Qerzey mədəniyyəti və ya II Naqada mədəniyyəti - Qədim Misirdə sülalədən öncəsi dövrə aid olan arxeoloji mədəniyyət. Təxminən eramızdan əvvəl 3600-3200 illər arasını əhatə edir və enolit mərhələsinə aid edilir.
Gerzey mədəniyyəti | |
---|---|
Coğrafi region | Misir |
Lokallaşdırılması | Nilin qərb sahili |
Başlama tarixi | |
Bitmə tarixi | |
Təmsil edən | qədim misirlilər |
Əvvəlki | Amrat mədəniyyəti |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ümumi məlumat
Qerzey mədəniyyəti Amrat dövründən sonra başlayaraq Naqada arxeoloji irsinin ikinci mərhələsini əhatə edir və buna görə II Naqada adlandırılır. Qerzey ismi ilk artefaktın əldə edildiyi əl-Qirza məntəqəsi ilə bağlıdır.
Bu mədəniyyətin mövcud olduğu illər üzərində müxtəlif fikirlər vardır. Bəziləri e.ə 3600-3200 intervalını, digərləri isə e.ə 3500-3200 illər aralığını göstərirlər. Bu mülahizələrdə olan fərqlər ilkin Qerzey artefaktının aid olduğu ilin müəyyən edilməsindəki problemlərlə bağlıdır.
Ümumi Naqada mədəniyyətinin üç hissəyə təsnifatı ilk dəfə 1894-cü ildə britaniyalı tarixçi Flinders Pitri tərəfindən verilmişdir. Mədəniyyətlər arasındakı fərqlər qablar üzərindəki ornamentlərdəki fərqlər ilə bağlıdır. Qerzey saxsı qablarında heyvan, təbiət bağlı rəsmlər, heroqlifə bənzər işarələr tapılmışdır. Amrata nisbətən burda əl işləri daha mürəkkəb formaya malikdir.
İnsanlar əkinçilik, maldarlıq, ovçuluq, balıqçılıq, bağçılıq və dullusçuluqla məşğul olurdular. Mis və daşdan hazırlanan əmək əşyaları daha da mükəlməlləşmişdi. Bundan başqa əl-Qirzada insan fiqurları, bəzək əşyaları, kosmetika palitrası, fil sümüyü, daş qablar tapılmışdır. İki qəbrdə tapılan dəmir muncuqlar tarixdə ilk dəfə bəzək əşyalarında dəmirdən istifadə olunma halını göstərir.
Aşkara çıxarılan dəfn yerlərində əmək və bəzək əşyaları, fiqurlar, heyvan sümükləri aşkarlanmışdır.
Abidosda aparılan qazıntılar nəticəsində əldə edilən yadelli tapıntılar əhalinin ticarətlə məşğul olduğunu göstərir. Şərab qabları üzümçülük və şərabçılığın inkişaf etdiyi Levant bölgəsi, Qebel əl-Arakdan tapılmış bıçaq dəstəyi Mesopatamiya, gümüş isə Kiçik Adiya ilə olan əlaqələrdən xəbər verir.
Qerzey mədəniyyətinin sonu təxminən Yuxarı və Aşağı Misirin birləşməsi dövrünə düşür.
Periodizasiya
Qerzey mədəniyyəti üç perioda bölünür:
- Erkən period - e.ə 3600-3500
- Orta period - e.ə 3500-3400
- Son period - e.ə 3400-3300
İstinadlar
- Gerzean culture. Britanica. 2022-08-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-02.
- "БСЭ. Герзейская культура". 2018-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-02.
- Shaw, Ian, redaktorThe Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. 2000. səh. 479. ISBN .
- University College London. "Gerzeh, tomb 80". Digital Egypt for Universities. 2012-08-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-03-22.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qerzey medeniyyeti ve ya II Naqada medeniyyeti Qedim Misirde sulaleden oncesi dovre aid olan arxeoloji medeniyyet Texminen eramizdan evvel 3600 3200 iller arasini ehate edir ve enolit merhelesine aid edilir Gerzey medeniyyetiCografi region MisirLokallasdirilmasi Nilin qerb sahiliBaslama tarixiBitme tarixiTemsil eden qedim misirlilerEvvelki Amrat medeniyyeti Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatQerzey medeniyyeti Amrat dovrunden sonra baslayaraq Naqada arxeoloji irsinin ikinci merhelesini ehate edir ve buna gore II Naqada adlandirilir Qerzey ismi ilk artefaktin elde edildiyi el Qirza menteqesi ile baglidir Bu medeniyyetin movcud oldugu iller uzerinde muxtelif fikirler vardir Bezileri e e 3600 3200 intervalini digerleri ise e e 3500 3200 iller araligini gosterirler Bu mulahizelerde olan ferqler ilkin Qerzey artefaktinin aid oldugu ilin mueyyen edilmesindeki problemlerle baglidir Umumi Naqada medeniyyetinin uc hisseye tesnifati ilk defe 1894 cu ilde britaniyali tarixci Flinders Pitri terefinden verilmisdir Medeniyyetler arasindaki ferqler qablar uzerindeki ornamentlerdeki ferqler ile baglidir Qerzey saxsi qablarinda heyvan tebiet bagli resmler heroqlife benzer isareler tapilmisdir Amrata nisbeten burda el isleri daha murekkeb formaya malikdir Insanlar ekincilik maldarliq ovculuq baliqciliq bagciliq ve dullusculuqla mesgul olurdular Mis ve dasdan hazirlanan emek esyalari daha da mukelmellesmisdi Bundan basqa el Qirzada insan fiqurlari bezek esyalari kosmetika palitrasi fil sumuyu das qablar tapilmisdir Iki qebrde tapilan demir muncuqlar tarixde ilk defe bezek esyalarinda demirden istifade olunma halini gosterir Askara cixarilan defn yerlerinde emek ve bezek esyalari fiqurlar heyvan sumukleri askarlanmisdir Abidosda aparilan qazintilar neticesinde elde edilen yadelli tapintilar ehalinin ticaretle mesgul oldugunu gosterir Serab qablari uzumculuk ve serabciligin inkisaf etdiyi Levant bolgesi Qebel el Arakdan tapilmis bicaq desteyi Mesopatamiya gumus ise Kicik Adiya ile olan elaqelerden xeber verir Qerzey medeniyyetinin sonu texminen Yuxari ve Asagi Misirin birlesmesi dovrune dusur PeriodizasiyaQerzey medeniyyeti uc perioda bolunur Erken period e e 3600 3500 Orta period e e 3500 3400 Son period e e 3400 3300IstinadlarGerzean culture Britanica 2022 08 24 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 02 BSE Gerzejskaya kultura 2018 10 07 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 02 Shaw Ian redaktorThe Oxford History of Ancient Egypt Oxford University Press 2000 seh 479 ISBN 0 19 815034 2 University College London Gerzeh tomb 80 Digital Egypt for Universities 2012 08 09 tarixinde Istifade tarixi 2008 03 22