Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sürətlər qutusu — müxtəlif tipli sənaye mexanizmlərinin və transmissiyalarının dişli çarxlardan ibarət avadanlığı. Nəqliyyatda tətbiq olunan sürətlər qutusu mühərrikdən gələn dövrlər sayının və momentin böyük diapazonda dəyişdirilməsi üçün tətbiq olunur. Bunlar çox da çevik olmayan daxili yanma mühərrikidirlər. Buxar və elektrik ilə işləyən mühərriklər adətən sürətlər qutusuz hazırlanırlar. Ona görə ki, bu mühərriklər müxtəlif dövrlər sayını alınan enerjinin köməyi ilə böyük həddə tənzim edə bilirlər. Bundan əlavə sürətlər qutusu nəqliyyatın arxaya hərəkətini mümkün edir. Metalkəsən və başqa dəzgahlarda sürətlər qutusu optimal kəsmə rejimlərini təmin etmək üçün tətbiq olunurlar. Alətin və ya hissənin fırlanması (məsələn, torna və ya burğulama dəzgahında) tənzim olunur.
Təsnifatı
Sürətlər qutusu bir neçə əlamətinə görə təsnifatlaşırlar.
Güc ötürmə üsuluna görə:
- Mexaniki qutular, burada adətən dişli ötürmələrdən istifadə olunur.
- Sadə ötürmələr, burada silindrik və konik dişli çarx tətbiq olunur.
- Planetar, burada planetar ilişmə tətbiq olunur.
- Hidromexaniki sürətlər qutusu, burada dişli çarx ötürməsi hidromexaniki ötürmə ilə kombinasiya olunur (hidromuftalar, hidrotransformatorlar).
Sadə sürətlər qutusu valların sayın görə də bölünürlər(bir vallı, iki vallı, üç vallı, eyni oxlu). Burada ötrmənin növündən asılı olaraq da fərq mövcuddur (hərkətli çarxlı, daimi iliş mədə olan, sinxronizatorların köməyi ilə ilişmə, friksion ilişmə).
Planetar sürətlər qutusunun aşağıdakı növləri mövcuddur:
- İki sərbəstlik dərəcəsi malik olan,
- Üç sərbəstlik dərəcəsi malik olan,
- Dörd sərbəstlik dərəcəsi malik olan.
İdarəetmə üsuluna görə sürətlər qutusunun aşağıdakı növləri vardır:
- Əl ilə sürəti dəyişmə
- Mexaniki ötürmə, burada operatorun müdaxiləsi ilə dəyişmə baş verir.
- Servoötürmə, burada operatorun müdaxiləsi ilə servoqurğu əsas işi yerinə yetirir. Enerjinin çevrilmə üsulundan asılı olaraq servoötüremələr hidravlik, mexaniki, elektrik, vakuum və s. olurlar. Avtomobillərdə hidravlik sistemlər geniş tətbiq olunurlar.
Avtomatk sürətlər qutusu operatorun müdaxiləsi olmadan düşən yükün təsirindən özü dövrlər sayını tənzimləyir.
Mənbə
- Kərimov Z.H. Maşın hissələri və yükqaldırıcı-nəqledici maşınlar. Ali texniki məktəblər üçün dərslik. II nəşri - Bakı, "Maarif", 2002, 596 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Suretler qutusu muxtelif tipli senaye mexanizmlerinin ve transmissiyalarinin disli carxlardan ibaret avadanligi Neqliyyatda tetbiq olunan suretler qutusu muherrikden gelen dovrler sayinin ve momentin boyuk diapazonda deyisdirilmesi ucun tetbiq olunur Bunlar cox da cevik olmayan daxili yanma muherrikidirler Buxar ve elektrik ile isleyen muherrikler adeten suretler qutusuz hazirlanirlar Ona gore ki bu muherrikler muxtelif dovrler sayini alinan enerjinin komeyi ile boyuk hedde tenzim ede bilirler Bundan elave suretler qutusu neqliyyatin arxaya hereketini mumkun edir Metalkesen ve basqa dezgahlarda suretler qutusu optimal kesme rejimlerini temin etmek ucun tetbiq olunurlar Aletin ve ya hissenin firlanmasi meselen torna ve ya burgulama dezgahinda tenzim olunur Velosipedler ucun planetar suretler qutusuTesnifati Suretler qutusu bir nece elametine gore tesnifatlasirlar Guc oturme usuluna gore Mexaniki qutular burada adeten disli oturmelerden istifade olunur Sade oturmeler burada silindrik ve konik disli carx tetbiq olunur Planetar burada planetar ilisme tetbiq olunur Hidromexaniki suretler qutusu burada disli carx oturmesi hidromexaniki oturme ile kombinasiya olunur hidromuftalar hidrotransformatorlar Sade suretler qutusu vallarin sayin gore de bolunurler bir valli iki valli uc valli eyni oxlu Burada otrmenin novunden asili olaraq da ferq movcuddur herketli carxli daimi ilis mede olan sinxronizatorlarin komeyi ile ilisme friksion ilisme Planetar suretler qutusunun asagidaki novleri movcuddur Iki serbestlik derecesi malik olan Uc serbestlik derecesi malik olan Dord serbestlik derecesi malik olan Idareetme usuluna gore suretler qutusunun asagidaki novleri vardir El ile sureti deyisme Mexaniki oturme burada operatorun mudaxilesi ile deyisme bas verir Servooturme burada operatorun mudaxilesi ile servoqurgu esas isi yerine yetirir Enerjinin cevrilme usulundan asili olaraq servooturemeler hidravlik mexaniki elektrik vakuum ve s olurlar Avtomobillerde hidravlik sistemler genis tetbiq olunurlar Avtomatk suretler qutusu operatorun mudaxilesi olmadan dusen yukun tesirinden ozu dovrler sayini tenzimleyir MenbeKerimov Z H Masin hisseleri ve yukqaldirici neqledici masinlar Ali texniki mektebler ucun derslik II nesri Baki Maarif 2002 596 seh