Emil Fuks (tam adı: Emil Yulius Klaus Fuks, alm. Emil Julius Klaus Fuchs; 29 dekabr 1911[…], Rüsselhaym[d], Almaniya imperiyası – 28 yanvar 1988[…], Şərqi Berlin, ADR) — Almaniya fiziki və nəzəriyyəçisi.
Klaus Fuks | |
---|---|
alm. Emil Julius Klaus Fuchs | |
Doğum adı | Emil Julius Klaus Fuchs |
Doğum tarixi | 29 dekabr 1911[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 28 yanvar 1988[…](76 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elmi dərəcələri |
|
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Alman teoloqu Emil Fuks və Elza Fuksun ailəsində anadan olmuşdur.
1932-ci ildə Almaniya Kommunist Partiyasına üzv olmuşdur. 1933-cü ildə Fransaya və sonradan İngiltərəyə köçmüşdür.1937-ci ildə Bristol universitetində fizika üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsinə yiyələnmişdir. İkinci dünya müharibəsi başladıqdan sonra, düşmən ölkə vətəndaşı kimi bir il yarım təcridxana düşərgəsində keçirmiş, həmin müddət ərzində digər təcrid edilmiş şəxslərə fikizi üzrə mühazirələr oxumuşdur.
1941-ci ildə uranın böhran kütləsinin müəyyən edilməsi və izotopların parçalanması problemləri ilə məşğul olan Rudolf Payerlsin qrupuna qoşulmuşdur. Elə həmin il Almaniyanın SSRİ-yə qarşı hücuma keçməsindən sonra, Fuks sovet kəşfiyyatçıları ilə əlaqə yaratmış və Britaniya alimlərinin nüvə silahı sahəsindəki məlumatlarını onlara ötürmüşdür. 1943-cü ildə Payerlsin tövsiyəsi əsasında Manhetton layihəsinə üzv olmuşdur.
Payerls Fuks haqqında demişdi: "Mən bilirəm ki Fuks öz mülahizələri əsasında hərəkət edirdi. O bunu nə pul üçün, nə də məcburiyyətdən etmirdi. O, sadəcə olaraq hesab edirdi ki, kommunistlər bu məlumatları əldə etməlidirlər."
Viktor Vayskopf: O, əsl kommunit idi. O, hesab edirdi ki, nüvə silahı yalnız Qərb ölkələrinə məxsus olmamalıdır... Tarazlıq mövcud olmalıdır."
1950-ci ildə Fuks ingilis kəşfiyyatı tərəfindən həbs edilmiş və 14 illik həbs cəzasına məhkum edilmişdir. ABŞ-nin onun deportasiyası ilə bağlı göndərdiyi sorğuya ingilislər rədd cavabı vermiş və bununla da onu ölüm cəzasından xilas etmişdilər.Sovet ittifaqi isə onu öz casusu kimi tanımamışdır.
1959-cu ildə Fuks vaxtından əvvəl azadlığa buraxılmış və ingilis vətəndaşılığından məhrum edilmişdir. Almaniya qayıtmış və evlənmişdir. Drezdendə Nüvə araşdırmaları mərkəzində çalışmış və Drezden texniki universitetində mahizələr oxumuşdur.
28 yanvar 1988-ci ildə Drezdendə vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- Klaus Fuchs // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emil Fuks tam adi Emil Yulius Klaus Fuks alm Emil Julius Klaus Fuchs 29 dekabr 1911 Russelhaym d Almaniya imperiyasi 28 yanvar 1988 Serqi Berlin ADR Almaniya fiziki ve nezeriyyecisi Klaus Fuksalm Emil Julius Klaus Fuchs Dogum adi Emil Julius Klaus FuchsDogum tarixi 29 dekabr 1911 1911 12 29 Dogum yeri Russelhaym d Almaniya imperiyasiVefat tarixi 28 yanvar 1988 1988 01 28 76 yasinda Vefat yeri Serqi Berlin ADRElmi dereceleri felsefe doktoru 1937 elmler doktoru d 1938 Is yerleri Atom Enerjisi Tedqiqat Muessisesi d 1946 1950 Birminhem Universiteti 1941 1944 Edinburq Universiteti 1937 1941 Tehsili Leypsiq Universiteti 1930 1931 Kil Universiteti 1931 1933 Bristol Universiteti 1933 1937 Uzvluyu QDR Elmler Akademiyasi d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAlman teoloqu Emil Fuks ve Elza Fuksun ailesinde anadan olmusdur 1932 ci ilde Almaniya Kommunist Partiyasina uzv olmusdur 1933 cu ilde Fransaya ve sonradan Ingiltereye kocmusdur 1937 ci ilde Bristol universitetinde fizika uzre felsefe doktoru derecesine yiyelenmisdir Ikinci dunya muharibesi basladiqdan sonra dusmen olke vetendasi kimi bir il yarim tecridxana dusergesinde kecirmis hemin muddet erzinde diger tecrid edilmis sexslere fikizi uzre muhazireler oxumusdur 1941 ci ilde uranin bohran kutlesinin mueyyen edilmesi ve izotoplarin parcalanmasi problemleri ile mesgul olan Rudolf Payerlsin qrupuna qosulmusdur Ele hemin il Almaniyanin SSRI ye qarsi hucuma kecmesinden sonra Fuks sovet kesfiyyatcilari ile elaqe yaratmis ve Britaniya alimlerinin nuve silahi sahesindeki melumatlarini onlara oturmusdur 1943 cu ilde Payerlsin tovsiyesi esasinda Manhetton layihesine uzv olmusdur Payerls Fuks haqqinda demisdi Men bilirem ki Fuks oz mulahizeleri esasinda hereket edirdi O bunu ne pul ucun ne de mecburiyyetden etmirdi O sadece olaraq hesab edirdi ki kommunistler bu melumatlari elde etmelidirler Viktor Vayskopf O esl kommunit idi O hesab edirdi ki nuve silahi yalniz Qerb olkelerine mexsus olmamalidir Tarazliq movcud olmalidir 1950 ci ilde Fuks ingilis kesfiyyati terefinden hebs edilmis ve 14 illik hebs cezasina mehkum edilmisdir ABS nin onun deportasiyasi ile bagli gonderdiyi sorguya ingilisler redd cavabi vermis ve bununla da onu olum cezasindan xilas etmisdiler Sovet ittifaqi ise onu oz casusu kimi tanimamisdir 1959 cu ilde Fuks vaxtindan evvel azadliga buraxilmis ve ingilis vetendasiligindan mehrum edilmisdir Almaniya qayitmis ve evlenmisdir Drezdende Nuve arasdirmalari merkezinde calismis ve Drezden texniki universitetinde mahizeler oxumusdur 28 yanvar 1988 ci ilde Drezdende vefat etmisdir IstinadlarMaktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994 Klaus Fuchs Encyclopaedia Britannica ing Mathematics Genealogy Project ing 1997