Ərəb Sosialist Bəəs Partiyası (ərəb. حزب البعث العربي الاشتراكي) yaxud sadəcə Bəəs (dirçəliş) — Suriya və İraqda partiyası.
Ərəb Sosialist Bəəs Partiyası حزب البعث العربي الاشتراكي | |
---|---|
Qurucu | Mişel Əfləq və Səlahəddin Bitar (1947) və (1952) |
Baş katib | Mişel Əfləq |
Quruluş tarixi | 7 aprel 1947 |
Dağılma tarixi | fevral 1966 |
Baş qərargah | |
İdeologiya | |
Şüar | «Birlik, Azadlıq, Sosializm» |
Saytı | baath-party.org/index.ph… |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixçə
Tarixən iki qanadı olub, İraq və Suriya. Səddam Hüseyn devrildikdən sonra, Suriyada ki, qanadı yeganə mövcud olan qanadıdır. 1947-ci il aprelin 7 Dəməşqdə Mişel Əfləq və Səlahəddin Bitar tərəfindən Ərəb dirçəlişi partiyası adı ilə yaradılmışdır. 1954-cü ildə Əkrəm Hövraninin sosialist partiyası ilə birləşmişdir və o vaxtdan indiki adını daşıyır.Əsas məqsədləri sosializmin qurulması və ərəblərin birləşdirilməsi, partiyanın ideoloqiyasının əsası "panərəb hərəkatı" ideyası. Partiyanın lozunqu "Birlik, Azadlıq, Sosializm".
İraqda 1963-cü il fevralın 8, Suriyada isə 1963-cü il 8 martda iqtidara gəlmişdir. Həmin ilin noyabrında İraqda iqtidardan uzaqlaşdırılıb, 1968-ci il iyulun 17-dən yenə iqtidarı ələ almış, 2003-cü ildə yenə iqtidardan uzaqlaşdırılıb. 1966-cı ildə Suriyada iqtidar Bəəs partiyasının sol qanadına keçir (Səlah Cədid və Nür-əd-din əl Atası), İraq qanadı bu çevrilişlə razılaşmır və 1968-ci ildə hakimiyyətə gələndən sonra partiyanın yaradıcıları Mişel Əfləqə və Şibl əl Əysamiyə sığınacaq verir. Suriyada Mişel Əfləqə və onun yaxın silahdaşlarına 70-ci illərdə dövlət çevrilişi cəhdi ittihamı ilə qiyabi olaraq ölüm hökmü çıxarılır. 70-ci illərdə Bəəs-çilər kommunist partiyaları ilə müttəfiqlik əlaqələri yaratdılar. Hər iki qanad (Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası) ilə əlaqələrə malik idilər. 1979-cu ildə İraqda Səddam Hüseyn iqtidara gələndən sonra kommunistlər qeyri-leqal vəziyyətə keçdilər. Səddam Hüseyn onları ordunu daxildən dağıtmaqda ittiham etdi. 1978-79-cu illərdə İraq və Suriya qanadı arasında münasibətlərin normallaşdırılması cəhdləri oldu. Suriya prezidenti Hafiz Əsəd və İraq prezidenti arasında iki ölkənin birləşdirilməsi məsələsi qaldırılmışdır. 1979-cu ildə Bəkrin iqtidardan kənarlaşdırılmasından sonra Suriyanın İraqda bəzi yerli partiya fəallarına əsaslanaraq çevriliş cəhd etməsi ittihamı ilə bir sıra partiyadaşları həbs və edam olundu. Suriya versiyasına görə partiyanın Baş katibi 10 iyun 2000-ci ildə ölümünə qədər Hafiz Əsəd olmuşdu. 2000-ci ildən Suriya regional rəhbərliyin katibi Bəşşar əl-Əsəddir.
İstinadlar
- Hamel, Ernest. "Histoire de Saint-Just Député de la Convention Nationale". Impr. et Librairie Poulet-Malassis et Broise. 1859.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ereb Sosialist Bees Partiyasi ereb حزب البعث العربي الاشتراكي yaxud sadece Bees dircelis Suriya ve Iraqda partiyasi Ereb Sosialist Bees Partiyasi حزب البعث العربي الاشتراكيQurucu Misel Efleq ve Selaheddin Bitar 1947 ve 1952 Bas katib Misel EfleqQurulus tarixi 7 aprel 1947Dagilma tarixi fevral 1966Bas qerargah DemesqIdeologiyaSuar Birlik Azadliq Sosializm Sayti baath party org index ph Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixceTarixen iki qanadi olub Iraq ve Suriya Seddam Huseyn devrildikden sonra Suriyada ki qanadi yegane movcud olan qanadidir 1947 ci il aprelin 7 Demesqde Misel Efleq ve Selaheddin Bitar terefinden Ereb dircelisi partiyasi adi ile yaradilmisdir 1954 cu ilde Ekrem Hovraninin sosialist partiyasi ile birlesmisdir ve o vaxtdan indiki adini dasiyir Esas meqsedleri sosializmin qurulmasi ve ereblerin birlesdirilmesi partiyanin ideoloqiyasinin esasi panereb herekati ideyasi Partiyanin lozunqu Birlik Azadliq Sosializm Iraqda 1963 cu il fevralin 8 Suriyada ise 1963 cu il 8 martda iqtidara gelmisdir Hemin ilin noyabrinda Iraqda iqtidardan uzaqlasdirilib 1968 ci il iyulun 17 den yene iqtidari ele almis 2003 cu ilde yene iqtidardan uzaqlasdirilib 1966 ci ilde Suriyada iqtidar Bees partiyasinin sol qanadina kecir Selah Cedid ve Nur ed din el Atasi Iraq qanadi bu cevrilisle razilasmir ve 1968 ci ilde hakimiyyete gelenden sonra partiyanin yaradicilari Misel Efleqe ve Sibl el Eysamiye siginacaq verir Suriyada Misel Efleqe ve onun yaxin silahdaslarina 70 ci illerde dovlet cevrilisi cehdi ittihami ile qiyabi olaraq olum hokmu cixarilir 70 ci illerde Bees ciler kommunist partiyalari ile muttefiqlik elaqeleri yaratdilar Her iki qanad Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi ile elaqelere malik idiler 1979 cu ilde Iraqda Seddam Huseyn iqtidara gelenden sonra kommunistler qeyri leqal veziyyete kecdiler Seddam Huseyn onlari ordunu daxilden dagitmaqda ittiham etdi 1978 79 cu illerde Iraq ve Suriya qanadi arasinda munasibetlerin normallasdirilmasi cehdleri oldu Suriya prezidenti Hafiz Esed ve Iraq prezidenti arasinda iki olkenin birlesdirilmesi meselesi qaldirilmisdir 1979 cu ilde Bekrin iqtidardan kenarlasdirilmasindan sonra Suriyanin Iraqda bezi yerli partiya feallarina esaslanaraq cevrilis cehd etmesi ittihami ile bir sira partiyadaslari hebs ve edam olundu Suriya versiyasina gore partiyanin Bas katibi 10 iyun 2000 ci ilde olumune qeder Hafiz Esed olmusdu 2000 ci ilden Suriya regional rehberliyin katibi Bessar el Eseddir IstinadlarHamel Ernest Histoire de Saint Just Depute de la Convention Nationale Impr et Librairie Poulet Malassis et Broise 1859 Hemcinin baxIran Iraq muharibesiVikianbarda Bees Partiyasi ile elaqeli mediafayllar var Iraq ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Suriya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin