Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Buz şəlaləsi – buzlaq yatağının çox meyilli olduğu yerdə buzlağın parçalanıb yarıqlar və pillələr əmələ gətirdiyi hissədir..
"Buz şəlaləsi" termini "şəlalə" sözündən götürülmüşdür ki, bu da oxşar maye faza hadisəsidir, lakin daha təsir edici sürətə malikdir. Buzlaq buzu başqa yerlərə nisbətən daha sürətli hərəkət etdikdə, çünki buzlaq yatağı daha dik və ya daralır və axın plastik deformasiyaya tab gətirə bilmir, buz çatlayır və çatlar əmələ gətirir. İki nasazlığın qovuşduğu yerdə seraclar (və ya buz qüllələri) əmələ gələ bilər. Buz hərəkəti yavaşladıqda, çatlar birləşə bilər, nəticədə buzlaq daha hamar səthə çevrilir.
Buz axını
Ola bilsin ki, buzlaq axınının ən görünən nəticəsi buzlaq yatağının dikləşdiyi və/və ya daraldığı yerdə baş verən buzlaqdır. Buzlaq buzlarının əksəriyyəti ildə bir neçə yüz metr və ya daha az sürətlə hərəkət edir. Bununla belə, buzlaqda buzun axını ildə kilometrlərlə ölçülə bilər. Buzun plastik deformasiyası ilə belə sürətli axına nail olmaq mümkün deyil. Əvəzində buz çatlayır, çatlar əmələ gətirir. Kesişən çatlar buz sütunlarını və ya seracları əmələ gətirir. Bu proseslər əsasən görünməzdir; lakin, seraclar qəfil və xəbərdarlıq etmədən çökə və ya çevrilə bilər. Bu davranış tez-tez buzlaq alpinistləri üçün ən böyük risk yaradır.
Buzlaq buzlaqdan aşağıya doğru hərəkət etdikcə, buzlaq yatağının topoqrafiyası onun dinamikasının dəyişməsində həlledici rol oynayır, nəticədə daha düz və/yaxud daha geniş yataq yaranır ki, bu da buzun hərəkət sürətini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Sürət və təzyiqdəki bu dəyişiklik çatların bağlanmasına səbəb olur, nəticədə naviqasiya və keçid üçün daha az problem yaradan buzlaq səthi daha hamar olur.
Qalereya
Həmçinin bax
İstinadlar
- O. Osmanov, B. Abdullayev "Məktəblilərin izahlı coğrafiya lüğəti" Bakı — 1979
- Post, Austin; Edward R. LaChapelle. Glacier Ice (Revised). Seattle, Washington: University of Washington Press. May 2000 [1971]. 18–21. ISBN .
- Nach Felssturz auch Gefahr für Siedlungen Arxiv surəti 6 dekabr 2023 tarixindən (Wayback Machine) saytında orf.at, 13. Juni 2023, abgerufen am 13. Juni 2023.
Xarici keçidlər
![image]()
Vikianbarda Buz şəlaləsi ilə əlaqəli mediafayllar var.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Buz selalesi buzlaq yataginin cox meyilli oldugu yerde buzlagin parcalanib yariqlar ve pilleler emele getirdiyi hissedir Buz selalesi termini selale sozunden goturulmusdur ki bu da oxsar maye faza hadisesidir lakin daha tesir edici surete malikdir Buzlaq buzu basqa yerlere nisbeten daha suretli hereket etdikde cunki buzlaq yatagi daha dik ve ya daralir ve axin plastik deformasiyaya tab getire bilmir buz catlayir ve catlar emele getirir Iki nasazligin qovusdugu yerde seraclar ve ya buz qulleleri emele gele biler Buz hereketi yavasladiqda catlar birlese biler neticede buzlaq daha hamar sethe cevrilir Buz axiniOla bilsin ki buzlaq axininin en gorunen neticesi buzlaq yataginin diklesdiyi ve ve ya daraldigi yerde bas veren buzlaqdir Buzlaq buzlarinin ekseriyyeti ilde bir nece yuz metr ve ya daha az suretle hereket edir Bununla bele buzlaqda buzun axini ilde kilometrlerle olcule biler Buzun plastik deformasiyasi ile bele suretli axina nail olmaq mumkun deyil Evezinde buz catlayir catlar emele getirir Kesisen catlar buz sutunlarini ve ya seraclari emele getirir Bu prosesler esasen gorunmezdir lakin seraclar qefil ve xeberdarliq etmeden coke ve ya cevrile biler Bu davranis tez tez buzlaq alpinistleri ucun en boyuk risk yaradir Buzlaq buzlaqdan asagiya dogru hereket etdikce buzlaq yataginin topoqrafiyasi onun dinamikasinin deyismesinde helledici rol oynayir neticede daha duz ve yaxud daha genis yataq yaranir ki bu da buzun hereket suretini ehemiyyetli derecede azaldir Suret ve tezyiqdeki bu deyisiklik catlarin baglanmasina sebeb olur neticede naviqasiya ve kecid ucun daha az problem yaradan buzlaq sethi daha hamar olur QalereyaHemcinin baxKatexcay selalesi Cirxalyu selalesi Qanli selaleIstinadlarO Osmanov B Abdullayev Mekteblilerin izahli cografiya lugeti Baki 1979 Post Austin Edward R LaChapelle Glacier Ice Revised Seattle Washington University of Washington Press May 2000 1971 18 21 ISBN 0 295 97910 0 Nach Felssturz auch Gefahr fur Siedlungen Arxiv sureti 6 dekabr 2023 tarixinden Wayback Machine saytinda orf at 13 Juni 2023 abgerufen am 13 Juni 2023 Xarici kecidlerVikianbarda Buz selalesi ile elaqeli mediafayllar var