Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Seppuku (yapon: 切腹) və ya harakiri (yapon: 腹切) – Yaponiya mədəniyyətinə xas intihar adəti. Məlum olan ən qədim seppuku aktı XII əsrin II yarısında samuray Minamoto Tametomo və şair Minamoto Yorimasa tərəfindən icra edilib. Seppuku Qərbdə daha çox harakiri (腹 切 り – "qarnı kəsmək") kimi tanınır.
Etimologiyası
Harakiri (腹切り) və seppuku (切腹) sözlərinin heroqlifləri eyni olsa da, yazılanda onlar əksinə yazılır. "Seppuku" termini iki çin-yapon köklərindən ibarət "setsu" (切 – "kəsmək") və "fuku" (腹 – "qarın"), harakiri isə 腹 [hara] "qarın", 切 [kiri] "kəsmək" sözlərindən ibarətdir. Harakiri termini daha çox (Amerika ingiliscəsində danışanlar tərəfindən işlədilir) yapon dilində danışmayanlara tanışdır. "Niyə günümüzdə harakiri sözü seppukuya nisbətən daha məşhurdur?" – deyə sual etsəniz, deməliyəm ki, "harakiri" sözü yapon dilində "qarın deşmək" mənasına gəldiyinə görə arqo olaraq qəbul edilir. Qısası, seppuku mərasimi "şərəfli ölüm yolu" hesab edilsə də, avropalılar, yəni gəlmələr anlamadıqlarına görə, "nəticədə qarın kəsirlir" mənasında onu harakiri ilə əvəz edib. Ondan sonra xaricdə necə ki geişalar fahişə kimi tanıdılıb, seppuku da harakiri kimi yaddaşlara həkk olunub. Bu yerdə 1962-ci ildə ekranlaşdırılan "Seppuku" filmini xatırlatmaq istərdim. Filmin şüarında məhz bu sözlər diqqəti cəlb edir: "Dünya heç vaxt yaponların niyə ölümü şərəfsizlikdən üstün tutduqlarını anlamadı! Bu samuray filmi suallara cavab verir!"
Mahiyyəti
Adətən feodal Yaponiyasında, xüsusən də, samuraylar məğlubiyyətlə nəticələnən müharibədən sağ çıxardılarsa və ya əsir düşərdilərsə seppuku icra edirdilər. Seppuku cəza növü olaraq könüllü və ya məcburən yerinə yetirilirdi. Əslində, müharibədə məğlub olan samurayların belə bir öhdəliyi yox idi və bu, yalnız samuraylara məxsus bir hərəkət də deyildi. Edo dövründə ağalarına layiqincə xidmət edə bilməyən samurayları şərəfləndirmək məqsədi ilə verilən cəza idi. Ağasının ölümündən sonra seppuku etmək isə oyibara (追 腹 və ya 追 い 腹) adlanırdı.
İnsan ruhunun qarın nahiyəsində olduğuna inanıldığı üçün qarnı kəsmək ölmək üçün birbaşa yol və ən cəsur üsul hesab edilirdi. Ona görə də bu ritual samuraylara ayrılmış bir imtiyaz idi. Xalqın özünü asmağına və ya boğmağına icazə verildiyi halda, qadın samuraylar tili qısa olan bir qılınc və ya xəncər ilə öz boğazlarını kəsə bilərdilər (buna yaponca (自害) ciqai deyilir), lakin qadınların seppuku etmələrinə icazə verilmirdi. Yanlız kişi samuraylar seppuku edə bilərdilər.
Samuray seppuku edərək özünün və ailəsinin şərəfini qoruyurdu. Ona görə seppuku edən samuray ölümündən sonra tez-tez hörmətlə anılırdı. İntihar etmək əvəzinə təslim olmağı seçmiş, məğlub olmuş və ya ləyaqətini itirmiş samuraylara xalq xor baxırdı.
Adətən samuraylar qılıncı sol tərəfdən qarına saplayır və soldan sağa doğru kəskin hərəkətlə qarını yırtdıqdan sonra samurayın köməkçisi arxa tərəfdən qılıncla samurayın başını kəsirdi. Bu yolla samuraylar alçaldılmaqdan yaxa qurtarırdılar.
Seppuku mərasimi
Seppuku Edo dövründə tam inkişaf etmiş bir ritual halını aldı. Seppuku ritual olaraq ciddi qayda-qanunla icra edilir. Bu qayda-qanunlar samuray kodeksində əksini tapmışdır. Burada mərasimə sadiq qalmaq vurğulanırdı.
Adi seppukuda böyük ağ yastıq yerləşdirilir və prosesi izləyəcək şahidlər ciddi bir qaydada sıraya düzülürdü. Ağ kimono geyinən samuray yastığın üstünə rəsmi formada diz çökürdü. Samurayın arxasında və solunda kaişakunin (解釈人 – onun "köməkçi"si) diz çökürdü.
Kaişakuninin vəzifəsi qarnını yırtdıqdan sonra samurayın başını kəsərək onun daha çox əzab çəkməsinin qarşını almaq idi. Yayılan inancın əksinə samuray üçün seppuku ritualı əslində intihar sayılmırdı, lakin ölümcül yaralanmaya səbəb olduğundan kaişakuninin son zərbəni vurması lazım idi. Kaişakuninin zərbəsi samurayın onurğasını kəsəcək qədər sərt, amma eyni zamanda, başını bədənə bağlı saxlayacaq qədər həssas olmalı idi. Başın bədəndən ayrılması həm seppuku edən samurayın, həm də kaişakuninin şərəfsiz olduğunu göstərdiyi üçün "köməkçi" vəzifəsi sadəcə qılınclar üzrə üstün bacarığı olan kişilərə verilirdi.
4 qurtum sake
Xidmətçi samurayın qabağına sake (düyü şərabı), bir ədəd vaşi (tut ağacı qabığından əldə düzəldilən kağız) və yazı ləvazimatlarının yanında kozuka (qarın deşmək üçün istifadə olunan bıçaq) olan taxta masa qoyurdu. Buna baxmayaraq, əgər samuray öz qılıncını istifadə etmək istəyərdisə, ona icazə verilirdi.
Taxta masa qoyulduqdan sonra xidmətçi sake bardağını doldururdu (sake içmək üçün istifadə olunan bardağa və ya balaca kasa şəkilli qaba oçoko və ya çoko (猪口) deyilir. Geniş ağızlı kasalar kimi daha düz formaları da vardır. Nəzərinizə çatdırım ki, sözlərin qarşısına artırılan "o" prefiksi onları daha nəzakətli edir). Sake içilən zaman bir qurtum tərəddüdü, üç və ya daha artıq qurtum isə acgözlülüyü təmsil etdiyi üçün samuray hər biri iki qurtumdan ibarət olan iki çoko sake içirdi. Bu da cəmi dörd qurtum edirdi. 4 rəqəminin heroqlifinin oxunuşu "şi", həmçinin, 死 – "ölüm" mənasını verən heroqlifin oxunuşu ilə eyni olduğuna görə, 4 qurtum sake içmək "ölmək" mənasını verirdi.
Ölüm şeiri
Seppuku etməzdən qabaq samuray bir cisei (自制 – şeir) yazırdı. Ölümü yaxınlaşan şəxs üçün əhəmiyyətli hesab edilən bu şeirin ölümün təbiəti və yaşamın dəyəri haqqında xüsusi məna kəsb etdiyinə inanılırdı. Şeir ümumilikdə keçici duyğular mövzusunda, zərif və təbii şəkildə yazılmalıdır. Şeirdə samurayın yaxınlaşmaqda olan ölümündən bəhs edilməsi zəif və kobud ədəbi forma kimi qəbul edilirdi.
Ölüm şeirinin əhəmiyyəti
Bu, samuray üçün də vacib idi, çünk şeir onun xarakterinin əsalətinə və ölümündən sonra necə xatırlanmaq istədiyinə dair yazılı mənbə kimi qalacaqdı. Məsələn, məşhur "47 ronin" hadisəsini sürətləndirən və seppuku aktı icra edən Asano Naqanorinin həyatının sonunun gəldiyini vurğuladığı zəif bir ölüm şeiri yazdığı, bununla da yetişkin olmadığı və xarakter əksikliyini göstərmiş olduğu söylənilir.
Seppukunun tamamlanması
Samuray seppuku etmədən öncə yuyunar, ağ geyinər (şini-şōzoku) və ən sevdiyi yeməyi yeyərdi. Ənənəyə görə, samuray özünü hazır hesab edəndə kimonosunun qabağını, qarın nahiyəsini açır, sonra isə əli ilə bıçağını qaldırır və digər əli ilə onu qınından çıxarıb kənara qoyurdu. Özünü hazırladıqdan sonra bıçağı qarnının sol tərəfinə batırıb cəld hərəkətlə sağ tərəfə doğru kəsməyə davam edir, diafraqmanı və mədəsini parçalayardı. Daha sonra isə bıçağı yarasının içində çevirir və yuxarıya doğru kəsirdi.
Kaişakunin ilk ağrını gördükdə samurayın boynunu kəsəcəyi üçün samurayların bu qədər istirab çəkməsinə ehtiyac olmurdu.
Axıra qədər edilən seppuku kəsimi "cumonci" (十文字 – mənası 10 heroqlifi şəklində), yəni xaç şəklində kəsim olaraq tanınır və bu, cuun-buun seppuku olaraq qəbul edilir. Cuun-buun seppukuda kaişakunin yoxdur.
Samuray ölüm ərəfəsində həyatının son anlarını yaşasa da soyuqqanlılığını, gücünü qorumalı və zehni ilə bədənini tam şəkildə idarə edə bilməlidir. Əgər samuray özünə yaraşmayan bir formada ölərsə, həyatı boyu qazandığı şöhrəti mənasını itirər. Bu prosesi reallaşdıracaq samuraylar üçün soyuqqanlı və sakit olmaq ideal ikən, XVIII əsrdə "Haqakure" kitabı və başqa Edo dövrünün kitabələrində samurayların seppuku etməzdən əvvəl soyuqqanlılıqlarını itirdikləri və bəzi hallarda isə zorla başlarının kəsilməsi lazım olduğu hekayələrindən danışılır.
Əlbəttə ki, samurayın bütün seppuku ritualını reallaşdırması üçün kifayət qədər vaxtı olmaya bilirdi. Buna görə də öz boğazını kəsmək, özünü ağzında qılıncla çapan atdan və ya uçurumdan aşağı atmaq kimi intiharlara da icazə verilirdi.
Samurayın intihar etməsi üçün fərqli səbəblər
Samurayın intiharı üçün bir neçə səbəb vardı. Bunlardan birincisi cunşi (遵守) – samurayın ağasının ölümünü izləyərək intihar etməsidir. Bu, samurayların meydan döyüşü günlərində geniş yayılmışdı. Məsələn, Genpei döyüşünün son qarşıdurmasında ümidsiz general Taira Tomomori həyatına son qoymağa qərar verir. Çağırdığı ögey qardaşı Tomomorinin ikinci zirehli geyimini geyinməyə kömək edir və özü də geyinir. Əl-ələ tutaraq dənizə atılırlar. Bunu görən 20 samuray generalları getdikdən sonra arxada qalmamağa qərar verərək ağır zirehlərini geyinir, batacaqlarından əmin olmaq üçün bellərinə ağır cisimlər bağlayıb, əl-ələ tutaraq dənizə atılırlar.
Funşi (憤死) – insanın bir vəziyyətə olan incikliyini ifadə etmək məqsədilə həyata keçirilən intihar növüdür. Ən məşhur nümunəsi, ölkəsində ənənəvi dəyərlərin itirildiyini düşündüyü üçün 1970-ci ildə yazıçı Mişima Yukionun bu vəziyyətə qarşı etiraz əlaməti olaraq öz qarnını deşməsidir. Ancaq seppuku aktı 1873-cü ildə qüvvədən düşdüyü üçün onun intiharı daha çox köhnəlmiş və milli utanc olaraq qəbul edilmişdi.
Yukio Mişimanın ölüm şeiri:
Kiçik bir gecə fırtınası əsir "Düşmək çiçəyin cövhəridir" demək Tərəddüd edənləri qabaqlayaraq.
Kanşi (監視) – etiraz etmək üçün edilən intihar növüdür. Samuray mübarizəsini açıqlamaq üçün, ya da digər bütün inandırma formaları təsirsiz olduqda ağasına işarə edərək intihar edərdi. Bunu 1553-cü ildə Hirate Nakatsukasa Kiyohide etdi. Ağası, Oda Nobunaqanın yolunu dəyişməsi üçün intihar etdi.
Nobunaqanın bir gənc kimi davranışının rüsvayçı olduğu deyilirdi. Hirate, Nobunaqanı yolunu dəyişdirməyə çağıran bir məktub yazır və daha sonra kanşi icra edir. Ölümünün Nobunaqa üzərində dramatik təsiri olduğu deyilir. Nəticədə o, yolunu dəyişir və Hirateni şərəfləndirmək üçün Ovaridə Seisyu-cini inşa edir.
Sokotsu-şi (粗忽市) – günahı olan samurayın günahını yumaq üçün etdiyi intihar növüdür. Təqsirkarlığın bir nümunəsi də özünə xidmət edən birinə əsəblə hücum etməkdir və bu ölümlə cəzalandırıla bilən bir haldır. Adətən intihar seçimi təklif olunurdu. Samuray ağasının döyüşdə və ya sui-qəsdçi tərəfindən öldürülməsindən qorumaq vəzifəsini yerinə yetirə bilmədiyi üçün də intihar edə bilərdi.
Seppuku qadağan olunmasına baxmayaraq, günümüzə qədər mövcud olmuşdur. Bunun səbəbi isə Yaponiya cəmiyyətində qəbahətli olmağın böyük utanc və şərəfsizlik olaraq qəbul edilməsidir. Bunun qarşısını almaq üçün də seppuku edilirdi.
Mənbə
- Yapon.az/ ŞƏRƏFLİ ÖLÜM: FEODAL DÖVRÜ YAPONİYASINDA SAMURAY VƏ SEPPUKU — Xəyalə Əlizadə
- Jack Seward, Hara-Kiri: Japanese Ritual Suicide (Charles E. Tuttle, 1968)
- Christopher Ross, Mishima’s Sword: Travels in Search of a Samurai Legend (Fourth Estate, 2006; Da Capo Press 2006)
- Seppuku 2008-09-15 at the Wayback Machine — A Practical Guide (tongue-in-cheek)
- An Account of the Hara-Kiri from Mitford’s "Tales of Old Japan" provides a detailed description: http://www.blackmask.com/thatway/books162c/taja.htm 2006-04-10 at the Wayback Machine
- The samurai way of death 2006-03-15 at the Wayback Machine—a chapter from "Samurai: The World of the Warrior" by Dr. Stephen Turnbull
- The Fine Art of Seppuku
- Zuihoden
- Seppuku and "cruel punishments" at the end of Tokugawa Shogunate [1] 2007-03-13 at the Wayback Machine
- Tokugawa Shogunate edict banning Junshi (Following one’s lord in death) 2008-12-26 at the Wayback Machine
- SengokuDaimyo.com The website of Samurai Author and Historian Anthony J. Bryant
- https://yapon.az/2020/09/11/s%c9%99r%c9%99fli-olum-feodal-dovru-yaponiyasinda-samuray-v%c9%99-seppuku/ŞƏRƏFLİ[ölü keçid] ÖLÜM: FEODAL DÖVRÜ YAPONİYASINDA SAMURAY VƏ SEPPUKU
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seppuku yapon 切腹 ve ya harakiri yapon 腹切 Yaponiya medeniyyetine xas intihar adeti Melum olan en qedim seppuku akti XII esrin II yarisinda samuray Minamoto Tametomo ve sair Minamoto Yorimasa terefinden icra edilib Seppuku Qerbde daha cox harakiri 腹 切 り qarni kesmek kimi taninir Harakiri etmeye hazirlasan general Akasi Qidayu 1582 ci il EtimologiyasiHarakiri 腹切り ve seppuku 切腹 sozlerinin heroqlifleri eyni olsa da yazilanda onlar eksine yazilir Seppuku termini iki cin yapon koklerinden ibaret setsu 切 kesmek ve fuku 腹 qarin harakiri ise 腹 hara qarin 切 kiri kesmek sozlerinden ibaretdir Harakiri termini daha cox Amerika ingiliscesinde danisanlar terefinden isledilir yapon dilinde danismayanlara tanisdir Niye gunumuzde harakiri sozu seppukuya nisbeten daha meshurdur deye sual etseniz demeliyem ki harakiri sozu yapon dilinde qarin desmek menasina geldiyine gore arqo olaraq qebul edilir Qisasi seppuku merasimi serefli olum yolu hesab edilse de avropalilar yeni gelmeler anlamadiqlarina gore neticede qarin kesirlir menasinda onu harakiri ile evez edib Ondan sonra xaricde nece ki geisalar fahise kimi tanidilib seppuku da harakiri kimi yaddaslara hekk olunub Bu yerde 1962 ci ilde ekranlasdirilan Seppuku filmini xatirlatmaq isterdim Filmin suarinda mehz bu sozler diqqeti celb edir Dunya hec vaxt yaponlarin niye olumu serefsizlikden ustun tutduqlarini anlamadi Bu samuray filmi suallara cavab verir MahiyyetiAdeten feodal Yaponiyasinda xususen de samuraylar meglubiyyetle neticelenen muharibeden sag cixardilarsa ve ya esir duserdilerse seppuku icra edirdiler Seppuku ceza novu olaraq konullu ve ya mecburen yerine yetirilirdi Eslinde muharibede meglub olan samuraylarin bele bir ohdeliyi yox idi ve bu yalniz samuraylara mexsus bir hereket de deyildi Edo dovrunde agalarina layiqince xidmet ede bilmeyen samuraylari sereflendirmek meqsedi ile verilen ceza idi Agasinin olumunden sonra seppuku etmek ise oyibara 追 腹 ve ya 追 い 腹 adlanirdi Insan ruhunun qarin nahiyesinde olduguna inanildigi ucun qarni kesmek olmek ucun birbasa yol ve en cesur usul hesab edilirdi Ona gore de bu ritual samuraylara ayrilmis bir imtiyaz idi Xalqin ozunu asmagina ve ya bogmagina icaze verildiyi halda qadin samuraylar tili qisa olan bir qilinc ve ya xencer ile oz bogazlarini kese bilerdiler buna yaponca 自害 ciqai deyilir lakin qadinlarin seppuku etmelerine icaze verilmirdi Yanliz kisi samuraylar seppuku ede bilerdiler Ciqai Samuray seppuku ederek ozunun ve ailesinin serefini qoruyurdu Ona gore seppuku eden samuray olumunden sonra tez tez hormetle anilirdi Intihar etmek evezine teslim olmagi secmis meglub olmus ve ya leyaqetini itirmis samuraylara xalq xor baxirdi Adeten samuraylar qilinci sol terefden qarina saplayir ve soldan saga dogru keskin hereketle qarini yirtdiqdan sonra samurayin komekcisi arxa terefden qilincla samurayin basini kesirdi Bu yolla samuraylar alcaldilmaqdan yaxa qurtarirdilar Seppuku merasimiSeppuku Edo dovrunde tam inkisaf etmis bir ritual halini aldi Seppuku ritual olaraq ciddi qayda qanunla icra edilir Bu qayda qanunlar samuray kodeksinde eksini tapmisdir Burada merasime sadiq qalmaq vurgulanirdi Seppuku merasimi Adi seppukuda boyuk ag yastiq yerlesdirilir ve prosesi izleyecek sahidler ciddi bir qaydada siraya duzulurdu Ag kimono geyinen samuray yastigin ustune resmi formada diz cokurdu Samurayin arxasinda ve solunda kaisakunin 解釈人 onun komekci si diz cokurdu Kaisakuninin vezifesi qarnini yirtdiqdan sonra samurayin basini keserek onun daha cox ezab cekmesinin qarsini almaq idi Yayilan inancin eksine samuray ucun seppuku rituali eslinde intihar sayilmirdi lakin olumcul yaralanmaya sebeb oldugundan kaisakuninin son zerbeni vurmasi lazim idi Kaisakuninin zerbesi samurayin onurgasini kesecek qeder sert amma eyni zamanda basini bedene bagli saxlayacaq qeder hessas olmali idi Basin bedenden ayrilmasi hem seppuku eden samurayin hem de kaisakuninin serefsiz oldugunu gosterdiyi ucun komekci vezifesi sadece qilinclar uzre ustun bacarigi olan kisilere verilirdi 4 qurtum sakeXidmetci samurayin qabagina sake duyu serabi bir eded vasi tut agaci qabigindan elde duzeldilen kagiz ve yazi levazimatlarinin yaninda kozuka qarin desmek ucun istifade olunan bicaq olan taxta masa qoyurdu Buna baxmayaraq eger samuray oz qilincini istifade etmek isteyerdise ona icaze verilirdi Taxta masa qoyulduqdan sonra xidmetci sake bardagini doldururdu sake icmek ucun istifade olunan bardaga ve ya balaca kasa sekilli qaba ocoko ve ya coko 猪口 deyilir Genis agizli kasalar kimi daha duz formalari da vardir Nezerinize catdirim ki sozlerin qarsisina artirilan o prefiksi onlari daha nezaketli edir Sake icilen zaman bir qurtum tereddudu uc ve ya daha artiq qurtum ise acgozluluyu temsil etdiyi ucun samuray her biri iki qurtumdan ibaret olan iki coko sake icirdi Bu da cemi dord qurtum edirdi 4 reqeminin heroqlifinin oxunusu si hemcinin 死 olum menasini veren heroqlifin oxunusu ile eyni olduguna gore 4 qurtum sake icmek olmek menasini verirdi Olum seiriSeppuku etmezden qabaq samuray bir cisei 自制 seir yazirdi Olumu yaxinlasan sexs ucun ehemiyyetli hesab edilen bu seirin olumun tebieti ve yasamin deyeri haqqinda xususi mena kesb etdiyine inanilirdi Seir umumilikde kecici duygular movzusunda zerif ve tebii sekilde yazilmalidir Seirde samurayin yaxinlasmaqda olan olumunden behs edilmesi zeif ve kobud edebi forma kimi qebul edilirdi Olum seirinin ehemiyyetiBu samuray ucun de vacib idi cunk seir onun xarakterinin esaletine ve olumunden sonra nece xatirlanmaq istediyine dair yazili menbe kimi qalacaqdi Meselen meshur 47 ronin hadisesini suretlendiren ve seppuku akti icra eden Asano Naqanorinin heyatinin sonunun geldiyini vurguladigi zeif bir olum seiri yazdigi bununla da yetiskin olmadigi ve xarakter eksikliyini gostermis oldugu soylenilir Seppukunun tamamlanmasiSamuray seppuku etmeden once yuyunar ag geyiner sini sōzoku ve en sevdiyi yemeyi yeyerdi Eneneye gore samuray ozunu hazir hesab edende kimonosunun qabagini qarin nahiyesini acir sonra ise eli ile bicagini qaldirir ve diger eli ile onu qinindan cixarib kenara qoyurdu Ozunu hazirladiqdan sonra bicagi qarninin sol terefine batirib celd hereketle sag terefe dogru kesmeye davam edir diafraqmani ve medesini parcalayardi Daha sonra ise bicagi yarasinin icinde cevirir ve yuxariya dogru kesirdi Kaisakunin ilk agrini gordukde samurayin boynunu keseceyi ucun samuraylarin bu qeder istirab cekmesine ehtiyac olmurdu Axira qeder edilen seppuku kesimi cumonci 十文字 menasi 10 heroqlifi seklinde yeni xac seklinde kesim olaraq taninir ve bu cuun buun seppuku olaraq qebul edilir Cuun buun seppukuda kaisakunin yoxdur Samuray olum erefesinde heyatinin son anlarini yasasa da soyuqqanliligini gucunu qorumali ve zehni ile bedenini tam sekilde idare ede bilmelidir Eger samuray ozune yarasmayan bir formada olerse heyati boyu qazandigi sohreti menasini itirer Bu prosesi reallasdiracaq samuraylar ucun soyuqqanli ve sakit olmaq ideal iken XVIII esrde Haqakure kitabi ve basqa Edo dovrunun kitabelerinde samuraylarin seppuku etmezden evvel soyuqqanliliqlarini itirdikleri ve bezi hallarda ise zorla baslarinin kesilmesi lazim oldugu hekayelerinden danisilir Elbette ki samurayin butun seppuku ritualini reallasdirmasi ucun kifayet qeder vaxti olmaya bilirdi Buna gore de oz bogazini kesmek ozunu agzinda qilincla capan atdan ve ya ucurumdan asagi atmaq kimi intiharlara da icaze verilirdi Samurayin intihar etmesi ucun ferqli sebeblerSamurayin intihari ucun bir nece sebeb vardi Bunlardan birincisi cunsi 遵守 samurayin agasinin olumunu izleyerek intihar etmesidir Bu samuraylarin meydan doyusu gunlerinde genis yayilmisdi Meselen Genpei doyusunun son qarsidurmasinda umidsiz general Taira Tomomori heyatina son qoymaga qerar verir Cagirdigi ogey qardasi Tomomorinin ikinci zirehli geyimini geyinmeye komek edir ve ozu de geyinir El ele tutaraq denize atilirlar Bunu goren 20 samuray generallari getdikden sonra arxada qalmamaga qerar vererek agir zirehlerini geyinir batacaqlarindan emin olmaq ucun bellerine agir cisimler baglayib el ele tutaraq denize atilirlar Funsi 憤死 insanin bir veziyyete olan incikliyini ifade etmek meqsedile heyata kecirilen intihar novudur En meshur numunesi olkesinde enenevi deyerlerin itirildiyini dusunduyu ucun 1970 ci ilde yazici Misima Yukionun bu veziyyete qarsi etiraz elameti olaraq oz qarnini desmesidir Ancaq seppuku akti 1873 cu ilde quvveden dusduyu ucun onun intihari daha cox kohnelmis ve milli utanc olaraq qebul edilmisdi Yukio Misimanin olum seiri Kicik bir gece firtinasi esir Dusmek ciceyin covheridir demek Tereddud edenleri qabaqlayaraq Kansi 監視 etiraz etmek ucun edilen intihar novudur Samuray mubarizesini aciqlamaq ucun ya da diger butun inandirma formalari tesirsiz olduqda agasina isare ederek intihar ederdi Bunu 1553 cu ilde Hirate Nakatsukasa Kiyohide etdi Agasi Oda Nobunaqanin yolunu deyismesi ucun intihar etdi Nobunaqanin bir genc kimi davranisinin rusvayci oldugu deyilirdi Hirate Nobunaqani yolunu deyisdirmeye cagiran bir mektub yazir ve daha sonra kansi icra edir Olumunun Nobunaqa uzerinde dramatik tesiri oldugu deyilir Neticede o yolunu deyisir ve Hirateni sereflendirmek ucun Ovaride Seisyu cini insa edir Sokotsu si 粗忽市 gunahi olan samurayin gunahini yumaq ucun etdiyi intihar novudur Teqsirkarligin bir numunesi de ozune xidmet eden birine eseble hucum etmekdir ve bu olumle cezalandirila bilen bir haldir Adeten intihar secimi teklif olunurdu Samuray agasinin doyusde ve ya sui qesdci terefinden oldurulmesinden qorumaq vezifesini yerine yetire bilmediyi ucun de intihar ede bilerdi Seppuku qadagan olunmasina baxmayaraq gunumuze qeder movcud olmusdur Bunun sebebi ise Yaponiya cemiyyetinde qebahetli olmagin boyuk utanc ve serefsizlik olaraq qebul edilmesidir Bunun qarsisini almaq ucun de seppuku edilirdi MenbeYapon az SEREFLI OLUM FEODAL DOVRU YAPONIYASINDA SAMURAY VE SEPPUKU Xeyale Elizade Jack Seward Hara Kiri Japanese Ritual Suicide Charles E Tuttle 1968 Christopher Ross Mishima s Sword Travels in Search of a Samurai Legend Fourth Estate 2006 Da Capo Press 2006 Seppuku 2008 09 15 at the Wayback Machine A Practical Guide tongue in cheek An Account of the Hara Kiri from Mitford s Tales of Old Japan provides a detailed description http www blackmask com thatway books162c taja htm 2006 04 10 at the Wayback Machine The samurai way of death 2006 03 15 at the Wayback Machine a chapter from Samurai The World of the Warrior by Dr Stephen Turnbull The Fine Art of Seppuku Zuihoden Seppuku and cruel punishments at the end of Tokugawa Shogunate 1 2007 03 13 at the Wayback Machine Tokugawa Shogunate edict banning Junshi Following one s lord in death 2008 12 26 at the Wayback Machine SengokuDaimyo com The website of Samurai Author and Historian Anthony J BryantVikianbarda Seppuku ile elaqeli mediafayllar var https yapon az 2020 09 11 s c9 99r c9 99fli olum feodal dovru yaponiyasinda samuray v c9 99 seppuku SEREFLI olu kecid OLUM FEODAL DOVRU YAPONIYASINDA SAMURAY VE SEPPUKU