən informasiyanı əks etdirir.
Proqram Tərəfdaş ölkələrin ənənəvi enerji mənbələrindən asılılığını, onların idxalının azaldılmasını, iqlim dəyişikliyi və ümumi mitiqasiyanın azaldılmasını dəstəkliyi.
Layihələr
"INOGATE Layihəsi" Aİ tərəfindən maliyyələşdirilən digər regional enerji layihələri kimi dörd INOGATE əməkdaşlıq sahəsi üzrə Tərəfdaş ölkələrdə enerji siyasəti sahəsində əməkdaşlığı dəstəkləməkdədir. Proqramın başlandığı 1996-cı ildən indiyədək təxminən 61 INOGATE layihəsi icra olunmuşdur.
Hazırda aşağıda qeyd olunan 3 aktiv icra olunan INOGATE Layihəsi mövcuddur:
• INOGATE Texniki Katibliyi və Bakı Təşəbbüsü və Şərq Tərəfdaşlığının enerji məqsədlərinə dəstək inteqrə edilmiş Proqramı; İcra müddəti: 02/2012–01/2015, Ümumi dəyəri: 16,6 milyon avro
• Şərqi Avropa və Mərkəzi Asiya ölkələrinin Tikinti Sektorunda Enerjiyə Qənaət Təşəbbüsü; İcra müddəti: 01/2010–12/2013, Ümumi dəyəri: 4,5 milyon avro
• Mərkəzi Asiya üçün Dayanıqlı Enerji Proqramı: Bərpa olunan enerji mənbələri və enerji səmərəliliyi; İcra müddəti: 01/2013–12/2015, Ümumi dəyəri: 4 milyon avro.
• INOGATE layihələrinə əlavə olaraq INOGATE ilə əlaqədar layihə (birbaşa INOGATE layihəsi kimi təşviq olunmur, lakin INOGATE fondundan istifadə edir və eyni məqsədləri təbliğ edir) Proqram tərəfindən nəzərə alınmaqdadır:
• Şərqi Avropa və Mərkəzi Asiya Şəhərlərinin "Merlər Sazişi" təşəbbüsündə (INOGATE ilə əlaqədar layihə) iştirakının dəstəklənməsi; İcra müddəti: 09/2011–09/2013, Ümumi dəyəri: 2.15 milyon avro.
• Hər bir fərdi layihə öz fəaliyyətlərinin səmərəliliyindən məsuldur. Eyni zamanda INOGATE Texniki Katibliyi Layihəsi geniş INOGATE Proqramı çərçivəsində onların nəticələrini təşviq edəcəkdir.
Mənbə
- TRASEKA NƏDİR?
Xarici keçidlər
- İNOQEYT proqramının rəsmi veb saytı
- BAKU INITIATIVE
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var lakin metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin INOGATE Proqrami Avropa Ittifaqi AI Qara Deniz ve Xezer Denizi hovzesi olkeleri ve onlarin qonsulari arasinda beynelxalq enerji emekdasligi Proqramidir Proqram 1996 ci ilden fealiyyet gosterir INOQEYT proqraminin resmi loqosu INOGATE Avropa Ittifaqi terefinden maliyyelesdirilen ve uzun muddetden beri davam eden enerji sahesinde texniki yardim proqramlarindan biridir 2006 ci iledek Proqram TACIS Regional Emekdasliq Proqrami terefinden 2007 ci ilden etibaren ise Proqram Avropa Qonsuluq ve Terefdasliq Aleti AQTA Serqi Regional Indikativ Proqrami 2007 2010 ve 2010 2013 cu iller cercivesinde Avropa Qonsuluq ve Terefdasliq Aleti AQTA terefinden maliyyellesdirilmekdedir EuropeAid bu proqrama AQTA ve Inkisaf Emekdasligi Aleti vasitesile destek gosterir MenseyiINOGATE 1995 ci ilde Neft ve Qazin Avropaya Dovletlerarasi Neqline INterstate Oil and GAs Transportation to Europe Avropa Ittifaqinin destek mexanizmi kimi basladilmisdir Bu sebebden adini akronimden almaqdadir Ilkin merhelede Proqram Serqi Avropa ve Qafqazlardan Avropa Ittifaqina uzanan neft ve qaz boru kemerlerinin fealiyyeti ile bagli olmusdur 2001 ci ilde Kiyevde 21 olke terefinden boru kemerlerinin inkisafi ve mohkemlendirilmesi sahesinde emekdasliga dair Cercive Sazisi imzalanmisdir Bundan sonra 2004 cu ilde Azerbaycanin paytaxti Bakida ve 2006 ci ilde Qazaxistanin paytaxti Astanada kecirilmis Konfranslarla INOGATE AI ve kecmis Sovetler Ittifaqi olkeleri Rusiya Federasiyasi ve Baltik Dovletleri xaric ve Turkiye daxil olmaqla arasinda genis enerji terefdasligi aletine cevrilmis ve fealiyyetlerini dord istiqamet uzre cemlemisdir Enerji tehlukesizliyinin artirilmasi AI nin daxili enerji bazarinin prinsipleri esasinda uzv olkelerin enerji bazarlarinin yaxinlasdirilmasi Dayaniqli enerji inkisafinin desteklenmesi Umumi ve regional maraqlara cavab veren enerji layihelerine investisiyalarin celb olunmasi Terefdas olkelerINOGATE Proqraminin Terefdas olkeleri asagidakilardir Azerbaycan Belorus Ermenistan Gurcustan Qazaxistan Qirgizistan Moldova Ozbekistan Turkiye Turkmenistan Ukrayna Tacikistan Rusiya Federasiyasi musahideci statusunda Turkiye INOGATE Proqraminin Terefdas olkesi qisminde cixis edir ve mutemadi olaraq INOGATE iclaslarinda istirak etmeye devet edilir lakin Turkiye bu proqramda benefisiar olke deyildir Baki Tesebbusu ve Astana BeyannamesiEsas meqale Baki tesebbusu Baki Tesebbusu Avropa Ittifaqi ve INOGATE Terefdas olkelerin enerji emekdasligi sahesinde siyasi dialoqunun neticesi olmusdur Tesebbus 13 Noyabr 2004 cu ilde Bakida kecirilmis Nazirler Konfransinda elan edilmisdir Ikinci Nazirler Konfransi 30 Noyabr 2006 ci ilde Astanada kecirilmis ve bu Konfransda INOGATE Proqraminin Terefdas olkelerde enerji sahesinde Avropa Ittifaqi ile genis emekdasligi ehate etmek selahiyyetinde oldugu tesdiq edilmisdir Baki Tesebbusunun bir meqsedi istirakci olkelerin enerji bazarlarinin AI nin enerji bazari ile inteqrasiyasinin mohkemlendirilmesi seffaf enerji bazarlarinin yaradilmasi investisiyalarin celb olunmasi enerji techizatinin tehlukesizliyinin mohkemklendirilmesidir Tesebbusun diger aspektleri neql meseleleri ile elaqedar idi Terefdas olkeler AI ve beynelxalq qanunvericilik ve tenzimleme cercivesine uygun olaraq funksional inteqrasiya olunmus enerji bazarinin yaradilmasi movcud infrastrukturun genislendirilmesi ve modernizasiyasi yolu ile enerji techizatinin tehlukesizliyinin ve etibarliliginin artirilmasi kohnelmis enerji istehsali infrastrukturunun etraf muhite dost sistemlerle evez edilmesi yeni infrastrukturlarin inkisafi ve muasir monitorinq sisteminin icrasi semereli ve dayaniqli enerji sistemlerinin inteqrasiyasi vasitesile enerji telebati ve techizatinin inkisaf etdirilmesi umumi maraqlara cavab veren iqtisadi ve etraf muhitin qorunmasi baximindan maraq kesb eden layihelerin maliyyelesdirilmesinin tesviq edilmesi sahelerinde huquqi ve texniki standartlarin uygunlasdirilmasi meqsedleri barede raziliga gelmisler Bu ve diger meqsedlere nail olunmasi ucun lazim olan Yol Xeritesi Astana Nazirler Konfransinda qebul edilmisdir Struktur ve fealiyyetlerProqramin koordinasiya orqani Ukraynanin Paytaxti Kiyevde olan Texniki Katiblikdir ve Gurcustanin Tbilisi Ozbekistanin Daskend seherlerinde regional ofisleri fealiyyet gosterir INOGATE Texniki Katibliyi butovlukde proqramin hemcinin de ferdi layihelerin gorunusunun koordinasiyasinin uygunlugunun ve davamliliginin temin edilmesinde ehemiyyetli rola malikdir Baki Tesebbusu dord isci qrup ile icra olunur ve her bir qrup butun uzv olkelerin numayendeleri temsil olunurlar Bazarin liberallasdirilmasi ucun Qanunvericilik Tenzimleyici ve Institusional cercivenin uygunlasdirilmasi Enerji neql sebekelerinin tehlukesizliyinin ve etibarliliginin mohkemlendirilmesi Dayaniqli enerji Investisiyalarin celb olunmasi ve Layihelerin icrasi AQTA terefinden maliyyelesdirilen bir sira spesifik layiheler INOGATE Proqrami ile baglidir ve INOGATE internet sehifesinde yer almaqdadir 2009 cu ilin fevral ayinin melumatina esasen bu layiheler terefdas olkelerde neft ve qaz tranzit infrastrukturlarinin tehlukesizliyinin ve etibarliliginin artirilmasi Merkezi Asiya olkelerinde koordinasiya edilmis milli enerji siyasetinin inkisaf etdirilmesi Terefdas olkelerde bazarin inteqrasiyasi ve dayaniqli enerji tesebbuslerinin desteklenmesi layihelerini ehate etmekdedir INOGATE Proqrami Ukraynanin Boyarka menteqesinde Karbohidrogen Metrologiyasi uzre Serqi Avropa Regional Merkezinin yaradilmasi isinde yaxindan istirak etmisdir ve bu menteqe regionda ve diger olkelere qaz neqli ucun tenzimleme xidmetleri gostermekdedir Bu numune Qerbi Avropa Standartlarina uygun fealiyyet gosteren regional enerji bazarinin inkisafinda ehemiyyetli elementdir INOGATE Proqraminin davam eden konfranslari ve nesrleri movcuddur Onun internet portali terefdas olkelerde enerji yenilikleri ve AI nin muvafiq tesebbusleri ve siyaseti barede mutemadi yenilenen informasiyani eks etdirir Proqram Terefdas olkelerin enenevi enerji menbelerinden asililigini onlarin idxalinin azaldilmasini iqlim deyisikliyi ve umumi mitiqasiyanin azaldilmasini destekliyi Layiheler INOGATE Layihesi AI terefinden maliyyelesdirilen diger regional enerji layiheleri kimi dord INOGATE emekdasliq sahesi uzre Terefdas olkelerde enerji siyaseti sahesinde emekdasligi desteklemekdedir Proqramin baslandigi 1996 ci ilden indiyedek texminen 61 INOGATE layihesi icra olunmusdur Hazirda asagida qeyd olunan 3 aktiv icra olunan INOGATE Layihesi movcuddur INOGATE Texniki Katibliyi ve Baki Tesebbusu ve Serq Terefdasliginin enerji meqsedlerine destek inteqre edilmis Proqrami Icra muddeti 02 2012 01 2015 Umumi deyeri 16 6 milyon avro Serqi Avropa ve Merkezi Asiya olkelerinin Tikinti Sektorunda Enerjiye Qenaet Tesebbusu Icra muddeti 01 2010 12 2013 Umumi deyeri 4 5 milyon avro Merkezi Asiya ucun Dayaniqli Enerji Proqrami Berpa olunan enerji menbeleri ve enerji semereliliyi Icra muddeti 01 2013 12 2015 Umumi deyeri 4 milyon avro INOGATE layihelerine elave olaraq INOGATE ile elaqedar layihe birbasa INOGATE layihesi kimi tesviq olunmur lakin INOGATE fondundan istifade edir ve eyni meqsedleri teblig edir Proqram terefinden nezere alinmaqdadir Serqi Avropa ve Merkezi Asiya Seherlerinin Merler Sazisi tesebbusunde INOGATE ile elaqedar layihe istirakinin desteklenmesi Icra muddeti 09 2011 09 2013 Umumi deyeri 2 15 milyon avro Her bir ferdi layihe oz fealiyyetlerinin semereliliyinden mesuldur Eyni zamanda INOGATE Texniki Katibliyi Layihesi genis INOGATE Proqrami cercivesinde onlarin neticelerini tesviq edecekdir MenbeTRASEKA NEDIR Xarici kecidlerINOQEYT proqraminin resmi veb sayti BAKU INITIATIVEHemcinin baxTRASEKA