Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Polysporangiophytes (yun. πολύς, polýs — çox, σπόρος, spóros — toxum, ἀγγεῖον, angeîon — boru, φυτόν, phytón — bitki) və ya çoxsporlu bitkilər — sporofitinin quruluşunun mürəkkəbləşməsi (sporofitdə çoxsaylı sporangi və apikal meristemlərin əmələ gəlməsi) ilə səciyyələnən damarlı bitkilər qrupu.
Təsnifatı
Polysporangiophytes qrupuna aşağıdakı şöbələr daxildir:
- Qıjıkimilər (Lycopodiophyta)
- Qatırquyruğukimilər (Equisetophyta)
- Polypodiopsida
- Toxumlu bitkilər (Spermatophyta)
Xüsusiyyətləri
Polysporangiophytes qrupunun əsas xüsusiyyətləri aşağıdakılardır:
- Sporofit nəslinin üstünlük təşkil etməsi. Gametofit nəsli kiçilir və sporofitdən asılı vəziyyətə düşür.
- Sporofitin quruluşunun mürəkkəbləşməsi. Sporofitdə çoxsaylı sporangi və apikal meristemlər əmələ gəlir.
- Damar sisteminin inkişaf etməsi. Ksilem və floema adlanan iki növ damar toxuması əmələ gəlir. Ksilem suyu və mineral maddələri köklərdən yarpaqlara daşıyır, floema isə fotosintez məhsullarını yarpaqlardan bitkinin digər hissələrinə nəql edir.
- Yarpaqların əmələ gəlməsi. Yarpaqlar fotosintez prosesini həyata keçirən əsas orqandır.
- Kök sisteminin inkişaf etməsi. Kök sistemi bitkini torpağa bağlayır, su və mineral maddələrin udulmasını təmin edir.
Mənşəyi və təkamülü
Polysporangiophytes qrupunun mənşəyi Silur dövrünə təsadüf edir. Bu qrupun ən qədim nümayəndələri Rhyniophyta şöbəsinə aiddir. Rhyniophyta bitkiləri kiçik, gövdəsiz bitkilər idi. Onların sporofitləri dixotomik budaqlanırdı və sporangiləri budaqların ucunda yerləşirdi.
Devon dövründə Polysporangiophytes qrupu sürətlə təkamül etmiş və müxtəlif formalar əmələ gətirmişdir. Bu dövrdə qıjıkimilər, qatırquyruğukimilər və ilk toxumlu bitkilər meydana gəlmişdir.
Əhəmiyyəti
Polysporangiophytes qrupu təbiətdə və insan həyatında mühüm rol oynayır. Bu qrupun nümayəndələri fotosintez prosesi vasitəsilə oksigen istehsal edir, qida zəncirinin əsasını təşkil edir, torpağın əmələ gəlməsində və su dövranında iştirak edir.
Polysporangiophytes qrupunun nümayəndələri insan tərəfindən qida, dərman, lif və yanacaq kimi istifadə olunur.
İstinadlar
- Kenrick, Paul; Crane, Peter R. (1997). The Origin and Early Diversification of Land Plants: A Cladistic Study. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press. .
- Stewart, Wilson N.; Rothwell, Gar W. (1993). Paleobotany and the Evolution of Plants (2nd ed.). Cambridge: Cambridge University Press. .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Polysporangiophytes yun polys polys cox sporos sporos toxum ἀggeῖon angeion boru fyton phyton bitki ve ya coxsporlu bitkiler sporofitinin qurulusunun murekkeblesmesi sporofitde coxsayli sporangi ve apikal meristemlerin emele gelmesi ile seciyyelenen damarli bitkiler qrupu TesnifatiPolysporangiophytes qrupuna asagidaki sobeler daxildir Qijikimiler Lycopodiophyta Qatirquyrugukimiler Equisetophyta Polypodiopsida Toxumlu bitkiler Spermatophyta XususiyyetleriPolysporangiophytes qrupunun esas xususiyyetleri asagidakilardir Sporofit neslinin ustunluk teskil etmesi Gametofit nesli kicilir ve sporofitden asili veziyyete dusur Sporofitin qurulusunun murekkeblesmesi Sporofitde coxsayli sporangi ve apikal meristemler emele gelir Damar sisteminin inkisaf etmesi Ksilem ve floema adlanan iki nov damar toxumasi emele gelir Ksilem suyu ve mineral maddeleri koklerden yarpaqlara dasiyir floema ise fotosintez mehsullarini yarpaqlardan bitkinin diger hisselerine neql edir Yarpaqlarin emele gelmesi Yarpaqlar fotosintez prosesini heyata keciren esas orqandir Kok sisteminin inkisaf etmesi Kok sistemi bitkini torpaga baglayir su ve mineral maddelerin udulmasini temin edir Menseyi ve tekamuluPolysporangiophytes qrupunun menseyi Silur dovrune tesaduf edir Bu qrupun en qedim numayendeleri Rhyniophyta sobesine aiddir Rhyniophyta bitkileri kicik govdesiz bitkiler idi Onlarin sporofitleri dixotomik budaqlanirdi ve sporangileri budaqlarin ucunda yerlesirdi Devon dovrunde Polysporangiophytes qrupu suretle tekamul etmis ve muxtelif formalar emele getirmisdir Bu dovrde qijikimiler qatirquyrugukimiler ve ilk toxumlu bitkiler meydana gelmisdir EhemiyyetiPolysporangiophytes qrupu tebietde ve insan heyatinda muhum rol oynayir Bu qrupun numayendeleri fotosintez prosesi vasitesile oksigen istehsal edir qida zencirinin esasini teskil edir torpagin emele gelmesinde ve su dovraninda istirak edir Polysporangiophytes qrupunun numayendeleri insan terefinden qida derman lif ve yanacaq kimi istifade olunur IstinadlarKenrick Paul Crane Peter R 1997 The Origin and Early Diversification of Land Plants A Cladistic Study Washington D C Smithsonian Institution Press ISBN 1 56098 730 8 Stewart Wilson N Rothwell Gar W 1993 Paleobotany and the Evolution of Plants 2nd ed Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 38294 7