Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Qarğıdalı (peyin) böcəyi lat. Pentodon idiota Hrbst.-Böcəyi qaramtıl, yaxud qonuru-qaramtıl rəngdə olub.
Qarğıdalı (peyin) böcəyi | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. | ||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin | ||||
|
Quruluşu
Böcəyi qaramtıl, yaxud qonuru-qaramtıl rəngdə olub. Xarici görünüşünə görə adi peyin böcəklərini xatırladır. Başı bədədninə nisbətən çox da böyük olmayıb, qırışıqlıdır. Bığcıqları 20 buğumludur, nəhayəti üç qısa lövhə ilə bitir. Qabaq kürəkciyi qabarıqdır, irəli tərəfdən sıxılaraq nazilmişdir, kənarları girdədir. Qanad üstlüyü qabaq kürəkcikdən bir az enlidir və qarıncığın axırıncı buğumunu örtmür. Ön ayaq baldırlarının xarici tərəfində üç, daxili tərəfində isə bir tikancıq vardır. Böcəyin uzunluğu 15–25 mm-dir. Yumurtası çirkli ağ rəngdədir. Sürfəsi ağ rəngdədir və lövhəbığ böcəklərin sürfəsi kimi bükülür. Pupu açıq tiplidir.
İnkişafı
Zərərvericinin inkişafı aşağıdakı kimi gedir: Payızda puplardan yetkin böcəklər çıxmağa başlayır. Bu böcəklər həmin yerdə də qışlayır. Aprel ayından etibarən onlar qışlamanı bitirir və yer səthi üzərinə çıxır. Böcəklər gecə həyat tərzi keçirərək cavan cücərtiləri gəmirir, gündüzlər isə kəsəklər altında və torpaq yarıqlarında gizlənir. Yayın ortalarında erkəklər və dişilər cütləşməyə başlayır. Mayalanmadan sonra torpağa yumurtalar qoyulur. Yumurtalardan çıxan sürfələr qidalanır, böyüyür və inkişaflarını iki ildə başa çatdıraraq, təxminən iyul ayında pupulaşır. Həmin ilin payızında puplardan böcəklər çıxır və onlar oradaca yuvacıqlar içərisində qışlayır. Beləliklə, qarğıdalı böcəyi iki ildə bir nəsil verir.
Zərəri
Böcəklər qarğıdalının cücərtilərinə böyük zərər vurur, əsasən kök boğazını, gövdəni gəmirir və nəticədə gövdədə dərin oyuqlar əmələ gətirir. Bəzi hallarda hətta cavan cücərtilər tamamilə yeyilir. Zədələnmiş bitkilər əvvəlcə soluxur, sonradan quruyur və qırılaraq yıxılır.
Yayılması
Azərbaycanda qarğıdalı peyin böcəyi bir çox rayonlarda xüsusən aran və dağətəyində geniş yayılıb.
Ədəbiyyat
- Kənd təsərrüfatı entomologiyası, S.R.Məmmədova, B.B.Xəlilov, 1986, səh 174
İstinadlar
- Kənd təsərrüfatı entomologiyası, S.R.Məmmədova, B.B.Xəlilov, 1986, səh 174
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleye hansisa kateqoriya elave edilmemisdir Meqaleye kateqoriyalar elave ederek tohfe vere bilersiz Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qargidali deqiqlesdirme Qargidali peyin boceyi lat Pentodon idiota Hrbst Boceyi qaramtil yaxud qonuru qaramtil rengde olub Qargidali peyin boceyiElmi tesnifatXETA latin parametri doldurulmayib Beynelxalq elmi adiXETA HAQQINDA MELUMAT Bu parametr doldurulmayib latinSeklin VikiAnbarda axtarisiQurulusuBoceyi qaramtil yaxud qonuru qaramtil rengde olub Xarici gorunusune gore adi peyin boceklerini xatirladir Basi bedednine nisbeten cox da boyuk olmayib qirisiqlidir Bigciqlari 20 bugumludur nehayeti uc qisa lovhe ile bitir Qabaq kurekciyi qabariqdir ireli terefden sixilaraq nazilmisdir kenarlari girdedir Qanad ustluyu qabaq kurekcikden bir az enlidir ve qarincigin axirinci bugumunu ortmur On ayaq baldirlarinin xarici terefinde uc daxili terefinde ise bir tikanciq vardir Boceyin uzunlugu 15 25 mm dir Yumurtasi cirkli ag rengdedir Surfesi ag rengdedir ve lovhebig boceklerin surfesi kimi bukulur Pupu aciq tiplidir InkisafiZerervericinin inkisafi asagidaki kimi gedir Payizda puplardan yetkin bocekler cixmaga baslayir Bu bocekler hemin yerde de qislayir Aprel ayindan etibaren onlar qislamani bitirir ve yer sethi uzerine cixir Bocekler gece heyat terzi kecirerek cavan cucertileri gemirir gunduzler ise kesekler altinda ve torpaq yariqlarinda gizlenir Yayin ortalarinda erkekler ve disiler cutlesmeye baslayir Mayalanmadan sonra torpaga yumurtalar qoyulur Yumurtalardan cixan surfeler qidalanir boyuyur ve inkisaflarini iki ilde basa catdiraraq texminen iyul ayinda pupulasir Hemin ilin payizinda puplardan bocekler cixir ve onlar oradaca yuvaciqlar icerisinde qislayir Belelikle qargidali boceyi iki ilde bir nesil verir ZereriBocekler qargidalinin cucertilerine boyuk zerer vurur esasen kok bogazini govdeni gemirir ve neticede govdede derin oyuqlar emele getirir Bezi hallarda hetta cavan cucertiler tamamile yeyilir Zedelenmis bitkiler evvelce soluxur sonradan quruyur ve qirilaraq yixilir YayilmasiAzerbaycanda qargidali peyin boceyi bir cox rayonlarda xususen aran ve dageteyinde genis yayilib EdebiyyatKend teserrufati entomologiyasi S R Memmedova B B Xelilov 1986 seh 174IstinadlarKend teserrufati entomologiyasi S R Memmedova B B Xelilov 1986 seh 174