Abxaziya pasportu — Abxaziya Respublikası vətəndaşlarına xaricə səyahət etmək və ölkə daxilində şəxsiyyət məlumatlarını təqdim etmək üçün verilən pasport. Abxaziya yalnız Rusiya, Nikaraqua, Venesuela və Nauru tərəfindən tanındığından, abxazlar başqa ölkələrə getmək üçün Rusiya pasportlarından istifadə edirlər.
Abxaziya pasportu | |
---|---|
abx. Атәылауаҩшәкәы rus. Абха́зский па́спорт | |
Tərəfindən verilib | Abxaziya |
Sənəd növü | Pasport |
Məqsəd | Şəxsiyyət doğrulama və səyahət |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Abxaziya pasportu tünd yaşıl rəngdədir. Ortada Abxaziyanın gerbi, yuxarıda ölkənin adı (Abxaziya), aşağıda isə "pasport" yazılıb. Onların hamısı həm abxaz, həm də rus dillərində yazılıb.
Tarixi
Abxaziya pasportlarından əvvəl ölkədə sovet pasportlarından istifadə olunurdu. Bu pasportlar ilk olaraq Acarıstan Muxtar Respublikasına göndərilib və Gürcüstanın bütün ərazisi kimi Acarıstanda da gürcü pasportlarından istifadə ediləcəyi üçün onları Abxaziyaya Acarıstan lideri Aslan Abaşidze verib.
2008-ci ildə bütün sovet pasportlarının müddəti başa çatdığından yeni pasporta ehtiyac yaranıb. Abxaziya pasportları ilk dəfə 1990-cı illərin sonlarında müzakirə olunmağa başladı. 2003-cü ildə bir türk şirkətinə sifariş verildi, lakin 25 min pasport daşıyan ilk gəmi Gürcüstan hakimiyyəti tərəfindən dayandırıldı və pasportlar məhv edildi. Pasportların 2004-cü ildə prezident seçkilərinə qədər paylanması planlaşdırılırdı, lakin ikinci gəminin pasportları ölkəyə gələndə məlum oldu ki, onlarda çoxlu səhvlər var, ona görə də prezident Vladislav Ardzinba onları yaymamaq qərarına gəlib. Prezident seçkilərində qalib gələn Sergey Baqapş xərclənən pulların boşa getməsini istəməyib və 2006-cı ilin yanvarında pasportları paylamaq qərarına gəlib. İlk pasport keçmiş prezident Ardzinbaya verilib, Bagapş isə pasport üçün rəsmi müraciət edən ilk şəxs olub.
Hökumət 2007-ci ildə elan etdi ki, pasportların paylanması başa çatdıqdan sonra bu, ölkə daxilində şəxsiyyət məlumatlarını təqdim etməyin yeganə qanuni yolu olacaq. 2008-ci ildə Abxaziya pasportu olmadan vətəndaşların Rusiya pensiyalarını ala bilməyəcəyi bildirilib. Pasportlar 2009-cu ildə Abxaziya prezident seçkiləri üçün yeganə qanuni şəxsiyyət sənədi idi.
2007-ci ildə yeni pasport seriyasının veriləcəyi açıqlandı, bu pasportlar 2010-cu ilin iyununda paylandı.
Qali mübahisəsi və 2014-cü il inqilabı
Qali rayonunda pasportun verilməsi hökumət üçün bu rayonun sakinlərini Abxaziyanın qalan hissəsinə daha yaxşı inteqrasiya etmək üçün prioritet məsələ idi, lakin bu, bir sıra mübahisələrə səbəb oldu. Qali məhəlləsinin sakinlərinin böyük əksəriyyətinin Gürcüstan vətəndaşlığı olan gürcülər olduğuna görə abxaz müxalifəti tərəfindən tənqid edilib. Abxaziya hökuməti cavab olaraq bildirib ki, Abxaziya vətəndaşlığı haqqında qanun ikili vətəndaşlığa (ikili Abxaziya Rusiya vətəndaşlığı istisna olmaqla) icazə vermir və buna görə də Gürcüstan vətəndaşları Abxaziya pasportlarını almadan əvvəl Gürcüstan vətəndaşlığından imtina etməlidirlər. Gürcüstan Abxaziyanı Qali bölgəsi vətəndaşlarını vətəndaşlıqdan çıxmağa və Abxaziya pasportu almağa məcbur etməkdə ittiham etsə də, Abxaziya hökuməti bu iddianı rədd edib.
Abxaziya hökumətinin məlumatına görə, 12 oktyabr 2009-cu il tarixinə Qali rayonunda 3522 nəfər Abxaziya pasportu alıb. 2013-cü ilin aprelində Daxili İşlər Nazirliyinin pasport və viza xidmətinin baş direktoru Beslan Biqvava Gürcüstanın Qali rayonunda 16.096, Oçamçira vilayətində 6.217 və Tkarçal vilayətində 2.453 nəfər Abxaziya pasportuna malik olduğunu bildirib.
Gürcüstan sakinlərinə Abxaz pasportlarının verilməsi müxalifətin prezident Ankvab hökumətinə qarşı əsas şikayətinə çevrilib. Pasport sahiblərinin əksəriyyəti qanuni olaraq Abxaziya vətəndaşı olmadığı üçün 2014-cü ilin mayında keçmiş prezident Ankvaba qarşı inqilaba səbəb olan amillərdən biri olduğu iddia edilirdi.
Yeni versiya (2016-cı ildən)
18 may 2016-cı il tarixində Qoznakın istehsal etdiyi yeni pasportlardan ilk dördü müharibə qəhrəmanı Qarrik Adzinba, Nazirlər Kabinetinin sədr müavini Zurab Marşan, Aslan Kapba və Alisa İnapşbaya verilib.
Pasport sahiblərinin statistikası
Pasport sahiblərinin sayı 2007-ci ilin fevralında 33,000, apreldə 45,000, mayda 53,000, avqustda 63,000, 2008-ci ilin iyulunda 110,000, 12 oktyabr 2009-cu ildə 141,245, 1 noyabrda 142,625 və 7 dekabrda 146,121 nəfər olaraq açıqlanıb.
7 dekabr 2009-cu ildə pasport sahiblərinin etnik mənşəyi aşağıdakı kimi idi:
Etnik mənsubiyyət | Əhali | Faiz |
Abxazlar | 73,622 | 50.4 |
Ermənilər | 32.363 | 22.1 |
Ruslar | 17.795 | 12.2 |
Gürcülər | 12.156 | 8.3 |
Ukraynalılar | 2.430 | 2.1 |
Abazinlər | 2.138 | 1.7 |
Rumlar | 1.500 | 1.0 |
Digər | 4.117 | 2.8 |
Toplam | 146.121 | 100.0 |
Eyni zamanda, 9910 pasport sahibi 18 yaşdan kiçik, 5759 nəfər isə Abxaziyadan kənarda yaşayırdı.
İstinadlar
- "Паспортизация Абхазии – караван идет медленно". newcaucasus.com. 10 dekabr 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 22 noyabr 2009.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abxaziya pasportu Abxaziya Respublikasi vetendaslarina xarice seyahet etmek ve olke daxilinde sexsiyyet melumatlarini teqdim etmek ucun verilen pasport Abxaziya yalniz Rusiya Nikaraqua Venesuela ve Nauru terefinden tanindigindan abxazlar basqa olkelere getmek ucun Rusiya pasportlarindan istifade edirler Abxaziya pasportuabx Atәylauaҩshәkәy rus Abha zskij pa sportTerefinden verilib AbxaziyaSened novu PasportMeqsed Sexsiyyet dogrulama ve seyahet Vikianbarda elaqeli mediafayllarAbxaziya pasportunun etibarli oldugu olkeler Abxaziya pasportu tund yasil rengdedir Ortada Abxaziyanin gerbi yuxarida olkenin adi Abxaziya asagida ise pasport yazilib Onlarin hamisi hem abxaz hem de rus dillerinde yazilib TarixiAbxaziya pasportlarindan evvel olkede sovet pasportlarindan istifade olunurdu Bu pasportlar ilk olaraq Acaristan Muxtar Respublikasina gonderilib ve Gurcustanin butun erazisi kimi Acaristanda da gurcu pasportlarindan istifade edileceyi ucun onlari Abxaziyaya Acaristan lideri Aslan Abasidze verib 2008 ci ilde butun sovet pasportlarinin muddeti basa catdigindan yeni pasporta ehtiyac yaranib Abxaziya pasportlari ilk defe 1990 ci illerin sonlarinda muzakire olunmaga basladi 2003 cu ilde bir turk sirketine sifaris verildi lakin 25 min pasport dasiyan ilk gemi Gurcustan hakimiyyeti terefinden dayandirildi ve pasportlar mehv edildi Pasportlarin 2004 cu ilde prezident seckilerine qeder paylanmasi planlasdirilirdi lakin ikinci geminin pasportlari olkeye gelende melum oldu ki onlarda coxlu sehvler var ona gore de prezident Vladislav Ardzinba onlari yaymamaq qerarina gelib Prezident seckilerinde qalib gelen Sergey Baqaps xerclenen pullarin bosa getmesini istemeyib ve 2006 ci ilin yanvarinda pasportlari paylamaq qerarina gelib Ilk pasport kecmis prezident Ardzinbaya verilib Bagaps ise pasport ucun resmi muraciet eden ilk sexs olub Hokumet 2007 ci ilde elan etdi ki pasportlarin paylanmasi basa catdiqdan sonra bu olke daxilinde sexsiyyet melumatlarini teqdim etmeyin yegane qanuni yolu olacaq 2008 ci ilde Abxaziya pasportu olmadan vetendaslarin Rusiya pensiyalarini ala bilmeyeceyi bildirilib Pasportlar 2009 cu ilde Abxaziya prezident seckileri ucun yegane qanuni sexsiyyet senedi idi 2007 ci ilde yeni pasport seriyasinin verileceyi aciqlandi bu pasportlar 2010 cu ilin iyununda paylandi Qali mubahisesi ve 2014 cu il inqilabiQali rayonunda pasportun verilmesi hokumet ucun bu rayonun sakinlerini Abxaziyanin qalan hissesine daha yaxsi inteqrasiya etmek ucun prioritet mesele idi lakin bu bir sira mubahiselere sebeb oldu Qali mehellesinin sakinlerinin boyuk ekseriyyetinin Gurcustan vetendasligi olan gurculer olduguna gore abxaz muxalifeti terefinden tenqid edilib Abxaziya hokumeti cavab olaraq bildirib ki Abxaziya vetendasligi haqqinda qanun ikili vetendasliga ikili Abxaziya Rusiya vetendasligi istisna olmaqla icaze vermir ve buna gore de Gurcustan vetendaslari Abxaziya pasportlarini almadan evvel Gurcustan vetendasligindan imtina etmelidirler Gurcustan Abxaziyani Qali bolgesi vetendaslarini vetendasliqdan cixmaga ve Abxaziya pasportu almaga mecbur etmekde ittiham etse de Abxaziya hokumeti bu iddiani redd edib Abxaziya hokumetinin melumatina gore 12 oktyabr 2009 cu il tarixine Qali rayonunda 3522 nefer Abxaziya pasportu alib 2013 cu ilin aprelinde Daxili Isler Nazirliyinin pasport ve viza xidmetinin bas direktoru Beslan Biqvava Gurcustanin Qali rayonunda 16 096 Ocamcira vilayetinde 6 217 ve Tkarcal vilayetinde 2 453 nefer Abxaziya pasportuna malik oldugunu bildirib Gurcustan sakinlerine Abxaz pasportlarinin verilmesi muxalifetin prezident Ankvab hokumetine qarsi esas sikayetine cevrilib Pasport sahiblerinin ekseriyyeti qanuni olaraq Abxaziya vetendasi olmadigi ucun 2014 cu ilin mayinda kecmis prezident Ankvaba qarsi inqilaba sebeb olan amillerden biri oldugu iddia edilirdi Yeni versiya 2016 ci ilden 18 may 2016 ci il tarixinde Qoznakin istehsal etdiyi yeni pasportlardan ilk dordu muharibe qehremani Qarrik Adzinba Nazirler Kabinetinin sedr muavini Zurab Marsan Aslan Kapba ve Alisa Inapsbaya verilib Pasport sahiblerinin statistikasiPasport sahiblerinin sayi 2007 ci ilin fevralinda 33 000 aprelde 45 000 mayda 53 000 avqustda 63 000 2008 ci ilin iyulunda 110 000 12 oktyabr 2009 cu ilde 141 245 1 noyabrda 142 625 ve 7 dekabrda 146 121 nefer olaraq aciqlanib 7 dekabr 2009 cu ilde pasport sahiblerinin etnik menseyi asagidaki kimi idi Etnik mensubiyyet Ehali FaizAbxazlar 73 622 50 4Ermeniler 32 363 22 1Ruslar 17 795 12 2Gurculer 12 156 8 3Ukraynalilar 2 430 2 1Abazinler 2 138 1 7Rumlar 1 500 1 0Diger 4 117 2 8Toplam 146 121 100 0 Eyni zamanda 9910 pasport sahibi 18 yasdan kicik 5759 nefer ise Abxaziyadan kenarda yasayirdi Istinadlar Pasportizaciya Abhazii karavan idet medlenno newcaucasus com 10 dekabr 2014 tarixinde Istifade tarixi 22 noyabr 2009