Öcəşmə - Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə, eləcə də digər fəsillərdə əsasən uşaq və gənclər arasında, geniş şəkildə oynanılan qədim oyunlarından biridir.
Ümumi məlumat
Bu oyunu əsas hallarda uşaqlar dəstələrə bölünərək oynayırlar. Bəzən bu oyun iki uşaq arasında da keçirilir. Hətta kiçik yaşlı uşaqlar bir-biriniə öcəşmək (sataşmaq) məqsədilə bu oyunun sözlərindən (öcəşmədən) istifadə edirlər.
Oyunun qaydaları
. Əvvəlcə dəstəbaşılar seçilir. Dəstəbaşı iki cür təyin olunur: ya onları oyunçular özləri seçirlər, ya da ümumin razılığı ilə (oyunda və uşaqlar arasında müəyyən keyfiyyətləri fərqlənənləri), çox hallarda isə (əgər oyunçular bir-birini tanımırlarsa) püşk yolu ilə seçirlər. Dəstələrə bölünərək oynanılan bu oyunu başlamaq üçün halay yolu ilə uşaqlar dəstələrə bölünürlər.
Dəstələr bir-birindən bir neçə addım aralı dayanır. Dəstələrdən biri sanama üsulu ilə oyuna başlayır. Oyuna başlayan dəstənin nümayəndəsinin söylədiyi sözü digər dəstənin bir üzvü təkrar etməlidir. Əvəzində sözü təkrarlayan oyunçuya əks tərəf öcəşəcək söz söyləyir. Sonra oyunun estafeti qarşı tərəfin oyunçularına verilir. Beləliklə oyun aşağıdakı kimi davam edir:
Deynən: xala!
-Xala!
-Sıramızdan qalma dala.
Deynən:xala!
-Xala!
-Qazan dibi yala.
Deynən:Vəli!
-Vəli!
-Adını qoydum dəli.
Deynən:dəmir!
-Dəmir!
-Al sümüyü gəmir.
Deynən:Çaxmaq!
-Çaxmaq!
-Kəs səsini axmaq.
Deynən:Badam!
-Badam!
-Ürəyinə qadam.
Deynən:Varsaq!
-Varsaq!
-Çərənləmə sarsaq.
Deynən:Çarıq!
-Çarıq!
-Çox danışma ağzıyırtıq.
Deynən:Saymaq!
-Saymaq!
-Tez aldanma, maymaq.
Deynən:Sarmaşıq!
-Sarmaşıq!
-Sir-sifəti bulaşıq.
Deynən:Yovşan!
- Yovşan!
- Ağzına çullu dovşan..
Deynən:Çırtıq!
-Çırtıq!
-Qapıdan qovlan sırtıq.
Deynən:Bibər!
-Bibər!
-Çox yeginən, gəbər.
Deynən:Süsən!
-Süsən!
-Tez özündən küsən.
Deynən:Bələk!
-Bələk!
-Gəlmə mənə kələk.
Deynən:Qırov!
-Qırov!
-Başını qoyum girov.
Hansı dəstə öcəşmə tapıb deyə bilməsə həmin dəstə oyunda uduzmuş olur. Oyun yenidən başlanır.
Mənbə
- Şifahi xalq ədəbiyyatı, Uşaq folkloru. "Altun kitab" nəşriyyatı, Bakı-2007. səh. 33.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ocesme Azerbaycanda en cox yazqabagi bayramqabagi gunlerde elece de diger fesillerde esasen usaq ve gencler arasinda genis sekilde oynanilan qedim oyunlarindan biridir Umumi melumatBu oyunu esas hallarda usaqlar destelere bolunerek oynayirlar Bezen bu oyun iki usaq arasinda da kecirilir Hetta kicik yasli usaqlar bir birinie ocesmek satasmaq meqsedile bu oyunun sozlerinden ocesmeden istifade edirler Oyunun qaydalari Evvelce destebasilar secilir Destebasi iki cur teyin olunur ya onlari oyuncular ozleri secirler ya da umumin raziligi ile oyunda ve usaqlar arasinda mueyyen keyfiyyetleri ferqlenenleri cox hallarda ise eger oyuncular bir birini tanimirlarsa pusk yolu ile secirler Destelere bolunerek oynanilan bu oyunu baslamaq ucun halay yolu ile usaqlar destelere bolunurler Desteler bir birinden bir nece addim arali dayanir Destelerden biri sanama usulu ile oyuna baslayir Oyuna baslayan destenin numayendesinin soylediyi sozu diger destenin bir uzvu tekrar etmelidir Evezinde sozu tekrarlayan oyuncuya eks teref ocesecek soz soyleyir Sonra oyunun estafeti qarsi terefin oyuncularina verilir Belelikle oyun asagidaki kimi davam edir Ocesme oyunu Deynen xala Xala Siramizdan qalma dala Deynen xala Xala Qazan dibi yala Deynen Veli Veli Adini qoydum deli Deynen demir Demir Al sumuyu gemir Deynen Caxmaq Caxmaq Kes sesini axmaq Deynen Badam Badam Ureyine qadam Deynen Varsaq Varsaq Cerenleme sarsaq Deynen Cariq Cariq Cox danisma agziyirtiq Deynen Saymaq Saymaq Tez aldanma maymaq Deynen Sarmasiq Sarmasiq Sir sifeti bulasiq Deynen Yovsan Yovsan Agzina cullu dovsan Deynen Cirtiq Cirtiq Qapidan qovlan sirtiq Deynen Biber Biber Cox yeginen geber Deynen Susen Susen Tez ozunden kusen Deynen Belek Belek Gelme mene kelek Deynen Qirov Qirov Basini qoyum girov Hansi deste ocesme tapib deye bilmese hemin deste oyunda uduzmus olur Oyun yeniden baslanir MenbeSifahi xalq edebiyyati Usaq folkloru Altun kitab nesriyyati Baki 2007 seh 33