Böyük Qafqazın qayalıq subnival kompleksləri — Bu tip komplekslər tədqiq olunan ərazinin əsasən 3100–3200 m-dən yüksək olan suayrıcı qurşaq zonasında, konkret olaraq Baş Qafqaz silsiləsinin Babadağ-Salavat hissəsini əhatə edir. Burada yamacların dikliyi 30-400 olub, əsasən qayalıqlardan, iri sal daş çıxıntılarından ibarətdir.
İqlim.
Subnival komplekslərin formalaşmasında relyefin hündürlüyü və iqlim şəraiti mühüm rolo oynayır. Çılpaq qayalıqlar torpaq örtüyündən məhrumdur, yalnız çökəkliklərin dibində bəsit formada nazik torpaq örtüyü yaranmışdır. Ərazi üçün qədim buzlaqların izi olan təknəvari dərələr, morenlər, karlar, sirklər səciyyəvidir.
Subnival qurşağın iqlim şəraiti çox sərtdir. Ortaillik temperatur 00-dən artıq olur. Orta yanvar temperatur -140, orta iyul +2+40C təşkil edir. Ortaillik yağıntıların miqdarı 600-900 mm olub onun əksəriyyəti ilin isti dövründə düşür. Ərazidə mütləq minimum temperatur il ərzində -300-dən aşağı, mütləq maksimum isə +100 təşkil edir. Qayalıq subnival qurşaqda davamlı qar örtüyü 200 gündən artıq qalır. Subnival qurşaqda yamacların dikliyi, güclü denudasiya proseslərinin təsiri nəticəsində torpaqəmələgəlmə primitiv formadadır. Ancaq nisbətən mühafizə olunan hissələrdə çox nazik qalınlığa malik primitiv dağ-çəmən torpaqları formalaşmışdır.
Bitki örtüyü.
Subnival qurşağın bitki örtüyü müxtəlif olub, ərazinin dikliyindən və parçalanmasından asılıdır. Qayalıq subnival qurşağın bitki örtüyü formalaşmamış formasiyalardan təşkil olunmuşdur. Bu bitkilər qayalıqlarda, çökəklərdə, ümumiyyətlə yuxa torpaq qatı olan yerlərdə formalaşmışdır və əsasən mamır və s. qayalıq bitkilərindən ibarətdir.
İstinadlar
- Б.А.Будагов. Современные естественные ландшафты Азербайджанской ССР. Баку 1988.
- М.А.Мюсеибов. Ландшафты Азербайджанской Республики. Баку, 2013.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk Qafqazin qayaliq subnival kompleksleri Bu tip kompleksler tedqiq olunan erazinin esasen 3100 3200 m den yuksek olan suayrici qursaq zonasinda konkret olaraq Bas Qafqaz silsilesinin Babadag Salavat hissesini ehate edir Burada yamaclarin dikliyi 30 400 olub esasen qayaliqlardan iri sal das cixintilarindan ibaretdir Iqlim Subnival komplekslerin formalasmasinda relyefin hundurluyu ve iqlim seraiti muhum rolo oynayir Cilpaq qayaliqlar torpaq ortuyunden mehrumdur yalniz cokekliklerin dibinde besit formada nazik torpaq ortuyu yaranmisdir Erazi ucun qedim buzlaqlarin izi olan teknevari dereler morenler karlar sirkler seciyyevidir Subnival qursagin iqlim seraiti cox sertdir Ortaillik temperatur 00 den artiq olur Orta yanvar temperatur 140 orta iyul 2 40C teskil edir Ortaillik yagintilarin miqdari 600 900 mm olub onun ekseriyyeti ilin isti dovrunde dusur Erazide mutleq minimum temperatur il erzinde 300 den asagi mutleq maksimum ise 100 teskil edir Qayaliq subnival qursaqda davamli qar ortuyu 200 gunden artiq qalir Subnival qursaqda yamaclarin dikliyi guclu denudasiya proseslerinin tesiri neticesinde torpaqemelegelme primitiv formadadir Ancaq nisbeten muhafize olunan hisselerde cox nazik qalinliga malik primitiv dag cemen torpaqlari formalasmisdir Bitki ortuyu Subnival qursagin bitki ortuyu muxtelif olub erazinin dikliyinden ve parcalanmasindan asilidir Qayaliq subnival qursagin bitki ortuyu formalasmamis formasiyalardan teskil olunmusdur Bu bitkiler qayaliqlarda cokeklerde umumiyyetle yuxa torpaq qati olan yerlerde formalasmisdir ve esasen mamir ve s qayaliq bitkilerinden ibaretdir IstinadlarB A Budagov Sovremennye estestvennye landshafty Azerbajdzhanskoj SSR Baku 1988 M A Myuseibov Landshafty Azerbajdzhanskoj Respubliki Baku 2013