Çin filbaharı (lat. Wisteria sinensis) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin filbahar cinsinə aid bitki növü.
Çin filbaharı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Klad: Klad: Klad: Cins: Növ: Çin filbaharı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Arealı
Şərqi Çində geniş yayılmışdır.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 20 m-ə, çətirinin diametri 4 m-ə çatan, dırmaşan, kolvari liandır. Yarpaqları mürəkkəb, təklələkvari olub, qışda tökülən, uzunluğu 30 sm-ə çatır. Yarpaqcıqları 7-13 ədəd, ovalvari uzunsov, təzə yarpaqları qırmızımtıl rəngə çalır. Ucu şiş çıxıntılıdır. Çiçəkləri mavi – bənövşəyi, zəif ətirli, çoxçiçəkli, uzunluğu 25-40 sm, eni 6-10 sm-ə qədər olan salxımlarda yerləşir. Çiçək oxu və çiçək saplaqları zəif tüklüdür. Tacı göyümtül-bənövşəyi, solğun bənövşəyi və ya mavi-göydür. Kasacığı qoşa dodaqlı, zəngvari, 5 dişicikli; dişiciklərin 2-si digər 3 bizvari dişicikdən xırdadır. Yumurtalığı qısa, ayaqcıq üzərindədir. Paxlaları yastı, bir qədər büzümlü açılan, dərivari və sıx tükcüklü, yaşılımtıl sarı, 15-25 sm uzunluğunda, çox toxumludur. Toxumları yastı, böyrəkvari-dəyirmi, açıq şabalıdı rəngdədir. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Bəzən iyul və sentyabrda ikinci çiçəkləmə müşahidə edilir. Meyvəsi sentyabr-oktyabr aylarında yetişir.
Ekologiyası
Bu növ işıqsevən, rütubətə tələbkar olub, münbit və gillicə torpaqlarda yaxşı bitir və bol çiçək verir.
Azərbaycanda yayılması
Dekorativ bitki kimi Abşeron, Gəncə, Lənkəran, Zaqatala, Quba, Şəki və s. bölgələrdə becərilir.
İstifadəsi
Çoxçiçəkli, ağçiçəkli formaları məlumdur. Ən gözəl sarmaşan bitkilərdən biridir. Divar, çardaq və eyvanları bəzəmək üçün istifadə edilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Apios sinensis (Sims) Spreng.
- Glycine sinensis Sims
- Kraunhia sinensis (Sims) Greene
- Millettia sinensis (Sims) Benth.
- Rehsonia sinensis (Sims) Stritch
- Wisteria consequana Sabine
- Wisteria polystachya K.Koch
Heterotipik sinonimləri
- Glycine chinensis Sims
- Rehsonia brevidentata (Rehder) Stritch
- Rehsonia villosa (Rehder) Stritch
- Wisteria brevidentata Rehder
- Wisteria chinensis (Sims) DC.
- Wisteria praecox Hand.-Mazz.
- Wisteria sinensis var. alba Lindl.
- Wisteria sinensis f. alba (Lindl.) Rehder & E.H.Wilson
- Wisteria sinensis var. albiflora Lem.
- Wisteria sinensis var. brevidentata (Rehder) J.Compton & C.Lane
- Wisteria sinensis var. villosa (Rehder) J.Compton & C.Lane
- Wisteria villosa Rehder
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cin filbahari lat Wisteria sinensis bitkiler aleminin paxlacicekliler destesinin paxlakimiler fesilesinin filbahar cinsine aid bitki novu Cin filbahariElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad PolysporangiophytesKlad TracheophytesKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EudicotsKlad Core eudicotsKlad SuperrosidsKlad RosidsKlad FabidsDeste PaxlaciceklilerFesile PaxlakimilerYarimfesile Klad Klad Klad Cins FilbaharNov Cin filbahariBeynelxalq elmi adiWisteria sinensis DC 1825Sekil axtarisiITIS 27023NCBI 20997EOL 704193ArealiSerqi Cinde genis yayilmisdir Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 20 m e cetirinin diametri 4 m e catan dirmasan kolvari liandir Yarpaqlari murekkeb teklelekvari olub qisda tokulen uzunlugu 30 sm e catir Yarpaqciqlari 7 13 eded ovalvari uzunsov teze yarpaqlari qirmizimtil renge calir Ucu sis cixintilidir Cicekleri mavi benovseyi zeif etirli coxcicekli uzunlugu 25 40 sm eni 6 10 sm e qeder olan salximlarda yerlesir Cicek oxu ve cicek saplaqlari zeif tukludur Taci goyumtul benovseyi solgun benovseyi ve ya mavi goydur Kasacigi qosa dodaqli zengvari 5 disicikli disiciklerin 2 si diger 3 bizvari disicikden xirdadir Yumurtaligi qisa ayaqciq uzerindedir Paxlalari yasti bir qeder buzumlu acilan derivari ve six tukcuklu yasilimtil sari 15 25 sm uzunlugunda cox toxumludur Toxumlari yasti boyrekvari deyirmi aciq sabalidi rengdedir May iyun aylarinda cicekleyir Bezen iyul ve sentyabrda ikinci cicekleme musahide edilir Meyvesi sentyabr oktyabr aylarinda yetisir EkologiyasiBu nov isiqseven rutubete telebkar olub munbit ve gillice torpaqlarda yaxsi bitir ve bol cicek verir Azerbaycanda yayilmasiDekorativ bitki kimi Abseron Gence Lenkeran Zaqatala Quba Seki ve s bolgelerde becerilir IstifadesiCoxcicekli agcicekli formalari melumdur En gozel sarmasan bitkilerden biridir Divar cardaq ve eyvanlari bezemek ucun istifade edilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Apios sinensis Sims Spreng Glycine sinensis Sims Kraunhia sinensis Sims Greene Millettia sinensis Sims Benth Rehsonia sinensis Sims Stritch Wisteria consequana Sabine Wisteria polystachya K Koch Heterotipik sinonimleri Glycine chinensis Sims Rehsonia brevidentata Rehder Stritch Rehsonia villosa Rehder Stritch Wisteria brevidentata Rehder Wisteria chinensis Sims DC Wisteria praecox Hand Mazz Wisteria sinensis var alba Lindl Wisteria sinensis f alba Lindl Rehder amp E H Wilson Wisteria sinensis var albiflora Lem Wisteria sinensis var brevidentata Rehder J Compton amp C Lane Wisteria sinensis var villosa Rehder J Compton amp C Lane Wisteria villosa RehderIstinadlarHemcinin bax