Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksandr Aleksandroviç Deyneka (20.5.1899, Kursk – 12.6.1969, Moskva) — rus rəssamı, qrafik, heykəltaraş. SSRİ xalq rəssamı (1963), SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının həqiqi üzvü (1947; 1962–66-cı illərdə vitse-prezident).
| Aleksandr Deyneka | |
|---|---|
| rus. Александр Александрович Дейнека | |
 | |
| Doğum adı | Aleksandr Aleksandroviç Deyneka |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Kursk, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (70 yaşında) |
| Vəfat yeri | Moskva, SSRİ |
| Dəfn yeri | |
| Milliyyəti | Rus |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ |
| Fəaliyyəti | rəssam, plakatçı rəssam[d], pedaqoq, universitet müəllimi[d], heykəltaraş, illüstrasiyaçı[d], fotoqraf, qrafika ustası[d], müəllim |
| Təhsili | Vxutemas |
| Janr | Rəsm |
| Stil | |
| Tanınmış işləri | Rəssam, qrafik, heykəltaraş |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Lenin mükafatı laureatı (1964). Sosialist əməyi qəhrəmanı (1969) kimi mükafatları vardır. Xarkov rəssamlıq məktəbində təhsil almış (1915–17), Moskvada Ali Bədii-Texniki Emalatxanalarda(1920–25) V.A. Favorskinin tələbəsi olmuşdur. 1920-ci illərdə jurnal qrafikası (“Projektor” və s. jurnallar üçün), kitab illüstrasiyası (İ.A. Krılovun təmsillərinə,1922; A. Barbüsün “Od içində” kitabına,1927 və 1935), plakat, dəzgah qrafikası (“Sevastopol” seriyası, akvarel, quaş, 1932–1934, Dövlət Tretyakov Qalereyası və Dövlət Rus Muzeyi) sahəsində fəal işləmişdir.
Yaradıcılığı
Deyneka boyakarlıq əsərlərində erkən qrafik rəsmlərinin stilistika və tematikasını saxlamışdır. Onun rəsm və pannoları dövrün əlamətləri və ruhunu (kollektivləşdirmə, sənayeləşdirmə, hərbi tematika, ateist pafosu, yeni məişət), konstruktivizm və “yeni əşyaviliyə” yaxın üslubda əks etdirir (“Yeni sexlərin tikintisində”, 1926, Dövlət Tretyakov Qalereyası; “Toxucu qadınlar”, 1927, Dövlət Rus Muzeyi; “Petroqradın müdafiəsi”, 1928, RF Silahlı Qüvvələri Mərkəzi Muzeyi, Moskva). Deyneka aviasiya (“Havada”, 1932, Şəkil qalereyası, Kursk; “Gələcək təyyarəçilər”, 1938, Dövlət Tretyakov Qalereyası) və idman (“Top oyunu”, 1932; “Futbolçu”, 1934, hər ikisi Dövlət Tretyakov Qalereyasında) mövzusuna da böyük diqqət yetirmişdir.
Deynekanın 1930-cu illərdə yaratdığı məişət əsərləri, natürmort, portret və peyzajlarında lirizm nəzərə çarpır (“Ana”, 1932, Dövlət Tretyakov Qalereyası; “Qız kitab ilə”, 1934, Dövlət Rus Muzeyi). 1934–35 illərdə Fransa, İtaliya, ABŞ-da olmuş və səyahət təəssüratları əsasında bir sıra qrafik və boyakarlıqəsərləri yaratmışdır. “Sevastopolun müdafiəsi” (1942, Dövlət Rus Muzeyi) batal tablosu, “Moskva ətrafı. 1941-ci ilin noyabrı” (1941, Dövlət Tretyakov Qalereyası), “Yandırılmış kənd” (1942, Dövlət Rus Muzeyi) dramatik peyzajları, “Müharibə yolları” (1942, Dövlət Rus Muzeyi) və “Hərbi Moskva” (1946, Dövlət Tretyakov Qalereyası) qrafik seriyaları Böyük Vətən müharibəsinə həsr olunmuşdur Monumental dekorativ boyakarlığın görkəmli nümayəndəsi olan Deyneka ümumdünya sərgilərində sovet pavilyonları üçün panno işləmişdir (Paris, 1937, böyük qızıl medal; Brüssel, 1958, qızıl medal).
Moskva metropoliteninin “Mayakovski” (1938–39) stansiyasının plafonları, Novokuznetskaya (1943) stansiyalarının mozaikaları, Qurultaylar sarayının foyesindəki friz (1960–61) Deynekanın monumental dekorativ əsərlərindəndir. Deyneka, həmçinin teatr rəssamı (“Hamam”, V.V. Mayakovski, V.E. Meyerxold adlı teatrda, 1930, Moskva) və heykəltaraş (1939-cu ildən, tunc və ağacdan idman mövzusunda kompozisiya) kimi də işləmişdir. Deynekanın yaradıcılığı sovet incəsənətində sərt üslubun formalaşmasına böyük təsir göstərmişdir. Moskvada Poliqrafiya (1928–34), Rəssamlıq (1934–46 və 1957–63; 1940-cı ildən professor), Tətbiqi və Dekorativ-Tətbiqi. İncəsənət (1945–52, 1945–48-ci illərdə direktor) və Memarlıq institutlarında (1953–57) dərs demişdir. Deynekanın “Gənclik” (1961–62) əsəri Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində saxlanılır.
Mükafatları
İstinadlar
- Rusca Vikipediya (rus.). 2001.
- Deyneka// Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). — VI cild. Bakı, 2009. — Səh.: 514-515.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksandr Aleksandrovic Deyneka 20 5 1899 Kursk 12 6 1969 Moskva rus ressami qrafik heykeltaras SSRI xalq ressami 1963 SSRI Ressamliq Akademiyasinin heqiqi uzvu 1947 1962 66 ci illerde vitse prezident Aleksandr Deynekarus Aleksandr Aleksandrovich DejnekaDogum adi Aleksandr Aleksandrovic DeynekaDogum tarixi 20 may 1899Dogum yeri Kursk Rusiya imperiyasiVefat tarixi 12 iyul 1969 70 yasinda Vefat yeri Moskva SSRIDefn yeri Novodevicye qebiristanligiMilliyyeti RusVetendasligi SSRIFealiyyeti ressam plakatci ressam d pedaqoq universitet muellimi d heykeltaras illustrasiyaci d fotoqraf qrafika ustasi d muellimTehsili VxutemasJanr ResmStilTaninmis isleri Ressam qrafik heykeltarasUzvluyu SSRI Ressamlar IttifaqiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiLenin mukafati laureati 1964 Sosialist emeyi qehremani 1969 kimi mukafatlari vardir Xarkov ressamliq mektebinde tehsil almis 1915 17 Moskvada Ali Bedii Texniki Emalatxanalarda 1920 25 V A Favorskinin telebesi olmusdur 1920 ci illerde jurnal qrafikasi Projektor ve s jurnallar ucun kitab illustrasiyasi I A Krilovun temsillerine 1922 A Barbusun Od icinde kitabina 1927 ve 1935 plakat dezgah qrafikasi Sevastopol seriyasi akvarel quas 1932 1934 Dovlet Tretyakov Qalereyasi ve Dovlet Rus Muzeyi sahesinde feal islemisdir YaradiciligiA Deyneka Sevastopolun mudafiesi 1942 Dovlet Rus Muzeyi Sankt Peterburq Deyneka boyakarliq eserlerinde erken qrafik resmlerinin stilistika ve tematikasini saxlamisdir Onun resm ve pannolari dovrun elametleri ve ruhunu kollektivlesdirme senayelesdirme herbi tematika ateist pafosu yeni meiset konstruktivizm ve yeni esyaviliye yaxin uslubda eks etdirir Yeni sexlerin tikintisinde 1926 Dovlet Tretyakov Qalereyasi Toxucu qadinlar 1927 Dovlet Rus Muzeyi Petroqradin mudafiesi 1928 RF Silahli Quvveleri Merkezi Muzeyi Moskva Deyneka aviasiya Havada 1932 Sekil qalereyasi Kursk Gelecek teyyareciler 1938 Dovlet Tretyakov Qalereyasi ve idman Top oyunu 1932 Futbolcu 1934 her ikisi Dovlet Tretyakov Qalereyasinda movzusuna da boyuk diqqet yetirmisdir Deynekanin 1930 cu illerde yaratdigi meiset eserleri naturmort portret ve peyzajlarinda lirizm nezere carpir Ana 1932 Dovlet Tretyakov Qalereyasi Qiz kitab ile 1934 Dovlet Rus Muzeyi 1934 35 illerde Fransa Italiya ABS da olmus ve seyahet teessuratlari esasinda bir sira qrafik ve boyakarliqeserleri yaratmisdir Sevastopolun mudafiesi 1942 Dovlet Rus Muzeyi batal tablosu Moskva etrafi 1941 ci ilin noyabri 1941 Dovlet Tretyakov Qalereyasi Yandirilmis kend 1942 Dovlet Rus Muzeyi dramatik peyzajlari Muharibe yollari 1942 Dovlet Rus Muzeyi ve Herbi Moskva 1946 Dovlet Tretyakov Qalereyasi qrafik seriyalari Boyuk Veten muharibesine hesr olunmusdur Monumental dekorativ boyakarligin gorkemli numayendesi olan Deyneka umumdunya sergilerinde sovet pavilyonlari ucun panno islemisdir Paris 1937 boyuk qizil medal Brussel 1958 qizil medal Moskva metropoliteninin Mayakovski 1938 39 stansiyasinin plafonlari Novokuznetskaya 1943 stansiyalarinin mozaikalari Qurultaylar sarayinin foyesindeki friz 1960 61 Deynekanin monumental dekorativ eserlerindendir Deyneka hemcinin teatr ressami Hamam V V Mayakovski V E Meyerxold adli teatrda 1930 Moskva ve heykeltaras 1939 cu ilden tunc ve agacdan idman movzusunda kompozisiya kimi de islemisdir Deynekanin yaradiciligi sovet incesenetinde sert uslubun formalasmasina boyuk tesir gostermisdir Moskvada Poliqrafiya 1928 34 Ressamliq 1934 46 ve 1957 63 1940 ci ilden professor Tetbiqi ve Dekorativ Tetbiqi Incesenet 1945 52 1945 48 ci illerde direktor ve Memarliq institutlarinda 1953 57 ders demisdir Deynekanin Genclik 1961 62 eseri Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyinde saxlanilir MukafatlariSosialist Emeyi Qehremani SSRI xalq artisti Lenin ordeni Qirmizi emek bayragi ordeniIstinadlarRusca Vikipediya rus 2001 Deyneka Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde VI cild Baki 2009 Seh 514 515 Xarici kecidlerhttp www tretyakovgallery ru ru collection show author id 128 2012 05 24 at the Wayback Machine