Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Şeyx Əbdülkərim İrəvani (?-1858) — İslam alimi, müctəhid.
| Şeyx Əbdülkərim İrəvani | |
|---|---|
| Doğum yeri | İrəvan |
| Vəfat tarixi | |
Həyatı
Ayətullah Şeyx Əbdül-Kərim İrəvani XVIII əsrin axırlarında yaşayıb-yaratmış zahid və fəzilətli şiə müctəhidi və fəqihlərindən biridir. Alimin fəzilətindən və zöhdündən təkcə onu demək kifayətdir ki, o Kərbəla və Nəcəfi-Əşrəfdə mərcəiyyət məqamını qoyub İranın Qəzvin şəhərinə köçür, pərhizkarlıqla, dinə xidmətlə məşğul olur.
O, XVIII əsrin axırlarında İrəvan şəhərində dünyaya göz açmış ərəb və fars dillərinin müqəddimatını, fiqhi və bəhslərini orta səviyyədə əvvəlcə İrəvanda sonra isə Ərdəbil şəhərində oxumuşdur. daha sonra elmi və mənəvi cəhətdən kamala çatmaq üçün Kərbəlaya köçür və orada "Riyaziül-məsail" kitabının müəllifi fiqh dərslərində iştirak edir. Fitri istedadına və elmi məharətinə görə bu ustadın seçilmiş şagirdlərindən hesab olunur və çox çəkmir ki, ictihad məqamına çatır. Alim özü buyurur: "Biz üç nəfər Seyyid Əli Təbətəbainin dərsində iştirak edirdik. Tələbələrin hamısından qabaqda biz idik. Biz üç nəfər mən, Mərhum Molla Şərifül-Üləma Mazandarani və Molla Əhməd Türk birlikdə bəhs edirdik."
Hətta "Qisəsül-üləma"-nın müəllifinin nəql etdiyinə körə, İrəvani elmdə və bilikdə, zəmanəsinin ən elmli müctehidlərindən biri olan Şərifül-Üləmadan da üstün olub. Təəssüflər olsun ki, alimin həyatı haqqında "Rical" kitablarında bir şey yazılmayıb. Təkcə tarixi cəhətdən çox da əhəmiyyəti olmayan bəzi məlumatlar qalmışdır.
Alim mükəmməl surətdə dərs aldıqdan sonra Kərbəlada üsul və fiqh dərslərini deməyə başlayır. Alimin şagirdləri çox olmayıb. Ondan dərs alanlar yüksək dərəcəli fəqih və müctehid olmuşlar. Bütün bunlar alimin yüksək elmi məqamını və təvazökarlığını göstərir. Bir neçə ildən sonra hay-küylü elmi mədrəsələrdən, mərcəiyyət və elmi rəhbərlikdən uzaqlaşıb, o dövrdə heç bir mədrəsəsi və tədris ocağı olmayan Qəzvin şəhərinə köçür. Az müddətdən sonra bu şəhərdə siniflər təşkil edərək tələbələrə dərs deməyə başlayır və ömrünün axırına qədər bu şəhərdə dərs deməklə məşğul olaraq çoxlu fəzilətli alimlər yetişdirir. Bundan əlavə Nəcəfdə və Kərbəlada o alimdən dərs almış fəqihlər onun qiymətli həyatı haqqında təriflər edərək çalışırdılar ki, bu istedadlı və təqvalı alimi öz yanlarına aparsınlar.
Böyük fəqih, görkəmli müctehid və dahi mühəqqiq Mərhum Ayətullah Şeyx Əbdül-Kərim İrəvani təxminən 1858-ci ildə, Qəzvin şəhərində dünyasını dəyişərək haqqa qovuşur.
Şagirdləri
Alimin bəzi şagirdlərinin adı tarixdə bildirilmişdir:
- 1-Ayətullahül-Üzma Mirzə Həbibullah Rəşti(1819-1895);
- 2-Ayətullahül-Üzma Mövla Məhəmməd Fazil İrəvani
- 3-Ayətullah Mirzə Məhəmməd ibni Süleyman Tənkabəni ("Qisəsül-üləma" və əlavə bir çox kitabların müəllifi);
- 4-Ayətullah Molla Fətullai ibni Rəcəbi Qəzvini ("Əslül-üsul" kitabının müəllifi);
- 5-Ayətullah Mirzə Həsən Müctehid Ərdəbili ("Qızıllı mücteiid" adı ilə Məşhur olub);
- 6-Ayətullah Hacı Molla Ağa Qəzvini;
- 7-Ayətullah Mövla Əli Qarpızabadı Zəncani;
Mərhum Ayətullah Əbdül-Kərim İrəvani yüksək elmi məqama malik olması və İslam elmlərinin məxsusən, üsul və fiqh dərslərinin ustadı olması ilə eyni zamanda müstəsna şəxsiyyətlərdən hesab olunur. Mərhum Mühəddis Quminin ondan nəql etdiyi hekayət bütün bu dediklərimizin canlı sübutudur. O "Əl-fəvaidür-Rəzəviyyə" kitabında yazır:
"O Qəzvin şəhərində təklikdə dərs verirdi. Camaat namazının imamətliyini tərk etmişdi. Səbəbi də bu idi ki, Qəzvinə gələndə camaat onu məscidlərdən birində namaza imamətliyə dəvət etdikdə o belə cavab verir: "Birinçi gün məsçid çamaatla dolu idi. İkinci gün məscidə gəldikdə gördüm ki, camaat əvvəlkindən azdır. Bu vəziyyət mənə xoşagəlməz təsir bağışladı. Fikirləşdim ki, yəqin mənim namazım Allaha görə olmayıb. O gündən sonra camaat namazına imamətlik etmədim”.
Əsərləri
Mərhum İrəvanidən bir neçə əsər qalmışdır, o cümlədən:
- 1-"Təharət" və "riyaziül-məsail". (ustadının kitablarına haşiyə)
- 2-"Məcməül-məsail" (Alimin şakirdi Mövla Fətullai Qəzvini onun üsul dərslərinin bəyanlarını cəm etmişdir)
- 3-"Rəsail dər üsuli bəraət"
Mənbə
- Natiq Rəhimov. Azərbaycan din alimləri. Bakı, "", 2014, səh. 36-45
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu soyadli muxtelif adamlar haqqinda meqaleler var bax Irevani Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Seyx Ebdulkerim Irevani 1858 Islam alimi muctehid Seyx Ebdulkerim IrevaniDogum yeri IrevanVefat tarixi 1858HeyatiAyetullah Seyx Ebdul Kerim Irevani XVIII esrin axirlarinda yasayib yaratmis zahid ve feziletli sie muctehidi ve feqihlerinden biridir Alimin feziletinden ve zohdunden tekce onu demek kifayetdir ki o Kerbela ve Necefi Esrefde merceiyyet meqamini qoyub Iranin Qezvin seherine kocur perhizkarliqla dine xidmetle mesgul olur O XVIII esrin axirlarinda Irevan seherinde dunyaya goz acmis ereb ve fars dillerinin muqeddimatini fiqhi ve behslerini orta seviyyede evvelce Irevanda sonra ise Erdebil seherinde oxumusdur daha sonra elmi ve menevi cehetden kamala catmaq ucun Kerbelaya kocur ve orada Riyaziul mesail kitabinin muellifi fiqh derslerinde istirak edir Fitri istedadina ve elmi meharetine gore bu ustadin secilmis sagirdlerinden hesab olunur ve cox cekmir ki ictihad meqamina catir Alim ozu buyurur Biz uc nefer Seyyid Eli Tebetebainin dersinde istirak edirdik Telebelerin hamisindan qabaqda biz idik Biz uc nefer men Merhum Molla Seriful Ulema Mazandarani ve Molla Ehmed Turk birlikde behs edirdik Hetta Qisesul ulema nin muellifinin neql etdiyine kore Irevani elmde ve bilikde zemanesinin en elmli muctehidlerinden biri olan Seriful Ulemadan da ustun olub Teessufler olsun ki alimin heyati haqqinda Rical kitablarinda bir sey yazilmayib Tekce tarixi cehetden cox da ehemiyyeti olmayan bezi melumatlar qalmisdir Alim mukemmel suretde ders aldiqdan sonra Kerbelada usul ve fiqh derslerini demeye baslayir Alimin sagirdleri cox olmayib Ondan ders alanlar yuksek dereceli feqih ve muctehid olmuslar Butun bunlar alimin yuksek elmi meqamini ve tevazokarligini gosterir Bir nece ilden sonra hay kuylu elmi medreselerden merceiyyet ve elmi rehberlikden uzaqlasib o dovrde hec bir medresesi ve tedris ocagi olmayan Qezvin seherine kocur Az muddetden sonra bu seherde sinifler teskil ederek telebelere ders demeye baslayir ve omrunun axirina qeder bu seherde ders demekle mesgul olaraq coxlu feziletli alimler yetisdirir Bundan elave Necefde ve Kerbelada o alimden ders almis feqihler onun qiymetli heyati haqqinda terifler ederek calisirdilar ki bu istedadli ve teqvali alimi oz yanlarina aparsinlar Boyuk feqih gorkemli muctehid ve dahi muheqqiq Merhum Ayetullah Seyx Ebdul Kerim Irevani texminen 1858 ci ilde Qezvin seherinde dunyasini deyiserek haqqa qovusur SagirdleriAlimin bezi sagirdlerinin adi tarixde bildirilmisdir 1 Ayetullahul Uzma Mirze Hebibullah Resti 1819 1895 2 Ayetullahul Uzma Movla Mehemmed Fazil Irevani 3 Ayetullah Mirze Mehemmed ibni Suleyman Tenkabeni Qisesul ulema ve elave bir cox kitablarin muellifi 4 Ayetullah Molla Fetullai ibni Recebi Qezvini Eslul usul kitabinin muellifi 5 Ayetullah Mirze Hesen Muctehid Erdebili Qizilli mucteiid adi ile Meshur olub 6 Ayetullah Haci Molla Aga Qezvini 7 Ayetullah Movla Eli Qarpizabadi Zencani Merhum Ayetullah Ebdul Kerim Irevani yuksek elmi meqama malik olmasi ve Islam elmlerinin mexsusen usul ve fiqh derslerinin ustadi olmasi ile eyni zamanda mustesna sexsiyyetlerden hesab olunur Merhum Muheddis Quminin ondan neql etdiyi hekayet butun bu dediklerimizin canli subutudur O El fevaidur Rezeviyye kitabinda yazir O Qezvin seherinde teklikde ders verirdi Camaat namazinin imametliyini terk etmisdi Sebebi de bu idi ki Qezvine gelende camaat onu mescidlerden birinde namaza imametliye devet etdikde o bele cavab verir Birinci gun mescid camaatla dolu idi Ikinci gun mescide geldikde gordum ki camaat evvelkinden azdir Bu veziyyet mene xosagelmez tesir bagisladi Fikirlesdim ki yeqin menim namazim Allaha gore olmayib O gunden sonra camaat namazina imametlik etmedim EserleriMerhum Irevaniden bir nece eser qalmisdir o cumleden 1 Teharet ve riyaziul mesail ustadinin kitablarina hasiye 2 Mecmeul mesail Alimin sakirdi Movla Fetullai Qezvini onun usul derslerinin beyanlarini cem etmisdir 3 Resail der usuli beraet MenbeNatiq Rehimov Azerbaycan din alimleri Baki 2014 seh 36 45IstinadlarHemcinin baxXarici kecidler