Tatabanya (mac. Tatabánya) — Mərkəzi Transdunay regionunda, Macarıstanın şimal-qərbində yerləşən şəhər. Təxminən 65849 nəfər əhalisi var. Komarom-Esterqom medyesinin paytaxtıdır.
Tatabanya | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 167 ± 1 m | ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | +36 34 | ||||
Poçt indeksi | 2800 | ||||
Digər | |||||
tatabanya.hu | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Şəhər Qerese və Vertes dağları arasındakı vadidə yerləşir və paytaxt Budapeştdən 55 km məsafədədir. Coğrafi mövqeyinə görə dəmiryol və avtomobil yollarının kəsişdiyi nöqtədə yerləşir. Vyana-Budapeşt dəmir yolu xətti də bu şəhərdən keçir.
Tarixi
Arxeoloji qazıntılara əsasən insanların daş dövründən etibarən burada məskunlaşdığı məlum olmuşdur. 16-cı əsrdə Osmanlı türkləri bölgəni işğal etdi. O zamanlarda şəhərin sakinləri protestant idi. Daha sonra isə şəhərin feodal hakimləri olan Esterhazilər ərazini Roma-Katolik kilsəsinə qulluq edən almanlar və slovaklar ilə doldurdular.
1787-ci ilin əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, Alsoqallanın 580, Felsoqallanın isə 842 nəfər əhalisi vardı. Ərazinin kömür ehtiyatı bu dövr ərzində kəşf edilmişdir. Bu zaman daxilində şəhərin əhalisi artdı və daha sonra Tatabanya kəndi kimi formalaşan yeni mədən koloniyası yaradıldı.
Sənayeləşmə dövründə Macarıstanın bir sıra şəhərləri böyük sənaye mərkəzlərinə çevrildilər. 1 oktyabr 1947-ci ildə 4 kənd Tatabanya adı altında birləşdirildi və şəhər statusunu aldı. 1950-ci ildə Tatabanya Komarom-Esterqom medyesinin paytaxtı oldu. 1980-ci ildə şəhərin 80 mindən çox əhalisi vardı.
Şəhərin sənayeləşməsi Sosialist hökumətinin süqutuna və 1989-cu ildə baş verən siyasi dəyişikliklərə qədər əhəmiyyətli olmuşdur. Bu mərhələdən sonra ağır sənayenin və mədənçıxarmanın əhəmiyyəti olduqca aşağı düşdü şəhərin iqtisadi strukturu olduqca dəyişdi.
İnfrastrukturu
2001-ci il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, Tatabanya 28,912 ev təsərrüfatına sahibdir və onların 60% -i mərkəzi isitmə və telefonla təmin olunmuşdur. Demək olar ki, bütün evlər TV şəbəkəsinə çıxış əldə edə bilərlər. Şəhər yollarının 98 % -nə asfalt döşənmişdir və kütləvi nəqliyyat yaxşı səviyyədə təşkil edilmişdir.
Təhsili
Hal-hazırda şəhərdə iki kollec, on orta məktəb, 16 ibtidai məktəb, 18 uşaq bağçası və 5 körpələr evi var.
Mədəniyyət və idman
Şəhərdə yerləşən ənönəmli mədəniyyət mərkəzi Mari Yasay teatrıdır. Şəhərdə muzeylər və kitabxanalar da daxil olmaqla bir çox digər mədəniyyət mərkəzləri də var. Tatabanyanın 1910-ci ildə yaranan FC Tatabanya adlı futbol komandası və Tatabanya Carbonex KC adlı həndbol komandası var.
Turistik yerləri
- Toğrul heykəli;
- Szelim mağarası;
- Yaxınlıqda yerləşən dağların və kəndlərin də turistik əhəmiyyəti böyükdür; qonşuluqda yerləşən Tata əyalətində gözəl mənzərələri göl və orta əsrlərə aid mağara var.
Beynəlxalq əlaqələr
Qardaşlaşmış şəhərlər
|
Əməkdaşlıq etdiyi şəhərlər
Həmçinin bax
İstinadlar
- Magyarország helységnévtára, Detailed Gazetteer of Hungary (mac.). KSH, 2023.
- "MAGYARORSZÁG HELYSÉGNÉVTÁRA, 2012". www.ksh.hu. 2022-07-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-29.
Xarici keçidlər
- tatabanya.hu — Tatabanyanın rəsmi saytı
- Civertan.hu, Aerial photography: Tatabánya
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tatabanya mac Tatabanya Merkezi Transdunay regionunda Macaristanin simal qerbinde yerlesen seher Texminen 65849 nefer ehalisi var Komarom Esterqom medyesinin paytaxtidir TatabanyaBayraq Gerb47 35 10 sm e 18 23 41 s u Olke MacaristanTarixi ve cografiyasiSahesi 91 42 km Merkezin hundurluyu 167 1 mSaat qursagi Merkezi Avropa vaxti d UTC 01 00UTC 02 00EhalisiEhalisi 65 874 nef 1 yanvar 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 36 34Poct indeksi 2800Digertatabanya huXeriteni goster gizle Tatabanya Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiSeher Qerese ve Vertes daglari arasindaki vadide yerlesir ve paytaxt Budapestden 55 km mesafededir Cografi movqeyine gore demiryol ve avtomobil yollarinin kesisdiyi noqtede yerlesir Vyana Budapest demir yolu xetti de bu seherden kecir TarixiArxeoloji qazintilara esasen insanlarin das dovrunden etibaren burada meskunlasdigi melum olmusdur 16 ci esrde Osmanli turkleri bolgeni isgal etdi O zamanlarda seherin sakinleri protestant idi Daha sonra ise seherin feodal hakimleri olan Esterhaziler erazini Roma Katolik kilsesine qulluq eden almanlar ve slovaklar ile doldurdular 1787 ci ilin ehalinin siyahiya alinmasina esasen Alsoqallanin 580 Felsoqallanin ise 842 nefer ehalisi vardi Erazinin komur ehtiyati bu dovr erzinde kesf edilmisdir Bu zaman daxilinde seherin ehalisi artdi ve daha sonra Tatabanya kendi kimi formalasan yeni meden koloniyasi yaradildi Senayelesme dovrunde Macaristanin bir sira seherleri boyuk senaye merkezlerine cevrildiler 1 oktyabr 1947 ci ilde 4 kend Tatabanya adi altinda birlesdirildi ve seher statusunu aldi 1950 ci ilde Tatabanya Komarom Esterqom medyesinin paytaxti oldu 1980 ci ilde seherin 80 minden cox ehalisi vardi Seherin senayelesmesi Sosialist hokumetinin suqutuna ve 1989 cu ilde bas veren siyasi deyisikliklere qeder ehemiyyetli olmusdur Bu merheleden sonra agir senayenin ve medencixarmanin ehemiyyeti olduqca asagi dusdu seherin iqtisadi strukturu olduqca deyisdi Infrastrukturu2001 ci il ehalinin siyahiya alinmasina esasen Tatabanya 28 912 ev teserrufatina sahibdir ve onlarin 60 i merkezi isitme ve telefonla temin olunmusdur Demek olar ki butun evler TV sebekesine cixis elde ede bilerler Seher yollarinin 98 ne asfalt dosenmisdir ve kutlevi neqliyyat yaxsi seviyyede teskil edilmisdir TehsiliHal hazirda seherde iki kollec on orta mekteb 16 ibtidai mekteb 18 usaq bagcasi ve 5 korpeler evi var Medeniyyet ve idmanSeherde yerlesen enonemli medeniyyet merkezi Mari Yasay teatridir Seherde muzeyler ve kitabxanalar da daxil olmaqla bir cox diger medeniyyet merkezleri de var Tatabanyanin 1910 ci ilde yaranan FC Tatabanya adli futbol komandasi ve Tatabanya Carbonex KC adli hendbol komandasi var Turistik yerleriTogrul heykeli Szelim magarasi Yaxinliqda yerlesen daglarin ve kendlerin de turistik ehemiyyeti boyukdur qonsuluqda yerlesen Tata eyaletinde gozel menzereleri gol ve orta esrlere aid magara var Beynelxalq elaqelerQardaslasmis seherler Aalen Almaniya 1987 Polsa 2000 Boyuk Britaniya 1992 Connecticut Amerika Birlesmis Statlari 1993 Ukrayna 2015 Ruminiya 2000 Ijevsk Rusiya 1992 Emekdasliq etdiyi seherler Ruminiya Niderland Nove Zamki Slovakiya Belcika FransaHemcinin baxMacaristan seherleriIstinadlarMagyarorszag helysegnevtara Detailed Gazetteer of Hungary mac KSH 2023 MAGYARORSZAG HELYSEGNEVTARA 2012 www ksh hu 2022 07 04 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 29 Xarici kecidlerVikianbarda Tatabanya ile elaqeli mediafayllar var tatabanya hu Tatabanyanin resmi sayti Civertan hu Aerial photography Tatabanya