Asansör (türkcə Asansör, hərfi tərcümədə “lift”, eynimənalı “ascenseur” fransız sözündən götürülmüşdür) və ya Tarihi Asansör- İzmir şəhərində (Türkiyə), Konak rayonunun Karataş məhəlləsində yerləşən tarixi tikili, içərisində ictimai lift yerləşən qala, İzmirin məşhur görməli yerlərindən biri. Dəniz sahilində yerləşən Karataş məhəlləsindən (Mithatpaşa küçəsi) təpədə yerləşən Halilrifat Paşa küçəsinə (keçmiş Yəhudi məhəlləsinin aşağısı və yuxarısı) qalxmaq üçün 1907-ci ildə tikilmişdir.
Tarixi
Asansörün kərpic lift qalası yəhudi mənşəli bankir və xeyriyyəçi Nesim Levi Bayraklıoğlu tərəfindən 1907-ci ildə tikdirilmişdir. Asansörün tikilməsində əsas məqsəd Mithatpaşa küçəsindən Halilrifat Paşa küçəsinə keçidi asanlaşdırmaq olmuşdur. Asansörün tikintisindən əvvəl 40 metrlik hündürlük fərqi olan bu küçələri 155 pillədən ibarət pilləkan (türklər onu Karataş Merdivenleri, yəhudilər Devidasların Merdiveni adlandırırdılar) birləşdirirdi. Deyilənə görə, pilləkənin yuxarı başında Devidas ailəsinin evi, aşağı başında isə onların dostu Nesim Levinin evi yerləşirdi. Bir gün ata Devidas pilləkəndən yıxılıb ayağını sındırdıqdan sonra Nesim Levi Asansörü tikdirmək qərarına gəlir.
XX əsrin 30-cu illərində Asansör qalasında kinoteatr, teatr səhnəsi və fotostudiya yerləşirdi. 1942-ci ildə tikili Şerif Remzi Reyentə satıldı. Onun ölümündən sonra Asansör vərəsəlik qaydasında onun qohumu Ayla Ökmene keçdi. 1983-cü ildə Ayla Ökmen tərəfindən İzmir şəhərinə bağışlanmışdır.
1985-ci və 1992-ci illərdə Asansördə İzmir Bələdiyyəsi tərəfindən təmir-bərpa işləri görülmüşdür.
Konstruksiyası
Tikilini fransız və italyan mühəndislər layihələndirmişdilər. Kvadrat plana malik qala dörd yarusdan ibarətdir. Dördmərtəbəli aşağı yarus daşdan, yuxarı iki yarus isə Marseldən gətirilmiş kərpicdən tikilmişdir. Yuxarıda yerləşən hər yarusun eni aşağıdakından kiçikdir. Üçüncü yarus Halilrifat Paşa küçəsi ilə eyni səviyyədə yerləşir. Burada qala ağac balkonla əhatə edilmişdir. Qalaya giriş üç qapıdan ibarətdir və onun şimal hissəsində yerləşir. Qalaya girişin yuxarısında dairəvi medalyonda tikilinin sifarişçisinə dair fransız (Ascenseur Construit par Nesim Levi Bayrakoğlu,1907 ) və ladino dillərində məlumat yerləşdirilmişdir.
Asansörün liftlərindən biri buxarla, digəri elektriklə hərəkətə gətirilirdi. 1985-ci ildə təmir edilərkən buxarla hərəkət prinsipi ləğv edilmiş və digər lift də elektrik enerjisi ilə işləməyə başlamışdır.
Asansörün tikintisi başa çatdırıldıqdan sonra ona aparan kiçik küçə Asansör dalanı (türkcə Asansör Çıkmazı) adlanmağa başlanmışdı. Əsasən yəhudilərin məskunlaşdığı bu küçədə 11 nömrəli evdə məşhur müğənni və aktyor Dario Moreno yaşadığından bu gün həmin küçə onun adını daşıyır.
İstinadlar
- "Konak - Asansör". 2018-02-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-06-24.
- . 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-24.
- (PDF). 2015-04-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-24.
- "Asansör (the Elevator)". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-06-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Asansor turkce Asansor herfi tercumede lift eynimenali ascenseur fransiz sozunden goturulmusdur ve ya Tarihi Asansor Izmir seherinde Turkiye Konak rayonunun Karatas mehellesinde yerlesen tarixi tikili icerisinde ictimai lift yerlesen qala Izmirin meshur gormeli yerlerinden biri Deniz sahilinde yerlesen Karatas mehellesinden Mithatpasa kucesi tepede yerlesen Halilrifat Pasa kucesine kecmis Yehudi mehellesinin asagisi ve yuxarisi qalxmaq ucun 1907 ci ilde tikilmisdir Asansor qerb terefden menzereTarixiAsansor Dario Moreno kucesindeki asagi girisi Asansorun kerpic lift qalasi yehudi menseli bankir ve xeyriyyeci Nesim Levi Bayraklioglu terefinden 1907 ci ilde tikdirilmisdir Asansorun tikilmesinde esas meqsed Mithatpasa kucesinden Halilrifat Pasa kucesine kecidi asanlasdirmaq olmusdur Asansorun tikintisinden evvel 40 metrlik hundurluk ferqi olan bu kuceleri 155 pilleden ibaret pillekan turkler onu Karatas Merdivenleri yehudiler Devidaslarin Merdiveni adlandirirdilar birlesdirirdi Deyilene gore pillekenin yuxari basinda Devidas ailesinin evi asagi basinda ise onlarin dostu Nesim Levinin evi yerlesirdi Bir gun ata Devidas pillekenden yixilib ayagini sindirdiqdan sonra Nesim Levi Asansoru tikdirmek qerarina gelir XX esrin 30 cu illerinde Asansor qalasinda kinoteatr teatr sehnesi ve fotostudiya yerlesirdi 1942 ci ilde tikili Serif Remzi Reyente satildi Onun olumunden sonra Asansor vereselik qaydasinda onun qohumu Ayla Okmene kecdi 1983 cu ilde Ayla Okmen terefinden Izmir seherine bagislanmisdir 1985 ci ve 1992 ci illerde Asansorde Izmir Belediyyesi terefinden temir berpa isleri gorulmusdur KonstruksiyasiAsansor yuxari giris Tikilini fransiz ve italyan muhendisler layihelendirmisdiler Kvadrat plana malik qala dord yarusdan ibaretdir Dordmertebeli asagi yarus dasdan yuxari iki yarus ise Marselden getirilmis kerpicden tikilmisdir Yuxarida yerlesen her yarusun eni asagidakindan kicikdir Ucuncu yarus Halilrifat Pasa kucesi ile eyni seviyyede yerlesir Burada qala agac balkonla ehate edilmisdir Qalaya giris uc qapidan ibaretdir ve onun simal hissesinde yerlesir Qalaya girisin yuxarisinda dairevi medalyonda tikilinin sifariscisine dair fransiz Ascenseur Construit par Nesim Levi Bayrakoglu 1907 ve ladino dillerinde melumat yerlesdirilmisdir Asansorun liftlerinden biri buxarla digeri elektrikle herekete getirilirdi 1985 ci ilde temir edilerken buxarla hereket prinsipi legv edilmis ve diger lift de elektrik enerjisi ile islemeye baslamisdir Asansorun tikintisi basa catdirildiqdan sonra ona aparan kicik kuce Asansor dalani turkce Asansor Cikmazi adlanmaga baslanmisdi Esasen yehudilerin meskunlasdigi bu kucede 11 nomreli evde meshur mugenni ve aktyor Dario Moreno yasadigindan bu gun hemin kuce onun adini dasiyir Istinadlar Konak Asansor 2018 02 16 tarixinde Istifade tarixi 2014 06 24 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 06 24 PDF 2015 04 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 06 24 Asansor the Elevator 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2014 06 24