Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Stres — çətin vəziyyətlərlə qarşılaşdığımız zaman bədənimizin və zehnimizin yaşadığı təzyiq və ya gərginlik hissi.
Günlərimizi cürbəcür qayğıların, çəkişmələrin əhatəsində keçirə-keçirə gözləmədiyimiz nöqtələrdən müxtəlif zədələr alırıq.
Gündəlik həyatımızda istər-istəməz fərqli əhvali-ruhiyyələr yaşamalı oluruq. İnformasiya dövrü adlanan günümüzdə zamanla ayaqlaşa bilmək üçün ayıqlıq, xüsusi qabiliyyət və yüksək analiz qabiliyyəti tələb olunur. Beləcə, günlərimizi cürbəcür qayğıların, çəkişmələrin əhatəsində keçirə-keçirə gözləmədiyimiz nöqtələrdən müxtəlif zədələr alırıq. Yorğun oluruq, başımız ağrıyır, bəzən özümüzü o qədər halsız, taqətsiz hiss edirik ki, iş yerindən qalxıb evə getməyə belə, əziyyət çəkirik.
Bütün bu problemlərin təməlində dəhşətli bir xəstəlik dayanır: stres. Tibb lüğətində stres adlı bir xəstəliyə rast gəlinməsə də, əksər xəstəliklərin əmələ gəlməsi məhz bu amillə bağlıdır. İnsan daim tələsir, dəqiqəsini ölçüb-biçir, hər saatın tamamında kiminləsə görüş planlaşdırır, hansısa yazını 3 gün ərzində bitirib, redaksiyaya təhvil verməyi boynuna götürür və beləcə, qayğılar axarında özü də hiss eləmədən çox şeyini itirir. Stress, sadəcə, bu günün meydana çıxardığı bəla deyil, hər zaman olub, amma bugünkü stres heç zaman olmayıb. Stress anlayışının müəllifi, Kanada alimi H.Selye hipofiz - böyrəküstü vəzi sistemini orqanizmin hər hansı fövqəladə təsirlərə qarşı adaptasiyasını təmin edən mexanizm hesab edirdi.Nevrologiya üzrə mütəxəssis, professor Mehmet Yavuz streslə bağlı uzun illərdir ki, səmərəli araşdırmalar aparır. Gəldiyi qənaətlər elə bilirik ki, hər kəs üçün faydalı hesab edilə bilər. O, insanların gündəlik iş həyatında stresdən uzaq durması və ya qurtarması üçün çox səmərəli təkliflər irəli sürür .
Stres müxtəlif xəstəliklərin yaranmasına səbəb olur
Psixoloqlar və psixiatrlar insanın somatik xəstəlikləri ilə şəxsi xüsusiyyətləri arasında, həmçinin yaşayış mühiti arasında asılılığın olduğunu müəyyən etmişlər. Məs: mədə xorası xəstələri üçün yüksək borc hissi, həyəcan, əsəbilik xasdır. Bu insanlara aşağı özünüqiymətləndirmə, həddən artıq kövrəklik, tez incimək, utancaqlıq, özünə inamsızlıq, həmçinin özünə qarşı yüksək tələbkarlıq xasdır. Müəyyən edilmişdir ki, belə insanlar əslində bacardıqlarından daha çox etməyə çalışırlar. Onlarda çətinliklərin aradan qaldırılması güclü həyəcanla müşayiət olunur. Bu həyəcan gərginlik vəziyyəti yaradır ki, həmin gərginlik həzm orqanlarının və onların damarlarının divarlarının əzələlərində spazmaya səbəb olur. Bu isə onların qanla təchizini pisləşdirir və onların mədə şirəsi ilə həzminə müqavimətini azaldır. Bu da xora yaranmasına səbəb olur.
Müəyyən olunmuşdur ki, hadisələrin gələcək inkişafını görməyə çalışan, dəlil və sübutlarla stressorun neqativ gücünü azaldan, situasiyaya yumor hissi ilə yanaşan insanlar stresi daha yüngül keçirirlər. Psixi gərginlik, qorxu, təhlükə hissi, uğursuzluq insan üçün daha dağıdıcı stressordur. Məs: Titanikin batması zamanı xilasedicilər hadisə yerinə çox tez (3 saatdan sonra) çatmışdılar. Buna baxmayaraq sərnişinlərin əksəriyyəti qorxudan ölmüşdür. Ona görə də fransız həkimi A. Bombar öz kitabında yazırdı: əfsanəvi gəmilərin vaxtsız ölən qurbanları qorxudan ölürlər.
Aparılan tədqiqatlar nəticəsində insanların daha çox yaxın adamının itirdikdə, nigahı pozduqda və işi itirdikdə stresə məruz qalması məlum olmuşdur .
İstinadlar
- "Stress haqqında". 2021-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-07-20.
- . 2015-11-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-21.
- http://www.psychology.az/az/stres.php 2021-10-20 at the Wayback Machine Stress
4.Simmed Pharma Stress nədir? 2018-01-23 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Stres cetin veziyyetlerle qarsilasdigimiz zaman bedenimizin ve zehnimizin yasadigi tezyiq ve ya gerginlik hissi Gunlerimizi curbecur qaygilarin cekismelerin ehatesinde kecire kecire gozlemediyimiz noqtelerden muxtelif zedeler aliriq Gundelik heyatimizda ister istemez ferqli ehvali ruhiyyeler yasamali oluruq Informasiya dovru adlanan gunumuzde zamanla ayaqlasa bilmek ucun ayiqliq xususi qabiliyyet ve yuksek analiz qabiliyyeti teleb olunur Belece gunlerimizi curbecur qaygilarin cekismelerin ehatesinde kecire kecire gozlemediyimiz noqtelerden muxtelif zedeler aliriq Yorgun oluruq basimiz agriyir bezen ozumuzu o qeder halsiz taqetsiz hiss edirik ki is yerinden qalxib eve getmeye bele eziyyet cekirik Butun bu problemlerin temelinde dehsetli bir xestelik dayanir stres Tibb lugetinde stres adli bir xesteliye rast gelinmese de ekser xesteliklerin emele gelmesi mehz bu amille baglidir Insan daim telesir deqiqesini olcub bicir her saatin tamaminda kiminlese gorus planlasdirir hansisa yazini 3 gun erzinde bitirib redaksiyaya tehvil vermeyi boynuna goturur ve belece qaygilar axarinda ozu de hiss elemeden cox seyini itirir Stress sadece bu gunun meydana cixardigi bela deyil her zaman olub amma bugunku stres hec zaman olmayib Stress anlayisinin muellifi Kanada alimi H Selye hipofiz boyrekustu vezi sistemini orqanizmin her hansi fovqelade tesirlere qarsi adaptasiyasini temin eden mexanizm hesab edirdi Nevrologiya uzre mutexessis professor Mehmet Yavuz stresle bagli uzun illerdir ki semereli arasdirmalar aparir Geldiyi qenaetler ele bilirik ki her kes ucun faydali hesab edile biler O insanlarin gundelik is heyatinda stresden uzaq durmasi ve ya qurtarmasi ucun cox semereli teklifler ireli surur Stres muxtelif xesteliklerin yaranmasina sebeb olurPsixoloqlar ve psixiatrlar insanin somatik xestelikleri ile sexsi xususiyyetleri arasinda hemcinin yasayis muhiti arasinda asililigin oldugunu mueyyen etmisler Mes mede xorasi xesteleri ucun yuksek borc hissi heyecan esebilik xasdir Bu insanlara asagi ozunuqiymetlendirme hedden artiq kovreklik tez incimek utancaqliq ozune inamsizliq hemcinin ozune qarsi yuksek telebkarliq xasdir Mueyyen edilmisdir ki bele insanlar eslinde bacardiqlarindan daha cox etmeye calisirlar Onlarda cetinliklerin aradan qaldirilmasi guclu heyecanla musayiet olunur Bu heyecan gerginlik veziyyeti yaradir ki hemin gerginlik hezm orqanlarinin ve onlarin damarlarinin divarlarinin ezelelerinde spazmaya sebeb olur Bu ise onlarin qanla techizini pislesdirir ve onlarin mede siresi ile hezmine muqavimetini azaldir Bu da xora yaranmasina sebeb olur Mueyyen olunmusdur ki hadiselerin gelecek inkisafini gormeye calisan delil ve subutlarla stressorun neqativ gucunu azaldan situasiyaya yumor hissi ile yanasan insanlar stresi daha yungul kecirirler Psixi gerginlik qorxu tehluke hissi ugursuzluq insan ucun daha dagidici stressordur Mes Titanikin batmasi zamani xilasediciler hadise yerine cox tez 3 saatdan sonra catmisdilar Buna baxmayaraq sernisinlerin ekseriyyeti qorxudan olmusdur Ona gore de fransiz hekimi A Bombar oz kitabinda yazirdi efsanevi gemilerin vaxtsiz olen qurbanlari qorxudan olurler Aparilan tedqiqatlar neticesinde insanlarin daha cox yaxin adaminin itirdikde nigahi pozduqda ve isi itirdikde strese meruz qalmasi melum olmusdur Istinadlar Stress haqqinda 2021 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2012 07 20 2015 11 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 10 21 http www psychology az az stres php 2021 10 20 at the Wayback Machine Stress 4 Simmed Pharma Stress nedir 2018 01 23 at the Wayback Machine