Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
{{Hidrogen peroksid, başqa sözlə, oksigenli su, maye sudan daha sıx olan maye komponentdir. Bu komponent həm də çox yaxşı oksidləşdirici kimi tanınır. Hidrogen peroksid daha çox təmizləmək, infeksiyanın qarşısını almaq, dezinfeksiya etmək və açıq yaraları sağaltmaq üçün istifadə olunur. Ancaq bunun daha çox istifadəsi var. Burada bütün detallar var. Hidrogen peroksid ilk yardımdan daha çox şeydir. Möhtəşəm dezinfeksiyaedici xüsusiyyətə malik olan hidrogen peroksid hər evdə olması lazım olan möcüzəvi tərkib hissəsidir. Hidrogen peroksidin istifadəsi nədir? Hidrogen peroksidin bir çox istifadəsi var. Böyük bir dezinfeksiyaedici xüsusiyyətə malik olan bu komponent oksigen atomlarını ehtiva edir və yalnız apteklərdən əldə edilə bilər. Hidrogen peroksidin əsas istifadə sahələri; Açıq yaralar və sıyrıqlarla təmizlənərək infeksiyanın qarşısını alır. Təmiz dəriyə pambıq köməyi ilə birbaşa sızanaq üzərinə çəkildikdə sızanaqların əmələ gəlməsinin böyük ölçüdə qarşısını alır. Göbələk əmələ gəlməsinin qarşısını alır. Eyni zamanda mikozların yaratdığı ayaq qoxusundan hidrogen peroksidlə qısa müddətdə xilas ola bilərsiniz. Bunun üçün çəllək və ya hövzəni su ilə doldurduqdan sonra bir az hidrogen peroksid əlavə edin və ayaqlarınızı bu suda 20 dəqiqə saxlayın. Dəri infeksiyalarını sağaldır. Çamaşırları ağardır. Şəxsi qulluğunuzla yanaşı, ev təmizliyində hidrogen peroksiddən rahatlıqla istifadə edə bilərsiniz. Xüsusilə qan ləkəsini çıxarmaq üçün ləkənin üzərinə bir az hidrogen peroksid töküb 10 dəqiqə gözləyə, sonra paltarlarınızı silərək yuya bilərsiniz. Tərəvəz və meyvələri təmizləmək və dezinfeksiya etmək üçün hidrogen peroksiddən də istifadə edə bilərsiniz. Soyuqdəymə və boğaz ağrılarından xilas olmaq üçün bir az hidrogen peroksidi su ilə qarışdırıb qarqara edə bilərsiniz. Ağız sağlamlığını qoruyur və qəhvə, çay, siqaret kimi faktorlara görə dişlərdəki ləkələri təmizləyir. Təmizlikdə Hidrogen Peroksidin İstifadə Sahələri Hidrogen peroksid həm təmizlikdə, həm də şəxsi qulluqda tez-tez istifadə olunur. Xüsusilə paltar və qabların yuyulmasında ləkələrin çıxarılmasında çox təsirlidir. Sirkə qoxusunu sevməyənlər tərəvəzləri təmizləmək üçün hidrogen peroksiddən kömək ala bilərlər.}}
Tarixi
H2O2- ni ilk dəfə 1818 –ci ildə fransız kimyaçısı L.Tenar barium - peroksidə sulfat turşusu ilə təsir etməklə almışdır. Hazırda bu üsulla H2O2 laboratoriyada alınır.
Fiziki - kimyəvi xassələri
Təmiz susuz hidrogen peroksid H2O2 açıq-mavi rəngli mayedir. Partlayış cəhətdən təhlükəlidir. Satışa perhidrol adlanan 30%-li məhlul və 3%-li məhlul şəklində buraxılır. Işıqda və katalizatorların təsirindən (toz hissəcikləri, qan katalaza fermenti, MnO2, dispers hala salınmış Ag və Pt, d-elementləri ionları Cu2+, Fe3+, Mn2+ və .s.) parçalanır. Sonuncuların çox az miqdarının belə katalitik təsiri daha güclüdür. Ona görədə hidrogen peroksidə d-elementlərinin ionları ilə davamlı kompleks əmələ gətirən stabilizatorlar (Na4P2O7 və .s.). adi şüşənin həll olması nəticəsində belə məhlula keçən qələvi hidrogen peroksidin parçalanmasını sürətləndirir. H2O2 fiziki xassələrinə görə suya daha çox oxşayır. 152,1°C-də qaynayır, - 0,41°C-də əriyir. H2O2 –nin qaynama temperaturunu bilavasitə təyin etmək olmur. Qaynamazdan əvvəl parçalanır. Buna görə H2O2 –nin qaynama temperaturunu ekstrapolyasiya üsulu ilə təyin edirlər. Hidrogen rabitələri hesabına suya nisbətən daha çox assosiasiya etmişdir. Sıxlığı 1,450q/sm3-dur. H2O2 su ilə istənilən nisbətdə qarışır. Efirdə həll olur. Ona görədə efir vasitəsilə sudan ekstraksiya edilir. Hidrogen peroksid molekulunda atomların birləşmə ardıcıllığı belədir: H-O-O-H molekulun fəza quruluşu trans formadadır. Digər peroksidlərdə olduğu kimi H2O2 –də də O2 –nin oksidləşmə dərəcəsi -1-dir. H2–nin oksidləşmə dərəcəsi +1-dir. Molekul elektroneytraldır. Hidrogen peroksid çox zəif turşudur. H2O2-də oksigenin oksidləşmə dərəcəsi aralıq vəziyyətdədir.(0 ilə 2 arasında). Ona görədə o həm oksidləşdirici həmdə reduksiyaedici xassə göstərir. Lakin onda oksidləşdiricilik xassəsi daha güclüdür. Oksidləşdiricilik xassəsi göstərdikdə elektron qəbul edir və hidrooksid ionuna çevrilir.
Təbiətdə tapılması
Hidrogen peroksid təbiətdə bir çox maddələrin hava oksigeni ilə oksidləşməsi prosesində əmələ gəlir. Atmosfer çöküntülərində onun çox az miqdarı olur. Atmosferdə fotokimyəvi smoqda H2O2-nin fraqmntləri HO2 və HO əmələ gəlir. Onlarda yanacağın qeyri-tam yanma məhsulları ilə qarşılıqlı təsirdə olur, lakrimator (gözyaşardıcı təsirə malik) peroksiasetilnitrat əmələ gəlir. Buna görə nəqliyyatda, texnikada və məişətdə istifadə edilən müxtəlif yanacaq növlərinin tam yanması nəzarətdə olmalıdır. Bəzi böcəklərin vəzlərində hidrogen peroksid olur bundan da böcək özünümüdafiə üçün istifadə edir. Balda çox az miqdarda hidrogen peroksid var. Ona görədə bal antibiotik xassəlidir mikrobları məhv edir.
Alınması
Sənayedə H2O2 (1l-də 300q) H2SO4 məhlulunu elektrolizə uğratmaqla alınır. Katodda H2 ayrılır. Anodda persulfat turşusu alınır.onun hidrolizindən H2O2 əmələ gəlir. Daha bir üsul izopropil spirtinin katalitik oksidləşdirilməsidir. Proses benzol və ikili spirt qarışığı ilə aparılır. Əmələ gələn etilantrixinon nikel iştirakı ilə hidrogenlə reduksiya edilir və yenidən H2O2 almaq üçün istifadə edilir. Dünyada H2O2 –nin illik istehalı 0,5 milyon tondur.
Tətbiqi
Hidrogen peroksiddən yumşaq ağardıcı vasitə kimi, tükün, parçanın, dərinin, gönün ağardılmasında istifadə edilir. Ağartma prosesində H2O2 materialı aşındır-mır.Yalnız boyanı oksidləşdirir. Dezinfeksiya edici və ağardıcı vasitə kimi H2O2 –nin xlordan üstünlüyü onun parçalanma məhsullarının (su və oksigen) zərərsiz olmasıdır. Yağların və kağız kütləsinin ağardılmasında H2O2 –dən genişmiqyaslı istifadə edilir. Filizdən metalların ayrılmasında H2O2–dən oksidləşdirici kimi istifadə edilir. Belə ki, onun vasitəsilə həll olmayan UO2-ni filizdən həll olan UO4 formasına keçirirlər. Içməli və texniki suyun zərərsizləşdirilməsində hidrogen peroksid geniş tətbiq olunur. Onun 3%-li məhlulu tibbdə geniş istifadə olunur. Yaraların dezinfeksiyası və təmizlənməsində istifadə olunur. Sualtı qayıqlarda H2O2 oksigen mənbəyidir. Katalizatorların təsirindən H2O2–nin O2-yə parçalanması sürəti artır. Bundan ilk döyüş raketləri konstruksiyasında istifadə edilmişdir. II Dünya Müharibəsində Fau-1 Fau-2 markalı alman raket mərmilərində katalizator əlavəsi olan H2O2–dən yanacaq kimi istifadə edilmişdir. Köhnə rəssamlıq əsərlərini bərpa etmək üçün H2O2–dən istifadə olunur. Havada az miqdarda olan H2S (hidrogen-sulfid) ağ boyağın əsasını təşkil edən qurğuşun belilini (Pb(OH2)2)•2 PbСO3 tədricən qaraldır, qurğuşun- sulfidə çevirir. Hidrogen peroksid qara PbS-i ağ rəngli PbSO4-ə çevirir. Tablonun əvvəlki görkəmi özünə qayıdır.
Saxlanması
Hidrogen peroksidin qatı məhlulu susuz halda təhlükəlidir, dəridə yanıqlar və sonradan yox olan ağ ləkələr əmələ gətirir. Partlayış cəhətdən təhlükəli olduğu üçün plastik qablarda qaranlıqda və sərin yerdə günəş şüası düşməyən yerdə saxlanmalıdır.
Ədəbiyyat
- A.M. Məhərrəmov., R.Ə.Əlieva., T.Ə. Mahmudov., F.M.Cavadov. “Kimya” Bakı. 2007.
- У.Шамб., У.Сеттерфилд., Р. Вентворс. “Перекис Водорода”
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hidrogen peroksid basqa sozle oksigenli su maye sudan daha six olan maye komponentdir Bu komponent hem de cox yaxsi oksidlesdirici kimi taninir Hidrogen peroksid daha cox temizlemek infeksiyanin qarsisini almaq dezinfeksiya etmek ve aciq yaralari sagaltmaq ucun istifade olunur Ancaq bunun daha cox istifadesi var Burada butun detallar var Hidrogen peroksid ilk yardimdan daha cox seydir Mohtesem dezinfeksiyaedici xususiyyete malik olan hidrogen peroksid her evde olmasi lazim olan mocuzevi terkib hissesidir Hidrogen peroksidin istifadesi nedir Hidrogen peroksidin bir cox istifadesi var Boyuk bir dezinfeksiyaedici xususiyyete malik olan bu komponent oksigen atomlarini ehtiva edir ve yalniz apteklerden elde edile biler Hidrogen peroksidin esas istifade saheleri Aciq yaralar ve siyriqlarla temizlenerek infeksiyanin qarsisini alir Temiz deriye pambiq komeyi ile birbasa sizanaq uzerine cekildikde sizanaqlarin emele gelmesinin boyuk olcude qarsisini alir Gobelek emele gelmesinin qarsisini alir Eyni zamanda mikozlarin yaratdigi ayaq qoxusundan hidrogen peroksidle qisa muddetde xilas ola bilersiniz Bunun ucun cellek ve ya hovzeni su ile doldurduqdan sonra bir az hidrogen peroksid elave edin ve ayaqlarinizi bu suda 20 deqiqe saxlayin Deri infeksiyalarini sagaldir Camasirlari agardir Sexsi qullugunuzla yanasi ev temizliyinde hidrogen peroksidden rahatliqla istifade ede bilersiniz Xususile qan lekesini cixarmaq ucun lekenin uzerine bir az hidrogen peroksid tokub 10 deqiqe gozleye sonra paltarlarinizi silerek yuya bilersiniz Terevez ve meyveleri temizlemek ve dezinfeksiya etmek ucun hidrogen peroksidden de istifade ede bilersiniz Soyuqdeyme ve bogaz agrilarindan xilas olmaq ucun bir az hidrogen peroksidi su ile qarisdirib qarqara ede bilersiniz Agiz saglamligini qoruyur ve qehve cay siqaret kimi faktorlara gore dislerdeki lekeleri temizleyir Temizlikde Hidrogen Peroksidin Istifade Saheleri Hidrogen peroksid hem temizlikde hem de sexsi qulluqda tez tez istifade olunur Xususile paltar ve qablarin yuyulmasinda lekelerin cixarilmasinda cox tesirlidir Sirke qoxusunu sevmeyenler terevezleri temizlemek ucun hidrogen peroksidden komek ala bilerler TarixiH2O2 ni ilk defe 1818 ci ilde fransiz kimyacisi L Tenar barium perokside sulfat tursusu ile tesir etmekle almisdir Hazirda bu usulla H2O2 laboratoriyada alinir Fiziki kimyevi xasseleriTemiz susuz hidrogen peroksid H2O2 aciq mavi rengli mayedir Partlayis cehetden tehlukelidir Satisa perhidrol adlanan 30 li mehlul ve 3 li mehlul seklinde buraxilir Isiqda ve katalizatorlarin tesirinden toz hissecikleri qan katalaza fermenti MnO2 dispers hala salinmis Ag ve Pt d elementleri ionlari Cu2 Fe3 Mn2 ve s parcalanir Sonuncularin cox az miqdarinin bele katalitik tesiri daha gucludur Ona gorede hidrogen perokside d elementlerinin ionlari ile davamli kompleks emele getiren stabilizatorlar Na4P2O7 ve s adi susenin hell olmasi neticesinde bele mehlula kecen qelevi hidrogen peroksidin parcalanmasini suretlendirir H2O2 fiziki xasselerine gore suya daha cox oxsayir 152 1 C de qaynayir 0 41 C de eriyir H2O2 nin qaynama temperaturunu bilavasite teyin etmek olmur Qaynamazdan evvel parcalanir Buna gore H2O2 nin qaynama temperaturunu ekstrapolyasiya usulu ile teyin edirler Hidrogen rabiteleri hesabina suya nisbeten daha cox assosiasiya etmisdir Sixligi 1 450q sm3 dur H2O2 su ile istenilen nisbetde qarisir Efirde hell olur Ona gorede efir vasitesile sudan ekstraksiya edilir Hidrogen peroksid molekulunda atomlarin birlesme ardicilligi beledir H O O H molekulun feza qurulusu trans formadadir Diger peroksidlerde oldugu kimi H2O2 de de O2 nin oksidlesme derecesi 1 dir H2 nin oksidlesme derecesi 1 dir Molekul elektroneytraldir Hidrogen peroksid cox zeif tursudur H2O2 de oksigenin oksidlesme derecesi araliq veziyyetdedir 0 ile 2 arasinda Ona gorede o hem oksidlesdirici hemde reduksiyaedici xasse gosterir Lakin onda oksidlesdiricilik xassesi daha gucludur Oksidlesdiricilik xassesi gosterdikde elektron qebul edir ve hidrooksid ionuna cevrilir Tebietde tapilmasiHidrogen peroksid tebietde bir cox maddelerin hava oksigeni ile oksidlesmesi prosesinde emele gelir Atmosfer cokuntulerinde onun cox az miqdari olur Atmosferde fotokimyevi smoqda H2O2 nin fraqmntleri HO2 ve HO emele gelir Onlarda yanacagin qeyri tam yanma mehsullari ile qarsiliqli tesirde olur lakrimator gozyasardici tesire malik peroksiasetilnitrat emele gelir Buna gore neqliyyatda texnikada ve meisetde istifade edilen muxtelif yanacaq novlerinin tam yanmasi nezaretde olmalidir Bezi boceklerin vezlerinde hidrogen peroksid olur bundan da bocek ozunumudafie ucun istifade edir Balda cox az miqdarda hidrogen peroksid var Ona gorede bal antibiotik xasselidir mikroblari mehv edir AlinmasiSenayede H2O2 1l de 300q H2SO4 mehlulunu elektrolize ugratmaqla alinir Katodda H2 ayrilir Anodda persulfat tursusu alinir onun hidrolizinden H2O2 emele gelir Daha bir usul izopropil spirtinin katalitik oksidlesdirilmesidir Proses benzol ve ikili spirt qarisigi ile aparilir Emele gelen etilantrixinon nikel istiraki ile hidrogenle reduksiya edilir ve yeniden H2O2 almaq ucun istifade edilir Dunyada H2O2 nin illik istehali 0 5 milyon tondur TetbiqiHidrogen peroksidden yumsaq agardici vasite kimi tukun parcanin derinin gonun agardilmasinda istifade edilir Agartma prosesinde H2O2 materiali asindir mir Yalniz boyani oksidlesdirir Dezinfeksiya edici ve agardici vasite kimi H2O2 nin xlordan ustunluyu onun parcalanma mehsullarinin su ve oksigen zerersiz olmasidir Yaglarin ve kagiz kutlesinin agardilmasinda H2O2 den genismiqyasli istifade edilir Filizden metallarin ayrilmasinda H2O2 den oksidlesdirici kimi istifade edilir Bele ki onun vasitesile hell olmayan UO2 ni filizden hell olan UO4 formasina kecirirler Icmeli ve texniki suyun zerersizlesdirilmesinde hidrogen peroksid genis tetbiq olunur Onun 3 li mehlulu tibbde genis istifade olunur Yaralarin dezinfeksiyasi ve temizlenmesinde istifade olunur Sualti qayiqlarda H2O2 oksigen menbeyidir Katalizatorlarin tesirinden H2O2 nin O2 ye parcalanmasi sureti artir Bundan ilk doyus raketleri konstruksiyasinda istifade edilmisdir II Dunya Muharibesinde Fau 1 Fau 2 markali alman raket mermilerinde katalizator elavesi olan H2O2 den yanacaq kimi istifade edilmisdir Kohne ressamliq eserlerini berpa etmek ucun H2O2 den istifade olunur Havada az miqdarda olan H2S hidrogen sulfid ag boyagin esasini teskil eden qurgusun belilini Pb OH2 2 2 PbSO3 tedricen qaraldir qurgusun sulfide cevirir Hidrogen peroksid qara PbS i ag rengli PbSO4 e cevirir Tablonun evvelki gorkemi ozune qayidir SaxlanmasiHidrogen peroksidin qati mehlulu susuz halda tehlukelidir deride yaniqlar ve sonradan yox olan ag lekeler emele getirir Partlayis cehetden tehlukeli oldugu ucun plastik qablarda qaranliqda ve serin yerde gunes suasi dusmeyen yerde saxlanmalidir EdebiyyatA M Meherremov R E Elieva T E Mahmudov F M Cavadov Kimya Baki 2007 U Shamb U Setterfild R Ventvors Perekis Vodoroda