Viktoriya Atanasova Jivkova və yaxud Vela Blaqoyeva (bolq. Вела Благоева; 29 sentyabr 1859 və ya 29 sentyabr 1858, Veliko Tırnovo – 21 iyul 1921, Sofiya) — Bolqar yazıçısı, jurnalisti, müəllimi. Bolqarıstanda qadın hüquqları hərəkatının qurucularından biri hesab olunur. Dimitar Blaqoyevin həyat yoldaşı.
Vela Blaqoyeva | |
---|---|
Doğum tarixi | 29 sentyabr 1859 və ya 29 sentyabr 1858 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 21 iyul 1921 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | jurnalist, yazıçı, redaktor[d] |
Həyatı
Viktoriya Atanasova Jivkova 29 sentyabr 1859-cu ildə Veliko Tırnovoda anadan olub. Neda Spiridonova və Atanas Jivkovun beş uşağının ən kiçiyidir. Bacıları Mariola və Roza, qardaşları - üç dəfə Bolqarıstan Milli Assambleyasının sədri seçilmiş siyasətçi Georgi Jivkov və Bolqarıstanda ilk uşaq bağçasının yaradıcısı və Bolqarıstanın ilk dövlət himni Şumi Maritsanın (bolq. Шуми Марица) müəllifi Nikola Jivkovdur.
Ailə tez-tez yaşayış yerini dəyişdiyindən Viktoriya Oryaxov, Veliki Tırnovo, Ruse, Qabrovo, Staraya Zaqorada təhsil alıb. O, müəllim peşəsinə yiyələndi və Berkovitsa, İstanbul, Tırnovo və Varnada dərs dedi. 1874-cü ildə Viktoriya qardaşı Nikola ilə birlikdə öz pulları ilə Varnada qızlar üçün məktəb və kilsə tikdirdi.
1876-cı ildə Rusiya imperiyasına köçdü və burada tibb kurslarını bitirdi. Rusiya-Osmanlı müharibəsi zamanı o, Veliki Tırnovo və Sviştovda tibb bacısı kimi çalışdı. Müharibədən sonra Sankt-Peterburqda Mariinski gimnaziyasında üç illik pedaqoji kurslar keçdi. Bu müddət ərzində Viktoriya yazıçı İvan Turgenevlə iki dəfə görüşdü. 1881-ci ildə Bolqarıstana qayıdıb Ədirnə və Bitolada dərs deyir. Tezliklə Rusiyaya qayıdır və orada Bestujev kurslarında iştirak edir.
Rusiya imperiyasındakı avtokratiyaya qarşı tələbə etirazları Viktoriyaya dərin təsir göstərir. Həmin dövrdə Vela tezliklə evləndiyi Dimitar Blaqoyevlə tanış olur.
Karyerası
1884-cü ildə Blaqoyeva Bolqarıstana qayıdır və burada Sofiyadakı qızlar məktəbində (Sofiyanın nümunəvi qızlar məktəbi) dərs deməyə başlayır. 1885-ci ilin iyun ayından başlayaraq Viktoriya və əri Bolqarıstanda ilk sosialist jurnalı olan "Modern Indicator" nəşr etdirirlər. Viktoriya müəllim ayrı-seçkiliyi, bərabərlik, qadınların təhsili haqqında məqalələr yazır. Blaqoyeva siyasətlə bağlı açıq bəyanatlarına görə dəfələrlə işdən çıxarılıb, ona görə də tez-tez iş yerini dəyişmək məcburiyyətində qalıb. O, Sofiya (1884-1885; 1905-1907), Şumen (1886-1887), Vidin (1887-1890), Veliki Tırnov (1890-1892), Staraya Zaqora (1892-1893), Plovdiv (1892-1893;1992-1903) Tulcea (1901-1902) və Trystenik (1907-1912) məktəblərində dərs deyib. Səhhəti pisləşdiyi üçün Viktoriya pedaqoji fəaliyyətdən uzaqlaşır.
1894-cü ildən Blaqoyeva bolqar müəlliflərinin sosialist ədəbi əsərlərini, o cümlədən Kiril Xristov, Dimitar Polyanov, İvan Andreiçinin şeirlərini və Anton Straşimirovun nəsrini dərc etdirən "Delo" jurnalını nəşr etməyə başlayır. Viktoriya jurnalı 1896-cı ilə qədər nəşr etdrir. Lakin həyat yoldaşının siyasi fəaliyyətinə görə jurnalın nəşrini dayandırmaq məcburiyyətində qalır.
1901-ci ildə Vela Blaqoeva Dimitrana İvanova, Yekaterina Karavelova, Anna Karima, Kina Konova, Yuliya Malinova və başqaları ilə birlikdə Bolqarıstanda ilk milli qadın təşkilatı olan Bolqarıstan Qadınlar İttifaqını (bolq. Български женски съюз) təsis edir. İki il sonra təşkilatın digər üzvləri ilə fikir ayrılığına görə Blaqoyeva təşkilatı tərk edir. O, hesab edir ki, ittifaq getdikcə daha çox əhalinin yuxarı təbəqələrinin problemlərinə diqqət yetirir, eyni zamanda fəhlə sinfinin ehtiyaclarını unudur. Vela Blaqoeva işçilərin hüquqlarını müdafiə etdiyi Qadın Əməyi (bolq. Дамски труда) jurnalını nəşr etməyə başlayır.
1905-ci ildə Blaqoyeva qadın işçilər üçün ilk təhsil təşkilatını yaratdı. Həmin ilin avqustunda Sofiyada qadın sosialistlərin konfransını təşkil etdi. Kişilərin qadınların birləşmiş işçi hərəkatlarında iştirak etməməli olduğunu təbliğ etdiyi üçün bu, ərinin də daxil olduğu tənqid dalğasına səbəb oldu. Buna baxmayaraq, Blaqoyeva qadınların müstəqilliyi, təhsilə bərabər çıxış imkanı, qadınların əməyinin ödənilməsi, fahişəliyə görə cəzanın ləğvi haqqında fikirlər irəli sürməyə davam edirdi.
Şəxsi həyatı
Vela və Dimitarın dörd övladı var idi: Stela (1887-1954), Natalya (1889-1943), Vladimir (1893-1925) və Dimitar (1895-1918). Vela Blaqoeva 21 iyul 1921-ci ildə Sofiyada vəfat edib. 1995-ci ildə Veliki Tırnovodakı məktəblərdən birinə onun adı verilib ("Vela Blaqoeva" orta məktəbi).
Seçilmiş əsərləri
- Xalq ibtidai və üç sinifli məktəblər üçün bolqar ezikinin metodikası. 1892-ci il.
- Kraliça Teodora. XIV əsrdən Bolqar qanunundan Skitsaya qədər. 1894-cü il.
- Proses. 1898-ci il.
- Buryat izi. 1904-cü il.
- Bolqar dilində xalq haqda iki hekayə. 1904-cü il.
İstinadlar
- WeChangEd.
- DeHaan, Francisca, Loutfi, Anna, Daskalova, Krassimira. Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms: Central, Eastern, and South Eastern Europe, 19th and 20th Centuries. (ingilis). 2017-09-03 tarixində .
- "Вела Благоева – Наука" (bolqar). www.horizonti.info. 2017-09-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-25.
- "ЖИВКОВ. Георги Атанасов - Съединението на България". Съединението на България (ingilis). 2015-07-17. 2016-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-25.
- "СТАРО ТЪРНОВО. Търновец е автор на химна "Шуми Марица"". Вестник Борба - областен всекидневник, Велико Търново. 2017-09-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-25.
- "СТАРО ТЪРНОВО. Вела Благоева – педагог и общественик". Вестник Борба - областен всекидневник, Велико Търново. 2017-09-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-25.
- "http://new.bg-history.info/Prochutata-plovdivska-gimnaziia--2029.html". new.bg-history.info. 2016-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-25.
- "Documentary Exposition | BAUW - The Bulgarian Association of University Women" (ingilis). bauw-bg.com. 2017-02-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-25.
- Mariyana Hristova. "История на училището" (bolqar). velavt.net. 2017-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-26.
Ədəbiyyat
- Daskalova, Krassimira. Blagoeva, Vela (1858–1921) // de Haan, Francisca; Daskalova, Krasimira; Loutfi, Anna (redaktorlar ). Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Budapest, Hungary: Central European University Press. 2006. 62–65. ISBN – vasitəsilə.
- Герчева, К. "Вела Благоева" [Vela Blagoeva] (bolqar). Sofia, Bulgaria: Horizonti. 28 December 2011. 3 September 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 27 March 2016.
- Недева, Тодорка. [Old Tarnovo. Vela Blagoeva-educator and public figure] (bolqar) (189). Veliko Tarnovo, Bulgaria: Борба. 1 oktyabr 2013. 27 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 mart 2016.
- Nenieto, Saedi. "Живков. Георги Атанасов" [Zhivkov, Georgi Atanasov]. Plovdiv, Bulgaria: Съединението на България. 17 July 2015. 12 October 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 27 March 2016.
- "Documentary Exposition". Sofia, Bulgaria: Bulgarian Association of University Women. 1 July 2010. 27 February 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 27 March 2016.
- "Старо Търново: Търновец е автор на химна "Шуми Марица"" [Old Tarnovo. Tarnovets is the author of the hymn "Shumi Maritsa"] (bolqar) (133). Veliko Tarnovo, Bulgaria: Борба. 12 July 2013. İstifadə tarixi: 27 March 2016.[daimi ölü keçid]
- "Прочутата Пловдивска Гимназия: Вела Благоева (1858-1921)" [The famous Plovdiv School: Vela Blagoeva (1858-1921)] (bolqar). Plovdiv, Bulgaria: Plovdivska Gimnaziia. 19 March 2009. 12 October 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 27 March 2016.
- "СОУ "Вела Благоева"" [School "Vela Blagoeva"] (bolqar). Veliko Tarnovo, Bulgaria: Община Велико Търново. 2016. 27 oktyabr 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 mart 2016.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Viktoriya Atanasova Jivkova ve yaxud Vela Blaqoyeva bolq Vela Blagoeva 29 sentyabr 1859 ve ya 29 sentyabr 1858 Veliko Tirnovo 21 iyul 1921 Sofiya Bolqar yazicisi jurnalisti muellimi Bolqaristanda qadin huquqlari herekatinin qurucularindan biri hesab olunur Dimitar Blaqoyevin heyat yoldasi Vela BlaqoyevaDogum tarixi 29 sentyabr 1859 1859 09 29 ve ya 29 sentyabr 1858 1858 09 29 Dogum yeri Veliko Tirnovo Osmanli imperiyasiVefat tarixi 21 iyul 1921 1921 07 21 Vefat yeri Sofiya BolqaristanFealiyyeti jurnalist yazici redaktor d HeyatiViktoriya Atanasova Jivkova 29 sentyabr 1859 cu ilde Veliko Tirnovoda anadan olub Neda Spiridonova ve Atanas Jivkovun bes usaginin en kiciyidir Bacilari Mariola ve Roza qardaslari uc defe Bolqaristan Milli Assambleyasinin sedri secilmis siyasetci Georgi Jivkov ve Bolqaristanda ilk usaq bagcasinin yaradicisi ve Bolqaristanin ilk dovlet himni Sumi Maritsanin bolq Shumi Marica muellifi Nikola Jivkovdur Aile tez tez yasayis yerini deyisdiyinden Viktoriya Oryaxov Veliki Tirnovo Ruse Qabrovo Staraya Zaqorada tehsil alib O muellim pesesine yiyelendi ve Berkovitsa Istanbul Tirnovo ve Varnada ders dedi 1874 cu ilde Viktoriya qardasi Nikola ile birlikde oz pullari ile Varnada qizlar ucun mekteb ve kilse tikdirdi 1876 ci ilde Rusiya imperiyasina kocdu ve burada tibb kurslarini bitirdi Rusiya Osmanli muharibesi zamani o Veliki Tirnovo ve Svistovda tibb bacisi kimi calisdi Muharibeden sonra Sankt Peterburqda Mariinski gimnaziyasinda uc illik pedaqoji kurslar kecdi Bu muddet erzinde Viktoriya yazici Ivan Turgenevle iki defe gorusdu 1881 ci ilde Bolqaristana qayidib Edirne ve Bitolada ders deyir Tezlikle Rusiyaya qayidir ve orada Bestujev kurslarinda istirak edir Rusiya imperiyasindaki avtokratiyaya qarsi telebe etirazlari Viktoriyaya derin tesir gosterir Hemin dovrde Vela tezlikle evlendiyi Dimitar Blaqoyevle tanis olur Karyerasi1884 cu ilde Blaqoyeva Bolqaristana qayidir ve burada Sofiyadaki qizlar mektebinde Sofiyanin numunevi qizlar mektebi ders demeye baslayir 1885 ci ilin iyun ayindan baslayaraq Viktoriya ve eri Bolqaristanda ilk sosialist jurnali olan Modern Indicator nesr etdirirler Viktoriya muellim ayri seckiliyi beraberlik qadinlarin tehsili haqqinda meqaleler yazir Blaqoyeva siyasetle bagli aciq beyanatlarina gore defelerle isden cixarilib ona gore de tez tez is yerini deyismek mecburiyyetinde qalib O Sofiya 1884 1885 1905 1907 Sumen 1886 1887 Vidin 1887 1890 Veliki Tirnov 1890 1892 Staraya Zaqora 1892 1893 Plovdiv 1892 1893 1992 1903 Tulcea 1901 1902 ve Trystenik 1907 1912 mekteblerinde ders deyib Sehheti pislesdiyi ucun Viktoriya pedaqoji fealiyyetden uzaqlasir 1894 cu ilden Blaqoyeva bolqar muelliflerinin sosialist edebi eserlerini o cumleden Kiril Xristov Dimitar Polyanov Ivan Andreicinin seirlerini ve Anton Strasimirovun nesrini derc etdiren Delo jurnalini nesr etmeye baslayir Viktoriya jurnali 1896 ci ile qeder nesr etdrir Lakin heyat yoldasinin siyasi fealiyyetine gore jurnalin nesrini dayandirmaq mecburiyyetinde qalir 1901 ci ilde Vela Blaqoeva Dimitrana Ivanova Yekaterina Karavelova Anna Karima Kina Konova Yuliya Malinova ve basqalari ile birlikde Bolqaristanda ilk milli qadin teskilati olan Bolqaristan Qadinlar Ittifaqini bolq Blgarski zhenski syuz tesis edir Iki il sonra teskilatin diger uzvleri ile fikir ayriligina gore Blaqoyeva teskilati terk edir O hesab edir ki ittifaq getdikce daha cox ehalinin yuxari tebeqelerinin problemlerine diqqet yetirir eyni zamanda fehle sinfinin ehtiyaclarini unudur Vela Blaqoeva iscilerin huquqlarini mudafie etdiyi Qadin Emeyi bolq Damski truda jurnalini nesr etmeye baslayir 1905 ci ilde Blaqoyeva qadin isciler ucun ilk tehsil teskilatini yaratdi Hemin ilin avqustunda Sofiyada qadin sosialistlerin konfransini teskil etdi Kisilerin qadinlarin birlesmis isci herekatlarinda istirak etmemeli oldugunu teblig etdiyi ucun bu erinin de daxil oldugu tenqid dalgasina sebeb oldu Buna baxmayaraq Blaqoyeva qadinlarin musteqilliyi tehsile beraber cixis imkani qadinlarin emeyinin odenilmesi fahiseliye gore cezanin legvi haqqinda fikirler ireli surmeye davam edirdi Sexsi heyatiVela ve Dimitarin dord ovladi var idi Stela 1887 1954 Natalya 1889 1943 Vladimir 1893 1925 ve Dimitar 1895 1918 Vela Blaqoeva 21 iyul 1921 ci ilde Sofiyada vefat edib 1995 ci ilde Veliki Tirnovodaki mekteblerden birine onun adi verilib Vela Blaqoeva orta mektebi Secilmis eserleriXalq ibtidai ve uc sinifli mektebler ucun bolqar ezikinin metodikasi 1892 ci il Kralica Teodora XIV esrden Bolqar qanunundan Skitsaya qeder 1894 cu il Proses 1898 ci il Buryat izi 1904 cu il Bolqar dilinde xalq haqda iki hekaye 1904 cu il IstinadlarWeChangEd DeHaan Francisca Loutfi Anna Daskalova Krassimira Biographical Dictionary of Women s Movements and Feminisms Central Eastern and South Eastern Europe 19th and 20th Centuries ingilis 2017 09 03 tarixinde Vela Blagoeva Nauka bolqar www horizonti info 2017 09 03 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 25 ZhIVKOV Georgi Atanasov Sedinenieto na Blgariya Sedinenieto na Blgariya ingilis 2015 07 17 2016 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 25 STARO TRNOVO Trnovec e avtor na himna Shumi Marica Vestnik Borba oblasten vsekidnevnik Veliko Trnovo 2017 09 03 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 25 STARO TRNOVO Vela Blagoeva pedagog i obshestvenik Vestnik Borba oblasten vsekidnevnik Veliko Trnovo 2017 09 03 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 25 http new bg history info Prochutata plovdivska gimnaziia 2029 html new bg history info 2016 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 25 Documentary Exposition BAUW The Bulgarian Association of University Women ingilis bauw bg com 2017 02 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 25 Mariyana Hristova Istoriya na uchilisheto bolqar velavt net 2017 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 26 EdebiyyatDaskalova Krassimira Blagoeva Vela 1858 1921 de Haan Francisca Daskalova Krasimira Loutfi Anna redaktorlar Biographical Dictionary of Women s Movements and Feminisms in Central Eastern and South Eastern Europe 19th and 20th Centuries Budapest Hungary Central European University Press 2006 62 65 ISBN 978 963 7326 39 4 vasitesile Gercheva K Vela Blagoeva Vela Blagoeva bolqar Sofia Bulgaria Horizonti 28 December 2011 3 September 2017 tarixinde Istifade tarixi 27 March 2016 Nedeva Todorka Old Tarnovo Vela Blagoeva educator and public figure bolqar 189 Veliko Tarnovo Bulgaria Borba 1 oktyabr 2013 27 mart 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 mart 2016 Nenieto Saedi Zhivkov Georgi Atanasov Zhivkov Georgi Atanasov Plovdiv Bulgaria Sedinenieto na Blgariya 17 July 2015 12 October 2016 tarixinde Istifade tarixi 27 March 2016 Documentary Exposition Sofia Bulgaria Bulgarian Association of University Women 1 July 2010 27 February 2017 tarixinde Istifade tarixi 27 March 2016 Staro Trnovo Trnovec e avtor na himna Shumi Marica Old Tarnovo Tarnovets is the author of the hymn Shumi Maritsa bolqar 133 Veliko Tarnovo Bulgaria Borba 12 July 2013 Istifade tarixi 27 March 2016 daimi olu kecid Prochutata Plovdivska Gimnaziya Vela Blagoeva 1858 1921 The famous Plovdiv School Vela Blagoeva 1858 1921 bolqar Plovdiv Bulgaria Plovdivska Gimnaziia 19 March 2009 12 October 2016 tarixinde Istifade tarixi 27 March 2016 SOU Vela Blagoeva School Vela Blagoeva bolqar Veliko Tarnovo Bulgaria Obshina Veliko Trnovo 2016 27 oktyabr 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 mart 2016 Xarici kecidler