Qızılörən — Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan) Pəmbək mahalının Hamamlı rayonunda kənd. Qızılörən - İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indi Hamamlı (Spitak) rayonunda kənd.
kənd | |
Qızılörən | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Region | Pəmbək mahalı |
Rayon | Hamamlı rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.700 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Tarixi
Rayon mərkəzindən 7 km şimal-qərbdə, Çubuxlu dağ silsiləsinin cənub-qərb ətəyində yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. 1937-ci ilə kimi Quqark rayonunun tərkibində olmuşdur.
Toponim Azərbaycan dilində qırmızı (torpağın süxurunun rənginə görə) mənasında işlənən qızıl sözü ilə türk dilində «xarabalıq, uçulmuş divar» mənasında işlənən örən sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. «Türklər, sahib olduqları ölkələrin adlarını dəyişdirmədikləri kimi, qədim zamanlardan qalma kənd və şəhər xarabalıqlarının yaxınlığında yerləşdikləri zaman da bu xarabalara örən və ya viran adını vermişlər. Bu adın əvvəlinə ya mənsub olduqları tayfa, oymaq, obanın adını, ya da torpağın rənginə görə ağ, qara, qızıl kimi sifətlər əlavə edərək yeni adlar yaratmışlar».
Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.
Erm. SSR AS RH-nin 26.IV.1946-cı il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Şenavan qoyulmuşdur.
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 41 nəfər, 1873 - cü ildə 168 nəfər, 1886-cı ildə 212 nəfər, 1897-ci ildə 220 nəfər, 1908-ci ildə 250 nəfər, 1914 - cü ildə 273 nəfər, 1916-cı ildə 276 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır.
Kənd 1918-ci ildə erməni təcavüzünə məruz qalmış, sakinləri qırğınlarla deportasiya olunmuş, 1917-1918-ci illərdə xaricdən köçürülən ermənilər burada yerləşdirilmişdir. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra kəndi tərk etmiş azərbaycanlılardan sağ qalanlar ata-baba torpaqlarına dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 92 nəfər azərbaycanlı, 54 erməni, 1926-cı ildə 107 nəfər azərbaycanlı, 105 erməni, 1931-ci ildə 140 nəfər azərbaycanlı, 226 erməni yaşamışdır.
SSRİ Nazirlər Sovetinin xüsusi qərarı ilə kənddə yaşayan azərbaycanlılar 1948-49 - cu illərdə tarixi-etnik torpaqlarından zorla Azərbaycana köçürülmüşdür. Sonralar azərbaycanlıların bir hissəsi doğma kəndlərinə qayıtmışdır.
1987-ci ildə burada 268 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. Onlar 1988-ci ilin noyabrında Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşdur.
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскaго края, изданiя Кавказскaго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.133
- Радлов В.В. Опыт словарья тюркских наречий, т.I, ч.2, СПб, 1893. s.1299
- Necdet Sevinç. Gaziantep'te yer adları ve türk boylan, aşiretleri, türk oymakları. - Türk dünyası araştırmaları, 1983, № 26. s.105
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.52-53, 132-133
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831-1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство «Мелконян фонд», 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: «Melkonyan fond» nəşriyyatı, 1932. s.53, 133
- Bayramov A. Qədim Oğuz ellərinin - Ağbaba, Şörəyel və Pəmbək bölgələrinin yer-yurd adları (toponimləri), Sumqayıt, 1996. s.165
Xarici keçidlər
- Qızılörən 2010-12-16 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qiziloren Qerbi Azerbaycanin indiki Ermenistan Pembek mahalinin Hamamli rayonunda kend Qiziloren Irevan quberniyasinin Aleksandropol qezasinda indi Hamamli Spitak rayonunda kend kendQiziloren40 52 sm e 44 14 s u Olke ErmenistanRegion Pembek mahaliRayon Hamamli rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 700 mSaat qursagi UTC 4EhalisiEhalisi 402 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle QizilorenTarixiRayon merkezinden 7 km simal qerbde Cubuxlu dag silsilesinin cenub qerb eteyinde yerlesir Qafqazin 5 verstlik xeritesinde qeyd edilmisdir 1937 ci ile kimi Quqark rayonunun terkibinde olmusdur Toponim Azerbaycan dilinde qirmizi torpagin suxurunun rengine gore menasinda islenen qizil sozu ile turk dilinde xarabaliq uculmus divar menasinda islenen oren sozunun birlesmesinden emele gelmisdir Turkler sahib olduqlari olkelerin adlarini deyisdirmedikleri kimi qedim zamanlardan qalma kend ve seher xarabaliqlarinin yaxinliginda yerlesdikleri zaman da bu xarabalara oren ve ya viran adini vermisler Bu adin evveline ya mensub olduqlari tayfa oymaq obanin adini ya da torpagin rengine gore ag qara qizil kimi sifetler elave ederek yeni adlar yaratmislar Relyef esasinda yaranan murekkeb quruluslu toponimdir Erm SSR AS RH nin 26 IV 1946 ci il fermani ile adi deyisdirilib Senavan qoyulmusdur EhalisiKendde 1831 ci ilde 41 nefer 1873 cu ilde 168 nefer 1886 ci ilde 212 nefer 1897 ci ilde 220 nefer 1908 ci ilde 250 nefer 1914 cu ilde 273 nefer 1916 ci ilde 276 nefer yalniz azerbaycanli yasamisdir Kend 1918 ci ilde ermeni tecavuzune meruz qalmis sakinleri qirginlarla deportasiya olunmus 1917 1918 ci illerde xaricden kocurulen ermeniler burada yerlesdirilmisdir Indiki Ermenistanda sovet hokumeti qurulandan sonra kendi terk etmis azerbaycanlilardan sag qalanlar ata baba torpaqlarina done bilmisdir Burada 1922 ci ilde 92 nefer azerbaycanli 54 ermeni 1926 ci ilde 107 nefer azerbaycanli 105 ermeni 1931 ci ilde 140 nefer azerbaycanli 226 ermeni yasamisdir SSRI Nazirler Sovetinin xususi qerari ile kendde yasayan azerbaycanlilar 1948 49 cu illerde tarixi etnik torpaqlarindan zorla Azerbaycana kocurulmusdur Sonralar azerbaycanlilarin bir hissesi dogma kendlerine qayitmisdir 1987 ci ilde burada 268 nefer azerbaycanli yasamisdir Onlar 1988 ci ilin noyabrinda Ermenistan dovleti terefinden tarixi etnik torpaqlarindan deportasiya olunmusdur IstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm D D Pagirev Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kartѣ Kavkazskago kraya izdaniya Kavkazskago Voenno Topograficheskago Otdѣla Zapiski Kavkazskago otdѣla Imperatorskago Russkago Geograficheskago obshestva Knizhka XXX Tiflis Tipografiya K P Kozlovskago 1913 s 133 Radlov V V Opyt slovarya tyurkskih narechij t I ch 2 SPb 1893 s 1299 Necdet Sevinc Gaziantep te yer adlari ve turk boylan asiretleri turk oymaklari Turk dunyasi arastirmalari 1983 26 s 105 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 52 53 132 133 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 53 133 Bayramov A Qedim Oguz ellerinin Agbaba Soreyel ve Pembek bolgelerinin yer yurd adlari toponimleri Sumqayit 1996 s 165Xarici kecidlerQiziloren 2010 12 16 at the Wayback Machine