Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jan-Leon Jerom (11 may 1824[…], Vezul[…] – 10 yanvar 1904[…], IX arondisman (Paris), Paris) — İndiki akademizm üslubunda işləyən fransız rəssam və heykəltaraş idi. Rəsmləri o qədər geniş yayılmışdır ki, 1880-ci ilə qədər dünyanın ən məşhur yaşayan sənətkarı sayılırdı. Akademik rəsm ənənəsini bədii bir zirvəyə gətirən tarixi əsərlər, Yunan mifologiyası, Şərqşünaslıq mövzusu, portretlər və digər mövzular onun yaradıcılığa aid idi. O akademik dövrün ən vacib rəssamlarından biri hesab olunur. O, həmçinin çoxlu tələbələri olan bir müəllim idi. Tələbələri arasında, Meri Kassat, Osman Hamdi Bəy, , kimi məşhur rəssamlar da vardı.
| Jan-Leon Jerom | |
|---|---|
| fr. Jean-Léon Gérôme | |
 | |
| Doğum tarixi | 11 may 1824[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 10 yanvar 1904[…](79 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Milliyyəti | Fransız |
| Atası | Pier Jerom |
| Anası | Fransuaza Vilmo |
| Fəaliyyəti | rəssam, heykəltaraş, müəllim, qrafika ustası[d], memarlıq çertyojçusu[d], vizual incəsənət rəssamı |
| Təhsili | Milli İncəsənət Məktəbi (Fransa), Kraliyyət Rəssamlıq Akademiyası (Fransa) |
| Janrlar | Tarixi əsərlər, Şərq mövzusu |
| Stil | Akademizm |
| Tələbələri | Meri Kassat, Osman Hamdi Bəy, Şəkər Əhməd Paşa, Tomas İkins |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |   |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Erkən həyatı
Sənətkarın atası, 1823-cü ilin aprelində bir al-verçinin qızı olan Fransuaza Vilmo ilə evlənən, Vezul şəhərindən olan zərgər Piero Jerom idi. Mayın 10-u, 1824-cü ildə bu cütlüyün ilk uşağı dünyaya gəlir və ona Jan-Leon adını qoyurlar. 9 yaşında olarkən rəsmə maraq göstərdiyi və rəssamlıq texnikalarını araşdırmağa başladığı yerli gimnaziyaya daxil olur. Onun başlıca müəllimi Klod Karyaj (1798-1875) olmuşdur. Gimnaziya illərinə Aleksandr Qabriel Dekanın işlərindən birinin uğurlu bir kopyasını yaratdı, onun bu işini gördükdə istedanı ağız dolusu təriflədi. Bu, onun atasını razı etdi ki, oğlu Karyajdan tövsiyə məktubu alaraq Parisə oxumağa getsin. Atası deməkdən yorulmurdu ki, zərgərlər çox, rəssamlar isə az qazanır. Oğluna bu sənətdə uğur qazanması üçün 1 il vaxt verdi, əgər bu iş gözlədiyi kimi alınmasa valideynlərinin yanına, evə qayıtmalı idi.
Jeromun günümüzə çatan ən köhnə əsəri "Bir Oğlanın Portreti" əsəridir. Hətta onun bu işində belə, rəssamın qabiliyyəti hiss olunur. Jan-Leonun istedadı son dərəcə kəskin nəzərə çarpırdı. Onu ziyarət etmməyə Parisə gələn atası işlərini görür və bəyənir, təhsilini yüksək qiymətləndirərək ona ildə 1000 frank göndərməyə qərar veri, bu da rəssamın yalnız təhsili ilə məşğul olmasına imkan yaradırdı. Müəllimi Delaroşla olan münasibəti də yaxşı idi, Delaroş tələbəsini Paris sənət jurnallarına tövsiyə etdi və 1843-cü ildə onu bir illik Romaya işgüzar səfərə apardı. Jerom 52 yaşında, İtaliyaya səyahət ilini həyatındakı ən yaxşı illərindən biri kimi qiymətləndirdiyi bir tərcümeyi-hal yazdı:
"Heç bir şey bilmirdim və buna görə də öyrənməyə çox şeyim var idi.<…> Memarlıq abidələrinin, mənzərələrin, insanların və heyvanların rəsmlərini çəkdim, bir sözlə, təbiətlə vəhdətdə çalışdığımı hiss etdim".
Romada olarkən özünü təbiət rəsmləri çəkməyə həsr edir, akademik ənənənin əksinə olaraq, muzeylərdən çox təbiətdə işləməyi sevir. Buna baxmayaraq, Neapolda, Pompeydə aparılan qazıntılar zamanı tapılan qladiator zirehləri onun diqqətini cəlb edir. O dövrün heç bir avropalı sənətçisinin qladiator döyüşlərindən ilham almamasına təəccüblənir və arenadakı döyüşlərin antik görüntülərini axtararaq qədim mənbələri və muzey kolleksiyalarını səylə öyrənməyə başlayır. Müasir incəsənət onu məyus edirdi - Jerom o vaxt Romada məşhur olan Fridrix Overbeki çox tənqid edirdi:
“Onun rəsmlərinin monotonluğu məni öldürür: kişilər döşləri olmayan qadınlar kimidir,pərdələrin eyni yerdə qıvrımları var; mənzərə Rafaelin incə ağaclarından kopyalanmış kimi görünür... Bu qədər əhəmiyyətli bir nüfuza sahib olan sənətkarı qınamağa cəsarət etmirdim. <…> Nə qədər haqsızlıqdır! ”.
Onun "Qadın portreti" əsəri Roma dönəminə aid ən vacib işlərindən sayılır. N.Volfun fikrincə Jeromun ilk portretləri özündə ın güclü təsirini daşıyır.
1844-cü ildə Romada Jan-Leonun qarşısını ala bilmədiyi bir xəstəlik yayıldı. Müasirlərinin xatirələrinə görə, Vezuldan xüsusi olaraq Romaya gələn anasının qayğısı olmasaydı, Jerom çətin sağ qalardı
Delaroş emalatxanasını bağladığı üçün tələbələrini isveçrəli Çarlz Qleyrə təhvil verdi. Məşhur bir müəllim sayılsa da (Sisley, Renuar, Mone, Uistler müxtəlif illərdə Qleyrin emalatxanasında dərs keçmişdirlər), Jerom ilə aralarındakı münasibət açıq-aşkar nəticə vermədi. Tərcümeyi-halında Qleyr ilə yalnız 3 ay oxuduğunu və sənətinin gənc rəssam üzərində əhəmiyyətli bir təsiri olmadığını iddia edir. Ancaq A.Şestimirovun fikrincə Jerom bu məqamda məsələnin həqiqətini bir qədər təhrik etmişdir. Şübhəsiz ki, Qleyrdən antik səhnədəki janr əsərlərinə maraq qazandı. Klassik mifologiyadan və tarixdən gələn melodramatik süjetlər əvəzinə 1840-cı və sonrakı illərdə əyləncəli süjetlər dəbdə oldu. Bu cür rəsmlər həm realizmdən, həm də akademizmdən uzaq olduğundan “Neo-yunan” tərifi meydana çıxdı.1847-ci il Paris Salonunun kataloquda Jerom Qleyrin tələbəsi olaraq siyahıya alındı və yaxından araşdırıldıqda onun nəzərə çarpan təsiri rəssamın işlərində hiss olunur. Delaroşun açıq qəhvəyi palitrasından fərqli olaraq, Qleyr Jeromun tərzinə də təsir edən daha açıq rənglərdən ibarət palitradan istifadə edirdi. Ona Yaxın Şərqə dərin maraq aşılayan da elə məhz Qleyr idi. Bununla birlikdə, fərdi fərqlər aşılmaz idi: onun atelyesində yaranan "Neo-yunanlar" dairəsi Qleyri qıcıqlandırırdı.
Karyera yüksəlişi
Debüt
1846-cı ilin sonunda Jerom ilk böyükölçülü rəsmi olan - "Gənc yunanlar xoruz döyüşü ilə əylənir" əsərini bitirir və Salonda nümayiş etdirməyi ümid edir. Bundan əvvəl o, öz şübhələrini hər zaman ünsiyyətdə olduğu və fikirləninin ona yol göstərdiyi Delaroşla bölüşür. Jerom səmimi olaraq dedi ki, öz səylərinin nəticəsinin "zəif və boş" göründüyünü söylədi.Delaroş cavabında bunların doğruluğunu təstiqlədi, onun indikindən qat-qat yaxşı rəsm çəkə biləcəyini, ancaq bunun sonrakı iş olduğunu, indi isə həmin rəsmi Salona göndərməli olduğunu dedi. Nəticədə 1847-ci il onun karyerasında həll edici il oldu. Rəsm sərgi salonunda üçüncü dərəcəli medal qazandı, lakin o zaman nüfuzlu Teofil Qotye də daxil olmaqla tənqidçilərin diqqətindən yayınmadı. Qotye, süjetin əhəmiyyətsiz olduğunu və bu tip bir mövzunun kiçik bir kətan üzərində də təcəssüm etdirilə biləcəyini, ancaq "fiqurların həqiqi ölçüdlərində rəsm edilmiş olduğunu və şəkli tarixiləşdirən bir diqqətlə işləndiyini" qeyd etmişdir.
Sonrakı yaradıcılığı
1878-ci ildə təşkil olunan ümumdünya sərgisində Jerom ilk dəfə özünü heykəltaraş olaraq, "Qladiatorlar" əsəri ilə təqdim etdi. Ona dostu və həmyaşıdı olan - E. Fremier tərəfindən heykəl dərsləri verildi, sonralar Jerom kataloqlarda özünü E.Fremierin tələbəsi kimi qələmə verirdi.
İstinadlar
- http://www2.culture.gouv.fr/LH/LH069/PG/FRDAFAN83_OL1124065v017.htm.
- https://www.britannica.com/biography/Jean-Leon-Gerome.
- http://www2.culture.gouv.fr/LH/LH069/PG/FRDAFAN83_OL1124065v003.htm.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jan Leon Jerom 11 may 1824 Vezul 10 yanvar 1904 IX arondisman Paris Paris Indiki akademizm uslubunda isleyen fransiz ressam ve heykeltaras idi Resmleri o qeder genis yayilmisdir ki 1880 ci ile qeder dunyanin en meshur yasayan senetkari sayilirdi Akademik resm enenesini bedii bir zirveye getiren tarixi eserler Yunan mifologiyasi Serqsunasliq movzusu portretler ve diger movzular onun yaradiciliga aid idi O akademik dovrun en vacib ressamlarindan biri hesab olunur O hemcinin coxlu telebeleri olan bir muellim idi Telebeleri arasinda Meri Kassat Osman Hamdi Bey kimi meshur ressamlar da vardi Jan Leon Jeromfr Jean Leon GeromeDogum tarixi 11 may 1824 1824 05 11 Dogum yeri Vezul Vefat tarixi 10 yanvar 1904 1904 01 10 79 yasinda Vefat yeri IX arondisman Paris Paris ParisDefn yeri Monmartr qebiristanligiMilliyyeti FransizAtasi Pier JeromAnasi Fransuaza VilmoFealiyyeti ressam heykeltaras muellim qrafika ustasi d memarliq certyojcusu d vizual incesenet ressamiTehsili Milli Incesenet Mektebi Fransa Kraliyyet Ressamliq Akademiyasi Fransa Janrlar Tarixi eserler Serq movzusuStil AkademizmTelebeleri Meri Kassat Osman Hamdi Bey Seker Ehmed Pasa Tomas IkinsUzvluyu Tesviri Senet Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarErken heyatiSenetkarin atasi 1823 cu ilin aprelinde bir al vercinin qizi olan Fransuaza Vilmo ile evlenen Vezul seherinden olan zerger Piero Jerom idi Mayin 10 u 1824 cu ilde bu cutluyun ilk usagi dunyaya gelir ve ona Jan Leon adini qoyurlar 9 yasinda olarken resme maraq gosterdiyi ve ressamliq texnikalarini arasdirmaga basladigi yerli gimnaziyaya daxil olur Onun baslica muellimi Klod Karyaj 1798 1875 olmusdur Gimnaziya illerine Aleksandr Qabriel Dekanin islerinden birinin ugurlu bir kopyasini yaratdi onun bu isini gordukde istedani agiz dolusu terifledi Bu onun atasini razi etdi ki oglu Karyajdan tovsiye mektubu alaraq Parise oxumaga getsin Atasi demekden yorulmurdu ki zergerler cox ressamlar ise az qazanir Ogluna bu senetde ugur qazanmasi ucun 1 il vaxt verdi eger bu is gozlediyi kimi alinmasa valideynlerinin yanina eve qayitmali idi Bir oglanin portreti 1841 Jeromun gunumuze catan en kohne eseri Bir Oglanin Portreti eseridir Hetta onun bu isinde bele ressamin qabiliyyeti hiss olunur Jan Leonun istedadi son derece keskin nezere carpirdi Onu ziyaret etmmeye Parise gelen atasi islerini gorur ve beyenir tehsilini yuksek qiymetlendirerek ona ilde 1000 frank gondermeye qerar veri bu da ressamin yalniz tehsili ile mesgul olmasina imkan yaradirdi Muellimi Delarosla olan munasibeti de yaxsi idi Delaros telebesini Paris senet jurnallarina tovsiye etdi ve 1843 cu ilde onu bir illik Romaya isguzar sefere apardi Jerom 52 yasinda Italiyaya seyahet ilini heyatindaki en yaxsi illerinden biri kimi qiymetlendirdiyi bir tercumeyi hal yazdi Hec bir sey bilmirdim ve buna gore de oyrenmeye cox seyim var idi lt gt Memarliq abidelerinin menzerelerin insanlarin ve heyvanlarin resmlerini cekdim bir sozle tebietle vehdetde calisdigimi hiss etdim Romada olarken ozunu tebiet resmleri cekmeye hesr edir akademik enenenin eksine olaraq muzeylerden cox tebietde islemeyi sevir Buna baxmayaraq Neapolda Pompeyde aparilan qazintilar zamani tapilan qladiator zirehleri onun diqqetini celb edir O dovrun hec bir avropali senetcisinin qladiator doyuslerinden ilham almamasina teeccublenir ve arenadaki doyuslerin antik goruntulerini axtararaq qedim menbeleri ve muzey kolleksiyalarini seyle oyrenmeye baslayir Muasir incesenet onu meyus edirdi Jerom o vaxt Romada meshur olan Fridrix Overbeki cox tenqid edirdi Qadin portreti 1844 Onun resmlerinin monotonlugu meni oldurur kisiler dosleri olmayan qadinlar kimidir perdelerin eyni yerde qivrimlari var menzere Rafaelin ince agaclarindan kopyalanmis kimi gorunur Bu qeder ehemiyyetli bir nufuza sahib olan senetkari qinamaga cesaret etmirdim lt gt Ne qeder haqsizliqdir Onun Qadin portreti eseri Roma donemine aid en vacib islerinden sayilir N Volfun fikrince Jeromun ilk portretleri ozunde in guclu tesirini dasiyir 1844 cu ilde Romada Jan Leonun qarsisini ala bilmediyi bir xestelik yayildi Muasirlerinin xatirelerine gore Vezuldan xususi olaraq Romaya gelen anasinin qaygisi olmasaydi Jerom cetin sag qalardi Delaros emalatxanasini bagladigi ucun telebelerini isvecreli Carlz Qleyre tehvil verdi Meshur bir muellim sayilsa da Sisley Renuar Mone Uistler muxtelif illerde Qleyrin emalatxanasinda ders kecmisdirler Jerom ile aralarindaki munasibet aciq askar netice vermedi Tercumeyi halinda Qleyr ile yalniz 3 ay oxudugunu ve senetinin genc ressam uzerinde ehemiyyetli bir tesiri olmadigini iddia edir Ancaq A Sestimirovun fikrince Jerom bu meqamda meselenin heqiqetini bir qeder tehrik etmisdir Subhesiz ki Qleyrden antik sehnedeki janr eserlerine maraq qazandi Klassik mifologiyadan ve tarixden gelen melodramatik sujetler evezine 1840 ci ve sonraki illerde eylenceli sujetler debde oldu Bu cur resmler hem realizmden hem de akademizmden uzaq oldugundan Neo yunan terifi meydana cixdi 1847 ci il Paris Salonunun kataloquda Jerom Qleyrin telebesi olaraq siyahiya alindi ve yaxindan arasdirildiqda onun nezere carpan tesiri ressamin islerinde hiss olunur Delarosun aciq qehveyi palitrasindan ferqli olaraq Qleyr Jeromun terzine de tesir eden daha aciq renglerden ibaret palitradan istifade edirdi Ona Yaxin Serqe derin maraq asilayan da ele mehz Qleyr idi Bununla birlikde ferdi ferqler asilmaz idi onun atelyesinde yaranan Neo yunanlar dairesi Qleyri qiciqlandirirdi Karyera yukselisiDebut Genc yunanlar xoruz doyusu ile eylenir 1846 ci ilin sonunda Jerom ilk boyukolculu resmi olan Genc yunanlar xoruz doyusu ile eylenir eserini bitirir ve Salonda numayis etdirmeyi umid edir Bundan evvel o oz subhelerini her zaman unsiyyetde oldugu ve fikirleninin ona yol gosterdiyi Delarosla bolusur Jerom semimi olaraq dedi ki oz seylerinin neticesinin zeif ve bos gorunduyunu soyledi Delaros cavabinda bunlarin dogrulugunu testiqledi onun indikinden qat qat yaxsi resm ceke bileceyini ancaq bunun sonraki is oldugunu indi ise hemin resmi Salona gondermeli oldugunu dedi Neticede 1847 ci il onun karyerasinda hell edici il oldu Resm sergi salonunda ucuncu dereceli medal qazandi lakin o zaman nufuzlu Teofil Qotye de daxil olmaqla tenqidcilerin diqqetinden yayinmadi Qotye sujetin ehemiyyetsiz oldugunu ve bu tip bir movzunun kicik bir ketan uzerinde de tecessum etdirile bileceyini ancaq fiqurlarin heqiqi olcudlerinde resm edilmis oldugunu ve sekli tarixilesdiren bir diqqetle islendiyini qeyd etmisdir Sonraki yaradiciligi1878 ci ilde teskil olunan umumdunya sergisinde Jerom ilk defe ozunu heykeltaras olaraq Qladiatorlar eseri ile teqdim etdi Ona dostu ve hemyasidi olan E Fremier terefinden heykel dersleri verildi sonralar Jerom kataloqlarda ozunu E Fremierin telebesi kimi qeleme verirdi Istinadlarhttp www2 culture gouv fr LH LH069 PG FRDAFAN83 OL1124065v017 htm https www britannica com biography Jean Leon Gerome http www2 culture gouv fr LH LH069 PG FRDAFAN83 OL1124065v003 htm