Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cahangir bəy Şıxməmmədbəyov (1898-?) — Tiflis Kommersiya məktəbinin məzunu, pedaqoq.
| Cahangir bəy Şıxməmmədbəyov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bum, Qəbələ |
| Fəaliyyəti | pedaqoq |
Həyatı
Cahangir Şıxməmmədbəyov 1898-ci ildə Qutqaşen rayonunun Bum kəndində ziyali ailəsində dünyaya göz açmışdır. İlk təhsilini Bum məktəbində almışdır. Bum məktəbi "rus-tatar" məktəbi olub təhsil müddəti 5 il idi. Məktəbi 1911-ci ildə qurtaran gənc Cahangir həmin ildə Tiflis şəhərinə getmiş və orda "Коммерские училише"də oxumuş, 1916-cı ildə Nuxa gimnaziyasına dəyişmiş, 1919-cu ildə gimnaziyani başa vuraraq Bakıya qayıtmışdır. Bir müddət dəmir yol stansiyasında dispetçer işləmiş və 1922-1925-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunda (indiki ADPU) oxumuşdur. Təhsil illərində Bakı şəhərindəki 6, 29 və 19 №-li məktəblərdə işləyən Cahangir Şıxməmmədbəyov 1925-ci ildə ali məktəbi bitirdikdən sonra müəllim Rza Talıblının məsləhəti ilə Türkmənistana getmişdir. Cahangir müəllim onunla bərabər Türkmənistana gəlmiş Əli Axundovla birgə Aşqabad pedaqoji texnikumunun, ikiillik qızlar üçün texnikumun və Türkmənistan Partiya Məktəbinin açılışında yaxından iştirak etmiş və həmin təhsil ocaqlarında işləmişlər. Əslində onlar Türkmənistanın ilk ali təhsilli müəəllimləri olmuşlar.
Türkmənistan təhsili kənardan gələrək burada ziyalıları birləşdirmiş və onlar respublikanın maarif həyatının canlanmasında əsas qüvvəyə çevrilmişdir. Onların sırasında Qori Müəllimlər Seminariyasını qurtarıb burada "rus-tatar" məktəbi açaraq işləyən Əkbər bəy Tahirov, Aşqabadda, Mərvdə, Kaakada, Bayramalıda, Çərcoda işləyən qocaman Azərbaycanlı müəllimlər , , (İrəvan seminariyasını qurtarmışlar) , , Qəzənfər Səmədov, Həsən Ədilzadə və başqaları var idi. Cahangir müəllimdən sonra buraya Abdulla Əfəndiyev, Əlosman Qədirbəyov, Sürəyya Əfəndizadə, Zülqədər Zülfüqarov, Pənah Şıxməmmədbəyov, Fərrux Məmmədov, Abduləli Səmədov və başqaları gəlmişlər.
1926-ci ildə Türkmənistan Maarif Nazirliyi tərəfindən Aşqabad, Mərv, Çərco və Daşauzda müəllimlər kursları açılır. Cahangir müəllim xatirələrində göstərir ki, "…Daşauz şəhərində açılan kursda oxumağa heç bir tələbə gəlmirdi. Səbəb isə Cünayüt xan adlı bir basmaçının Xivə xan və onun ailəsini öldürüb özünü xan elan etməsi idi. Mən heç nədən çəkinmədən Daşauz kursuna getməyə razılıq verdim. Burada birinci dəfə olaraq 120 nəfərdən ibarət müəllim hazırlayan kursu təşkil etdim. Kursda dərs deyənlər vilayətin işçiləri idi. Tələbələr isə ərəbcə azsavadlı olan adamlar və mollalar idi".
Cahangir Şıxməmmədbəyov Türkmənistanda işləyən vaxt türkmən dilində tam orta məktəb yox idi. Buranın ilk maarif ocağı direktoru azərbaycanlı Mahmud Mərcanov olan Aşqabad Pedaqoji Texnikumu idi. Texnikumda , Abdulla Əfəndiyev, Şövqi Bekturə, Məmməd Əkbərov, Əli Axundov, Cahangir Şıxməmmədbəyov, Salman Məlik-Yeqanov, Əmin bəy Əliyev və başqaları işləyirdilər. Sonralar çelekentli Məhəmməd Geldiyev türkmən dilinin əlifbasını və birinci dərsliyini hazırladı. Məktəbdə türkmən dilində dərs demək üçün Kaaka qəsəbəsindən Brunov, Şəmsəddin Kərimli və Kərbabayev dəvət olunmuşdular.
Cahangir Şıxməmmədbəyov xatirilərində Azərbaycan ziyalılarından Əmin bəy Əliyev haqqında ayrıca bəhs edir. Ə. Əliyev Kaaka stansiyasında ilk məktəb təşkil etmiş, ilk türkmən-rus lüğətini hazırlamışdır.
Türkmənistanda işləyən Azərbaycan ziyalılarından biri də qazaxlı Həsən bəy Əfəndiyev olmuşdur.
Cahangir Şıxməmmədbəyov 1929-cu ildə Qırğızıstana gedərək Oş-Cəlalabad Pedaqoji Texnikumunda işləmiş, orada fəaliyyət göstərən azərbaycanlı Xəbirə xanım İsmayılova, Əliosman Qədimbəyov, Veysəl Mustafayev, Əli Mahmudovla tanış olmuşdur.
Qırğızıstanda bir il işlədikdən sonra Cahangir Şıxməmmədbəyov Daşkəndə getmiş, orada Asiya Pambıqçılıq və Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda işləməyə başlamışdır. Daşkənddə işləyən azərbaycanlı müəllimlər: Maqsud Şeyxzadə, Əhməd Süleymanov, Əhməd Əhmədli, Əli Məmmədov, Paşa Qəniyev, Əbdüləli Səmədov, Niyazi Səmədov, Fərrux Məmmədov, Vəsilə Mahmudova ilə tanışlıq onun həyatında dərin iz buraxmışdır.
Cahangir Şıxməmmədbəyov Daşkənddə 1933-cü ilə qədər işləyir, 1933-cü ildə Moskvaya aspiranturaya oxumağa gedir. 1933-1936-cı illərə qədər Moskvada təhsil alaraq Səmərqəndə, Kuybişev adına Xalq Təsərrüfatı İnstitutuna qayıdır. 1938-ci ilə qədər Səmərqənddə işləyən Cahangir Şıxməmmədbəyov Bakıya qayıdır, Xalq Təsərrüfatı İnstitutu və Dövlət Universitetində dosent vəzifəsində vəzifəsində fəaliyyətini davam etdirir.
Müharibənin başlanması təhsil sahəsinə də təsir edir. Cahangir Şıxməmmədbəyov hərbi xidmətə çağrılır, lakin 1940-ci ildə Gürcüstanın Adıgün rayonunda əsgərlikdən azad olunur, orada qalıb Adıgün, Azxur kəndində və Laqadex rayonunun Qabal kəndində direktor işləyir.
Cahangir Şıxməmmədbəyovun müharibədən sonrakı həyatı Gəncə və Bakı ilə bağlıdır. 1945-1947-ci illərdə Kirovabadda (indiki Gəncədə) Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda, 1947-1951-ci illərdə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunda işləyir.
Cahangir Şıxməmmədbəyov 1951-1959-cu illərdə yenidən Daşkənddə fəaliyyət göstərir, 1963-cü ildə təqaüdə çıxır.
Mənbə
İstinadlar
- inventar № 1162, C. Şıxməmmədbəyovun Hacallı məktəbi haqqında xatirələri
- inventar № 1162, C. Şıxməmmədbəyovun Hacallı məktəbi haqqında xatirələri, səh.
- inventar № 1162, C. Şıxməmmədbəyovun xatirələri.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cahangir bey Sixmemmedbeyov 1898 Tiflis Kommersiya mektebinin mezunu pedaqoq Cahangir bey SixmemmedbeyovDogum tarixi 1898Dogum yeri Bum QebeleFealiyyeti pedaqoqHeyatiCahangir Sixmemmedbeyov 1898 ci ilde Qutqasen rayonunun Bum kendinde ziyali ailesinde dunyaya goz acmisdir Ilk tehsilini Bum mektebinde almisdir Bum mektebi rus tatar mektebi olub tehsil muddeti 5 il idi Mektebi 1911 ci ilde qurtaran genc Cahangir hemin ilde Tiflis seherine getmis ve orda Kommerskie uchilishe de oxumus 1916 ci ilde Nuxa gimnaziyasina deyismis 1919 cu ilde gimnaziyani basa vuraraq Bakiya qayitmisdir Bir muddet demir yol stansiyasinda dispetcer islemis ve 1922 1925 ci illerde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutunda indiki ADPU oxumusdur Tehsil illerinde Baki seherindeki 6 29 ve 19 li mekteblerde isleyen Cahangir Sixmemmedbeyov 1925 ci ilde ali mektebi bitirdikden sonra muellim Rza Taliblinin mesleheti ile Turkmenistana getmisdir Cahangir muellim onunla beraber Turkmenistana gelmis Eli Axundovla birge Asqabad pedaqoji texnikumunun ikiillik qizlar ucun texnikumun ve Turkmenistan Partiya Mektebinin acilisinda yaxindan istirak etmis ve hemin tehsil ocaqlarinda islemisler Eslinde onlar Turkmenistanin ilk ali tehsilli mueellimleri olmuslar Turkmenistan tehsili kenardan gelerek burada ziyalilari birlesdirmis ve onlar respublikanin maarif heyatinin canlanmasinda esas quvveye cevrilmisdir Onlarin sirasinda Qori Muellimler Seminariyasini qurtarib burada rus tatar mektebi acaraq isleyen Ekber bey Tahirov Asqabadda Mervde Kaakada Bayramalida Cercoda isleyen qocaman Azerbaycanli muellimler Irevan seminariyasini qurtarmislar Qezenfer Semedov Hesen Edilzade ve basqalari var idi Cahangir muellimden sonra buraya Abdulla Efendiyev Elosman Qedirbeyov Sureyya Efendizade Zulqeder Zulfuqarov Penah Sixmemmedbeyov Ferrux Memmedov Abduleli Semedov ve basqalari gelmisler 1926 ci ilde Turkmenistan Maarif Nazirliyi terefinden Asqabad Merv Cerco ve Dasauzda muellimler kurslari acilir Cahangir muellim xatirelerinde gosterir ki Dasauz seherinde acilan kursda oxumaga hec bir telebe gelmirdi Sebeb ise Cunayut xan adli bir basmacinin Xive xan ve onun ailesini oldurub ozunu xan elan etmesi idi Men hec neden cekinmeden Dasauz kursuna getmeye raziliq verdim Burada birinci defe olaraq 120 neferden ibaret muellim hazirlayan kursu teskil etdim Kursda ders deyenler vilayetin iscileri idi Telebeler ise erebce azsavadli olan adamlar ve mollalar idi Cahangir Sixmemmedbeyov Turkmenistanda isleyen vaxt turkmen dilinde tam orta mekteb yox idi Buranin ilk maarif ocagi direktoru azerbaycanli Mahmud Mercanov olan Asqabad Pedaqoji Texnikumu idi Texnikumda Abdulla Efendiyev Sovqi Bekture Memmed Ekberov Eli Axundov Cahangir Sixmemmedbeyov Salman Melik Yeqanov Emin bey Eliyev ve basqalari isleyirdiler Sonralar celekentli Mehemmed Geldiyev turkmen dilinin elifbasini ve birinci dersliyini hazirladi Mektebde turkmen dilinde ders demek ucun Kaaka qesebesinden Brunov Semseddin Kerimli ve Kerbabayev devet olunmusdular Cahangir Sixmemmedbeyov xatirilerinde Azerbaycan ziyalilarindan Emin bey Eliyev haqqinda ayrica behs edir E Eliyev Kaaka stansiyasinda ilk mekteb teskil etmis ilk turkmen rus lugetini hazirlamisdir Turkmenistanda isleyen Azerbaycan ziyalilarindan biri de qazaxli Hesen bey Efendiyev olmusdur Cahangir Sixmemmedbeyov 1929 cu ilde Qirgizistana gederek Os Celalabad Pedaqoji Texnikumunda islemis orada fealiyyet gosteren azerbaycanli Xebire xanim Ismayilova Eliosman Qedimbeyov Veysel Mustafayev Eli Mahmudovla tanis olmusdur Qirgizistanda bir il isledikden sonra Cahangir Sixmemmedbeyov Daskende getmis orada Asiya Pambiqciliq ve Kend Teserrufati Institutunda islemeye baslamisdir Daskendde isleyen azerbaycanli muellimler Maqsud Seyxzade Ehmed Suleymanov Ehmed Ehmedli Eli Memmedov Pasa Qeniyev Ebduleli Semedov Niyazi Semedov Ferrux Memmedov Vesile Mahmudova ile tanisliq onun heyatinda derin iz buraxmisdir Cahangir Sixmemmedbeyov Daskendde 1933 cu ile qeder isleyir 1933 cu ilde Moskvaya aspiranturaya oxumaga gedir 1933 1936 ci illere qeder Moskvada tehsil alaraq Semerqende Kuybisev adina Xalq Teserrufati Institutuna qayidir 1938 ci ile qeder Semerqendde isleyen Cahangir Sixmemmedbeyov Bakiya qayidir Xalq Teserrufati Institutu ve Dovlet Universitetinde dosent vezifesinde vezifesinde fealiyyetini davam etdirir Muharibenin baslanmasi tehsil sahesine de tesir edir Cahangir Sixmemmedbeyov herbi xidmete cagrilir lakin 1940 ci ilde Gurcustanin Adigun rayonunda esgerlikden azad olunur orada qalib Adigun Azxur kendinde ve Laqadex rayonunun Qabal kendinde direktor isleyir Cahangir Sixmemmedbeyovun muharibeden sonraki heyati Gence ve Baki ile baglidir 1945 1947 ci illerde Kirovabadda indiki Gencede Kend Teserrufati Institutunda 1947 1951 ci illerde Azerbaycan Xalq Teserrufati Institutunda isleyir Cahangir Sixmemmedbeyov 1951 1959 cu illerde yeniden Daskendde fealiyyet gosterir 1963 cu ilde teqaude cixir MenbeIstinadlarinventar 1162 C Sixmemmedbeyovun Hacalli mektebi haqqinda xatireleri inventar 1162 C Sixmemmedbeyovun Hacalli mektebi haqqinda xatireleri seh inventar 1162 C Sixmemmedbeyovun xatireleri Hemcinin baxXarici kecidler