Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Çaparlı alban məbədi (IV-V əsrlər) — Cənubi Qafqaz qaz boru kəmərinin inşaatı ilə əlaqədar 2005-ci ildə Şəmkir rayonunun Çaparlı kəndi yaxınlığında antik və erkən orta əsrlərə aid arxeoloji kompleks tədqiq edilmişdir. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində burada alban xristian məbədi və qəbiristanlığı aşkarlanaraq öyrənilmişdir. Qazıntı sahəsinin 6 saylı kvadratında biri digərinin üzərində olmaqla iki bina qalığı üzə çıxarılmışdır. Üst inşaat qatında aşkarlanan tikili güclü dağıntıya məruz qalsa da onun dördkünc biçimdə olduğunu ehtimal etmək olar. Şərq-qərb istiqamətdə 40-50 sm enində divar 2,5 uzunluqda salamat qalmışdı, şərq tərəfdə ona digər bir divar birləşərək bucaq yaradırdı. Çaydaşından inşa edilmiş tikili qalıqlarının X-XI əsrlərə aid olduğu bildirilir.
| Çaparlı bazilikası | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Şəmkir |
| Yerləşir | Çaparlı |
| Aidiyyatı | Alban Həvari Kilsəsi |
| Tikilmə tarixi | IV-V əsrlər |
| | |
Bu tikilidən altda iri əhəng daşlarından inşa olunmuş, kvadrat biçimli, 25 kv.m. sahəli bina qalığı yerləşirdi. Şərq divarında eni 1,3 m olan qapı yeri vardı. Divarların eni 1,5 m, qapı hissədə isə 1,6 m idi.
Arxeoloji qazıntılar binanın tikintisi zamanı əhəng daşlarının inşaat üçün hazırlandığı sahəni də müəyyənləşdirməyə imkan vermişdir. Qazıntı sahəsinin 7 və 8 saylı kvadratlarında əhəngdaşlarının parçalandığı, yonuldığı və cilalandığı sahə üzə çıxarılmışdır.
Qazıntı zamanı binadan üzərinə xaç təsviri salınmış daş lövhənin tapılması, eləcədə məbədin altından və ətrafından xristian qəbirlərinin aşkarlanması bina qalıqlarının IV-V əsrlərə aid alban xristian məbədinin qalıqları olduğunu təsdiqləməyə imkan vermişdir.
Məbəddən qərbdə mədəni təbəqənin alt inşaat qatında son antik dövrə aid metaləritmə kürəsi aşkarlanıb tədqiq edilmişdir. Kürə planda ovalvarı olub, ikiyaruslu quruluşda möhrədən düzəldilmişdi.
Abidənin ərazisində qazıntı zamanı çoxlu erkən xristian qəbirləri və iki küp qəbri tədqiq edilib. Əsasən tək dəfn qeydə alınmışdır. Yalnız 3 saylı kvadratda kollektiv dəfnə, xaç formasında qazılmış qəbir çalasında xaçın hər bir tərəfində olmaqla dörd nəfərin dəfninə rast gəlinmişdir.
Tədqiq olunmuş qəbirlərdən yalnız birində qəbir avadanlığına təsadüf olunmuşdur. Uşaq qəbrindən muncuqlar və tunc bəzək əşyası tapılmışdır.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Aşurov S.H. Çaparlı son antik – ilk orta əsr abidəsi. // Şəmkir: arxeoloji irsi, tarixi və memarlığı. Birinci respublika elmi-praktik konfransının materialları. Bakı, 2008.
İstinadlar
- 1, səh. 196-206
Xarici keçidlər
- Çaparlı alban məbədi 2010-03-16 at the Wayback Machine
 | Məbəd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Azərbaycan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Caparli alban mebedi IV V esrler Cenubi Qafqaz qaz boru kemerinin insaati ile elaqedar 2005 ci ilde Semkir rayonunun Caparli kendi yaxinliginda antik ve erken orta esrlere aid arxeoloji kompleks tedqiq edilmisdir Arxeoloji qazintilar neticesinde burada alban xristian mebedi ve qebiristanligi askarlanaraq oyrenilmisdir Qazinti sahesinin 6 sayli kvadratinda biri digerinin uzerinde olmaqla iki bina qaligi uze cixarilmisdir Ust insaat qatinda askarlanan tikili guclu dagintiya meruz qalsa da onun dordkunc bicimde oldugunu ehtimal etmek olar Serq qerb istiqametde 40 50 sm eninde divar 2 5 uzunluqda salamat qalmisdi serq terefde ona diger bir divar birleserek bucaq yaradirdi Caydasindan insa edilmis tikili qaliqlarinin X XI esrlere aid oldugu bildirilir Caparli bazilikasi40 51 47 sm e 46 06 25 s u Olke AzerbaycanSeher SemkirYerlesir CaparliAidiyyati Alban Hevari KilsesiTikilme tarixi IV V esrlerCaparli bazilikasi Bu tikiliden altda iri eheng daslarindan insa olunmus kvadrat bicimli 25 kv m saheli bina qaligi yerlesirdi Serq divarinda eni 1 3 m olan qapi yeri vardi Divarlarin eni 1 5 m qapi hissede ise 1 6 m idi Arxeoloji qazintilar binanin tikintisi zamani eheng daslarinin insaat ucun hazirlandigi saheni de mueyyenlesdirmeye imkan vermisdir Qazinti sahesinin 7 ve 8 sayli kvadratlarinda ehengdaslarinin parcalandigi yonuldigi ve cilalandigi sahe uze cixarilmisdir Qazinti zamani binadan uzerine xac tesviri salinmis das lovhenin tapilmasi elecede mebedin altindan ve etrafindan xristian qebirlerinin askarlanmasi bina qaliqlarinin IV V esrlere aid alban xristian mebedinin qaliqlari oldugunu tesdiqlemeye imkan vermisdir Mebedden qerbde medeni tebeqenin alt insaat qatinda son antik dovre aid metaleritme kuresi askarlanib tedqiq edilmisdir Kure planda ovalvari olub ikiyaruslu qurulusda mohreden duzeldilmisdi Abidenin erazisinde qazinti zamani coxlu erken xristian qebirleri ve iki kup qebri tedqiq edilib Esasen tek defn qeyde alinmisdir Yalniz 3 sayli kvadratda kollektiv defne xac formasinda qazilmis qebir calasinda xacin her bir terefinde olmaqla dord neferin defnine rast gelinmisdir Tedqiq olunmus qebirlerden yalniz birinde qebir avadanligina tesaduf olunmusdur Usaq qebrinden muncuqlar ve tunc bezek esyasi tapilmisdir Hemcinin baxCaparli Alban memarligiEdebiyyatAsurov S H Caparli son antik ilk orta esr abidesi Semkir arxeoloji irsi tarixi ve memarligi Birinci respublika elmi praktik konfransinin materiallari Baki 2008 Istinadlar1 seh 196 206Xarici kecidlerCaparli alban mebedi 2010 03 16 at the Wayback Machine Mebed ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Azerbaycan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin