Çöl ağcaqayını (lat. Acer campestre) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin sabunağacıkimilər fəsiləsinin ağcaqayın cinsinə aid bitki növü.
Çöl ağcaqayını | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Çöl ağcaqayını | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 15 m-yə qədər olan enli çətirli ağac və yaxud ağacşəkilli hündür koldur. Gövdəsinin qabığı qonura çalan-boz rəngdə olub, uzununa çatlıdır. Yarpaqlarının uzunluğu 4-8 sm, eni 4-10 sm, küt 5-bölümlü, nadir hallarda 3-bölümlüdür, yarpağın qaidə hissəsi ürəkşəkillidir, nazikdir, üst tərəfədən tutqun tünd-yaşıl, alt tərəfədən isə daha açıqdır, sarımtıl-yaşıl rənglidir və tükcüklüdür və yaxud yalnız yarpaqların küncündə saqqalcıqlıdır. Saplaqları eynidir, yarpaq ayasından bir az uzun və ya qısadır. Çiçəkləri xırda, sarımtıl-yaşıl rəngdədir. Çiçək qrupunun oxu, çiçək saplağı, kasa yarpağı və ləçəklər (kənarları) tükcüklüdür. Qanadcıqlarının uzunluğu 2-4 sm-dir, üfüqi xətt üzrə yerləşmiş, bəzən qanadları oraqvari əyilmiş halda olur. Findiqca meyvələri çılpaq və ya yumşaq tükcüklüdür. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, çiçəkləmə yarpaqların açılması ilə eyni vaxtda və yaxud gec olur. Avqust-sentyabr aylarında meyvə verir.
Azərbaycanda yayılması
Samur-Şabran oval., BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, Alazan Əyriçay, KQ şimal, KQ mərkəz, KQ cənub, Nax. dağ, Lənk. dağ. Aşağı dağ qurşağından yuxarı dağ qurşağına qədər.
Yaşayış mühiti
Meşə kənarında və meşələrdə qarışıq halda rast gəlinir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Dekorativ bitkidir. Oduncağı xırda məmulatların hazırlanmasında istifadə olunur.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1055.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Col agcaqayini lat Acer campestre bitkiler aleminin sabunagacicicekliler destesinin sabunagacikimiler fesilesinin agcaqayin cinsine aid bitki novu Col agcaqayiniElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste SabunagaciciceklilerFesile SabunagacikimilerYarimfesile Cins AgcaqayinNov Col agcaqayiniBeynelxalq elmi adiAcer campestre L 1753Sekil axtarisiITIS 28739NCBI 66205EOL 582248Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 15 m ye qeder olan enli cetirli agac ve yaxud agacsekilli hundur koldur Govdesinin qabigi qonura calan boz rengde olub uzununa catlidir Yarpaqlarinin uzunlugu 4 8 sm eni 4 10 sm kut 5 bolumlu nadir hallarda 3 bolumludur yarpagin qaide hissesi ureksekillidir nazikdir ust terefeden tutqun tund yasil alt terefeden ise daha aciqdir sarimtil yasil renglidir ve tukcukludur ve yaxud yalniz yarpaqlarin kuncunde saqqalciqlidir Saplaqlari eynidir yarpaq ayasindan bir az uzun ve ya qisadir Cicekleri xirda sarimtil yasil rengdedir Cicek qrupunun oxu cicek saplagi kasa yarpagi ve lecekler kenarlari tukcukludur Qanadciqlarinin uzunlugu 2 4 sm dir ufuqi xett uzre yerlesmis bezen qanadlari oraqvari eyilmis halda olur Findiqca meyveleri cilpaq ve ya yumsaq tukcukludur Aprel may aylarinda cicekleyir cicekleme yarpaqlarin acilmasi ile eyni vaxtda ve yaxud gec olur Avqust sentyabr aylarinda meyve verir Azerbaycanda yayilmasiSamur Sabran oval BQ Quba BQ serq BQ qerb Alazan Eyricay KQ simal KQ merkez KQ cenub Nax dag Lenk dag Asagi dag qursagindan yuxari dag qursagina qeder Yasayis muhitiMese kenarinda ve meselerde qarisiq halda rast gelinir Teserrufat ehemiyyetiDekorativ bitkidir Oduncagi xirda memulatlarin hazirlanmasinda istifade olunur IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1055 Hemcinin bax