Mancuriya cökəsi (lat. Tilia mandshurica) — bitkilər aləminin əməköməciçiçəklilər dəstəsinin əməköməcikimilər fəsiləsinin cökə cinsinə aid bitki növü.
Mancuriya cökəsi | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Mancuriya cökəsi | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Təbii yayılması
Rusiya, Çin və Koreyada yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 15(20) m-dək, sıx, enli çətili ağacdır. Zoğlarısarımtıl-yaşıl, tumurcuqları sarımtıl-qonur ulduzvaridir və sadə tükcüklərlə sıx örtülmüşdür. Yarpaq saplaqları yarpaq ayasından iki dəfə qısa, tükcüklü,uzunluğu 4-5 sm-dir, güclü zoğlarda yerləşir. Meyvə verən zoğların yarpaqları yumru və ya enli yumurtavari, uzunluğu və eni 6(8)-1(12) sm, ucu biz, simmetrik, dişli, möhkəm, üstü parlaq,yaşıl, çılpaq və ya az tükcüklü, alt tərəfi ulduzvarı tükcüklü, damarcıqları 6-10 ədəd; steril zoğların yarpaqlarının uzunluğu və eni 20-30 sm-dək, dişlidir. Çiçək altlığının uzunluğu 7-9 (12) sm, eni (1,3) 1,5-2,5 (3) sm-dir, aşağı hissəsi bir az yumru, tükcüklüdür. Çiçək qrupu sallaq, 5 (10) — 12 (15) çiçəkli; çiçək saplağı ağ, ulduzvari və sadə tükcüklüdür. Çiçəklərin diametri 10–12 mm-dir. Meyvələri şarşəkilli və ya uzunsov formalı, 8–11 mm, möhkəm, oduncaqlı, sıx tükcüklü və qabıqlıdır. Sentyabrda meyvə verir.
Ekologiyası
Çay vadilərində və dağ yamaclarında bitir.
Azərbaycanda yayılması
Respublikamızda bəzi rayonlarda mədəni şəraitdə rast gəlinir.
İstifadəsi
Balverən bitkidir; sallaq çiçək qruplarına görə nektar yağışla yuyulmur və arılar hətta yağış vaxtı onu götürür. İri yarpaqları, gümüşü – keçəli hissələrinə görə qiymətli,dekorativ bitkidir. Oduncağı müxtəlif əşyaların düzəldilməsində istifadə olunur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mancuriya cokesi lat Tilia mandshurica bitkiler aleminin emekomecicicekliler destesinin emekomecikimiler fesilesinin coke cinsine aid bitki novu Mancuriya cokesiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste EmekomeciciceklilerFesile EmekomecikimilerYarimfesile Cins CokeNov Mancuriya cokesiBeynelxalq elmi adiTilia mandshurica Rupr amp Maxim Sekil axtarisiNCBI 210368EOL 2889399Tebii yayilmasiRusiya Cin ve Koreyada yayilmisdir Botaniki tesviriHundurluyu 15 20 m dek six enli cetili agacdir Zoglarisarimtil yasil tumurcuqlari sarimtil qonur ulduzvaridir ve sade tukcuklerle six ortulmusdur Yarpaq saplaqlari yarpaq ayasindan iki defe qisa tukcuklu uzunlugu 4 5 sm dir guclu zoglarda yerlesir Meyve veren zoglarin yarpaqlari yumru ve ya enli yumurtavari uzunlugu ve eni 6 8 1 12 sm ucu biz simmetrik disli mohkem ustu parlaq yasil cilpaq ve ya az tukcuklu alt terefi ulduzvari tukcuklu damarciqlari 6 10 eded steril zoglarin yarpaqlarinin uzunlugu ve eni 20 30 sm dek dislidir Cicek altliginin uzunlugu 7 9 12 sm eni 1 3 1 5 2 5 3 sm dir asagi hissesi bir az yumru tukcukludur Cicek qrupu sallaq 5 10 12 15 cicekli cicek saplagi ag ulduzvari ve sade tukcukludur Ciceklerin diametri 10 12 mm dir Meyveleri sarsekilli ve ya uzunsov formali 8 11 mm mohkem oduncaqli six tukcuklu ve qabiqlidir Sentyabrda meyve verir EkologiyasiCay vadilerinde ve dag yamaclarinda bitir Azerbaycanda yayilmasiRespublikamizda bezi rayonlarda medeni seraitde rast gelinir IstifadesiBalveren bitkidir sallaq cicek qruplarina gore nektar yagisla yuyulmur ve arilar hetta yagis vaxti onu goturur Iri yarpaqlari gumusu keceli hisselerine gore qiymetli dekorativ bitkidir Oduncagi muxtelif esyalarin duzeldilmesinde istifade olunur IstinadlarHemcinin bax