Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xarab qan insidenti (ing. Corrupted Blood incident) və ya World of Warcraft pandemiyası – 13 sentyabr 2005-ci ildə "" onlayn video oyununda başlayan virtual pandemiya. Pandemiya Zul'Qurub adlı yeni basqının və Ruhsoyan Hakkar adlı bosun oyuna gəlməsindən son başlamışdır. Hakkar onunla döyüşən oyunçulara "Xarab qan" adlı yoluxucu və öldürücü sehri tətbiq edirdi.
"Xarab qan" effekti oyunda ancaq bir neçə saniyə çəkməli və Zul'Qurubun bölgəsində davam etməli idi, lakin proqramlaşdırma diqqətsizliyi ucbatından bu yoluxucu debaff bütün "" dünyasında oyunçular arasında yayılmağa başlamış və virtual pandemiyaya çevrilmişdir. "Xarab qan" aşağı səviyyəli oyunçuları dərhal öldürdüyü üçün oyunun normal geympleyi dəyişmişdir. Belə ki, oyunçular infeksiyadan qorunmaq üçün oyunçuların kütləvi toplaşdığı yerlərdən uzaq durmağa başlamışdırlar. Proqramlaşdırma və oyunçuların oyundakı şəhərləri tərk etmələrinə baxmayaraq pandemiya 1 ay davam etmişdir. Nəhayət tətbiq edilən yeniləmələrdən sonra pandemiya sona çatmışdır.
Hadisənin səbəb olduğu vəziyyət və reaksiyalar epidemioloqların diqqətini cəlb etmiş, real həyatda baş verə biləcək mümkün pandemiyalar üçün araşdırma mövzusu olmuşdur.
Tarixi
Pandemiya 13 sentyabr 2005-ci ildə başlayıb. Həmin gün Blizzard oyuna Zul'Gurub adlı yeni basqın əlavə etmişdi. Basqının son bosu Ruhsoyan Hakkar oyunçulara "Xarab qan" adlı yoluxucu debaff tədbiq edə bilirdi. Oyunçu bu debaffın təsiri altında ikən həmin bölgədə başqasına yoluxdura bilərdi. "Xarab qan" aşağı səviyyəli oyunçuları saniyələr içərisində öldürürdü, lakin yüksək səviyyəli oyunçular sağ qalırdı.
Proqramşlaşdırma diqqətsizliyi ucbatından oyunçuların oyunda saxladığı virtual ev heyvanları da bu debaffa yoluxa bilirdi və oyunçu heyvanı buraxanda "Xarab qan" effektini itirmirdi. Qeyri-oyunçu personajlar da bu debaffa yoluxa bilirdilər və oyunçulara yoluxdura bilirdilər. Nəticədə, bütün oyunda "Xarab qan" pandemiyası başlamış, şəhər küçələrində yüzlərlə oyunçu ölməyə başlamışdır. Oyunda ölüm daimi olmadığı üçün oyunçular öldükdən sonra dirilə bilirdilər, lakin ölmək oyunçu üçün sərfəli deyildi.
Pandemiya boyunca oyunun normal geympleyi də pozulmuşdur. Oyundakı əsas şəhərlər boş qalmış, oyunçular şəhərkənarı yerlərdə vaxt keçirməyə başlamışdırlar.
Oyunçuların reaksiyası real dünyadakı davranışlarla oxşarlıq təşkil etmişdir. Sağaltma bacarığına malik oyunçular digər oyunçulara könüllü kömək etməyə çalışmış, aşağı səviyyəli oyunçular infeksiyalı yerlərdən uzaq durmuş, bəzi oyunçular isə "Xarab qan"ı qəsdən yaymağa çalışmışdılar. Blizzard pandemiyanı dayandırmaq üçün virtual karantinalar tətbiq etməyə çalışsa da, oyunçular çoxu bunu ciddiyə almadığı üçün uğursuz olmuşdur.
Nəhayət bir aydan sonra Blizzard serverlərə sərt resetlər tətbiq edərək düzəlişlər etməyə məcbur olmuşdur. Pandemiya 8 oktyabr 2005-ci ildə başa çatmışdır: Blizzard oyundakı ev heyvanlarının "Xarab qan"a yoluxmasının qarşısını almışdır.
Reaksiyalar
Pandemiya başlayanda "" 2 milyon oyunçu tərəfindən oynanılırdı. Əvvəlcə bu pandemiyanın Blizzard tərəfindən qəsdən başladıldığı güman edilirdi. Blizzard forumlarında bu hadisənin əsl fantastik dünya hadisəsi olması barədə müzakirələr getmişdir. İnsidentin başlamasından sonra bir çox yeni oyunçu şirkətə şikayət yazaraq oyunda dərhal öldüklərini bildirmişdilər. Bəzi oyunçular isə problem həll olunana qədər oyunu tərk etmişdirlər.
Pandemiyanı qəsdən yaymağa çalışan oyunçular isə "World of Warcraft" dünyasının terroçuları kimi təsvir edilmişdirlər.
İnsidentdən sonra oyununun dizayneri qeyd etmişdir ki, bu hadisə real hadisələrə əsaslanan tədbirlərin oyuna əlavə edilməsi üçün onlara ilham vermişdir. Oyunun müstəqil təhlükəsizlik məsləhətçisi isə real həyatda olduğu kimi onlayn oyunlarda da gözlənilməz hadisələr baş verə biləcəyini vurğulamışdır.
COVID-19 pandemiyası ilə müqayisəsi
Epidemioloqlar bu insidenti öyrənərək 2020-ci ildə başlayan COVID-19 pandemiyası ilə müqayisələr aparmış, koronavirusun yayılmasını daha yaxşı başa düşməyə çalışmışdırlar.
İstinadlar
- Elker, Jhaan. "World of Warcraft experienced a pandemic in 2005. That experience may help coronavirus researchers". Washington Post (ingilis). ISSN 0190-8286. 2022-03-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-04.
- Ward, Mark. "Deadly plague hits Warcraft world". . BBC. 2005-09-22. 2019-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-13.
- McNamara, Tom. "World of Warcraft Gets Plagued". IGN. . 2005-09-22. 2019-04-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-13.
In-game disease spreads throughout the realm.
- Marshall, Andrew. "Online 'blood plague' offers lessons for pandemics". Reuters. 2009-04-27. 2019-04-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-13.
- "Virtual game is a 'disease model'". . BBC. 2007-08-21. 2009-01-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-13.
An outbreak of a deadly disease in a virtual world can offer insights into real life epidemics, scientists suggest.
- Smith, Tony. "World of Warcraft Plague Swamps Servers". . 2005-09-21. 2018-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-13.
- "Virtual worlds, real science: epidemiologists, social scientists flock to online world". . 2007-10-27. 2019-04-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-13.
- Lemos, Robert. "Digital plague hits online game World of Warcraft". Security Focus. 2005-09-27. 2019-11-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-13.
- "Looking Back... World of Warcraft". Computer and Video Games. 2005-01-04. 2014-02-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-13.
- Krotoski, Aleks. "Corrupted Blood: what the virus that took down World of Warcraft can tell us about coronavirus". BBC Science Focus. Immediate Media Company. March 31, 2020. April 29, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 16, 2021.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xarab qan insidenti ing Corrupted Blood incident ve ya World of Warcraft pandemiyasi 13 sentyabr 2005 ci ilde onlayn video oyununda baslayan virtual pandemiya Pandemiya Zul Qurub adli yeni basqinin ve Ruhsoyan Hakkar adli bosun oyuna gelmesinden son baslamisdir Hakkar onunla doyusen oyunculara Xarab qan adli yoluxucu ve oldurucu sehri tetbiq edirdi Oyundaki seherlerin birinde Xarab qan ucbatinda olmus yuzlerle oyuncu yerde uzanir Xarab qan effekti oyunda ancaq bir nece saniye cekmeli ve Zul Qurubun bolgesinde davam etmeli idi lakin proqramlasdirma diqqetsizliyi ucbatindan bu yoluxucu debaff butun dunyasinda oyuncular arasinda yayilmaga baslamis ve virtual pandemiyaya cevrilmisdir Xarab qan asagi seviyyeli oyunculari derhal oldurduyu ucun oyunun normal geympleyi deyismisdir Bele ki oyuncular infeksiyadan qorunmaq ucun oyuncularin kutlevi toplasdigi yerlerden uzaq durmaga baslamisdirlar Proqramlasdirma ve oyuncularin oyundaki seherleri terk etmelerine baxmayaraq pandemiya 1 ay davam etmisdir Nehayet tetbiq edilen yenilemelerden sonra pandemiya sona catmisdir Hadisenin sebeb oldugu veziyyet ve reaksiyalar epidemioloqlarin diqqetini celb etmis real heyatda bas vere bilecek mumkun pandemiyalar ucun arasdirma movzusu olmusdur TarixiPandemiya 13 sentyabr 2005 ci ilde baslayib Hemin gun Blizzard oyuna Zul Gurub adli yeni basqin elave etmisdi Basqinin son bosu Ruhsoyan Hakkar oyunculara Xarab qan adli yoluxucu debaff tedbiq ede bilirdi Oyuncu bu debaffin tesiri altinda iken hemin bolgede basqasina yoluxdura bilerdi Xarab qan asagi seviyyeli oyunculari saniyeler icerisinde oldururdu lakin yuksek seviyyeli oyuncular sag qalirdi Proqramslasdirma diqqetsizliyi ucbatindan oyuncularin oyunda saxladigi virtual ev heyvanlari da bu debaffa yoluxa bilirdi ve oyuncu heyvani buraxanda Xarab qan effektini itirmirdi Qeyri oyuncu personajlar da bu debaffa yoluxa bilirdiler ve oyunculara yoluxdura bilirdiler Neticede butun oyunda Xarab qan pandemiyasi baslamis seher kucelerinde yuzlerle oyuncu olmeye baslamisdir Oyunda olum daimi olmadigi ucun oyuncular oldukden sonra dirile bilirdiler lakin olmek oyuncu ucun serfeli deyildi Pandemiya boyunca oyunun normal geympleyi de pozulmusdur Oyundaki esas seherler bos qalmis oyuncular seherkenari yerlerde vaxt kecirmeye baslamisdirlar Oyuncularin reaksiyasi real dunyadaki davranislarla oxsarliq teskil etmisdir Sagaltma bacarigina malik oyuncular diger oyunculara konullu komek etmeye calismis asagi seviyyeli oyuncular infeksiyali yerlerden uzaq durmus bezi oyuncular ise Xarab qan i qesden yaymaga calismisdilar Blizzard pandemiyani dayandirmaq ucun virtual karantinalar tetbiq etmeye calissa da oyuncular coxu bunu ciddiye almadigi ucun ugursuz olmusdur Nehayet bir aydan sonra Blizzard serverlere sert resetler tetbiq ederek duzelisler etmeye mecbur olmusdur Pandemiya 8 oktyabr 2005 ci ilde basa catmisdir Blizzard oyundaki ev heyvanlarinin Xarab qan a yoluxmasinin qarsisini almisdir ReaksiyalarPandemiya baslayanda 2 milyon oyuncu terefinden oynanilirdi Evvelce bu pandemiyanin Blizzard terefinden qesden basladildigi guman edilirdi Blizzard forumlarinda bu hadisenin esl fantastik dunya hadisesi olmasi barede muzakireler getmisdir Insidentin baslamasindan sonra bir cox yeni oyuncu sirkete sikayet yazaraq oyunda derhal olduklerini bildirmisdiler Bezi oyuncular ise problem hell olunana qeder oyunu terk etmisdirler Pandemiyani qesden yaymaga calisan oyuncular ise World of Warcraft dunyasinin terroculari kimi tesvir edilmisdirler Insidentden sonra oyununun dizayneri qeyd etmisdir ki bu hadise real hadiselere esaslanan tedbirlerin oyuna elave edilmesi ucun onlara ilham vermisdir Oyunun musteqil tehlukesizlik meslehetcisi ise real heyatda oldugu kimi onlayn oyunlarda da gozlenilmez hadiseler bas vere bileceyini vurgulamisdir COVID 19 pandemiyasi ile muqayisesiEpidemioloqlar bu insidenti oyrenerek 2020 ci ilde baslayan COVID 19 pandemiyasi ile muqayiseler aparmis koronavirusun yayilmasini daha yaxsi basa dusmeye calismisdirlar IstinadlarElker Jhaan World of Warcraft experienced a pandemic in 2005 That experience may help coronavirus researchers Washington Post ingilis ISSN 0190 8286 2022 03 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 04 Ward Mark Deadly plague hits Warcraft world BBC 2005 09 22 2019 03 31 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 13 McNamara Tom World of Warcraft Gets Plagued IGN 2005 09 22 2019 04 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 13 In game disease spreads throughout the realm Marshall Andrew Online blood plague offers lessons for pandemics Reuters 2009 04 27 2019 04 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 13 Virtual game is a disease model BBC 2007 08 21 2009 01 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 13 An outbreak of a deadly disease in a virtual world can offer insights into real life epidemics scientists suggest Smith Tony World of Warcraft Plague Swamps Servers 2005 09 21 2018 10 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 13 Virtual worlds real science epidemiologists social scientists flock to online world 2007 10 27 2019 04 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 13 Lemos Robert Digital plague hits online game World of Warcraft Security Focus 2005 09 27 2019 11 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 13 Looking Back World of Warcraft Computer and Video Games 2005 01 04 2014 02 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 04 13 Krotoski Aleks Corrupted Blood what the virus that took down World of Warcraft can tell us about coronavirus BBC Science Focus Immediate Media Company March 31 2020 April 29 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi September 16 2021