Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lamiids, asteridlər kladına daxil olan geniş və müxtəlif bitki qrupudur. Bu klad, təxminən 40.000 növü əhatə edir və bu da bütün çiçəkli bitki növlərinin təxminən 15%-ni təşkil edir. Lamiidlər, ağaclar, kollar, otlar və üzüm bitkiləri də daxil olmaqla müxtəlif həyat formalarına malikdirlər.
Xüsusiyyətləri
Lamiidlər, bir sıra ortaq xüsusiyyətlərə malikdir:
Sympetalous corolla: Lamiidlərin əksəriyyəti, bitişik ləçəkli (sympetalous) çiçəklərə malikdir. Bu, ləçəklərin bir-birinə bitişərək boru və ya huni şəklində bir corrolla əmələ gətirməsidir.
Superior ovary: Lamiidlərin əksəriyyəti, üstün yumurtalıqlı (superior ovary) çiçəklərə malikdir. Bu, yumurtalığın digər çiçək hissələrinin (ləçəklər, kasa yarpaqları və erkəkciklər) üstündə yerləşməsidir.
Iridoid compounds: Lamiidlər, iridoid birləşmələri adlanan bir sıra ikincil metabolitlərə malikdir. Bu birləşmələr, bitkiləri ot yeyən heyvanlardan və zərərvericilərdən qorumağa kömək edir.
Təsnifatı
Lamiidlər, iki əsas qrupa ayrılır:
Basal lamiids: Bu qrup, Garryales, Gentianales, Lamiales, Solanales və Boraginales kimi sıraları əhatə edir.
Euasterids I: Bu qrup, daha çox tanınan lamiid fəsilələrini əhatə edir, o cümlədən:
- Lamiaceae (dodaqçiçəklilər)
- Oleaceae (zeytunkimilər)
- Plantaginaceae (bağayarpağıkimilər)
- Scrophulariaceae (sıracaotuçiçəklilər)
- Solanaceae (badımcançiçəklilər)
- Acanthaceae (akantkimilər)
- Bignoniaceae (bignoniyakimilər)
- Gesneriaceae (hesneriyakimilər)
- Verbenaceae (mineçiçəklilər)
Əhəmiyyəti
Lamiidlər, təbiət və insan həyatı üçün böyük əhəmiyyətə malikdir. Onlar qida mənbəyi (zeytun, susam, nanə, reyhan, lavanda və s.), dərman, ədviyyat, ətir, lif və digər məhsulların əsasını təşkil edir. Lamiidlər həmçinin ekosistemlərdə mühüm rol oynayır, fotosintez prosesi ilə oksigen istehsal edir, torpağın münbitliyini artırır və biomüxtəlifliyin qorunmasına kömək edir.
İstinadlar
- Refulio-Rodriguez, N.F.; Olmstead, R.G. "Phylogeny of Lamiidae". American Journal of Botany. 101 (2). 2014: 287–299. doi:10.3732/ajb.1300394.
- Judd, W. S.; Campbell, C. S.; Kellogg, E. A.; Stevens, P. F.; Donoghue, M. J. Plant Systematics: A Phylogenetic Approach. Sunderland, Massachusetts: Sinauer Associates. 2008. ISBN .
- Jensen, S. R. "Plant iridoids, their biosynthesis and distribution in angiosperms". Natural Product Reports. 27 (11). 2010: 1728–1754. doi:10.1039/c001215h. PMID 20657544.
- Heywood, V. H.; Brummitt, R. K.; Culham, A.; Seberg, O. Flowering Plant Families of the World. Richmond, Surrey: Kew Publishing. 2007. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lamiids asteridler kladina daxil olan genis ve muxtelif bitki qrupudur Bu klad texminen 40 000 novu ehate edir ve bu da butun cicekli bitki novlerinin texminen 15 ni teskil edir Lamiidler agaclar kollar otlar ve uzum bitkileri de daxil olmaqla muxtelif heyat formalarina malikdirler XususiyyetleriLamiidler bir sira ortaq xususiyyetlere malikdir Sympetalous corolla Lamiidlerin ekseriyyeti bitisik lecekli sympetalous ciceklere malikdir Bu leceklerin bir birine bitiserek boru ve ya huni seklinde bir corrolla emele getirmesidir Superior ovary Lamiidlerin ekseriyyeti ustun yumurtaliqli superior ovary ciceklere malikdir Bu yumurtaligin diger cicek hisselerinin lecekler kasa yarpaqlari ve erkekcikler ustunde yerlesmesidir Iridoid compounds Lamiidler iridoid birlesmeleri adlanan bir sira ikincil metabolitlere malikdir Bu birlesmeler bitkileri ot yeyen heyvanlardan ve zerervericilerden qorumaga komek edir TesnifatiLamiidler iki esas qrupa ayrilir Basal lamiids Bu qrup Garryales Gentianales Lamiales Solanales ve Boraginales kimi siralari ehate edir Euasterids I Bu qrup daha cox taninan lamiid fesilelerini ehate edir o cumleden Lamiaceae dodaqcicekliler Oleaceae zeytunkimiler Plantaginaceae bagayarpagikimiler Scrophulariaceae siracaotucicekliler Solanaceae badimcancicekliler Acanthaceae akantkimiler Bignoniaceae bignoniyakimiler Gesneriaceae hesneriyakimiler Verbenaceae minecicekliler EhemiyyetiLamiidler tebiet ve insan heyati ucun boyuk ehemiyyete malikdir Onlar qida menbeyi zeytun susam nane reyhan lavanda ve s derman edviyyat etir lif ve diger mehsullarin esasini teskil edir Lamiidler hemcinin ekosistemlerde muhum rol oynayir fotosintez prosesi ile oksigen istehsal edir torpagin munbitliyini artirir ve biomuxtelifliyin qorunmasina komek edir IstinadlarRefulio Rodriguez N F Olmstead R G Phylogeny of Lamiidae American Journal of Botany 101 2 2014 287 299 doi 10 3732 ajb 1300394 Judd W S Campbell C S Kellogg E A Stevens P F Donoghue M J Plant Systematics A Phylogenetic Approach Sunderland Massachusetts Sinauer Associates 2008 ISBN 978 0 87893 407 2 Jensen S R Plant iridoids their biosynthesis and distribution in angiosperms Natural Product Reports 27 11 2010 1728 1754 doi 10 1039 c001215h PMID 20657544 Heywood V H Brummitt R K Culham A Seberg O Flowering Plant Families of the World Richmond Surrey Kew Publishing 2007 ISBN 978 1 84246 165 5