Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yunan-erməni, (həmçinin heleno-erməni kimi də tanınır) yunan və erməni dillərinin Proto-Hind-Avropa (PHA) dilindən sonrakı hipotetik müştərək əcdadı, statusu ital-kelt və ya daha az hipotetik Baltik-slavyan dilləri ilə müqayisə oluna bilər, əsasən etibarlı bir fərziyyə kimi qəbul edilir, lakin, bu barədə tam konsensus yoxdur. Hipotetik yunan-erməni dilinin ən erkən mərhələsi son proto-hind-avropa və yaxud da “yunan-erməni-aryan”dan bəlkə də bir qədər gec, lakin çox da fərqlənməyən bir formada eramızdan əvvəl 3-cü minilliyə aparılır.
Tarix və linqvistika
Hipotez; Bu, danimarkalı linqvistik Holger Pedersenin 1924-cü ildəki əsərinə əsaslanır və o həmin əsərində, yunan və erməni dilləri arasında mövcud olan omonim sözlərin sayının erməni və digər Hind-Avropa dilləri ilə müqayisədə xeyli çox olduğunu bildirir. Antoine Meillet 1920-ci illərin ortalarında, “Erməni və yunan dili” ilə bağlı morfoloji və fonoloji tədqiqatlarından sonra, erməni və yunan dillərinin müştərək əcdadının proto-hind-Avropa dilinin içərisində coğrafi baxımdan çox yaxın və yaxud da bitişik dialektlər olduğunu irəli sürmüşdür. Meilletin fərziyyəsi onun “Esquisse d'une grammaire comparée de l'arménien classique” kitabı ilə məşhurlaşdı.
Dilçi Georg R. Solta; o, proto-yunan-erməni səhnəsini qəbul edəcək qədər uzağa getmir, lakin leksik və morfoloji cəhətdən yunan və erməni dillərinin bir-birinə yaxın dillər olduğu qənaətinə gəlir. Erik Hamp; Yunan-erməni fərziyyəsini dəstəkləməklə yanaşı, erkən proto mərhələnin (Heleno-erməni) mövcudluğunu proqnozlaşdırır. Ceyms Klakson isə hesab edir ki, yunan-erməni alt qrupu üçün sübutlar zəif və qeyri-müəyyəndir və erməni dili təklif olunan daha böyük “yunan-erməni-aryan” dil ailəsinə aid olunmalıdır.
Fərziyyənin qiymətləndirilməsi zəif sübut olunmuş Frig dilinin təhlili ilə əlaqələndirilir. Yunan dili ilk dövrlərdən müşahidə edilib, eramızdan əvvəl III minilliyə aid olunan proto-yunan dilinin etibarlı şəkildə yenidən yaradılmasına imkan verir, lakin bu erməni dilinin erkən tarixi qaranlıq və müəmmalıdır. Bu dilə məxsus hesab edilən ən erkən yazılı mətnlər isə eramızın V əsrinə mənsub hesab edilən Mesrop Maştots tərəfindən tərcümə edilərək yazılmış erməni dilindəki bibliya tərcümələridir. Erməni dilinin yunan və iran dilləri ilə uzunmüddətli əlaqəsinin izlərini göstərən çoxlu alınma sözlər mövcuddur və erməni dili xüsusilə satem dildir.
2005-ci ildə çap olunmuş bir nəşriyyat məhsulunda Luay Nakhleh, Tandy Warnow, Donald Ringe və Steven N. Evans da daxil olmaqla bir qrup dilçi və statistik “Kəmiyyət filogenetik linqvistik” metodlarını müqayisə edərək, yunan-erməni alt qrupunun 5 üsulla dəstəkləndiyini aşkar etmişdirlər.
Digər əlaqəli və bir-biri ilə bağlı olan digər bir sual isə, təkcə yunan və erməni deyil, həm də Alban, Qədim Makedoniya, Trakiya, Dakiya və Frigiya kimi bəzi ölü dillərdən ibarət “Balkan Hind-Avropa” alt qrupunun olub-olmamasını müəyyənləşdirməkdir. G. Neumann, G. Klingenschmitt , J. Matzinger, J. H. Holst kimi elm adamlarının tədqiqat əsərlərində bu mövzu müzakirə edilmişdir. Balkan alt qrupu Hans J. Holmun leksikostatistik metodu ilə dəstəklənir.
Tənqidlər
Bir çox müasir dilçilər yunan və friqiya dillərinin erməni dilinə yaxınlığını şişirdən yunan-erməni fərziyyəsini rədd etmişdirlər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Pedersen, 1924.
- Meillet, 1925. səh. 1–6; Meillet, 1927. səh. 129–135.
- Meillet, 1903.
- Meillet, 1903.
- Hamp, 1976. səh. 91.
- Clackson, 1995. səh. 202.
- Georgiev, 1981. səh. 192.
- Greppin, 1996. səh. 804.
- Gray, Atkinson, 2003. səh. 437–438; Nakhleh və b. 2005. səh. 171–192.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yunan ermeni hemcinin heleno ermeni kimi de taninir yunan ve ermeni dillerinin Proto Hind Avropa PHA dilinden sonraki hipotetik musterek ecdadi statusu ital kelt ve ya daha az hipotetik Baltik slavyan dilleri ile muqayise oluna biler esasen etibarli bir ferziyye kimi qebul edilir lakin bu barede tam konsensus yoxdur Hipotetik yunan ermeni dilinin en erken merhelesi son proto hind avropa ve yaxud da yunan ermeni aryan dan belke de bir qeder gec lakin cox da ferqlenmeyen bir formada eramizdan evvel 3 cu minilliye aparilir Tarix ve linqvistikaHipotez Bu danimarkali linqvistik Holger Pedersenin 1924 cu ildeki eserine esaslanir ve o hemin eserinde yunan ve ermeni dilleri arasinda movcud olan omonim sozlerin sayinin ermeni ve diger Hind Avropa dilleri ile muqayisede xeyli cox oldugunu bildirir Antoine Meillet 1920 ci illerin ortalarinda Ermeni ve yunan dili ile bagli morfoloji ve fonoloji tedqiqatlarindan sonra ermeni ve yunan dillerinin musterek ecdadinin proto hind Avropa dilinin icerisinde cografi baximdan cox yaxin ve yaxud da bitisik dialektler oldugunu ireli surmusdur Meilletin ferziyyesi onun Esquisse d une grammaire comparee de l armenien classique kitabi ile meshurlasdi Dilci Georg R Solta o proto yunan ermeni sehnesini qebul edecek qeder uzaga getmir lakin leksik ve morfoloji cehetden yunan ve ermeni dillerinin bir birine yaxin diller oldugu qenaetine gelir Erik Hamp Yunan ermeni ferziyyesini desteklemekle yanasi erken proto merhelenin Heleno ermeni movcudlugunu proqnozlasdirir Ceyms Klakson ise hesab edir ki yunan ermeni alt qrupu ucun subutlar zeif ve qeyri mueyyendir ve ermeni dili teklif olunan daha boyuk yunan ermeni aryan dil ailesine aid olunmalidir Ferziyyenin qiymetlendirilmesi zeif subut olunmus Frig dilinin tehlili ile elaqelendirilir Yunan dili ilk dovrlerden musahide edilib eramizdan evvel III minilliye aid olunan proto yunan dilinin etibarli sekilde yeniden yaradilmasina imkan verir lakin bu ermeni dilinin erken tarixi qaranliq ve muemmalidir Bu dile mexsus hesab edilen en erken yazili metnler ise eramizin V esrine mensub hesab edilen Mesrop Mastots terefinden tercume edilerek yazilmis ermeni dilindeki bibliya tercumeleridir Ermeni dilinin yunan ve iran dilleri ile uzunmuddetli elaqesinin izlerini gosteren coxlu alinma sozler movcuddur ve ermeni dili xususile satem dildir 2005 ci ilde cap olunmus bir nesriyyat mehsulunda Luay Nakhleh Tandy Warnow Donald Ringe ve Steven N Evans da daxil olmaqla bir qrup dilci ve statistik Kemiyyet filogenetik linqvistik metodlarini muqayise ederek yunan ermeni alt qrupunun 5 usulla desteklendiyini askar etmisdirler Diger elaqeli ve bir biri ile bagli olan diger bir sual ise tekce yunan ve ermeni deyil hem de Alban Qedim Makedoniya Trakiya Dakiya ve Frigiya kimi bezi olu dillerden ibaret Balkan Hind Avropa alt qrupunun olub olmamasini mueyyenlesdirmekdir G Neumann G Klingenschmitt J Matzinger J H Holst kimi elm adamlarinin tedqiqat eserlerinde bu movzu muzakire edilmisdir Balkan alt qrupu Hans J Holmun leksikostatistik metodu ile desteklenir TenqidlerBir cox muasir dilciler yunan ve friqiya dillerinin ermeni diline yaxinligini sisirden yunan ermeni ferziyyesini redd etmisdirler Hemcinin baxErmeni friqiyalilarIstinadlarPedersen 1924 Meillet 1925 seh 1 6 Meillet 1927 seh 129 135 Meillet 1903 Meillet 1903 Hamp 1976 seh 91 Clackson 1995 seh 202 Georgiev 1981 seh 192 Greppin 1996 seh 804 Gray Atkinson 2003 seh 437 438 Nakhleh ve b 2005 seh 171 192