Ümbülbanu Rəsulzadə (1888, Rusiya imperiyası – 1940, Qazaxıstan SSR) — Azərbaycanın birinci xanımı, Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin həyat yoldaşı.
Ümbülbanu Rəsulzadə | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | , Qazaxıstan SSR, SSRİ |
Vətəndaşlığı | Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ |
Atası | Əbdüləziz Rəsulzadə |
Həyat yoldaşı | Məhəmməd Əmin Rəsulzadə |
Uşaqları | Lətifə Xalidə Rəsul Azər |
Dini | İslam |
Həyatı
Ailəsi
1908-ci il 31 yanvarda Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ilə ailə qurub. Ümbülbanu xanım həm də onun əmisi qızı idi. Övladları:
- Qızı Lətifə — 1910-cu ildə anadan olub. 1929-cu ildə əslən Lahıcdan olan Damad Müslümzadə ilə ailə qurub. 1939-cu ildə həyat yoldaşını "Müsavat" Partiyası ilə əlaqəyə görə həbs ediblər. 1941-ci ildə isə onu övladları Firuzə və İşvə ilə Qazaxıstana –Semipalatinsk vilayətinə sürgünə göndəriblər. Üçüncü övladı Sona isə xəstə olduğundan sanatoriyada saxlanılıb. Lətifə xanımla qızı İşvə Qazaxıstanda 1943-cü ildə soyuqdan və aclıqdan donub ölür. Firuzə isə təsadüfən sağ qalır. Lətifənin Bakıda qalan qızı Sonadan isə heç bir xəbər alınmır. Ehtimala görə, o da xəstəlikdən sağalmayıb və dünyasını dəyişib.
- Qızı Xalidə — Kiçik qızı Xalidə 1916-cı ildə anadan olub. Anasının ölümündən sonra Qazaxıstanda – Taldı-Kurqanda qala bilmir. Həyatını riskə ataraq 1943-cü ildə sürgündən qaçıb Bakıya gəlir. Bir müddət Seyid Hüseynin evində qalır, sonra buranın nəzarətdə olduğunu hiss edib, Şamaxı istiqamətinə gedir və sonradan ondan heç bir məlumat alınmır.
- Oğlu Rəsul – Rəsul 1918-ci ildə anadan olub. Texnikumda təhsil alıb. Rəsulun şeir yazmaq istedadı da olub. 1934-cü ildən təqib edilib. 1937-ci ilin iyulun 15-də Novxanıdakı bağlarında həbs olunaraq 19 yaşında güllələnib.
- Oğlu Azər – Azər Məhəmməd Əmin Rəsulzadə həbsdə olarkən 1920-ci ildə doğulub. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Stalin onu Moskvaya apararkən evə gedib, ailəsi ilə görüşə bilib. İki aylıq uşağın adını dəyişib (əvvəl adı Əliheydər olub) Azər qoyub. 1937-ci ildə sürgünə göndərilən Azər 1993-cü ildə Qazaxıstanda – Karaqandada dünyasını dəyişib və gətirilb Novxanı qəbirstanlığında dəfn edilib.
Ümbülbanu xanım 1920-ci ildən sonra təqiblərlə dolu həyat yaşamasına baxmayaraq Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin fəaliyyətinə haqq qazandırıb, onu müdafiə edib.
1937-ci ildə, Böyük Təmizlik zamanı NKVD Ümbülbanu xanımı, Məhəmməd Əminin anası Maral xanımı, qızı Xalidə və oğlu Azəri sürgün edib. 1937-ci ildə istintaq zamanı onun mübarizliyi erməni zabitlərini belə, heyrətə gətirir. İstintaq materiallarından:
– Deyin görək həyat yoldaşınız Məhəmməd Əmin Rəsulzadə hazırda harada yaşayır?
– Həyat yoldaşım Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 1920-ci ildən xaricdə, Türkiyənin İstanbul şəhərində yaşayır.
– Həyat yoldaşınızla bu müddətdə əlaqəniz olubmu? Olubsa necə?
– 1929-cu ilə qədər mən onunla məktublaşırdım. 1934-cü ildə isə ondan 18 dollar məbləğində göndərilən pul kağızı aldım. Bundan sonra heç bir yazışmamız olmadı.
– Nəyə görə ərinizlə yazışmağa son qoydunuz?– Yazdığı məktublarda həyat yoldaşım uşaqlardan narahat olduğunu bildirirdi və uşaqları təhlükədə qoymamaq üçün biz onunla məktublaşmamağı qərara aldıq…
Oğlu Rəsul güllələndikdən sonra ailəsi ilə birlikdə əvvəl Qazaxıstanın Çolak-Kurqan yaşayış məntəqəsində, sonradan isə Taldı-Kurqanda – sovxozda məskunlaşıblar. Oğlu Rəsulun ölümünü unuda bilməyən Ümbülbanu xanımın ağır sürgün həyatında ürəyi partlayıb, 1940-cı ildə dünyasını dəyişib.
Rəssam Rais Rəsulzadənin nənəsidir.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2016-05-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-04-09.
- "Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin dəhşətli ailə faciəsi…". 2018-08-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-02-20.
- . 2014-07-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-02-20.
- Nəsiman Yaqublu: "Məhəmməd Əmin Rəsulzadə", Bakı, Gənclik, 1991
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu soyadli muxtelif adamlar haqqinda meqaleler var bax Resulzade soyad Umbulbanu Resulzade 1888 Rusiya imperiyasi 1940 Qazaxistan SSR Azerbaycanin birinci xanimi Mehemmed Emin Resulzadenin heyat yoldasi Umbulbanu ResulzadeSexsi melumatlarDogum tarixi 1888Dogum yeri Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1940Vefat yeri Qazaxistan SSR SSRIVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRIAtasi Ebduleziz ResulzadeHeyat yoldasi Mehemmed Emin ResulzadeUsaqlari Letife Xalide Resul AzerDini IslamHeyatiAilesi 1908 ci il 31 yanvarda Mehemmed Emin Resulzade ile aile qurub Umbulbanu xanim hem de onun emisi qizi idi Ovladlari Qizi Letife 1910 cu ilde anadan olub 1929 cu ilde eslen Lahicdan olan Damad Muslumzade ile aile qurub 1939 cu ilde heyat yoldasini Musavat Partiyasi ile elaqeye gore hebs edibler 1941 ci ilde ise onu ovladlari Firuze ve Isve ile Qazaxistana Semipalatinsk vilayetine surgune gonderibler Ucuncu ovladi Sona ise xeste oldugundan sanatoriyada saxlanilib Letife xanimla qizi Isve Qazaxistanda 1943 cu ilde soyuqdan ve acliqdan donub olur Firuze ise tesadufen sag qalir Letifenin Bakida qalan qizi Sonadan ise hec bir xeber alinmir Ehtimala gore o da xestelikden sagalmayib ve dunyasini deyisib Qizi Xalide Kicik qizi Xalide 1916 ci ilde anadan olub Anasinin olumunden sonra Qazaxistanda Taldi Kurqanda qala bilmir Heyatini riske ataraq 1943 cu ilde surgunden qacib Bakiya gelir Bir muddet Seyid Huseynin evinde qalir sonra buranin nezaretde oldugunu hiss edib Samaxi istiqametine gedir ve sonradan ondan hec bir melumat alinmir Oglu Resul Resul 1918 ci ilde anadan olub Texnikumda tehsil alib Resulun seir yazmaq istedadi da olub 1934 cu ilden teqib edilib 1937 ci ilin iyulun 15 de Novxanidaki baglarinda hebs olunaraq 19 yasinda gullelenib Oglu Azer Azer Mehemmed Emin Resulzade hebsde olarken 1920 ci ilde dogulub Mehemmed Emin Resulzade Stalin onu Moskvaya apararken eve gedib ailesi ile goruse bilib Iki ayliq usagin adini deyisib evvel adi Eliheyder olub Azer qoyub 1937 ci ilde surgune gonderilen Azer 1993 cu ilde Qazaxistanda Karaqandada dunyasini deyisib ve getirilb Novxani qebirstanliginda defn edilib Umbulbanu xanim 1920 ci ilden sonra teqiblerle dolu heyat yasamasina baxmayaraq Mehemmed Emin Resulzadenin fealiyyetine haqq qazandirib onu mudafie edib 1937 ci ilde Boyuk Temizlik zamani NKVD Umbulbanu xanimi Mehemmed Eminin anasi Maral xanimi qizi Xalide ve oglu Azeri surgun edib 1937 ci ilde istintaq zamani onun mubarizliyi ermeni zabitlerini bele heyrete getirir Istintaq materiallarindan Deyin gorek heyat yoldasiniz Mehemmed Emin Resulzade hazirda harada yasayir Heyat yoldasim Mehemmed Emin Resulzade 1920 ci ilden xaricde Turkiyenin Istanbul seherinde yasayir Heyat yoldasinizla bu muddetde elaqeniz olubmu Olubsa nece 1929 cu ile qeder men onunla mektublasirdim 1934 cu ilde ise ondan 18 dollar mebleginde gonderilen pul kagizi aldim Bundan sonra hec bir yazismamiz olmadi Neye gore erinizle yazismaga son qoydunuz Yazdigi mektublarda heyat yoldasim usaqlardan narahat oldugunu bildirirdi ve usaqlari tehlukede qoymamaq ucun biz onunla mektublasmamagi qerara aldiq Oglu Resul gullelendikden sonra ailesi ile birlikde evvel Qazaxistanin Colak Kurqan yasayis menteqesinde sonradan ise Taldi Kurqanda sovxozda meskunlasiblar Oglu Resulun olumunu unuda bilmeyen Umbulbanu xanimin agir surgun heyatinda ureyi partlayib 1940 ci ilde dunyasini deyisib Ressam Rais Resulzadenin nenesidir Istinadlar Arxivlenmis suret PDF 2016 05 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 04 09 Mehemmed Emin Resulzadenin dehsetli aile faciesi 2018 08 21 tarixinde Istifade tarixi 2015 02 20 2014 07 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 02 20 Nesiman Yaqublu Mehemmed Emin Resulzade Baki Genclik 1991