Tatar doqquzdonu (lat. Lonicera tatarica) — bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin doqquzdonkimilər fəsiləsinin doqquzdon cinsinə aid bitki növü.
Tatar doqquzdonu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Tatar doqquzdonu | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması
Cənubi Sibirdə, Orta Asiya dağlarında, Tyan-Şanda, Altada bitir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 1,5-2,5 m-ə qədər olan koldur. Gövdəsinin qabığı bozumtul rəngdə olub, tədricən soyulur. Cavan zoğları hamar, sarımtıl-qonur rənglidir, zoğun ucunda yumurtavari, qarşı-qarşıya yerləşmiş tumurcuqları olur. Yarpaqları 6 sm uzunluqda və 3 sm enində olmaqla yumurtavarı və ya neştərvarı formalıdır, ucdan sivriləşmiş, bəzi hallarda iridir, yarpaq qoltuğunda cüt-cüt yerləşir, ləçəkləri ağ və ya tünd çəhrayı rənglidir. Meyvəsi 7 mm diametrində, qırmızı və ya sarımtıl rəngli, kürəvidir, avqust ayında yetişir, acıdır, yeyilmir, budaqlar üzərində cüt-cüt sərbəst və ya azacıq bitişik halda olur.
Ekologiyası
Təbii halda meşə-çöl zonasında, çay vadilərində, qayalarda, meşə yaruslarında kölgəli ərazilərdə bitir.
Azərbaycanda yayılması
Böyük Qafqazda, Kür-Araz ovalığında və Cənub böıgəsində rast gəlinir.
İstifadəsi
Tək və qrup əkinlərində istifadə üçün yararlıdır.Ətirli çiçəyi, sıx, tünd-yaşıl çətiri bitkiyə çox dekorativ görkəm verir. Qabığında alkoloidlər, kumarin, saponin, flavonid, kömür, çiçəklərində isə şəkər, qlükoza, fruktoza vardır ki, müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilir.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 173.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tatar doqquzdonu lat Lonicera tatarica bitkiler aleminin fircaotucicekliler destesinin doqquzdonkimiler fesilesinin doqquzdon cinsine aid bitki novu Tatar doqquzdonuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste FircaotuciceklilerFesile DoqquzdonkimilerYarimfesile Cins DoqquzdonNov Tatar doqquzdonuBeynelxalq elmi adiLonicera tatarica L 1753Sekil axtarisiITIS 35306NCBI 447676EOL 488739Tebii yayilmasiCenubi Sibirde Orta Asiya daglarinda Tyan Sanda Altada bitir Botaniki tesviriHundurluyu 1 5 2 5 m e qeder olan koldur Govdesinin qabigi bozumtul rengde olub tedricen soyulur Cavan zoglari hamar sarimtil qonur renglidir zogun ucunda yumurtavari qarsi qarsiya yerlesmis tumurcuqlari olur Yarpaqlari 6 sm uzunluqda ve 3 sm eninde olmaqla yumurtavari ve ya nestervari formalidir ucdan sivrilesmis bezi hallarda iridir yarpaq qoltugunda cut cut yerlesir lecekleri ag ve ya tund cehrayi renglidir Meyvesi 7 mm diametrinde qirmizi ve ya sarimtil rengli kurevidir avqust ayinda yetisir acidir yeyilmir budaqlar uzerinde cut cut serbest ve ya azaciq bitisik halda olur EkologiyasiTebii halda mese col zonasinda cay vadilerinde qayalarda mese yaruslarinda kolgeli erazilerde bitir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk Qafqazda Kur Araz ovaliginda ve Cenub boigesinde rast gelinir IstifadesiTek ve qrup ekinlerinde istifade ucun yararlidir Etirli ciceyi six tund yasil cetiri bitkiye cox dekorativ gorkem verir Qabiginda alkoloidler kumarin saponin flavonid komur ciceklerinde ise seker qlukoza fruktoza vardir ki muxtelif xesteliklerin mualicesinde istifade edilir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 173 Hemcinin bax