Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çexoslovakiyanın süqutu (çex. sametový rozvod) — sülh və rəsmi qaydada Çexoslovakiyanın bir dövlət olaraq yoxa çıxması. Çexoslovakiyanın parçalanması rəsmi olaraq 1 yanvar 1993-cü ildə gerçəkləşmişdir. Bu həmdə bir inqilab idi. Bu ayrılmanın nəticəsində sosializm və planlı iqtisadiyyatdan kapitalizmə və bazar iqtisadiyyatına keçid baş vermişdir. Üstəlik bu ayrılma və dəyişikliklər olduqca sakit bir məcrada baş vermişdir.
Öncəki vəziyyət
Çexoslovakiyanın parçalanması məhz etnik məsələlərdən (daha dəqiq milli elitar təbəqə, sadə şəxslər deyil) qaynaqlanırdı. Bu heçdə sırf iqtisadi səbəbdən baş verməmiş bir parçalanma idi. Sovetlər birliyinin həcminə nəzər yetirdikdə olduqca kiçik bir parçalanma olmuşdur. Etnik problemlər sonda iqtisadi vəziyyətin pisləşməsinə səbəb olmuşdur. Sonda isə ölkə parçalanmışdır. Çexslovakiyada hər zaman etnik problemlər olmuşdur. Ancaq bu problemlər xalqlar arasında münaqişələrə səbəb olmamışdır. Belə ki, bu ölkənin ərazisində yaşayan bir çox xalqlar muxtariyyat tələbi irəli sürsələrdə bir nəticə əldə edə bilməmişlər. Digər tərəfdən əhalinin böyük qismi slavyan xalqları olması vəziyyətin kəskin dəyişməsinə imkan vermirdi. Burada slavyanlardan sonra sudet almanları və Cənubi Slovakiya macarları böyük saylı az saylı xalqlardan idilər. 1945-ci ildə Sudet almanları ölkədən çıxarıldıqdan sonra Çexiya Sosialist Respublikası federasiya daxilində monoetnik bir dövlətə çevrilmişdi. İqtisadi baxımından onun inkişafı Slovakiya Sosialist Respublikasını üstələyirdi. Elə bu zaman çex siyasətçilər Slovakiyanın onlara bir yük olması ifadələrini işlədirdilər. Slovakiyalılar isə bu utandırıcı vəziyyətdən qəzəblənirdilər.
Ayrılmadan öncə 1992-ci ildə Çexslovakiyada referendum keçirilmişdir. Slovakiyada ölkənin bölünməsinə 37 % hə, 63 % yox dediyi halda, Çexiyada seçicilərin 36 % hə, 64 % isə yox demişdir.
Hadisələrin xronologiyası
Vəziyyətin yaxşılaşdırılması yönündə müəyyən addımlar atılmışdır. Ölkənin adı Çex-Slovakiya Sosialist Respublikası adlandırılmışdı. Üstəlik xalqlar hələ müstəqilliyə tam hazır deyildi. Bunu səs vermənin nəticələri göstərirdi. Bununla belə ölkənin taleyi siyasətçilərin əlində idi. Onlar isə fərqli düşünürdü.
17 iyul 1992-ci ildə Slovakiya parlamenti müstəqillik haqqında deklarasiya imzalamışdır. Bununla da müstəqilliyini elan etmişdir. O zaman Çexislavakiyanın prezidenti olan Vaslav Qavel buna qarşı olsa da 25 noyabrda istefaya getmişdir. Elə həmin gün federal parlament 1993-cü ilin yanvar ayının birindən ölkənin parçalandığı haqda qanun qəbul etmişdir.
İstinadlar
- "At Fork in Road, Czechoslovaks Fret". 2014-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-25.
- "«Разделение Чехословакии было глупостью», говорят жители приграничного региона". 2010-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-25.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cexoslovakiyanin suqutu cex sametovy rozvod sulh ve resmi qaydada Cexoslovakiyanin bir dovlet olaraq yoxa cixmasi Cexoslovakiyanin parcalanmasi resmi olaraq 1 yanvar 1993 cu ilde gerceklesmisdir Bu hemde bir inqilab idi Bu ayrilmanin neticesinde sosializm ve planli iqtisadiyyatdan kapitalizme ve bazar iqtisadiyyatina kecid bas vermisdir Ustelik bu ayrilma ve deyisiklikler olduqca sakit bir mecrada bas vermisdir Onceki veziyyetCexoslovakiya 1968 1989 illerde Cexoslovakiyanin parcalanmasi mehz etnik meselelerden daha deqiq milli elitar tebeqe sade sexsler deyil qaynaqlanirdi Bu hecde sirf iqtisadi sebebden bas vermemis bir parcalanma idi Sovetler birliyinin hecmine nezer yetirdikde olduqca kicik bir parcalanma olmusdur Etnik problemler sonda iqtisadi veziyyetin pislesmesine sebeb olmusdur Sonda ise olke parcalanmisdir Cexslovakiyada her zaman etnik problemler olmusdur Ancaq bu problemler xalqlar arasinda munaqiselere sebeb olmamisdir Bele ki bu olkenin erazisinde yasayan bir cox xalqlar muxtariyyat telebi ireli surselerde bir netice elde ede bilmemisler Diger terefden ehalinin boyuk qismi slavyan xalqlari olmasi veziyyetin keskin deyismesine imkan vermirdi Burada slavyanlardan sonra sudet almanlari ve Cenubi Slovakiya macarlari boyuk sayli az sayli xalqlardan idiler 1945 ci ilde Sudet almanlari olkeden cixarildiqdan sonra Cexiya Sosialist Respublikasi federasiya daxilinde monoetnik bir dovlete cevrilmisdi Iqtisadi baximindan onun inkisafi Slovakiya Sosialist Respublikasini usteleyirdi Ele bu zaman cex siyasetciler Slovakiyanin onlara bir yuk olmasi ifadelerini isledirdiler Slovakiyalilar ise bu utandirici veziyyetden qezeblenirdiler Ayrilmadan once 1992 ci ilde Cexslovakiyada referendum kecirilmisdir Slovakiyada olkenin bolunmesine 37 he 63 yox dediyi halda Cexiyada secicilerin 36 he 64 ise yox demisdir Hadiselerin xronologiyasiVeziyyetin yaxsilasdirilmasi yonunde mueyyen addimlar atilmisdir Olkenin adi Cex Slovakiya Sosialist Respublikasi adlandirilmisdi Ustelik xalqlar hele musteqilliye tam hazir deyildi Bunu ses vermenin neticeleri gosterirdi Bununla bele olkenin taleyi siyasetcilerin elinde idi Onlar ise ferqli dusunurdu 17 iyul 1992 ci ilde Slovakiya parlamenti musteqillik haqqinda deklarasiya imzalamisdir Bununla da musteqilliyini elan etmisdir O zaman Cexislavakiyanin prezidenti olan Vaslav Qavel buna qarsi olsa da 25 noyabrda istefaya getmisdir Ele hemin gun federal parlament 1993 cu ilin yanvar ayinin birinden olkenin parcalandigi haqda qanun qebul etmisdir Istinadlar At Fork in Road Czechoslovaks Fret 2014 10 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 03 25 Razdelenie Chehoslovakii bylo glupostyu govoryat zhiteli prigranichnogo regiona 2010 03 08 tarixinde Istifade tarixi 2017 03 25