Qabırğa qığırdaqları — qabırğaları irəli uzatmağa kömək edən və toraksın (döş qəfəsi) divarlarının elastikliyinə kömək edən hialin qığırdaq toxumaları. Qabırğa qığırdaqları yalnız qabırğaların ön uclarında yerləşir və medial uzanma təmin edir.
Qabırğa qığırdaqları | |
---|---|
| |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
1-12 qabırğaların fərqləri
İlk 7 cütü sternum (sinə sümüyü) ilə bağlıdır, sonrakı 3-ün hər biri qabaqki qabırğanın qığırdağının aşağı sərhədi ilə birləşdirilir, son 2-si qarın divarında bitən uclu ətraflara malikdir.
Qabırğalar kimi qabırğa qığırdaqları da uzunluğu, eni və istiqaməti ilə fərqlənir. Onların uzunluğu 1-7-yə qədər artır, sonra tədricən 12-yə qədər azalır.
Qabırğa qığırdaqlarının eni, eləcə də aralarındakı boşluqların eni birincidən sonuncuya qədər azalır. Qabırğa qığırdaqları qabırğalara yapışma yerlərində genişdirlər və bütün eni eyni olan ilk 2-si və kənarlarının təmasda olduğu yerlərdə böyüdülmüş 6-cı, 7-ci və 8-ci istisna olmaqla, döş sümüyü ətraflarına doğru daralır.
İstiqamətinə görə də fərqlənirlər: 1-si sternuma doğru bir qədər aşağı enir, 2-si üfüqi, 3-sü bir qədər yüksəlir, qalanları isə bucaq şəklindədir.
Strukturu
Hər bir qabırğa qığırdağının 2 səthi, 2 haşiyəsi və 2 ucu var.
Səthləri
Ön səth qabarıqdır, irəli və yuxarıya baxır: 1-si kostoklavikulyar bağa və körpücükaltı əzələyə yapışır. İlk 6 və ya 7 sternum uclarında, döş əzələsinin əsas əzələsinə qədərdir. Qalanları düz qarın əzələlərinin bəziləri ilə örtülmüş və qismən bağlidir.
Arxa səth konkavdır və geriyə və aşağıya doğru yönəlib. 1-si sternotiroideusa, 3-6-ya qədər olanlar transversus torasis əzələsinə və 6 və ya 7 aşağı olanlar transversus abdominis əzələsinə və diafraqmaya bağlanır.
Sərhədləri
İki sərhəddən yuxarı konkav, aşağısı qabarıqdır. Onlar daxili qabırğaarası boşluqlara bağlanmanı təmin edir: 6-cı fəqərənin yuxarı kənarı da döş əzələsinin əsas pektoral əzələsinə birləşir.
6-cı, 7-ci, 8-ci və 9-cu qığırdaqların aşağı kənarlarında ən çox gözə çarpan yerlərdə dabana bənzər çıxıntılar olur. Bu çıxıntılar müvafiq olaraq 7-ci, 8-ci, 9-cu və 10-cu qığırdaqların yuxarı sərhədlərindən kiçik çıxıntılar üzərində fasetlərlə ifadə olunan hamar, uzunsov üzlərə malikdir.
Qığırdaqlararası oynaqlar
Qığırdaqlararası oynaqlar qabırğaların qabırğa qığırdaqları arasında əmələ gələn oynaqlardır. 6-cı, 7-ci və 8-ci, bəzən isə 9-cu və 10-cu qabırğa qığırdaqlarının bitişik kənarları bir-biri ilə kiçik, hamar, uzunsov fasetlərlə birləşir.
Hər bir oynaq nazik oynaq kapsuluna bağlanır, sinovial membran örtülür və bir qığırdaqdan digərinə keçən bağ lifləri (qığırdaqlararası bağlar) ilə yanal və orta tərəfdən möhkəmlənir. Bəzən 5-ci qabırğa qığırdaqları, daha az 9-cu və 10-cu qığırdaqlar, kiçik oval tərəfləri olan bitişik qığırdaqlarla aşağı kənarları ilə birləşir. Daha az əlaqə bir neçə bağ lifləri ilə olur.
Aşağı və yuxarı üzvlərdə
Hər qığırdağın yan ucu mənsub olduğu qabırğanın sümük toxuması ilə davam edir. Birincinin medial ucu sinə sümüyü ilə davamlıdır. 6 sonrakı olanların medial uclarını yuvarlaqlaşdırır və döş sümüyünün yan kənarlarında dayaz boşluqlara daxil olur.
8-ci, 9-cu və 10-cu qabırğa qığırdaqlarının medial uclarının hər biri birbaşa yuxarıda yerləşən qığırdaqla birləşir.
11-ci və 12-ci olan qabırğa qığırdaqları sərbəstdir.
Klinik əhəmiyyəti
Yaşlı insanlarda, xüsusən də yaşı 50-dən yuxarı olan qadınlarda, qabırğa qığırdaqları səthi sümükləşməyə meyllidir.
Kostoxondrit və Titze sindromu qabırğa qığırdaqının iltihabına səbəb olur. Bu, sinə ağrısının ümumi səbəbidir.
Şiddətli travma qabırğa qığırdaqının qırılmasına səbəb ola bilər. Bu cür xəsarətlər çox vaxt rentgen müayinəsi zamanı diqqətdən kənarda qalır, lakin KT vasitəsi ilə diaqnoz qoyula bilər.
Cərrahiyyə adətən qabırğa qığırdaqını qabırğa və ya döş sümüyünün üzərinə düzəltmək üçün istifadə olunur.
Qabırğa qığırdaqları bədənin digər hissələrində bərpaedici kimi istifadə üçün yığıla bilər.Cərrahiyyə adətən ümumi anesteziya altında edilsə də, venadaxili sedasiv preparatlar da istifadə edilə bilər. Prosedur cüzi bir plevra yırtığı riski yarada bilər.
Əlavə şəkillər
- Qabırğa qığırdaqlarının vəziyyəti (qırmızı rənglə göstərilir). Animasiya.
- Torakal sümüyünün və qabırğa qığırdaqlarının ön səthi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Dai, Meilu; Sui, Baiyan; Hua, Yujie; Zhang, Yiqing; Bao, Bingkun; Lin, Qiuning; Liu, Xin; Zhu, Linyong; Sun, Jiao. "A well defect-suitable and high-strength biomimetic squid type II gelatin hydrogel promoted in situ costal cartilage regeneration via dynamic immunomodulation and direct induction manners". Biomaterials (ingilis). 240. 2020-05-01: 119841. doi:10.1016/j.biomaterials.2020.119841. ISSN 0142-9612. PMID 32088411 (#bad_pmid).
- Drake, Richard L. Gray's anatomy for students. Vogl, Wayne., Mitchell, Adam W. M., Gray, Henry, 1825-1861. Philadelphia: Elsevier/Churchill Livingstone. 2005. ISBN . OCLC 55139039. 2020-11-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-09.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-10.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-09.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-10-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-09.
- https://my.clevelandclinic.org/health/body/25002-synovial-membrane
- Stewart, John Harlan; Mccormick, William F. "A Sex- and Age-limited Ossification Pattern in Human Costal Cartilages". American Journal of Clinical Pathology. 81 (6). 1984-06-01: 765–769. doi:10.1093/ajcp/81.6.765. ISSN 0002-9173. PMID 6731353.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-09.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-10-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-09.
- Stochkendahl, Mette Jensen; Christensen, Henrik Wulff. "Chest Pain in Focal Musculoskeletal Disorders". Medical Clinics of North America. Chest Pain (ingilis). 94 (2). 2010-03-01: 259–273. doi:10.1016/j.mcna.2010.01.007. ISSN 0025-7125. PMID 20380955.
- Proulx, Anne M.; Zryd, Teresa W. "Costochondritis: Diagnosis and Treatment". American Family Physician. 80 (6). 2009-09-15: 617–620. ISSN 0002-838X. PMID 19817327. 2020-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-09.
- Sollender, Grace E.; White, Thomas W.; Pieracci, Fredric M. "Fracture of the Costal Cartilage: Presentation, Diagnosis, and Management". The Annals of Thoracic Surgery. 107 (4). April 2019: e267–e268. doi:10.1016/j.athoracsur.2018.08.076. ISSN 0003-4975. PMID 30359588.
- Arnaoutakis, Demetri; Samra, Sheena; Choroomi, Sim; Frankel, Andrew. "Experience harvesting costal cartilage under IV sedation". American Journal of Otolaryngology (ingilis). 41 (4). 2020-07-01: 102511. doi:10.1016/j.amjoto.2020.102511. ISSN 0196-0709. PMID 32402691 (#bad_pmid).
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qabirga qigirdaqlari qabirgalari ireli uzatmaga komek eden ve toraksin dos qefesi divarlarinin elastikliyine komek eden hialin qigirdaq toxumalari Qabirga qigirdaqlari yalniz qabirgalarin on uclarinda yerlesir ve medial uzanma temin edir Qabirga qigirdaqlariQabirga qigirdaqlarinin veziyyeti qirmizi rengle gosterilir Sternokostal ve interxondral artikulyasiyalar On gorunus Vikianbarda elaqeli mediafayllar1 12 qabirgalarin ferqleriIlk 7 cutu sternum sine sumuyu ile baglidir sonraki 3 un her biri qabaqki qabirganin qigirdaginin asagi serhedi ile birlesdirilir son 2 si qarin divarinda biten uclu etraflara malikdir Qabirgalar kimi qabirga qigirdaqlari da uzunlugu eni ve istiqameti ile ferqlenir Onlarin uzunlugu 1 7 ye qeder artir sonra tedricen 12 ye qeder azalir Qabirga qigirdaqlarinin eni elece de aralarindaki bosluqlarin eni birinciden sonuncuya qeder azalir Qabirga qigirdaqlari qabirgalara yapisma yerlerinde genisdirler ve butun eni eyni olan ilk 2 si ve kenarlarinin temasda oldugu yerlerde boyudulmus 6 ci 7 ci ve 8 ci istisna olmaqla dos sumuyu etraflarina dogru daralir Istiqametine gore de ferqlenirler 1 si sternuma dogru bir qeder asagi enir 2 si ufuqi 3 su bir qeder yukselir qalanlari ise bucaq seklindedir StrukturuHer bir qabirga qigirdaginin 2 sethi 2 hasiyesi ve 2 ucu var Sethleri On seth qabariqdir ireli ve yuxariya baxir 1 si kostoklavikulyar baga ve korpucukalti ezeleye yapisir Ilk 6 ve ya 7 sternum uclarinda dos ezelesinin esas ezelesine qederdir Qalanlari duz qarin ezelelerinin bezileri ile ortulmus ve qismen baglidir Arxa seth konkavdir ve geriye ve asagiya dogru yonelib 1 si sternotiroideusa 3 6 ya qeder olanlar transversus torasis ezelesine ve 6 ve ya 7 asagi olanlar transversus abdominis ezelesine ve diafraqmaya baglanir Serhedleri Iki serhedden yuxari konkav asagisi qabariqdir Onlar daxili qabirgaarasi bosluqlara baglanmani temin edir 6 ci feqerenin yuxari kenari da dos ezelesinin esas pektoral ezelesine birlesir 6 ci 7 ci 8 ci ve 9 cu qigirdaqlarin asagi kenarlarinda en cox goze carpan yerlerde dabana benzer cixintilar olur Bu cixintilar muvafiq olaraq 7 ci 8 ci 9 cu ve 10 cu qigirdaqlarin yuxari serhedlerinden kicik cixintilar uzerinde fasetlerle ifade olunan hamar uzunsov uzlere malikdir Qigirdaqlararasi oynaqlar Qigirdaqlararasi oynaqlar qabirgalarin qabirga qigirdaqlari arasinda emele gelen oynaqlardir 6 ci 7 ci ve 8 ci bezen ise 9 cu ve 10 cu qabirga qigirdaqlarinin bitisik kenarlari bir biri ile kicik hamar uzunsov fasetlerle birlesir Her bir oynaq nazik oynaq kapsuluna baglanir sinovial membran ortulur ve bir qigirdaqdan digerine kecen bag lifleri qigirdaqlararasi baglar ile yanal ve orta terefden mohkemlenir Bezen 5 ci qabirga qigirdaqlari daha az 9 cu ve 10 cu qigirdaqlar kicik oval terefleri olan bitisik qigirdaqlarla asagi kenarlari ile birlesir Daha az elaqe bir nece bag lifleri ile olur Asagi ve yuxari uzvlerde Her qigirdagin yan ucu mensub oldugu qabirganin sumuk toxumasi ile davam edir Birincinin medial ucu sine sumuyu ile davamlidir 6 sonraki olanlarin medial uclarini yuvarlaqlasdirir ve dos sumuyunun yan kenarlarinda dayaz bosluqlara daxil olur 8 ci 9 cu ve 10 cu qabirga qigirdaqlarinin medial uclarinin her biri birbasa yuxarida yerlesen qigirdaqla birlesir 11 ci ve 12 ci olan qabirga qigirdaqlari serbestdir Klinik ehemiyyetiYasli insanlarda xususen de yasi 50 den yuxari olan qadinlarda qabirga qigirdaqlari sethi sumuklesmeye meyllidir Kostoxondrit ve Titze sindromu qabirga qigirdaqinin iltihabina sebeb olur Bu sine agrisinin umumi sebebidir Siddetli travma qabirga qigirdaqinin qirilmasina sebeb ola biler Bu cur xesaretler cox vaxt rentgen muayinesi zamani diqqetden kenarda qalir lakin KT vasitesi ile diaqnoz qoyula biler Cerrahiyye adeten qabirga qigirdaqini qabirga ve ya dos sumuyunun uzerine duzeltmek ucun istifade olunur Qabirga qigirdaqlari bedenin diger hisselerinde berpaedici kimi istifade ucun yigila biler Cerrahiyye adeten umumi anesteziya altinda edilse de venadaxili sedasiv preparatlar da istifade edile biler Prosedur cuzi bir plevra yirtigi riski yarada biler Elave sekillerQabirga qigirdaqlarinin veziyyeti qirmizi rengle gosterilir Animasiya Torakal sumuyunun ve qabirga qigirdaqlarinin on sethi Hemcinin baxQabirga sumuyuIstinadlarDai Meilu Sui Baiyan Hua Yujie Zhang Yiqing Bao Bingkun Lin Qiuning Liu Xin Zhu Linyong Sun Jiao A well defect suitable and high strength biomimetic squid type II gelatin hydrogel promoted in situ costal cartilage regeneration via dynamic immunomodulation and direct induction manners Biomaterials ingilis 240 2020 05 01 119841 doi 10 1016 j biomaterials 2020 119841 ISSN 0142 9612 PMID 32088411 bad pmid Drake Richard L Gray s anatomy for students Vogl Wayne Mitchell Adam W M Gray Henry 1825 1861 Philadelphia Elsevier Churchill Livingstone 2005 ISBN 0 443 06612 4 OCLC 55139039 2020 11 16 tarixinde Istifade tarixi 2023 10 09 Arxivlenmis suret 2023 06 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 10 10 Arxivlenmis suret 2023 06 12 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 10 09 Arxivlenmis suret 2023 10 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 10 09 https my clevelandclinic org health body 25002 synovial membrane Stewart John Harlan Mccormick William F A Sex and Age limited Ossification Pattern in Human Costal Cartilages American Journal of Clinical Pathology 81 6 1984 06 01 765 769 doi 10 1093 ajcp 81 6 765 ISSN 0002 9173 PMID 6731353 Arxivlenmis suret 2023 06 30 tarixinde Istifade tarixi 2023 10 09 Arxivlenmis suret 2023 10 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 10 09 Stochkendahl Mette Jensen Christensen Henrik Wulff Chest Pain in Focal Musculoskeletal Disorders Medical Clinics of North America Chest Pain ingilis 94 2 2010 03 01 259 273 doi 10 1016 j mcna 2010 01 007 ISSN 0025 7125 PMID 20380955 Proulx Anne M Zryd Teresa W Costochondritis Diagnosis and Treatment American Family Physician 80 6 2009 09 15 617 620 ISSN 0002 838X PMID 19817327 2020 12 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 10 09 Sollender Grace E White Thomas W Pieracci Fredric M Fracture of the Costal Cartilage Presentation Diagnosis and Management The Annals of Thoracic Surgery 107 4 April 2019 e267 e268 doi 10 1016 j athoracsur 2018 08 076 ISSN 0003 4975 PMID 30359588 Arnaoutakis Demetri Samra Sheena Choroomi Sim Frankel Andrew Experience harvesting costal cartilage under IV sedation American Journal of Otolaryngology ingilis 41 4 2020 07 01 102511 doi 10 1016 j amjoto 2020 102511 ISSN 0196 0709 PMID 32402691 bad pmid Xarici kecidlerVikianbarda Qabirga qigirdaqlari ile elaqeli mediafayllar var