Ürəkvari karya (lat. Carya cordiformis) — bitkilər aləminin fıstıqçiçəklilər dəstəsinin qozkimilər fəsiləsinin karya cinsinə aid bitki növü.
Ürəkvari karya | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Ürəkvari karya | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Təbii yayılması
Vətəni Şimali Amerikadır. Həmçinin Gürcüstanda və İngiltərədə geniş yayılmışdır. Bu növ bütün karyaların ən çox yayılanıdır.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 30 m-ə çatan, diametri 1 m olan geniş çətirli ağacdır. Yarpaqları təklələkvaridir, uzunluğu 15-30 sm, hər yarpaq oxunda 5-9 ədəd yarpaqcıq vardır, kənarları xırda dişlidir, neştərvaridir. Tumurcuqları parlaq, boz-sarıdır. Çiçəkləri sırğa çiçək qrupuna yığılmışdır. Qozanın uzunluğu 2-3 sm, yaşıl, payızda çıxan qapaqlı və qalın qabıqlıdır. Heyvanlar bitkinin toxumu və qabığı ilə qıdalanırlar.
Ekologiyası
Ürəkvari karya rütubətli dağ yamaclarında və bataqlıqlarda bitir. Qida maddələri az olan kasıb torpaqlarda yaxşı bitir.
Azərbaycanda yayılması
Lənkəranda, Astarada, Masallıda mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi
Oduncağı bərk və möhkəm olduğu üçün mebel, panel, avadanlıq və pilləkənlərin düzəldilməsində istifadə olunur. Amerikalılar ondan yay aləti düzəldirlər.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Hicorius cordiformis (Wangenh.) Britton
- Juglans cordiformis Wangenh.
Heterotipik sinonimləri
- Carya amara (F.Michx.) Nutt. ex Elliott
- Carya cordiformis var. elongata Ashe
- Carya cordiformis var. latifolia Sarg.
- Carya minima (Marshall) Britton, Sterns & Poggenb.
- Carya pubescens Sweet
- Carya sulcata Nutt.
- Hicorius amara (F.Michx.) Raf.
- Hicorius cordiformis var. elongata Ashe
- Hicorius cordiformis var. latifolia Ashe
- Hicorius minima Britton
- Hicorius minima Sarg.
- Juglans alba var. minima (Marshall) Castigl.
- Juglans alba minima Marshall
- Juglans amara Muhl.
- Juglans amara F.Michx.
- Juglans compressa Muhl.
- Juglans mucronata Michx.
- Scoria minima (Marshall) MacMill.
- Scoria mucronata (Michx.) Raf.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Urekvari karya lat Carya cordiformis bitkiler aleminin fistiqcicekliler destesinin qozkimiler fesilesinin karya cinsine aid bitki novu Urekvari karyaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad FabidlerDeste FistiqciceklilerFesile QozkimilerYarimfesile Triba Yarimtriba KaryakimilerCins KaryaNov Urekvari karyaBeynelxalq elmi adiCarya cordiformis K KochSekil axtarisiITIS 19227NCBI 139928EOL 594627Tebii yayilmasiVeteni Simali Amerikadir Hemcinin Gurcustanda ve Ingilterede genis yayilmisdir Bu nov butun karyalarin en cox yayilanidir Botaniki tesviriHundurluyu 30 m e catan diametri 1 m olan genis cetirli agacdir Yarpaqlari teklelekvaridir uzunlugu 15 30 sm her yarpaq oxunda 5 9 eded yarpaqciq vardir kenarlari xirda dislidir nestervaridir Tumurcuqlari parlaq boz saridir Cicekleri sirga cicek qrupuna yigilmisdir Qozanin uzunlugu 2 3 sm yasil payizda cixan qapaqli ve qalin qabiqlidir Heyvanlar bitkinin toxumu ve qabigi ile qidalanirlar EkologiyasiUrekvari karya rutubetli dag yamaclarinda ve bataqliqlarda bitir Qida maddeleri az olan kasib torpaqlarda yaxsi bitir Azerbaycanda yayilmasiLenkeranda Astarada Masallida medeni seraitde becerilir IstifadesiOduncagi berk ve mohkem oldugu ucun mebel panel avadanliq ve pillekenlerin duzeldilmesinde istifade olunur Amerikalilar ondan yay aleti duzeldirler SinonimleriHomotipik sinonimleri Hicorius cordiformis Wangenh Britton Juglans cordiformis Wangenh Heterotipik sinonimleri Carya amara F Michx Nutt ex Elliott Carya cordiformis var elongata Ashe Carya cordiformis var latifolia Sarg Carya minima Marshall Britton Sterns amp Poggenb Carya pubescens Sweet Carya sulcata Nutt Hicorius amara F Michx Raf Hicorius cordiformis var elongata Ashe Hicorius cordiformis var latifolia Ashe Hicorius minima Britton Hicorius minima Sarg Juglans alba var minima Marshall Castigl Juglans alba minima Marshall Juglans amara Muhl Juglans amara F Michx Juglans compressa Muhl Juglans mucronata Michx Scoria minima Marshall MacMill Scoria mucronata Michx Raf IstinadlarHemcinin bax