Çurapçı ulusu (saxa Чурапчы улууһа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Çurapça kəndidir.
Çurapçı ulusu | |||||
---|---|---|---|---|---|
Чурапчы улууhа | |||||
| |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 25 may 1930 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Hündürlük | 383 m | ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Mərkəzi Yakutiyada yerləşir. Ulusun çox hissəsi Prilenski yaylasında yerləşir. Amqa çayı ulusdan axır. Çoxlu göllərə sahibdir. Ən böyük gölü Çurapçadır.
Qışı soyuqdur. Yanvarın orta temperaturu -42 ° C, iyulun + 16 ... + 17 ° C-dir. İllik yağıntının miqdarı 200-250 mm-dir. Lena çayın sağ sahilində yerləşir. Yakutskdan 177 km şərqdədir. Ulusun sahəsi 12,6 min km² təşkil edir. Ulus ərazisinin çox hissəsi meşə fonduna aiddir. meşələr 10,7 min km² (84.94%) ərazini əhatə edir. Kənd təsərrüfatına yararlı torpaqların sahəsi 0,8 min km² (6.79%) təşkil edir.
Tarixi
Rusiya vətəndaş müharibəsi dövründə, 1922-ci ilin iyulunda qırmızı hərəkat tərəfdarlarına və onların ailələrinə qarşı repressiya baş verir. Bu da tarixə "Çurapçi kolotuşkası" olaraq daxil olur. . Ulus 25 mart 1930-cu ildə qurulmuşdur.
Əhalisi
- Milli tərkib
2002-ci il siyahıyaalmasına görə ulusun etnik tərkibi: saxalar - (97,0%), ruslar (1.5%), evenlər (0.3%), evenklər (0.4%) və digər millətlərin nümayəndələri (0.8%).
Yerli özünü idarəetmə
Çurapçı ulusu ərazisinə 17 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 30 yaşayış məntəqəsi daxildir.
İqtisadiyyat
İqtisadiyyatın əsasını heyvandarlıq təşkil edir (ətlik və südlük heyvandarlıq, ətlik atçılıq). Ulusda taxıl, kartof, tərəvəz əkilir.
Ulus içərisində tikinti materialları (qum, gil, çınqıl və qum materialı, qum) çıxarılır.
Nəqliyyat
Amqa çayı gəmiçilik üçün yaralıdır. Kolıma federal magistral yolunun 78 km-i ulus ərazisindən keçir. ulus mərkəzinə Sovet vaxtı müntəzəm mülki aviasiya uçuşları olurdu.
Tanınmış şəxsləri
Yeqor Afanaseviç Borisov (1954) - 2010-cu ildən Saxa Respublikasının (Yakutiya) Prezidenti, Saxa Respublikası (Yakutiya) Hökumətinin Sədri (2003-2010).
Qeorqi Prokopyeviç Başarin - tarixçi, ictimai xadim, tarix elmləri doktoru, professor, Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası və Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası əməkdar elm xadimi.
Vasili Nikolaeviç Qoqolev - sərbəst güləş üzrə SSRİ-nin əməkdar idman ustası, SSRİ-nin üçqat çempionu, Dünya kubokunun gümüş mükafatçısı, xoşməramlı oyunların qalibi.
Dmitri Petroviç Korkin - Saxa, Sovet sərbəst güləş üzrə məşqçisi, Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Əməkdar müəllimi, Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının, RSFSR və SSRİ-nin əməkdar məşqçisi, Şərəf nişanı və Oktyabr inqilabı ordeni sahibi, Yakutiyanın 20-ci əsrinin adamı. 1970-ci illərin birinci yarısının ən yaxşı dünya güləşçilərinin məşqçisi:Olimpiya çempionları - Roman Dmitriev (1972) və Pavel Pinigin (1976).
Roman İnnokentiyeviç Konstantinov - çoban, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1948). Yakutiyada bu ada birincisi layiq görüləmn şəxs.
Qavril Qavriliyeviç Kolesov - Rus və Braziliya damaları üzrə çoxnövçülük çempionu, sürətli oyunlarda və blitslərdə rus daması üzrə Avropa çempionu, Rusiya qrossmeysteri.
Dmitri Daniloviç Krasilnikov - Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının əməkdar elm xadimi, yüksək enerjilərin kosmik şüalarının tədqiqi sahəsində tanınmış alim, Böyük Vətən müharibəsinin iştirakçısı. Lenin mükafatı laureatı.
Afanasi Petroviç Munxalov - Saxa qrafika rəssamı, Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası Xalq artisti.
Semyon Andreeviç Novqorodov - Saxa siyasətçisi və dilçisi, saxa ədəbiyyatının qurucusu.
Pavel Pavloviç Pinigin - XXI Olimpiya Oyunlarının çempionu.
Erilik Eristiin (1892 - 1942) - şair, nəsr müəllifi, Vətəndaş müharibəsinin partizanı.
Vasili Semenoviç Yakovlev (1928-1996) - Saxa Respublikasının (Yakutiya) Xalq Yazıçısı, P. A. Oyunki adına Dövlət Mükafatı laureatı.
İstinadlar
- 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
- Владислав Доллонов, redaktor"«Черная дыра» в журнале «Полярная звезда»". SakhaNews. www.1sn.ru. 22.01.2012. 2019-08-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-19.
- "Закон Республики Саха (Якутия) от 30 ноября 2004 года N 173-З N 353-III «Об установлении границ и о наделении статусом городского и сельского поселений муниципальных образований Республики Саха (Якутия)»". 2019-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-30.
- "Перечень населённых пунктов, входящих в состав сельских и городских поселений Республики Саха (Якутия)". 2013-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-01-14.
- "ФЛИБУСТЬЕР ЧАСТИЦ ВЫСОКИХ ЭНЕРГИЙ (ВОСПОМИНАНИЯ О ДМИТРИИ КРАСИЛЬНИКОВЕ)". skripin.narod.ru. 2021-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-20.
- Н. Н. Тобуроков. Эрилик Эристиин (рус.) / Гл. ред. А. А. Сурков. — Краткая литературная энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия 1962-1978, 1975. — Т. 8. — Стб. 947
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Curapci ulusu saxa Churapchy uluuһa Rusiya Federasiyasi Saxa Respublikasinin erazisine daxil olan inzibati rayon Inzibati merkezi Curapca kendidir Curapci ulusuChurapchy uluuhaBayraq Gerb61 59 54 sm e 132 25 39 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiYaradilib 25 may 1930Sahesi 12 600 km Hundurluk 383 mSaat qursagi Yakutsk vaxti d EhalisiEhalisi 21 161 nef 1 yanvar 2018 Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiMerkezi Yakutiyada yerlesir Ulusun cox hissesi Prilenski yaylasinda yerlesir Amqa cayi ulusdan axir Coxlu gollere sahibdir En boyuk golu Curapcadir Qisi soyuqdur Yanvarin orta temperaturu 42 C iyulun 16 17 C dir Illik yagintinin miqdari 200 250 mm dir Lena cayin sag sahilinde yerlesir Yakutskdan 177 km serqdedir Ulusun sahesi 12 6 min km teskil edir Ulus erazisinin cox hissesi mese fonduna aiddir meseler 10 7 min km 84 94 erazini ehate edir Kend teserrufatina yararli torpaqlarin sahesi 0 8 min km 6 79 teskil edir TarixiRusiya vetendas muharibesi dovrunde 1922 ci ilin iyulunda qirmizi herekat terefdarlarina ve onlarin ailelerine qarsi repressiya bas verir Bu da tarixe Curapci kolotuskasi olaraq daxil olur Ulus 25 mart 1930 cu ilde qurulmusdur EhalisiMilli terkib 2002 ci il siyahiyaalmasina gore ulusun etnik terkibi saxalar 97 0 ruslar 1 5 evenler 0 3 evenkler 0 4 ve diger milletlerin numayendeleri 0 8 Yerli ozunu idareetmeCurapci ulusu erazisine 17 kend inzibati vahidliyine umumilikde 30 yasayis menteqesi daxildir IqtisadiyyatIqtisadiyyatin esasini heyvandarliq teskil edir etlik ve sudluk heyvandarliq etlik atciliq Ulusda taxil kartof terevez ekilir Ulus icerisinde tikinti materiallari qum gil cinqil ve qum materiali qum cixarilir NeqliyyatAmqa cayi gemicilik ucun yaralidir Kolima federal magistral yolunun 78 km i ulus erazisinden kecir ulus merkezine Sovet vaxti muntezem mulki aviasiya ucuslari olurdu Taninmis sexsleriYeqor Afanasevic Borisov 1954 2010 cu ilden Saxa Respublikasinin Yakutiya Prezidenti Saxa Respublikasi Yakutiya Hokumetinin Sedri 2003 2010 Qeorqi Prokopyevic Basarin tarixci ictimai xadim tarix elmleri doktoru professor Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasi ve Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi emekdar elm xadimi Vasili Nikolaevic Qoqolev serbest gules uzre SSRI nin emekdar idman ustasi SSRI nin ucqat cempionu Dunya kubokunun gumus mukafatcisi xosmeramli oyunlarin qalibi Dmitri Petrovic Korkin Saxa Sovet serbest gules uzre mesqcisi Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin Emekdar muellimi Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin RSFSR ve SSRI nin emekdar mesqcisi Seref nisani ve Oktyabr inqilabi ordeni sahibi Yakutiyanin 20 ci esrinin adami 1970 ci illerin birinci yarisinin en yaxsi dunya gulescilerinin mesqcisi Olimpiya cempionlari Roman Dmitriev 1972 ve Pavel Pinigin 1976 Roman Innokentiyevic Konstantinov coban Sosialist Emeyi Qehremani 1948 Yakutiyada bu ada birincisi layiq gorulemn sexs Qavril Qavriliyevic Kolesov Rus ve Braziliya damalari uzre coxnovculuk cempionu suretli oyunlarda ve blitslerde rus damasi uzre Avropa cempionu Rusiya qrossmeysteri Dmitri Danilovic Krasilnikov Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin emekdar elm xadimi yuksek enerjilerin kosmik sualarinin tedqiqi sahesinde taninmis alim Boyuk Veten muharibesinin istirakcisi Lenin mukafati laureati Afanasi Petrovic Munxalov Saxa qrafika ressami Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasi Xalq artisti Semyon Andreevic Novqorodov Saxa siyasetcisi ve dilcisi saxa edebiyyatinin qurucusu Pavel Pavlovic Pinigin XXI Olimpiya Oyunlarinin cempionu Erilik Eristiin 1892 1942 sair nesr muellifi Vetendas muharibesinin partizani Vasili Semenovic Yakovlev 1928 1996 Saxa Respublikasinin Yakutiya Xalq Yazicisi P A Oyunki adina Dovlet Mukafati laureati Istinadlar26 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2018 goda Rusiya Dovlet Federal Statistika Xidmeti Vladislav Dollonov redaktor Chernaya dyra v zhurnale Polyarnaya zvezda SakhaNews www 1sn ru 22 01 2012 2019 08 19 tarixinde Istifade tarixi 2019 08 19 Zakon Respubliki Saha Yakutiya ot 30 noyabrya 2004 goda N 173 Z N 353 III Ob ustanovlenii granic i o nadelenii statusom gorodskogo i selskogo poselenij municipalnyh obrazovanij Respubliki Saha Yakutiya 2019 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 30 Perechen naselyonnyh punktov vhodyashih v sostav selskih i gorodskih poselenij Respubliki Saha Yakutiya 2013 07 27 tarixinde Istifade tarixi 2011 01 14 FLIBUSTER ChASTIC VYSOKIH ENERGIJ VOSPOMINANIYa O DMITRII KRASILNIKOVE skripin narod ru 2021 10 26 tarixinde Istifade tarixi 2019 08 20 N N Toburokov Erilik Eristiin rus Gl red A A Surkov Kratkaya literaturnaya enciklopediya M Sovetskaya enciklopediya 1962 1978 1975 T 8 Stb 947