İran—Tacikistan münasibətləri — İran və Tacikistan arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər. İran Tacikistan müstəqillik qazandıqdan sonra Düşənbədə diplomatik nümayəndəlik açan ilk ölkə oldur (8 yanvar 1992). Tacikistanın Tehrandakı səfirliyi 1995-ci ilin iyul ayında açılır. 2014-cü ildə iki ölkə arasındakı qarşılıqlı ticarət 228,3 milyon dollar təşkil etmişdir.
İran—Tacikistan münasibətləri | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarix
İran və Tacikistan arasındakı təmaslar uzun bir tarixə sahibdir: keçmişdə hər iki ölkənin əraziləri tez-tez eyni dövlətin tərkibində olmuşdur (Əhəmənilər, Selevkilər imperiyası, Abbasi xilafəti və başqaları). Böyük İpək Yolu İran və Tacikistan ərazilərindən keçirdi. Ancaq müasir diplomatik münasibətlərin tarixi 1992-ci ildə Tacikistan müstəqillik qazandıqdan sonra başlayır. İranın onunla ortaq bir sərhədi olmayan bir Orta Asiya ölkəsinə marağı, böyük ölçüdə farsların və taciklərin dil yaxınlığından qaynaqlanır. Bununla birlikdə millətlərin ortaqlıqları olduğu çox şeyə baxmayaraq, çox böyük fərqlər də vardır. Tacikistan kommunist hökuməti dövründə dünyəvi, İran isə islam ölkəsi olmuşdur. Bundan əlavə, İran əsasən şiələrdən, Tacikistan isə sünnilərdən ibarətdir. Tacikistan Prezidenti 1995 və 2012-ci illərdə Tehrana, İran Prezidenti isə 1997-ci ildə Düşənbəyə səfərlər etmişdir. 1990 - 2000-ci illər ərzində iki ölkə arasında bir çox müqavilə imzalanmışdır. Tacikistandakı vətəndaş müharibəsi zamanı İran iki qrup arasında vasitəçilik etməyi təklif edir, lakin bu səylər heç bir barışığa səbəb olmur.
Ticarət
İki ölkənin ticarət dövriyyəsi 2013-cü ildə Tacikistanın İrana ixracatı 115,6 milyon dollar daxil olmaqla 292,3 milyon dollar təşkil etmişdir. 2013-cü ildə İran Tacikistanın ixracatının 9,9% -ni və idxalın 4,3% -ni təşkil etmişdir. Düşənbənin İrana satdığı əsas mallar pambıq lifi, pambıq ipliyi, quru meyvələr və alüminium teldir. Tehran Orta Asiya respublikasını ərzaq məhsulları, maşın və avadanlıqlar, inşaat materialları ilə təmin edir.
Çağdaş layihələr
Tehranın dəstəyi ilə 2011-ci ildə İran 180 milyon dollar, Tacikistan isə 40 milyon dollar sərmayə qoyduğu Sanqtuda SES-2 inşa edilir. Tacikistanda İranın özəl biznesi onları tikiş və toxuma maşınları ilə təchiz edərək bir sıra tikiş emalatxanaları yaradır. Tacikistanda enerji sektorunda, inşaatda, kənd təsərrüfatında, nəqliyyatda və s.-də əsasən İranın kiçik müəssisələri fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- Шкваря Л. В., Русакович В. И., Лебедева Д. В. Внешнеэкономические связи Республики Таджикистан с государствами Азии: современные тенденции // Управление экономическими системами: электронный научный журнал. — 2015. — № 6 (78). — С. 9
- Шкваря Л. В., Русакович В. И., Лебедева Д. В. Внешнеэкономические связи Республики Таджикистан с государствами Азии: современные тенденции // Управление экономическими системами: электронный научный журнал. — 2015. — № 6 (78). — С. 10
- Шкваря Л. В., Русакович В. И., Лебедева Д. В. Внешнеэкономические связи Республики Таджикистан с государствами Азии: современные тенденции // Управление экономическими системами: электронный научный журнал. — 2015. — № 6 (78). — С. 11
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iran Tacikistan munasibetleri Iran ve Tacikistan arasinda iki terefli diplomatik munasibetler Iran Tacikistan musteqillik qazandiqdan sonra Dusenbede diplomatik numayendelik acan ilk olke oldur 8 yanvar 1992 Tacikistanin Tehrandaki sefirliyi 1995 ci ilin iyul ayinda acilir 2014 cu ilde iki olke arasindaki qarsiliqli ticaret 228 3 milyon dollar teskil etmisdir Iran Tacikistan munasibetleri Tacikistan Iran Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixIran ve Tacikistan arasindaki temaslar uzun bir tarixe sahibdir kecmisde her iki olkenin erazileri tez tez eyni dovletin terkibinde olmusdur Ehemeniler Selevkiler imperiyasi Abbasi xilafeti ve basqalari Boyuk Ipek Yolu Iran ve Tacikistan erazilerinden kecirdi Ancaq muasir diplomatik munasibetlerin tarixi 1992 ci ilde Tacikistan musteqillik qazandiqdan sonra baslayir Iranin onunla ortaq bir serhedi olmayan bir Orta Asiya olkesine maragi boyuk olcude farslarin ve taciklerin dil yaxinligindan qaynaqlanir Bununla birlikde milletlerin ortaqliqlari oldugu cox seye baxmayaraq cox boyuk ferqler de vardir Tacikistan kommunist hokumeti dovrunde dunyevi Iran ise islam olkesi olmusdur Bundan elave Iran esasen sielerden Tacikistan ise sunnilerden ibaretdir Tacikistan Prezidenti 1995 ve 2012 ci illerde Tehrana Iran Prezidenti ise 1997 ci ilde Dusenbeye seferler etmisdir 1990 2000 ci iller erzinde iki olke arasinda bir cox muqavile imzalanmisdir Tacikistandaki vetendas muharibesi zamani Iran iki qrup arasinda vasitecilik etmeyi teklif edir lakin bu seyler hec bir barisiga sebeb olmur TicaretIki olkenin ticaret dovriyyesi 2013 cu ilde Tacikistanin Irana ixracati 115 6 milyon dollar daxil olmaqla 292 3 milyon dollar teskil etmisdir 2013 cu ilde Iran Tacikistanin ixracatinin 9 9 ni ve idxalin 4 3 ni teskil etmisdir Dusenbenin Irana satdigi esas mallar pambiq lifi pambiq ipliyi quru meyveler ve aluminium teldir Tehran Orta Asiya respublikasini erzaq mehsullari masin ve avadanliqlar insaat materiallari ile temin edir Cagdas layihelerTehranin desteyi ile 2011 ci ilde Iran 180 milyon dollar Tacikistan ise 40 milyon dollar sermaye qoydugu Sanqtuda SES 2 insa edilir Tacikistanda Iranin ozel biznesi onlari tikis ve toxuma masinlari ile techiz ederek bir sira tikis emalatxanalari yaradir Tacikistanda enerji sektorunda insaatda kend teserrufatinda neqliyyatda ve s de esasen Iranin kicik muessiseleri fealiyyet gosterir IstinadlarShkvarya L V Rusakovich V I Lebedeva D V Vneshneekonomicheskie svyazi Respubliki Tadzhikistan s gosudarstvami Azii sovremennye tendencii Upravlenie ekonomicheskimi sistemami elektronnyj nauchnyj zhurnal 2015 6 78 S 9 Shkvarya L V Rusakovich V I Lebedeva D V Vneshneekonomicheskie svyazi Respubliki Tadzhikistan s gosudarstvami Azii sovremennye tendencii Upravlenie ekonomicheskimi sistemami elektronnyj nauchnyj zhurnal 2015 6 78 S 10 Shkvarya L V Rusakovich V I Lebedeva D V Vneshneekonomicheskie svyazi Respubliki Tadzhikistan s gosudarstvami Azii sovremennye tendencii Upravlenie ekonomicheskimi sistemami elektronnyj nauchnyj zhurnal 2015 6 78 S 11