Məmmədəli Hacı Məmməd oğlu Məhəmmədzadə (təxəllüsü: Məmmədəli Nasir; 11 mart 1899, İrəvan – 14 aprel 1982, Bakı) — Azərbaycan jurnalisti, publisist və maarif xadimi.
Məmmədəli Nasir | |
---|---|
Təxəllüsü | Nasir |
Doğum tarixi | 11 mart 1899 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 14 aprel 1982 (83 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | jurnalist, yazıçı, siyasətçi |
Həyatı
Məmmədəlinin atası Hacı Məmməd kişi dini təhsil almış, ərəb, fars dillərini öyrənmişdi. Məmmədəli 1908–1914-cü illərdə İrəvan gimnaziyasında təhsil almış, fars dilini mükəmməl öyrənmişdi.
Nasir təxəllüsü ilə 1912-ci ildə mətbuata gəlmiş gənc Məmmədəli yazılarını Bakıda nəşr olunan "Sədayi-həqq", "İqbal" qəzetlərində dərc etdirirdi. M.Nasirin peşəkar publisist kimi yetişməsində hər iki qəzetin böyük rolu olmuşdu. "Xüsusi müxbirimizdən. İrəvandan", "Məktəb xeyriyyə barəsində", "İctimai hallarımız" məqalələri, "Təəssüf", "Arzu", "Nümuneyi-ədəbi" şeirləri yeniyetmə Məmmədəlinin ilk qələm təcrübələridir.
Məmmədəli Nasir ictimai-ədəbi mühitdə həm də felyetonçu kimi tanınmışdır. Onun bir felyetonçu kimi yetişməsində "Molla Nəsrəddin" jurnalının böyük rolu olmuşdur. O, jurnalda "Anaş qurbağa", "Qarınqulu bəy", "Bir nəfər", "Fil-fil", "Zaqatalalı", "Görən" və s. imzalarla satirik-tənqidi məqalələr, məzhəki xəbər və elanlarla çıxış etmişdir. 1914-cü ildə İrəvanda Azərbaycan dilində "Lək-lək" satirik jurnalı nəşrə başlayanda o, həmin jurnalda "Şeytan", "Dul toyuq" imzası ilə şeirlər və məqalələrlə çıxış etmişdir.
Məmmədəli Nasir 1917-ci ilin sonu — 1918-ci ilin əvvəllərində məsləkdaşları M. Mirfətullayev, T. Rzayevlə birgə İrəvanda "Cavanlar şurası" adlı siyasi, ictimai, ədəbi bir qəzet çıxarmağa müvəffəq olmuşdur. Bu qəzet daşnakların çirkin əməllərini pisləyir, xalqı ayıq və səfərbər olmağa səsləyirdi. Bu səbəbdən də qəzetin nəşrinə imkan verilməmiş, 3–4 sayından sonra bağlanmışdı. Bundan sonra o, "Açıq söz" qəzetində çıxışlarını davam etdirmişdir. M. Nasir Hüseynağa Şahtaxtlının rəhbərliyi ilə İrəvanda qurulan "Müdafeyi-məzluman" təşkilatının fəallarından olmuşdur.
M. Nasir daşnakların təqibindən yaxa qurtararaq 1918-ci ildə Gəncəyə gəlmişdir. Onun yazdığı "Bədbəxt ailə" pyesi 1919-cu ildə Gəncədə tamaşaya qoyulmuşdur. 1920-ci ildə onun redaktorluğu ilə "Qırmızı Gəncə" qəzeti nəşr olunmuşdur.
1917-ci ildən Kommunist Partiyasının üzvü olan Məmmədəli Nasir 1921-ci ildə Ermənistana rəhbər işə dəvət edilmiş, 1922-ci ilin yanvarınadək Ermənistan KP MK-nın Təbliğat-təşviqat şöbəsinin nəzdində Türk bölməsinin müdiri vəzifəsində işləmiş, sonra isə "Rəncbər" qəzetində çalışmışdır.
1922–1923-cü illərdə Qafqaz Bürosu M. Nasiri Gürcüstanın Azğur, Borçalı və Qarayazı rayonlarında partiya komitəsinin katibi vəzifəsinə işə təyin etmişdir. 1926-cı ildə Qafqaz Bürosunun təyinatı ilə Zaqatalada Siyasi maarif şöbəsinin müdiri işləyən M. Nasir bir il sonra Bakıda "Kommunist" qəzetinə işə dəvət edilmişdir. O, burada bir neçə il təlimatçı, Qəzalarla iş şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır. M. Nasir 1931–1934-cü illərdə Dəvəçidə ("Yüksəliş”), Laçında ("Şura Kürdüstanı"), Ağdamda ("Ağdam kolxozçusu"), Bərdədə ("Qızıl Bərdə"), Əli Bayramlıda ("Pambıq zərbəçisi"), Qasım İsmayılovda ("Qasım İsmayılov kolxozçusu") rayon qəzetlərinin məsul redaktoru kimi fəaliyyət göstərmişdir.
1935-ci ildə "Yeni yol"da məktublar şöbəsinin müdiri işləmişdir. 1936-cı il iyulun 18-də repressiyaya məruz qalaraq həbs olunmuş, 10 illik sürgün həyatına məhkum edilmişdir. 1956-cı ildə bəraət almış, həmin ildən vaxtilə işlədiyi "Kommunist" qəzetində təşkilatçı müxbir kimi fəaliyyətini davam etdirmişdir. Eyni zamanda "Ədəbiyyat və incəsənət", "Kommunist", "Bakı" qəzetlərində, "Azərbaycan", "Kirpi" kimi jurnallarda çıxışlar etmişdir.
Məmmədəli Nasir 1982-ci il aprel ayının 14-də 83 yaşında vəfat etmiş, Bakının şəhər qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.
Əsərləri
- Seçilmiş əsərləri. Bakı: Bakı mətbəəsi, 2024.
Ədəbiyyat
- Şəfəq Nasir. Məmmədəli Nasir. Bakı: Nurlar. 2013.
İstinadlar
- "Məmmədəli Nasir". Qərbi Azərbaycan İcması. 2024. İstifadə tarixi: 2025-01-11.
- "Məmmədəli Nasir — Uşaq Bilik Portalı". portal.azertag.az. 2022-11-12. İstifadə tarixi: 2025-01-11.
- Aydınoğlu, Tahir. "Haqq sözün dönməz carçısı. Məmmədəli Nasir-115". "Xalq qəzeti". 2014-07-06. İstifadə tarixi: 2025-01-11.
- Nasir, Şəfəq. "Məmmədəli Nasir və "Molla Nəsrəddin"". "Azərbaycan" qəzeti. 2013-04-07. İstifadə tarixi: 2025-01-11.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Memmedeli Haci Memmed oglu Mehemmedzade texellusu Memmedeli Nasir 11 mart 1899 Irevan 14 aprel 1982 Baki Azerbaycan jurnalisti publisist ve maarif xadimi Memmedeli NasirTexellusu NasirDogum tarixi 11 mart 1899 1899 03 11 Dogum yeri Irevan Irevan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 14 aprel 1982 1982 04 14 83 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRITehsili Irevan kisi gimnaziyasiFealiyyeti jurnalist yazici siyasetciHeyatiMemmedelinin atasi Haci Memmed kisi dini tehsil almis ereb fars dillerini oyrenmisdi Memmedeli 1908 1914 cu illerde Irevan gimnaziyasinda tehsil almis fars dilini mukemmel oyrenmisdi Nasir texellusu ile 1912 ci ilde metbuata gelmis genc Memmedeli yazilarini Bakida nesr olunan Sedayi heqq Iqbal qezetlerinde derc etdirirdi M Nasirin pesekar publisist kimi yetismesinde her iki qezetin boyuk rolu olmusdu Xususi muxbirimizden Irevandan Mekteb xeyriyye baresinde Ictimai hallarimiz meqaleleri Teessuf Arzu Numuneyi edebi seirleri yeniyetme Memmedelinin ilk qelem tecrubeleridir Memmedeli Nasir ictimai edebi muhitde hem de felyetoncu kimi taninmisdir Onun bir felyetoncu kimi yetismesinde Molla Nesreddin jurnalinin boyuk rolu olmusdur O jurnalda Anas qurbaga Qarinqulu bey Bir nefer Fil fil Zaqatalali Goren ve s imzalarla satirik tenqidi meqaleler mezheki xeber ve elanlarla cixis etmisdir 1914 cu ilde Irevanda Azerbaycan dilinde Lek lek satirik jurnali nesre baslayanda o hemin jurnalda Seytan Dul toyuq imzasi ile seirler ve meqalelerle cixis etmisdir Memmedeli Nasir 1917 ci ilin sonu 1918 ci ilin evvellerinde meslekdaslari M Mirfetullayev T Rzayevle birge Irevanda Cavanlar surasi adli siyasi ictimai edebi bir qezet cixarmaga muveffeq olmusdur Bu qezet dasnaklarin cirkin emellerini pisleyir xalqi ayiq ve seferber olmaga sesleyirdi Bu sebebden de qezetin nesrine imkan verilmemis 3 4 sayindan sonra baglanmisdi Bundan sonra o Aciq soz qezetinde cixislarini davam etdirmisdir M Nasir Huseynaga Sahtaxtlinin rehberliyi ile Irevanda qurulan Mudafeyi mezluman teskilatinin feallarindan olmusdur M Nasir dasnaklarin teqibinden yaxa qurtararaq 1918 ci ilde Genceye gelmisdir Onun yazdigi Bedbext aile pyesi 1919 cu ilde Gencede tamasaya qoyulmusdur 1920 ci ilde onun redaktorlugu ile Qirmizi Gence qezeti nesr olunmusdur 1917 ci ilden Kommunist Partiyasinin uzvu olan Memmedeli Nasir 1921 ci ilde Ermenistana rehber ise devet edilmis 1922 ci ilin yanvarinadek Ermenistan KP MK nin Tebligat tesviqat sobesinin nezdinde Turk bolmesinin mudiri vezifesinde islemis sonra ise Rencber qezetinde calismisdir 1922 1923 cu illerde Qafqaz Burosu M Nasiri Gurcustanin Azgur Borcali ve Qarayazi rayonlarinda partiya komitesinin katibi vezifesine ise teyin etmisdir 1926 ci ilde Qafqaz Burosunun teyinati ile Zaqatalada Siyasi maarif sobesinin mudiri isleyen M Nasir bir il sonra Bakida Kommunist qezetine ise devet edilmisdir O burada bir nece il telimatci Qezalarla is sobesinin mudiri vezifesinde calismisdir M Nasir 1931 1934 cu illerde Devecide Yukselis Lacinda Sura Kurdustani Agdamda Agdam kolxozcusu Berdede Qizil Berde Eli Bayramlida Pambiq zerbecisi Qasim Ismayilovda Qasim Ismayilov kolxozcusu rayon qezetlerinin mesul redaktoru kimi fealiyyet gostermisdir 1935 ci ilde Yeni yol da mektublar sobesinin mudiri islemisdir 1936 ci il iyulun 18 de repressiyaya meruz qalaraq hebs olunmus 10 illik surgun heyatina mehkum edilmisdir 1956 ci ilde beraet almis hemin ilden vaxtile islediyi Kommunist qezetinde teskilatci muxbir kimi fealiyyetini davam etdirmisdir Eyni zamanda Edebiyyat ve incesenet Kommunist Baki qezetlerinde Azerbaycan Kirpi kimi jurnallarda cixislar etmisdir Memmedeli Nasir 1982 ci il aprel ayinin 14 de 83 yasinda vefat etmis Bakinin seher qebiristanliginda defn olunmusdur EserleriSecilmis eserleri Baki Baki metbeesi 2024 EdebiyyatSefeq Nasir Memmedeli Nasir Baki Nurlar 2013 Istinadlar Memmedeli Nasir Qerbi Azerbaycan Icmasi 2024 Istifade tarixi 2025 01 11 Memmedeli Nasir Usaq Bilik Portali portal azertag az 2022 11 12 Istifade tarixi 2025 01 11 Aydinoglu Tahir Haqq sozun donmez carcisi Memmedeli Nasir 115 Xalq qezeti 2014 07 06 Istifade tarixi 2025 01 11 Nasir Sefeq Memmedeli Nasir ve Molla Nesreddin Azerbaycan qezeti 2013 04 07 Istifade tarixi 2025 01 11