Bəkir Abbas oğlu Tahirov (29 dekabr 1940, Urud, Sisian rayonu) — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Fizika İnstitutunun “Darzolaqlı yarımkeçiricilər və yüksək temperaturlu ifratkeşiricilər” laboratoriyasının rəhbəri.
Bəkir Tahirov | |
---|---|
Bəkir Abbas oglu Tahirov | |
Doğum tarixi | 29 dekabr 1940 (83 yaş) |
Doğum yeri | |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Atası | Tahirov Abbas Yusif oğlu |
Anası | Tahirova İzzət Ağamalı qızı |
Elm sahəsi | fizika |
Elmi dərəcəsi | fizika-riyaziyyat elmləri doktoru |
Elmi adı | professor |
İş yeri | |
Təhsili |
Həyatı
Bəkir Tahirov 1939-cu il dekabrın 29-da Ermənistan SSRın Sisyan rayonunun Urud kəndində anadan olub. 1958-ci Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universitetinin) “Fizika” fakültəsinə daxil olmuş, 1963-cü ildə həmin fakültəni bitirmişdir. 1963-1965-ci illərdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası nın Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında kiçik elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. 1965-ci ildə AMEAnın Fizika İnstitutunda aspiranturaya daxil olmuş və aspiranturanı bitirdikdən sonra həmin institutda elmi işçi vəzifəsində işləyib. 1974-cü ildə namizədlik dissertasiyasını, 1995-ci ildə isə “Bi1-xSbx xəlitələrində elektromaqnit maqnitoplazma dalğalarının dispersiyası və qalvanomaqnit effektləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 2001-ci ildən etibarən “Darzolaqlı yarımkeçiricilər və yuxarıtemperaturlu ifrat keçiricilər” laboratoriyasına rəhbəri vəzifəsində çalışır.
Əsas elmi nailiyyətləri
Bəkir Tahirov qidalandırıcı tətbiq etməklə Çoxlarski üsulunu təkmilləşdirərək yüksək keyfiyyətli Bi1-xSbx xəlitələrinin monokristallarını almağa nail olmuşdur. O,həmçinin, yüksək yüyürüklüyə malik yarımkeçiricilərdə yayılan dalğalarının (sabit maqnt sahəsində yerləşdirilmiş plazmada yayılan aşağı tezlikli elektromaqnit dalğası) dispersiyasını, polyarizasiyanı tədqiq etmək üçün ölçü-rezonans üsulunu işləyib hazırlamışdır. Tahirov B. A elektromaqnit maqnitoplazma dalğalarının dispersiyası və qalvanomaqnit effektlərinin kompleks şəkildə tədqiqi imkanından istifadə edərək Bi1-xSbx (x≤0,25) bərk məhlullarında yükdaşıyıcıların enerji spektrini və səpilmə mexanizmini (77≤T≤300K) müəyyən etmişdir. O, həmçinin, gümüş halkogenidlərində ayrı-ayrı komponentlərlə optimal aşqarlamanın köməyi ilə İQ qəbuledicilərində işləyən yüksək termomaqnit keyfiyyətlilikli (Ag2Te+0,25at. ℅Ag) və nüvə reaktorlarında işləyə bilən termoelektrik batareyalarında istifadə olunacaq yüksək termoelektrik keyfiyyətliliyə (Ag2Se+0,1at. ℅Se) malik materiallar əldə etmişdir. Gümüşlə optimal aşqarlanmış Ag2S kristalından α→β keçidi zamanı cərəyan şiddətinin β→α keçidi zamanı isə gərginliyin güclənməsi müşahidə edilmişdir. Müxtəlif altlıqlar üzərində qalın təbəqəli Y və Bi əsaslı yuxarıtemperaturlu keramik ifratkeçiricilərinin alınması və alınan nümunələrdə kinetik effektlərin tədqiqi ilə də məşğul olmuşdur AMEA Fizika Institutu nəznində elmlər doktoru və fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim olunan dissertasiyaların müdafiəsini keçirən D01.011 dissertasiya şurasının üzvü, AMEA Fizika İnstitutunun D01.011 Dissertasiya Şurasının yaratdığı Elmi Seminarın sədr müavinidir.
- Elmi məqalələrin sayı-130
- Beynəlxalq konfranslarda iştirakının sayı-
- Xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı-25
- İxtiraların sayı-2
- Kadr hazırlığı- 8 fəlsəfə doktoru, 2 elmlər doktoru
Təltif və mükafatlar
AMEA Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanı
Əsas elmi əsərləri
- Б.А.Таиров, Х.А.Гасанова, Р.И.Селим-заде. Температурная зависимость коэффициента Холла в системе Bi1-xSbx (x=0.06, 0.12). ФТП, 2016, том 50, вып. 8, стр. 1016-1020.
- Б. А. Таиров, С. А. Алиев, М. А. Акперов. Гальваномагнитные свойства и энергетический спектр носителей заряда в висмуте, сурьме и их твердых растворах. — Баку, 1991. — 27 с.
- Б. А. Таиров, Э. Р. Гасанов, Р. К. Гасымова Генерация энергии в двухдолинных полупроводниках при наличии постоянных электрических E0 и магнитых H0полей . // Альтернативная энергетика и экология. — Научно-технический центр "ТАТА", 2006. — С. 60—62.
- Б. А. Таиров, В. М. Алиев, Г. Г. Гусейнов, С. Рагимов, М. З. Зарбалиев, Г. И. Исаков Сверхпроводимость висмутовых толстослойных ВТСП-пленок. // Альтернативная энергетика и экология. — Научно-технический центр "ТАТА", 2005. — С. 70—73. — ISSN 1608-8298.
- Б. А. Таиров, Ф. Ф. Алиев, Т. Ф. Юсифова, И. Г. Меликова Термомагнитный приемник ИК- излучения на основе Аg2Те и Вi-Sb-Аs // Журнал "Проблемы энергетики". — Азербайджанский Научно-Исследовательский и Проектно-Изыскательский Институт Энергетики, 2002. — С. 90—93.
- Б. А.Таиров, С. А. Зейналов, Ф.Ф. Алиев, С. З. Дамирова Закон дисперсии и механизм рассеяния носителей заряда в p-In0.5Ga0.5Sb, легированных Zn. // Физико-технический институт им. А. Ф. Иоффе РАН Физика и Техника Полупроводников. — 2010. — Т. 44.
- Б. А. Таиров, Ф.Ф. Алиев, М. Б. Джафаров, Г. П. Пашаев, А. А. Саддинова, А. А. Кулиев Влияние фазового перехода на энергетический спектр электронов в Ag2S . // Физико-технический институт им. А. Ф. Иоффе РАН Физика и Техника Полупроводников. — 2008. — Т. 42.
- B. Tairov, R. Brazis, J. Požela, M. Shakhtakhtinskii Investigation of Magnetoplasma Wave Dispersion in Pure and Doped Bi92Sb8 at Liquid Nitrogen Temperature. // physica status solidi (b). — 1974. — Vol. 62. — P. 697—708. — ISSN 0370-1972.
- Б. А. Таиров, С. С. Рагимов, С. А. Алиев, В. М. Алиев Температурная зависимость удельного сопротивления висмутовой (2223) сверхпроводящей толстой пленкис. // Азербайджанский Научно-Исследовательский и Проектно-Изыскательский Институт Энергетики Журнал "Проблемы энергетики". — 2004.
- С.А.Алиев, С.С.Рагимов, Термоэлектрические свойства образцов системы Ag-Sb-Te, Известия РАН “Неорганические Материалы” т.28,№2, стр.329-334
- С.С.Рагимов, Алиев С.А. «Характер α→β –перехода Ag2Te в сплаве системы Ag-Sb-Te, отвечающем составу AgSbTe2» Неорганические материалы, 2007, т.43, №11, с.1321-1323
- С.С.Рагимов С.А.Алиев, Алиев В.М. «Влияние магнитного поля на теплопроводность Bi2Sr2CaCu2OX в области сверхпроводящего фазового перехода» Физика Низких Температур, 2009, т.35, №11, стр.1085-1088
- С.С.Рагимов, И.Н.Аскерзаде «Термоэдс в висмутовых высокотемпературных сверхпроводниках Bi2Sr2Ca2Cu4O11» Журнал технической физики, 2010, том 80, вып. 10, с.150-151
- В.М. Алиев, С.С. Рагимов, Р.И. Селим-заде “Псевдощель в CdBa2Cu3O7–δ ВТСП материале”, Физика Низких Температур, 2013, т. 39, № 6, c. 635–641
- S.S.Ragimov A.A.Saddinova V.M.Aliev R.I.Selim-zade “The influence of fluctuations on the superconducting properties of Bi2Sr2Ca0.6Zn0.4Cu2OX and Bi2Sr2CaCu2OX” Materials Science Forum Vol. 845, (2016), p. 17-20
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2017-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-06-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bekir Abbas oglu Tahirov 29 dekabr 1940 Urud Sisian rayonu fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Fizika Institutunun Darzolaqli yarimkeciriciler ve yuksek temperaturlu ifratkesiriciler laboratoriyasinin rehberi Bekir TahirovBekir Abbas oglu TahirovDogum tarixi 29 dekabr 1940 1940 12 29 83 yas Dogum yeri Urud Sisian rayonu Ermenistan SSR SSRIMilliyyeti azerbaycanliAtasi Tahirov Abbas Yusif ogluAnasi Tahirova Izzet Agamali qiziElm sahesi fizikaElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adi professorIs yeri AMEA Fizika InstitutuTehsili BDU Fizika fakultesiHeyatiBekir Tahirov 1939 cu il dekabrin 29 da Ermenistan SSRin Sisyan rayonunun Urud kendinde anadan olub 1958 ci Azerbaycan Dovlet Universitetinin indiki Baki Dovlet Universitetinin Fizika fakultesine daxil olmus 1963 cu ilde hemin fakulteni bitirmisdir 1963 1965 ci illerde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi nin Samaxi Astrofizika Resedxanasinda kicik elmi isci vezifesinde calismisdir 1965 ci ilde AMEAnin Fizika Institutunda aspiranturaya daxil olmus ve aspiranturani bitirdikden sonra hemin institutda elmi isci vezifesinde isleyib 1974 cu ilde namizedlik dissertasiyasini 1995 ci ilde ise Bi1 xSbx xelitelerinde elektromaqnit maqnitoplazma dalgalarinin dispersiyasi ve qalvanomaqnit effektleri movzusunda doktorluq dissertasiyasini mudafie etmisdir 2001 ci ilden etibaren Darzolaqli yarimkeciriciler ve yuxaritemperaturlu ifrat keciriciler laboratoriyasina rehberi vezifesinde calisir Esas elmi nailiyyetleriBekir Tahirov qidalandirici tetbiq etmekle Coxlarski usulunu tekmillesdirerek yuksek keyfiyyetli Bi1 xSbx xelitelerinin monokristallarini almaga nail olmusdur O hemcinin yuksek yuyurukluye malik yarimkeciricilerde yayilan dalgalarinin sabit maqnt sahesinde yerlesdirilmis plazmada yayilan asagi tezlikli elektromaqnit dalgasi dispersiyasini polyarizasiyani tedqiq etmek ucun olcu rezonans usulunu isleyib hazirlamisdir Tahirov B A elektromaqnit maqnitoplazma dalgalarinin dispersiyasi ve qalvanomaqnit effektlerinin kompleks sekilde tedqiqi imkanindan istifade ederek Bi1 xSbx x 0 25 berk mehlullarinda yukdasiyicilarin enerji spektrini ve sepilme mexanizmini 77 T 300K mueyyen etmisdir O hemcinin gumus halkogenidlerinde ayri ayri komponentlerle optimal asqarlamanin komeyi ile IQ qebuledicilerinde isleyen yuksek termomaqnit keyfiyyetlilikli Ag2Te 0 25at Ag ve nuve reaktorlarinda isleye bilen termoelektrik batareyalarinda istifade olunacaq yuksek termoelektrik keyfiyyetliliye Ag2Se 0 1at Se malik materiallar elde etmisdir Gumusle optimal asqarlanmis Ag2S kristalindan a b kecidi zamani cereyan siddetinin b a kecidi zamani ise gerginliyin guclenmesi musahide edilmisdir Muxtelif altliqlar uzerinde qalin tebeqeli Y ve Bi esasli yuxaritemperaturlu keramik ifratkeciricilerinin alinmasi ve alinan numunelerde kinetik effektlerin tedqiqi ile de mesgul olmusdur AMEA Fizika Institutu nezninde elmler doktoru ve felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun teqdim olunan dissertasiyalarin mudafiesini keciren D01 011 dissertasiya surasinin uzvu AMEA Fizika Institutunun D01 011 Dissertasiya Surasinin yaratdigi Elmi Seminarin sedr muavinidir Elmi meqalelerin sayi 130 Beynelxalq konfranslarda istirakinin sayi Xaricde cixmis elmi eserlerinin sayi 25 Ixtiralarin sayi 2 Kadr hazirligi 8 felsefe doktoru 2 elmler doktoruTeltif ve mukafatlarAMEA Reyaset Heyetinin Fexri fermaniEsas elmi eserleriB A Tairov H A Gasanova R I Selim zade Temperaturnaya zavisimost koefficienta Holla v sisteme Bi1 xSbx x 0 06 0 12 FTP 2016 tom 50 vyp 8 str 1016 1020 B A Tairov S A Aliev M A Akperov Galvanomagnitnye svojstva i energeticheskij spektr nositelej zaryada v vismute surme i ih tverdyh rastvorah Baku 1991 27 s B A Tairov E R Gasanov R K Gasymova Generaciya energii v dvuhdolinnyh poluprovodnikah pri nalichii postoyannyh elektricheskih E0 i magnityh H0polej Alternativnaya energetika i ekologiya Nauchno tehnicheskij centr TATA 2006 S 60 62 B A Tairov V M Aliev G G Gusejnov S Ragimov M Z Zarbaliev G I Isakov Sverhprovodimost vismutovyh tolstoslojnyh VTSP plenok Alternativnaya energetika i ekologiya Nauchno tehnicheskij centr TATA 2005 S 70 73 ISSN 1608 8298 B A Tairov F F Aliev T F Yusifova I G Melikova Termomagnitnyj priemnik IK izlucheniya na osnove Ag2Te i Vi Sb As Zhurnal Problemy energetiki Azerbajdzhanskij Nauchno Issledovatelskij i Proektno Izyskatelskij Institut Energetiki 2002 S 90 93 B A Tairov S A Zejnalov F F Aliev S Z Damirova Zakon dispersii i mehanizm rasseyaniya nositelej zaryada v p In0 5Ga0 5Sb legirovannyh Zn Fiziko tehnicheskij institut im A F Ioffe RAN Fizika i Tehnika Poluprovodnikov 2010 T 44 B A Tairov F F Aliev M B Dzhafarov G P Pashaev A A Saddinova A A Kuliev Vliyanie fazovogo perehoda na energeticheskij spektr elektronov v Ag2S Fiziko tehnicheskij institut im A F Ioffe RAN Fizika i Tehnika Poluprovodnikov 2008 T 42 B Tairov R Brazis J Pozela M Shakhtakhtinskii Investigation of Magnetoplasma Wave Dispersion in Pure and Doped Bi92Sb8 at Liquid Nitrogen Temperature physica status solidi b 1974 Vol 62 P 697 708 ISSN 0370 1972 B A Tairov S S Ragimov S A Aliev V M Aliev Temperaturnaya zavisimost udelnogo soprotivleniya vismutovoj 2223 sverhprovodyashej tolstoj plenkis Azerbajdzhanskij Nauchno Issledovatelskij i Proektno Izyskatelskij Institut Energetiki Zhurnal Problemy energetiki 2004 S A Aliev S S Ragimov Termoelektricheskie svojstva obrazcov sistemy Ag Sb Te Izvestiya RAN Neorganicheskie Materialy t 28 2 str 329 334 S S Ragimov Aliev S A Harakter a b perehoda Ag2Te v splave sistemy Ag Sb Te otvechayushem sostavu AgSbTe2 Neorganicheskie materialy 2007 t 43 11 s 1321 1323 S S Ragimov S A Aliev Aliev V M Vliyanie magnitnogo polya na teploprovodnost Bi2Sr2CaCu2OX v oblasti sverhprovodyashego fazovogo perehoda Fizika Nizkih Temperatur 2009 t 35 11 str 1085 1088 S S Ragimov I N Askerzade Termoeds v vismutovyh vysokotemperaturnyh sverhprovodnikah Bi2Sr2Ca2Cu4O11 Zhurnal tehnicheskoj fiziki 2010 tom 80 vyp 10 s 150 151 V M Aliev S S Ragimov R I Selim zade Psevdoshel v CdBa2Cu3O7 d VTSP materiale Fizika Nizkih Temperatur 2013 t 39 6 c 635 641 S S Ragimov A A Saddinova V M Aliev R I Selim zade The influence of fluctuations on the superconducting properties of Bi2Sr2Ca0 6Zn0 4Cu2OX and Bi2Sr2CaCu2OX Materials Science Forum Vol 845 2016 p 17 20Istinadlar Arxivlenmis suret 2017 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2017 06 21