Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Cem Sultan Türbəsi — başda Sultan II Muradın türbəsi olmaqla Muradiyə külliyəsində yerləşən bir çox türbələrdən biridir. Çoxu sənət baxımından üstün dəyərdə olan bu türbələr arasında Cem Sultan Türbəsi quruluşu və daxili bəzəməsi baxımından ən gözəlidir. Kitabəsi olmayan türbə, günbəz içindəki naxışlarda olan "Sultan Mustafa" və "rəhmətullah" yazılarından aydın olduğuna görə Fateh Sultan Mehmetin böyük oğlu Şahzadə Mustafa üçün tikilmişdir. Ancaq macəralı bir sürgün həyatından sonra 1495-ci ildə İtaliyada ölən Cem Sultanın cənazəsi 1499-cu ildə yurda gətirildikdən sonra burada dəfn edilmiş və türbə daha məşhur olduğu üçün onun adı ilə tanınmışdır.
| Cem Sultan türbəsi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Türkiyə |
| Şəhər | Bursa |
| Yerləşir | Bursa |
| Aidiyyatı | Osmanlı imperiyası |
| Tikilmə tarixi | 1479 |
| Üslubu | Osmanlı memarlığı |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Memarlıq
Xarici quruluşu
Türbə hər kənarı 7 mt uzunluğunda bir altıbucaqlı formada inşa edilmişdir. Tikinti materialı kimi Bursadakı Türk arxitekturasında göründüyü kimi, daş və kərpic istifadə edilmişdir. Divarlarda iki sıra kərpic sonra tək sıra daş gəlir. Bunların aralarında da dikinə qoyulmuş bir kərpic var. Yalnız girişin mərmərdən iki yəni divarlı bir dəhliz halında qorunduğu görülür. Kənara bir Türk kəmərilə açılan bu geniş dəhlizin üstündə çox daşqın taxta bir saçaq var. İki yan divarda da pəncərələr açılıb. Türbə məkanı hər cəbhədəki altlı- üstlü pəncərələrdən işıq alandan başqa mehrab üstündə də bir pəncərə var. Həmçinin günbəz halqasında da pəncərələr var. Əkrəm Haqqı Ayverdiye görə gips pəncərələrin camlan adətən türbənin ilk quruluşundan qalmışdır. İçəridə divarların hər bir üzü "Bursa kəməri" ilə düzəldilmiş və bunların içinə qiblə istiqamətində bir mehrab, digər dördündə ikiqat pəncərələr yerləşir. Tağ keçidi binanı hər tərəfdən dolaşan prizma şəklindəki badamlarla təmin olunmuşdur.
Daxili quruluşu
Cem Sultan Türbəsini Türk sənəti baxımından əhəmiyyətli edən daxilinin bəzədilməsidir. Divarlar alt sıradakı pəncərələrin üst söveleri səviyyəsinə qədər altı guşəli firüzə rəngli çinilərlə örtülmüşdür. Aralarda az sayda tünd lacivərd saxsılar də istifadə edilmişdir. Üzərində qızıl bəzəkli bir çərçivə ilə ortalarında yenə qızıl bəzəkli damğa üsulu ilə çap olunmuş nişanlar var. Kənar zolaqları isə çiçəkli və rumilidir. Mehrabın mukarnaslı yaşmaya lacivərd rəngli çinilərlə bəzənmişdir. Mehrabın iki tərəfində fronton içində müsenna bir bəsmələ ilə aşağılarında celi-sütüsle "Allahı ha-liku külli şey və huva əla külli şey" ifadəsi yazılmışdır. Divarların üst hissələri, kəmərlər və araları təbil zolağı, günbəz isə tamamilə qələm İşi naxışlarla bəzədilmişdir. Günbəz ətəyində Besmele-i Şerif ile Âyetü'l Kürsi yazılmışdır. Günbəz səthinin xətai və rumi motivlər tutur. Bunların aralarında kiçik kartuş içlərində "Sultan Mustafa" adı yazılıbdır. Bir silsilə təşkil edən altı nişanın aralarında da on iki dəfə "rəhmətullah" yazısı təkrarlanır. Mehrab divarı şon dərəcə zəngin olaraq demək olar ki, boşluq qalmayacaq şəkildə yazılar və naxışlarla bəzənmişdir. Pəncərəli divarlarda, üst pəncərələrin iki yanlarında, cüt qulplu bir saxsıdan çıxan stilizə edilmiş bir böyük bitki motivləri yerləşir. Çiçəklər və qaraçöhrə xatırladır şəkildə olan bu motivlərin divardan 2–5 mm qədər daşıdığı müəyyən edilmişdir. Bu çox zəngin qələm işi naxışların tamamilə olmasa da qismən gec dövrdə yeniləndiyi əsasən qəbul olunsa da, bunun nə dərəcədə olduğu qədər də açıq şəkildə anlaşılmır. Nəticə olaraq bu türbənin iç bəzəməsi, bir bütün halında XV əsrin türk iç bəzəmə sənətini və estetikanı mükəmməl əks edən bir nümunə olaraq qəbul edilir.
Türbənin taxta kündekari qapılar da səliqəli və keyfiyyətli bir sənətkarlığa malikdir. Bunların lövhələrinə oyma çiçək və yarpaq motivləri işlənmişdir. Qanadların dəmir kuşaklan da relyeflərlə bəzənmişdir.
Adsız məzarlar
Türbənin içindəki eyni böyüklükdə dörd məzardan biri Şahzadə Mustafaya, digəri Cem Sultana, üçüncüsü II Bəyazidin oğlu Şahzadə Abdullaya, dördüncüsü isə yenə II Bəyazidin oğlu Şahzadə Aləmşaha aid olaraq göstərilir. Sənduqədə lövhələr olmadığından hansının kimə aid olduğu qəti olaraq bilinmir. Giriş dəhlizi kəmərinin iki tərəfində görülən 8 sm çapında güllə doldurulmuş oyma səkkizbucaqlı, binanın memarının adını qoymaq üçün edildiyini irəli sürməkdə, amma bu proqnozunu dəstəkləyəcək heç bir mənbə yoxdur.
Xarici keçidlər
- Enjoy Bursa websitesi, Cem Sultan Türbesi sayfası
- Bursa Büyük Şehir Belediyesi resmi websitesi
- Bursa Büyük Şehir Belediyesi şehir tanıtım websitesi
- Bursa Kültür A.Ş. websitesi
- Bursa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü websitesi
- "Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatılan Muradiye Külliyesi'nin restorasyon çalışmalarında 150 yıllık bir gerçek ortaya çıktı". 2019-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-02-02.
- . 2015-04-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-02-02.
- . 2019-01-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-02-02.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Cem Sultan Turbesi basda Sultan II Muradin turbesi olmaqla Muradiye kulliyesinde yerlesen bir cox turbelerden biridir Coxu senet baximindan ustun deyerde olan bu turbeler arasinda Cem Sultan Turbesi qurulusu ve daxili bezemesi baximindan en gozelidir Kitabesi olmayan turbe gunbez icindeki naxislarda olan Sultan Mustafa ve rehmetullah yazilarindan aydin olduguna gore Fateh Sultan Mehmetin boyuk oglu Sahzade Mustafa ucun tikilmisdir Ancaq macerali bir surgun heyatindan sonra 1495 ci ilde Italiyada olen Cem Sultanin cenazesi 1499 cu ilde yurda getirildikden sonra burada defn edilmis ve turbe daha meshur oldugu ucun onun adi ile taninmisdir Cem Sultan turbesi40 10 40 sm e 29 03 59 s u Olke TurkiyeSeher BursaYerlesir BursaAidiyyati Osmanli imperiyasiTikilme tarixi 1479Uslubu Osmanli memarligiVeziyyeti fealiyyet gosterirCem Sultan turbesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarMemarliqXarici qurulusu Turbe her kenari 7 mt uzunlugunda bir altibucaqli formada insa edilmisdir Tikinti materiali kimi Bursadaki Turk arxitekturasinda gorunduyu kimi das ve kerpic istifade edilmisdir Divarlarda iki sira kerpic sonra tek sira das gelir Bunlarin aralarinda da dikine qoyulmus bir kerpic var Yalniz girisin mermerden iki yeni divarli bir dehliz halinda qorundugu gorulur Kenara bir Turk kemerile acilan bu genis dehlizin ustunde cox dasqin taxta bir sacaq var Iki yan divarda da pencereler acilib Turbe mekani her cebhedeki altli ustlu pencerelerden isiq alandan basqa mehrab ustunde de bir pencere var Hemcinin gunbez halqasinda da pencereler var Ekrem Haqqi Ayverdiye gore gips pencerelerin camlan adeten turbenin ilk qurulusundan qalmisdir Iceride divarlarin her bir uzu Bursa kemeri ile duzeldilmis ve bunlarin icine qible istiqametinde bir mehrab diger dordunde ikiqat pencereler yerlesir Tag kecidi binani her terefden dolasan prizma seklindeki badamlarla temin olunmusdur Daxili qurulusuCem Sultan Turbesini Turk seneti baximindan ehemiyyetli eden daxilinin bezedilmesidir Divarlar alt siradaki pencerelerin ust soveleri seviyyesine qeder alti guseli firuze rengli cinilerle ortulmusdur Aralarda az sayda tund laciverd saxsilar de istifade edilmisdir Uzerinde qizil bezekli bir cercive ile ortalarinda yene qizil bezekli damga usulu ile cap olunmus nisanlar var Kenar zolaqlari ise cicekli ve rumilidir Mehrabin mukarnasli yasmaya laciverd rengli cinilerle bezenmisdir Mehrabin iki terefinde fronton icinde musenna bir besmele ile asagilarinda celi sutusle Allahi ha liku kulli sey ve huva ela kulli sey ifadesi yazilmisdir Divarlarin ust hisseleri kemerler ve aralari tebil zolagi gunbez ise tamamile qelem Isi naxislarla bezedilmisdir Gunbez eteyinde Besmele i Serif ile Ayetu l Kursi yazilmisdir Gunbez sethinin xetai ve rumi motivler tutur Bunlarin aralarinda kicik kartus iclerinde Sultan Mustafa adi yazilibdir Bir silsile teskil eden alti nisanin aralarinda da on iki defe rehmetullah yazisi tekrarlanir Mehrab divari son derece zengin olaraq demek olar ki bosluq qalmayacaq sekilde yazilar ve naxislarla bezenmisdir Pencereli divarlarda ust pencerelerin iki yanlarinda cut qulplu bir saxsidan cixan stilize edilmis bir boyuk bitki motivleri yerlesir Cicekler ve qaracohre xatirladir sekilde olan bu motivlerin divardan 2 5 mm qeder dasidigi mueyyen edilmisdir Bu cox zengin qelem isi naxislarin tamamile olmasa da qismen gec dovrde yenilendiyi esasen qebul olunsa da bunun ne derecede oldugu qeder de aciq sekilde anlasilmir Netice olaraq bu turbenin ic bezemesi bir butun halinda XV esrin turk ic bezeme senetini ve estetikani mukemmel eks eden bir numune olaraq qebul edilir Turbenin taxta kundekari qapilar da seliqeli ve keyfiyyetli bir senetkarliga malikdir Bunlarin lovhelerine oyma cicek ve yarpaq motivleri islenmisdir Qanadlarin demir kusaklan da relyeflerle bezenmisdir Adsiz mezarlarTurbenin icindeki eyni boyuklukde dord mezardan biri Sahzade Mustafaya digeri Cem Sultana ucuncusu II Beyazidin oglu Sahzade Abdullaya dorduncusu ise yene II Beyazidin oglu Sahzade Alemsaha aid olaraq gosterilir Senduqede lovheler olmadigindan hansinin kime aid oldugu qeti olaraq bilinmir Giris dehlizi kemerinin iki terefinde gorulen 8 sm capinda gulle doldurulmus oyma sekkizbucaqli binanin memarinin adini qoymaq ucun edildiyini ireli surmekde amma bu proqnozunu destekleyecek hec bir menbe yoxdur Xarici kecidlerVikianbarda Cem Sultan turbesi ile elaqeli mediafayllar var Enjoy Bursa websitesi Cem Sultan Turbesi sayfasi Bursa Buyuk Sehir Belediyesi resmi websitesi Bursa Buyuk Sehir Belediyesi sehir tanitim websitesi Bursa Kultur A S websitesi Bursa Il Kultur ve Turizm Mudurlugu websitesi Bursa Buyuksehir Belediyesi tarafindan baslatilan Muradiye Kulliyesi nin restorasyon calismalarinda 150 yillik bir gercek ortaya cikti 2019 08 05 tarixinde Istifade tarixi 2015 02 02 2015 04 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 02 02 2019 01 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 02 02