Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çökükburun ağquyruq (lat. Vanellus leucurus) — Çovdarçılar fəsiləsinin Bibikinə cinsinə aid quş növü.
| Çökükburun ağquyruq | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: ???: Çökükburun ağquyruq | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Statusu
Nadirdir.
Kateqoriyası
(CR). Həmişə azsaylı olub. Hazırda kritik vəziyyətdədir.
Qısa təsviri
Başı və gövdəsinin üst tərəfi bənövşəyi–boz, alnı və boğazı ağ, qarın hissəsi sarımtıl, quyruğu tam ağdır. Qanadlarının ucu qaradır, üzərində enli ağ zolaq vardır. Ayaqları açıq-sarıdır.
Yayılması
Aral-Xəzər düzənliyində, İran, İraq və Suriyada yayılıb. Azərbaycanda Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda, Şirvan və Ağgöl Milli Parklarında, Kürün deltasında, Mehman, Sarısu, Mahmudçala-Ağçala göllərində, Naxçıvan MR ərazisində bəzi hövzələrdə məskunlaşıb .
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Subasarlar, çaylar, göllər və dəniz sahillərindəki nəmli biotoplar və dərinliyi 5-10 sm olan dayaz su sahələri əsas yaşayış yerləridir. Gündüz fəal olur. Azərbaycana reproduksiya üçün gəlir. Bəzi illərdə nadir qalıb qışlayır. Yazda mart-aprel aylarında gəlir, payızda sentyabr-noyabr aylarında köçüb gedir . Aprel-may aylarında kiçik adalarda yerdə yuva qurur, 4 yumurta qoyur. İyunun axırlarında cavan fərdləri görünür. Yemini cücülər təşkil edir .
Məhdudlaşdırıcı amillər
Su-bataqlıq sahələrinin qurudulması, yayda nəmli biotopların və dayaz su sahələrinin quruması, qoruq olmayan ərazilərdə çox miqdarda mal–qaranın otarılması bu quşa mənfi təsir edir.
Əhali üçün əhəmiyyəti
Elmi və estetik əhəmiyyəti var.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ovlanması qadağandır. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, Şirvan və Ağgöl Milli Parkları, Dövlət Təbiət Yasaqlıqları optimal yaşayış yerləridir. Ramsar konvensiyasına və AEWA sazişinə daxildir.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Mahmudçala-Ağçala göllər sisteminə yasaqlıq, Sarısu-Şərbət qobu göllər sisteminə isə qoruq statusunun verilməsi, eyni vaxtda bu növün də qorunmasının fəal maarifçiliyi məsləhətdir.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- Бабаев И.Р. Численность редких и исчезающих водно-болотных птиц Кура-Араксинской низменности // Актуальные вопросы экологии и охраны природы Ставропольского края и сопредельных территорий. Мат. научно-практической конф. Ставрополь, 1991, с. 143;
- Tuayev D.Q. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, “Elm”, 2000, s. 82;
- Tuayev D.Q. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, “Elm”, 2000, s. 82;
- Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 179;
- Виноградов В.В. Биологические ресурсы водно-болотных охотничьих угодий Мильской степи, их производительность и перспективы хозяйственного использования // Труды заповедников Азербайджана. вып. 2. М.Л., 1967, с. 72-74;
- Tuayev D.Q. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, “Elm”, 2000, s. 82;
Ədəbiyyat
- Гамбаров К.М. Нахождение и вероятное гнездование белохвостой пигалицы (Chettusia leucura Licht.) в Мильской степи // Уч. зап. АГУ, им. С.М. Кирова, вып. 7, 1956, с. 51-54;
- Греков В.С. Находка некоторых птиц на юго-западе Каспия // Сб. орнитология, вып. 3., 1960;
- Патрикеев М.В. К весеннее-летней авиафауне юго-восточной Ширвани и сопредельных территорий // Фауна, население и экология птиц Северного Кавказа. Мат. Научно-практической конференции. Ставрополь, 1991, c. 34-40;
- Səmədov Ə.S. Ağgöl Milli Parkının əməkdaşı (şəxsi gündəliyindən), 2005.
- Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. Quşların qorunması (monoqrafiya). Bakı, "Elm", 2012, 255 s.
Xarici keçidlər
- Белохвостая пигалица
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cokukburun agquyruq lat Vanellus leucurus Covdarcilar fesilesinin Bibikine cinsine aid qus novu Cokukburun agquyruqElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Deste CovdarcikimilerFesile CovdarcilarYarimfesile Cins Bibikine Cokukburun agquyruqBeynelxalq elmi adiVanellus leucurus Licht 1823 Sekil axtarisiITIS 176490StatusuNadirdir Kateqoriyasi CR Hemise azsayli olub Hazirda kritik veziyyetdedir Qisa tesviriBasi ve govdesinin ust terefi benovseyi boz alni ve bogazi ag qarin hissesi sarimtil quyrugu tam agdir Qanadlarinin ucu qaradir uzerinde enli ag zolaq vardir Ayaqlari aciq saridir YayilmasiAral Xezer duzenliyinde Iran Iraq ve Suriyada yayilib Azerbaycanda Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda Sirvan ve Aggol Milli Parklarinda Kurun deltasinda Mehman Sarisu Mahmudcala Agcala gollerinde Naxcivan MR erazisinde bezi hovzelerde meskunlasib Yasayis yeri ve heyat terziSubasarlar caylar goller ve deniz sahillerindeki nemli biotoplar ve derinliyi 5 10 sm olan dayaz su saheleri esas yasayis yerleridir Gunduz feal olur Azerbaycana reproduksiya ucun gelir Bezi illerde nadir qalib qislayir Yazda mart aprel aylarinda gelir payizda sentyabr noyabr aylarinda kocub gedir Aprel may aylarinda kicik adalarda yerde yuva qurur 4 yumurta qoyur Iyunun axirlarinda cavan ferdleri gorunur Yemini cuculer teskil edir Mehdudlasdirici amillerSu bataqliq sahelerinin qurudulmasi yayda nemli biotoplarin ve dayaz su sahelerinin qurumasi qoruq olmayan erazilerde cox miqdarda mal qaranin otarilmasi bu qusa menfi tesir edir Ehali ucun ehemiyyetiElmi ve estetik ehemiyyeti var Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerOvlanmasi qadagandir Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugu Sirvan ve Aggol Milli Parklari Dovlet Tebiet Yasaqliqlari optimal yasayis yerleridir Ramsar konvensiyasina ve AEWA sazisine daxildir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerMahmudcala Agcala goller sistemine yasaqliq Sarisu Serbet qobu goller sistemine ise qoruq statusunun verilmesi eyni vaxtda bu novun de qorunmasinin feal maarifciliyi meslehetdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3 Babaev I R Chislennost redkih i ischezayushih vodno bolotnyh ptic Kura Araksinskoj nizmennosti Aktualnye voprosy ekologii i ohrany prirody Stavropolskogo kraya i sopredelnyh territorij Mat nauchno prakticheskoj konf Stavropol 1991 s 143 Tuayev D Q Azerbaycan quslarinin kataloqu Baki Elm 2000 s 82 Tuayev D Q Azerbaycan quslarinin kataloqu Baki Elm 2000 s 82 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 179 Vinogradov V V Biologicheskie resursy vodno bolotnyh ohotnichih ugodij Milskoj stepi ih proizvoditelnost i perspektivy hozyajstvennogo ispolzovaniya Trudy zapovednikov Azerbajdzhana vyp 2 M L 1967 s 72 74 Tuayev D Q Azerbaycan quslarinin kataloqu Baki Elm 2000 s 82 EdebiyyatGambarov K M Nahozhdenie i veroyatnoe gnezdovanie belohvostoj pigalicy Chettusia leucura Licht v Milskoj stepi Uch zap AGU im S M Kirova vyp 7 1956 s 51 54 Grekov V S Nahodka nekotoryh ptic na yugo zapade Kaspiya Sb ornitologiya vyp 3 1960 Patrikeev M V K vesennee letnej aviafaune yugo vostochnoj Shirvani i sopredelnyh territorij Fauna naselenie i ekologiya ptic Severnogo Kavkaza Mat Nauchno prakticheskoj konferencii Stavropol 1991 c 34 40 Semedov E S Aggol Milli Parkinin emekdasi sexsi gundeliyinden 2005 Mustafayev Q T Babayev I R Quslarin qorunmasi monoqrafiya Baki Elm 2012 255 s Xarici kecidlerBelohvostaya pigalica